Wikipedia : diforc'h etre ar stummoù
D r2.7.1) (Robot kemmet: la:Vicipaedia |
D liamm |
||
(46 stumm da c'hortoz gant un implijer all kuzhet.) | |||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
[[Restr:Wikipedia-logo-v2-br.png|thumb|Logo Wikipedia brezhonek]] |
[[Restr:Wikipedia-logo-v2-br.png|thumb|Logo Wikipedia brezhonek]] |
||
[[Restr:Www.wikipedia.org screenshot 2018.png|thumb|Ar wikipediaioù renket hervez an niver a bennadoù]] |
|||
'''Wikipedia''' (da vezañ distaget {{LFE|/wiˌkipeˈdiːa/}} e brezhoneg) zo un [[holloueziadur]] digor, dindan an aotre-implijout [[Creative Commons]] dereiñ-kenrannañ, digoust, hollvedel ha liesyezhek en deus kavet bod war ar Genrouedad. Kenskrivet e vez a-stroll gant tud a-youl-vat war al lec'hienn (http://br.wikipedia.org/ evit an doare brezhonek). Implijout a ra teknologiezh [[Wiki]] ar [[blog]]où, ar pezh a dalvez e c'hall ar pennadoù zo warnañ bezañ kemmet, ha klokaet gant an holl koulz lavaret. Pennadoù a c'haller ouzhpennañ evel a garer. |
'''Wikipedia''' (da vezañ distaget {{LFE|/wiˌkipeˈdiːa/}} e brezhoneg) zo un [[holloueziadur]] digor, dindan an aotre-implijout [[Creative Commons]] dereiñ-kenrannañ, digoust, hollvedel ha liesyezhek en deus kavet bod war ar Genrouedad. Kenskrivet e vez a-stroll gant tud a-youl-vat war al lec'hienn (http://br.wikipedia.org/ evit an doare brezhonek). Implijout a ra teknologiezh [[Wiki]] ar [[blog]]où, ar pezh a dalvez e c'hall ar pennadoù zo warnañ bezañ kemmet, ha klokaet gant an holl koulz lavaret. Pennadoù a c'haller ouzhpennañ evel a garer. |
||
Sellet a ra an anv ouzh ur raktres hollekoc'h ivez a zo e bal sevel un holloueziadur bras digoust ha frank a wirioù. D'ar [[15 Genver]] [[2001]] e oa bet loc'het gant ar raktres gant ar soñj klokaat ur raktres all anvet [[Nupedia]]. Kaset eo da benn bremañ, hag arc'hantaouet ha meret, gant an [[Diazezadur Wikimedia]], un aozadur n'eo ket e bal dastum madoù anezhañ. Abaoe an deroù n'eo ket paouezet brud ar raktres da greskiñ ha, diwarnañ, ez eus bet ganet raktresoù kar, evel [[Wikeriadur]], [[Wikilevrioù]] ha [[Wikikeloù]]. |
Sellet a ra an anv ouzh ur raktres hollekoc'h ivez a zo e bal sevel un holloueziadur bras digoust ha frank a wirioù. D'ar [[15 Genver]] [[2001]] e oa bet loc'het gant ar raktres gant ar soñj klokaat ur raktres all anvet [[Nupedia]]. Kaset eo da benn bremañ, hag arc'hantaouet ha meret, gant an [[Diazezadur Wikimedia]], un aozadur n'eo ket e bal dastum madoù anezhañ. Abaoe an deroù n'eo ket paouezet brud ar raktres da greskiñ ha, diwarnañ, ez eus bet ganet raktresoù kar, evel [[Wikeriadur]], [[Wikilevrioù]] ha [[Wikikeloù]]. |
||
Ingal e vez meneget pennadoù Wikipedia war [[media]]où a bep seurt ha gant [[akademiezh]]ioù a oar priziañ an doare ma vez skignet, ar frank m'eo ar savidigezh anezhañ ha pegen ledan eo an dibab tachennoù goloet gantañ. Broudet |
