Splügenpass: Unterschid zwische dr Versione
[kontrollierti Version] | [kontrollierti Version] |
K r2.7.1) (Bötli: Ygfüegt: pt:Passo de Spluga |
K r2.7.1) (Bötli: Ygfüegt: ka:შპლიუგენის უღელტეხილი |
||
Zyle 100: | Zyle 100: | ||
[[hu:Splügen-hágó]] |
[[hu:Splügen-hágó]] |
||
[[it:Passo dello Spluga]] |
[[it:Passo dello Spluga]] |
||
[[ka:შპლიუგენის უღელტეხილი]] |
|||
[[la:Cunus Aureus]] |
[[la:Cunus Aureus]] |
||
[[nl:Splügenpas]] |
[[nl:Splügenpas]] |
Version vo 10:59, 19. Apr. 2012
Splüegebass / Passo dello Spluga | |||||
---|---|---|---|---|---|
D Schwiizer Site vom Splüegebass mit Blick zum Teurihorn | |||||
Himmelsrichtig | Nord | Süd | |||
Passhöhe | 2.113 m | ||||
Graubünde (Schwiiz) | Val San Giacomo (Lombardei, Italie) | ||||
Wasserscheide | Hinderrhi → Rhii | Liro → Mera → Comersee → Adda → Po | |||
Daalort | Splüege | Chiavenna | |||
Baut | 1821–1823 | ||||
Sperri | Novämber – Mai | ||||
Gebirg | Adula-Alpe / Oberhalbsteiner Alpe | ||||
Profil | |||||
Denzel-Skala | SG 2-3 | SG 2-3 | |||
Ø-Stiigig | 7,1 % (638 m / 9 km) | 5,9 % (1780 m / 30 km) | |||
Max. Stiigig | 11 % | 13 % | |||
Charte | |||||
Koordinate | 745183 / 152221 |
Dr Splüegebass (italiänisch Passo dello Spluga) lit uf ere Höchi vo 2113 Meter und verbindet s schwiizerische Rhiiwald im Kanton Graubünde mit Chiavenna in dr italiänische Brovinz Sondrio und e Comer See. Am Bass isch d Wasserscheide zwüschen em Rhii und em Po und d Staatsgränze zwüschen Italie und dr Schwiiz.
Dr Bass isch scho de Römer bekannt gsi (wohrschiinlig under em Name „Cunus Aureus“ - „goldige Spitz“, wenn das nit dr Julierbass bezeichnet het. Splüege söll sich vo „specula“, latiinisch für "Usguck" oder "Höhli" ableite) und isch wohrschiinlig au im Middelalter brucht worde. Die hütigi Strooss hai d Östriicher, wo denn z Mailand gherrscht hai, uf eigeni Choste baut und si isch im Summer 1822 fertig gsi. [1]
Bemerkenswärt isch d Südrampe dur s italiänische Val San Giacomo: Vo Chiavenna bis zur Basshöchi muess mä uf ere Strecki vo öbbe 30 Kilometer e Höchenunderschiid vo 1800 Meter überwinde. Im 19. Johrhundert het s Blän gee, en Iisebahnlinie über e Splüege z baue; die si aber am Widerstand vom Kanton Tessin gschiiteret, wil dä eso umfahre worde wer. Schliesslig het mä dr Bau vom erste Gottharddunnel vorzoge.
Sit em Bau vom ene Dunnel dur dr San Bernardino het dr Bass sini früehneri Bedütig fast ganz verlore. Im Winter isch dr Pass gschlosse.
Nid wiit vo dr Strooss hisch dr Kultur- und Wiitwanderwäg Via Spluga uf em historische Saumpfad über e Splüegbpass.
In dr Nöchi vom Scheitelberiich vo dr Bassstrooss het mä uf 2100 Meter Höchi Quarzit in Blatteform abbaut. Dä isch in dr Region brucht worde, zum Decher z decke.[2] Der Abbau ist eingestellt.
Weblingg
- S Stiigigsbrofil vo dr Bassstrooss vo Splüege bis zur Basshöchi
- S Stiigigsbrofil vo dr Bassstrooss vo Chiavenna bis zur Basshöchi
- {{{Autor}}}: Splügenpass. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
-
D Marmorbrugg, 19. Jhr.
-
Kurve uf dr Nordsite
-
Passhöchi
-
Panorama Nordsite vom Splüegebass
Fuessnote
- ↑ Bündner Kalender 2010, S. 113
- ↑ F. de Quervain: Die nutzbaren Gesteine der Schweiz. Bern (Kümmerly & Frey) 1969, S. 91