Səhifəsinin 19:02, 16 mart 2023 tarixinə olan son versiyası

Hepard — pişik cinsinə mənsub məməli heyvan.

Ümumi

Hepard
Hepard
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Lavrazioterilər Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Mirdəstə: Ferae Klad: Pan-Carnivora Klad: Carnivoramorpha Klad: Yırtıcıkimilər Dəstə: Yırtıcılar Yarımdəstə: Pişikkimilər Fəsilə: Pişiklər Yarımfəsilə: Kiçik pişiklər Cins: Hepard (cins) ???: Hepard
Beynəlxalq elmi adı
	Acinonyx jubatus Schreb., 1775;
ITIS	183813
NCBI	32536
EOL	328680
FW	224065

Hepardlar (çitalar) qərbi və cənubi Afrika savannalarında yaşayırlar. Bədənindəki xallar, gözündən ağzına və çənəsinə enən qara xətləri var və bu xətlər günəş işığın çəkər, beləcə digər yırtıcılardan fərqli olaraq günün istisində belə rahatlıqla ovlana bilərlər. Həmçinin şuranın xəzi onu otlar arasında kamuflyaj edir. Ən məşhur xüsusiyyəti sürətlə qaçmasıdır. Dünyanın ən sürətli qaçan məməlisidir. Aslanlar kimi sürü şəklində və gizlənərək ovlanmaq yerinə, yüksək sürət avantajı sayəsində ovlanan heyvandır. Sıfırdan 125 km/saat sürətə sadəcə 3.5 saniyəyə çatır.^{[mənbə göstərin]} Hepard kimi sürətli ovçudan heç bir şikar qaçıb canını qurtara bilməzdi, əgər bir mənfi xüsusiyyəti olmasa idi: Hepardlar uzun müddət bu sürətlə qaça bilmirlər. Əgər 500 metrdən artıq qaçarsa bədən temperaturu 46 dərəcəyə qalxır və bu da hepardın beyninə zərər verə bilər. Hepard balalarının ölüm təhlükəsi 90%-dir.

Əsasən kaftarlar və qartal hücumuna məruz qalırlar. 20 ildən daha çox yaşırlar. Hepardlar sahib olduğu sürəti yüngül və incə sümüklərinə borcludurlar. Buna görə də şikarını yediyi zaman bir aslan və ya kaftar qonaq olarsa ovu orda buraxıb qaçmaq məcbriyətindədir. Çünki kaftarın çənələri çox qüvvətlidir, bu incə sümüklər bu güclü çənəyə dayanmaz. Çitaların sürətli qaçma səbəblərindən biridə uzun quyruqlarıdır, quyruqlar qaçış zamanı çox kömək edir. Hepardlar impala, ceyran kimi otyeyən heyvanları ovlayır və bu heyvanlarda dünyanın ən sürətli manevr eləyən heyvanlarıdır. Çitalarda quyruqları sayəsində kəskin dönüşlər edə bilir. Çitalar maksimum sürətə çatdığında hər addım arsındakı məsafə 15 metrə çatır.

Bəzi ölkələrdə çitalar ev heyvanı kimi də saxlanıla bilir. Çitalar kükrəmir, səsi pişik, siçan, kaftar kimi heyvanların səsinə bənzəyir. ^{[mənbə göstərin]}

İstinadlar

↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0

[_0496da1ab07f7517-1] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.

[_d84c74b98bfa7249-2] Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0

[1]

[2]