Ingal e vez meneget pennadoù Wikipedia war [[media]]où a bep seurt ha gant [[akademiezh]]ioù a oar priziañ an doare ma vez skignet, ar frank m'eo ar savidigezh anezhañ ha pegen ledan eo an dibab tachennoù goloet gantañ. Broudet e vez aozerien ar pennadoù da gaout un emzalc'h [[Wikipedia:Chom neptu|neptu]] a c'haller drezañ lakaat ar gaoz war perspektivennoù ledan hep mennout diazezañ ur wirionez [[:en:objectivity (journalism)|objektivel]]. Met, dre m'eo digor just a-walc'h, e sav kudennoù ingal abalamour d'an diresis ma c'hall pennadoù zo bezañ, hag en abeg da zroukc'hoantoù Vandaled zo. Tabut zo war statud Wikipedia a-benn gouzout ha gallout a reer sellet outañ evel ouzh un oberenn dave. Abeg zo bet kavet er raktres evit e [[:en:systemic bias|du sistemek]], e zoug da gavout gwell ar c'henasant kentoc'h eget reiñ kredoù, hag abalamour d'an diouer a aotrouniezh hag a atebegezh d'ar c'hentañ sell pa vez keñveriet ouzh holloueziadurioù all. Evit ar pezh a sell ouzh ar yezhoù minorelaet atav, hag ar brezhoneg en o zouez, ez eo Wikipedia ur chañs dispar evit kas da benn en hor yezh un oberenn ledañ deskamant n'he deus ket he far a-hend-all war baber, hag a goustfe ker-ruz he sevel ma vije soñjet sevel ur raktres heñvel distag. |
||
E-tro 200 stumm disheñvel zo eus Wikipedia, azasaet dre yezh (en o zouez ez eus ur c'hant bennak zo oberiant). Setu an dek stumm enno ouzhpenn 50 000 pennad : [[:en:English Wikipedia|saozneg]], [[:de:Deutschsprachige Wikipedia|alamaneg]], [[:fr:Wikipedia en français|galleg]], [[:ja:ウィキペディア日本語版|japaneg]], [[:en:Italian Wikipedia|italianeg]], [[:pl:Wikipedia|poloneg]], [[:sv:Svenska Wikipedia|svedeg]], [[:en:Dutch Wikipedia|nederlandeg]], [[:en:Portuguese Wikipedia|portugaleg]] ha [[:es:Wikipedia en español|spagnoleg]]. Skignet eo bet ar stumm alamaneg anezhañ dre [[:en:compact disc|Sede]]où, ha meur a adstumm all zo bet [[:en:Mirror (computing)|eilet]] pe [[:en:Fork (software)|azasaet]] gant [[Lec'hienn Web|lec'hiennoù Web]] a bep seurt. |
E-tro 200 stumm disheñvel zo eus Wikipedia, azasaet dre yezh (en o zouez ez eus ur c'hant bennak zo oberiant). Setu an dek stumm enno ouzhpenn 50 000 pennad : [[:en:English Wikipedia|saozneg]], [[:de:Deutschsprachige Wikipedia|alamaneg]], [[:fr:Wikipedia en français|galleg]], [[:ja:ウィキペディア日本語版|japaneg]], [[:en:Italian Wikipedia|italianeg]], [[:pl:Wikipedia|poloneg]], [[:sv:Svenska Wikipedia|svedeg]], [[:en:Dutch Wikipedia|nederlandeg]], [[:en:Portuguese Wikipedia|portugaleg]] ha [[:es:Wikipedia en español|spagnoleg]]. Skignet eo bet ar stumm alamaneg anezhañ dre [[:en:compact disc|Sede]]où, ha meur a adstumm all zo bet [[:en:Mirror (computing)|eilet]] pe [[:en:Fork (software)|azasaet]] gant [[Lec'hienn Web|lec'hiennoù Web]] a bep seurt. |
||
Linenn 21: | Linenn 22: | ||
E brezhoneg ez eus bet graet gant ar ger '''Wikipedia''' evel pa vije gourel adalek an deroù, dre genemglev, gant an darn vrasañ. |
E brezhoneg ez eus bet graet gant ar ger '''Wikipedia''' evel pa vije gourel adalek an deroù, dre genemglev, gant an darn vrasañ. |
||
* Er yezhoù latin eo gwregel, evel an anvioù unan en ''ia'', hag en alamaneg ivez. |
* Er yezhoù latin eo gwregel, evel an anvioù unan en ''ia'', hag en alamaneg ivez. |
||
* E kembraeg eo gourel avat, abalamour ma ra dave d'ar ger [[:cy:gwyddionadur]] ([[holloueziadur]]) a zo gourel. Divizet ez eus |
* E kembraeg eo gourel avat, abalamour ma ra dave d'ar ger [[:cy:gwyddionadur]] ([[holloueziadur]]) a zo gourel. Divizet ez eus bet gant ur merour e oa degemeret gant kumuniezh Wikipedia brezhonek an daou, pep implijer a ra evel ma kar neuze. |
||
* Er Wikipedia spagnolek, entre mizioù Gwengolo ha Du e 2003, e oa bet votet da c'houzout ha miret e vije an anv pe kemmet, ha kinniget e voe |
* Er Wikipedia spagnolek, entre mizioù Gwengolo ha Du e 2003, e oa bet votet da c'houzout ha miret e vije an anv pe kemmet, ha kinniget e voe an anvioù all-mañ (lakaet amañ en urzh hervez an niver a vouezhioù): ''Librepedia, Huiquipedia, Uiquipedia, Güiquipedia, Viquipedia, Ñiquipedia, Velozpedia, Limonpedia, Güisquipedia'' ha ''Velocipedia''. Ha hervez youl ar vouezherien eo chomet digemm. |
||
== Dezverkoù pennañ == |
== Dezverkoù pennañ == |
||
Linenn 32: | Linenn 33: | ||
* Gallout a ra an testennoù a gaver war Wikipedia bezañ adimplijet dindan doareoù an [[Aotre teulioù frank GNU]] (diwar ar saozneg ''GNU Free Documentation Licence'' a anavezer ivez dindan stumm ar berradur ''GFDL''). Setu ma c'hall un den pe un aozadur implijout ar boued zo e Wikipedia, memes evit ober aferioù, gant ma toujo da dermenoù an Aotre teulioù frank. Gwelet [[Aotre teulioù frank GNU]] ha [[Wikipedia:Gwirioù aozer (Copyright)|Gwirioù aozer (Copyright)]]. |
* Gallout a ra an testennoù a gaver war Wikipedia bezañ adimplijet dindan doareoù an [[Aotre teulioù frank GNU]] (diwar ar saozneg ''GNU Free Documentation Licence'' a anavezer ivez dindan stumm ar berradur ''GFDL''). Setu ma c'hall un den pe un aozadur implijout ar boued zo e Wikipedia, memes evit ober aferioù, gant ma toujo da dermenoù an Aotre teulioù frank. Gwelet [[Aotre teulioù frank GNU]] ha [[Wikipedia:Gwirioù aozer (Copyright)|Gwirioù aozer (Copyright)]]. |
||
Dezverk splannañ Wikipedia eo e c'hall pep hini degas cheñchamantoù en holloueziadur hep goulenn an aotre d'en ober ouzh den ebet. Diwar-se an droienn saoznek ''It's not a bug it's a feature'' (''N'eo ket un draen, e-giz-se eo bet savet'') bet lakaet war wel war (''[[Time |
Dezverk splannañ Wikipedia eo e c'hall pep hini degas cheñchamantoù en holloueziadur hep goulenn an aotre d'en ober ouzh den ebet. Diwar-se an droienn saoznek ''It's not a bug it's a feature'' (''N'eo ket un draen, e-giz-se eo bet savet'') bet lakaet war wel war (''[[Time Magazine]]'' an [[18 Gouere]] [[2005]] en ur venegiñ komzoù [[Jimbo Wales]]). Klotañ a ra gant ar respont klasel a veze roet e mareoù kentañ ar raktres d'ar weladennerien nevez souezhet-mik o tizoleiñ e oant gouest da gemmañ ar pajennoù hag a gase diouzhtu posteloù evit kemenn e oa bet kavet un ''draen'' a-dreuz ganto en holloueziadur. |