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
-{{Takson
+{{Mənbə azlığı}}{{Takson
 | adı                       = {{latb|Acinonyx jubatus}}
 | aləmi             =  Heyvanlar
 | şəkil             = Maasai Mara Cheetah.jpg
 | şəkil məlumat     =
 | şəkilaltı yazı    =
 | yuxarı takson             = Acinonyx
@@ Sətir 21: / Sətir 21: @@
 | vikinövlər                = Acinonyx jubatus
 | vikianbar                 = Category:Acinonyx jubatus
-| iucn              =
+| bttsmb            =
 | ütmx = 183813
 | mbmm = 32536
-| eol               =
+| he                =
-| grin1             =
+| geiş1             =
-| grin2             =
+| geiş2             =
-| ipni              =
+| beabs              =
 }}
+'''Hepard''' — pişik cinsinə mənsub məməli heyvan.
+= Ümumi =
-'''{{latb|Acinonyx jubatus}}''' ({{lang-la|Acinonyx jubatus}}) - {{lataz|Acinonyx}} cinsinə aid [[heyvan]] növü.
+{{Faktları yoxla}}Hepardlar (çitalar) qərbi və cənubi Afrika savannalarında yaşayırlar. Bədənindəki xallar, gözündən ağzına və çənəsinə enən qara xətləri var və bu xətlər günəş işığın çəkər, beləcə digər yırtıcılardan fərqli olaraq günün istisində belə rahatlıqla ovlana bilərlər. Həmçinin şuranın xəzi onu otlar arasında kamuflyaj edir. Ən məşhur xüsusiyyəti sürətlə qaçmasıdır.  Dünyanın ən sürətli qaçan məməlisidir. Aslanlar kimi sürü şəklində və gizlənərək ovlanmaq yerinə, yüksək sürət avantajı sayəsində ovlanan heyvandır. Sıfırdan 125 km/saat sürətə sadəcə 3.5 saniyəyə çatır.{{Mənbəsiz}} Hepard kimi sürətli ovçudan heç bir şikar qaçıb canını qurtara bilməzdi, əgər bir mənfi xüsusiyyəti olmasa idi: Hepardlar uzun  müddət bu sürətlə qaça bilmirlər. Əgər 500 metrdən artıq qaçarsa bədən temperaturu 46 dərəcəyə qalxır və bu da hepardın beyninə zərər verə bilər. Hepard balalarının ölüm təhlükəsi 90%-dir.
+[[Fayl:Gepardjagt1 (Acinonyx jubatus).jpg|thumbnail|left]]
-Yer üzündə ən sürətli qaçan heyvandır.
+Əsasən kaftarlar və qartal hücumuna məruz qalırlar. 20 ildən daha çox yaşırlar. Hepardlar sahib olduğu sürəti yüngül və incə sümüklərinə borcludurlar. Buna görə də şikarını yediyi zaman bir aslan və ya kaftar qonaq olarsa ovu orda buraxıb qaçmaq məcbriyətindədir. Çünki kaftarın çənələri çox qüvvətlidir, bu incə sümüklər bu güclü çənəyə dayanmaz. Çitaların sürətli qaçma səbəblərindən biridə uzun quyruqlarıdır, quyruqlar qaçış zamanı çox kömək edir. Hepardlar impala, ceyran kimi otyeyən heyvanları ovlayır və bu heyvanlarda dünyanın ən sürətli manevr eləyən heyvanlarıdır. Çitalarda quyruqları sayəsində kəskin dönüşlər edə bilir. Çitalar maksimum sürətə çatdığında hər addım arsındakı məsafə 15 metrə çatır.
-{{məməli-qaralama}}
-== Qalereya ==
-<gallery>
-Şəkil:Gepardjagt1 (Acinonyx jubatus).jpg|
-Şəkil:Cheetah-GO!.jpg|
+Bəzi ölkələrdə çitalar ev heyvanı kimi də saxlanıla bilir. Çitalar kükrəmir, səsi pişik, siçan, kaftar kimi heyvanların səsinə bənzəyir. {{Mənbəsiz}}
-</gallery>
-== Mənbə ==
+== İstinadlar ==
+{{İstinad siyahısı}}
-<references/>
-[[af:Jagluiperd]]
-[[ar:فهد]]
-[[arz:تشيتا]]
-[[be:Гепард]]
-[[be-x-old:Гепард]]
-[[bg:Гепард]]
-[[bn:চিতা]]
-[[bo:ཤ་གཟིག]]
-[[br:Kazh-ki]]
-[[ca:Guepard]]
-[[co:Gattupardu]]
-[[cs:Gepard štíhlý]]
-[[cu:Гєпардъ]]
-[[da:Gepard]]
-[[de:Gepard]]
-[[el:Γατόπαρδος]]
-[[en:Cheetah]]
-[[eo:Gepardo]]
-[[es:Acinonyx jubatus]]
-[[et:Gepard]]
-[[eu:Gepardo]]
-[[fa:یوزپلنگ]]
-[[fi:Gepardi]]
-[[fo:Gepardur]]
-[[fr:Guépard]]
-[[ga:Síota]]
-[[gd:Sìotà]]
-[[gl:Guepardo]]
-[[gu:ચિત્તો]]
-[[hak:Lia̍p-pau]]
-[[he:ברדלס]]
-[[hi:चीता]]
-[[hr:Gepard]]
-[[hu:Gepárd]]
-[[hy:Վագրակատու]]
-[[ia:Gepardo]]
-[[id:Cheetah]]
-[[io:Gepardo]]
-[[is:Blettatígur]]
-[[it:Acinonyx jubatus]]
-[[ja:チーター]]
-[[ka:ავაზა]]
-[[kn:ಚಿರತೆ]]
-[[ko:치타]]
-[[la:Acinonyx]]
-[[lb:Gepard]]
-[[li:Jachluipeerd]]
-[[lt:Gepardas]]
-[[ltg:Gepards]]
-[[lv:Gepards]]
-[[mhr:Гепард]]
-[[mk:Гепард]]
-[[ml:ചീറ്റപ്പുലി]]
-[[mn:Үчимбэр]]
-[[mr:चित्ता]]
-[[ms:Citah]]
-[[my:သစ်ကျုတ်]]
-[[nl:Jachtluipaard]]
-[[nn:Gepard]]
-[[no:Gepard]]
-[[nv:Náshdóítsoh dijádí]]
-[[oc:Acinonyx jubatus]]
-[[pa:ਚੀਤਾ]]
-[[pl:Gepard]]
-[[pnb:چیتا]]
-[[pt:Guepardo]]
-[[ro:Ghepard]]
-[[ru:Гепард]]
-[[scn:Jattupardu]]
-[[simple:Cheetah]]
-[[sk:Gepard]]
-[[sl:Gepard]]
-[[so:Haramcad]]
-[[sq:Gepardi]]
-[[sr:Гепард]]
-[[sv:Gepard]]
-[[sw:Duma]]
-[[ta:சிவிங்கிப்புலி]]
-[[te:చిరుతపులి]]
-[[th:เสือชีตาห์]]
-[[tl:Acinonyx jubatus]]
-[[tr:Çita]]
-[[uk:Гепард]]
-[[ur:چیتا]]
-[[vi:Báo săn]]
-[[wa:Guepard]]
-[[wo:Tene]]
-[[zh:猎豹]]
-[[zh-min-nan:La̍h-pà]]
-[[zh-yue:獵豹]]

Hepard: Redaktələr arasındakı fərq

Səhifəsinin 19:02, 16 mart 2023 tarixinə olan son versiyası

Ümumi

İstinadlar

Naviqasiya menyusu

Hepard: Redaktələr arasındakı fərq

Səhifəsinin 19:02, 16 mart 2023 tarixinə olan son versiyası

Ümumi

İstinadlar

Naviqasiya menyusu

Axtar