||
== Istor == |
== Istor == |
||
Linenn 55: | Linenn 56: | ||
Gwerzhet e vez doare alamanek Wikipedia war sederom abaoe eil c'hwec'hmiziad 2004. Aet omp hebiou da niver arouezel an 10 000 skouerenn gwerzhet e miz Ebrel 2005. |
Gwerzhet e vez doare alamanek Wikipedia war sederom abaoe eil c'hwec'hmiziad 2004. Aet omp hebiou da niver arouezel an 10 000 skouerenn gwerzhet e miz Ebrel 2005. |
||
'''Mekenaz''' : Evit talañ ouzh kresk an niver a bennadoù hag a lennerien en deus divizet Diazezadur [[Wikimedia]] skoulmañ un emglev gant |
'''Mekenaz''' : Evit talañ ouzh kresk an niver a bennadoù hag a lennerien en deus divizet Diazezadur [[Wikimedia]] skoulmañ un emglev gant [[Yahoo!]] a bourchaso servijerioù lec'hiet en [[Azia]]. ([http://wikimediafoundation.org/wiki/Press_releases/ Kemenn a ra Diazezadur Wikimedia skoazell Yahoo, teul kelaouiñ klok]) |
||
== Perzhidi == |
== Perzhidi == |
||
Linenn 65: | Linenn 66: | ||
== E tu an teknik == |
== E tu an teknik == |
||
Bez' ez eo Wikipedia hag e raktresoù kar [[Wiki]]WikiWeboù frank. Savet int bet e penn kentañ gant kumuniezh stlennegourien ar meziantoù dieub. Lec'hiennoù Web dinamek eo ar Wikioù a c'hall an holl weladennerien anezho degas kemmoù er pezh emaint o lenn. Eeunoc'h a-galz eo ar WikiWiki eget an [[Hypertext markup language|HTML]]; trawalc'h zo gant un nebeud munutennoù evit deskiñ an doare (daou skrab evit an italek, tri evit skrivañ tevoc'h, div sonell evit ul liamm). War ur Wiki e steuz kuit ar vevenn etre an aozer hag ar gweladenner. Bet krouet e [[1995]] gant |
Bez' ez eo Wikipedia hag e raktresoù kar [[Wiki]]WikiWeboù frank. Savet int bet e penn kentañ gant kumuniezh stlennegourien ar meziantoù dieub. Lec'hiennoù Web dinamek eo ar Wikioù a c'hall an holl weladennerien anezho degas kemmoù er pezh emaint o lenn. Eeunoc'h a-galz eo ar WikiWiki eget an [[Hypertext markup language|HTML]]; trawalc'h zo gant un nebeud munutennoù evit deskiñ an doare (daou skrab evit an italek, tri evit skrivañ tevoc'h, div sonell evit ul liamm). War ur Wiki e steuz kuit ar vevenn etre an aozer hag ar gweladenner. Bet krouet e [[1995]] gant [[Ward Cunningham]], e teu anv ar wiki eus an hawaieg "WikiWiki", a dalvez "prim". |
||
War Wikipedia e ouzhpenn ar berzhidi o degasadennoù ouzh re tud all hag e tivankont fazioù ar skridaozerien all en ur genlabourat war demoù diaes hag en ur zoujañ d'ur savboent neptu. Atav e vez miret istor pep degasadenn war ur Wiki. Evel-se, ha pa zeufe "Vandaled" (lesanv an dud a zispenn endalc'had pajennoù zo) da c'hoari, ne vez ket morse lakaet en arvar ar boued zo war ar Wiki. Wiki brasañ ar bed eo Wikipedia bremañ. |
War Wikipedia e ouzhpenn ar berzhidi o degasadennoù ouzh re tud all hag e tivankont fazioù ar skridaozerien all en ur genlabourat war demoù diaes hag en ur zoujañ d'ur savboent neptu. Atav e vez miret istor pep degasadenn war ur Wiki. Evel-se, ha pa zeufe "Vandaled" (lesanv an dud a zispenn endalc'had pajennoù zo) da c'hoari, ne vez ket morse lakaet en arvar ar boued zo war ar Wiki. Wiki brasañ ar bed eo Wikipedia bremañ. |
||
Linenn 73: | Linenn 74: | ||
== An diaraogerien == |
== An diaraogerien == |
||
D'an Henamzer e sav ar soñj da vodañ en ul lec'h hepken hollad gouiziegezhioù an denelezh, gant [[levraoueg Aleksandria]] ha [[Pergam]]. |
D'an Henamzer e sav ar soñj da vodañ en ul lec'h hepken hollad gouiziegezhioù an denelezh, gant [[levraoueg Aleksandria]] ha [[Pergam]]. Ar c'heal modern-eñ, zo bet diorroet gant an [[holloueziadur]]ioù, gant [[Denis Diderot]] hag an [[holloueziadurour]]ien all en {{XVIIIvet kantved}}. |
||
E dibenn an {{XIXvet kantved}} e vez ijinet gant daou Velgad [[Henri La Fontaine]] ha [[Paul Otlet]] ar [[Rummatadur dekvedennel hollvedel]]; spurmantiñ a reont ur reizhiad a vo deskrivet evel-henn gant |
E dibenn an {{XIXvet kantved}} e vez ijinet gant daou Velgad [[Henri La Fontaine]] ha [[Paul Otlet]] ar [[Rummatadur dekvedennel hollvedel]]; spurmantiñ a reont ur reizhiad a vo deskrivet evel-henn gant Otlet : "Tu zo da ijinañ an teleskop tredan a c'hallor lenn drezañ, er gêr, levrioù dispaket e sal Telesk al levraouegoù bras, war bajennoù bet goulennet en-araok. Sed a vo ar pelllevr". |
||
Adkavet e vo mennozh un dreugenn emgefreekaet, a yafe pelloc'h eget moullañ dafar evit sevel un holloueziadur gwevnoc'h ha klokoc'h, e danevell [[Herbert George Wells|H. G. Wells]] ''[[World Brain]]'' ([[1937]]), hag e spisweladenn dazonel [[Vannevar Bush]] al [[liamm gourskrid]] anvet [[Memex]] gantañ en e bennad ''[[As We May Think]]'' ([[1945]]). Ur c'hammed pouezus war-raok a oa bet graet gant [[Ted Nelson]] hag e [[raktres Xanadu]] e ([[1960]]) ivez. |
Adkavet e vo mennozh un dreugenn emgefreekaet, a yafe pelloc'h eget moullañ dafar evit sevel un holloueziadur gwevnoc'h ha klokoc'h, e danevell [[Herbert George Wells|H. G. Wells]] ''[[World Brain]]'' ([[1937]]), hag e spisweladenn dazonel [[Vannevar Bush]] al [[liamm gourskrid]] anvet [[Memex]] gantañ en e bennad ''[[As We May Think]]'' ([[1945]]). Ur c'hammed pouezus war-raok a oa bet graet gant [[Ted Nelson]] hag e [[raktres Xanadu]] e ([[1960]]) ivez. |
||
Linenn 107: | Linenn 108: | ||
== Doare renkañ ar pennadoù == |
== Doare renkañ ar pennadoù == |
||
* Liammet eo an holl bajennoù kenetrezo dre [[ |
* Liammet eo an holl bajennoù kenetrezo dre [[gourliamm|liammoù gourskrid]]. |
||
* Meur a [[Skoazell:Maezienn anv|vaezienn anv]] zo (Rummadoù, Dibar, Kaozeadennoù…). |
* Meur a [[Skoazell:Maezienn anv|vaezienn anv]] zo (Rummadoù, Dibar, Kaozeadennoù…). |
||
* |
* Gallout a reer [[Wikipedia:Liammoù diavaez|ober dave da lec'hiennoù diavaez]] (ha pa ne vefe ket ar pal) |
||
* Pe |
* Pe ober dave da bajennoù wikioù all (evel ar [[Wikeriadur]] pe ar [[Skoazell:Liamm etreyezhoù|Wikipediaoù e yezhoù all]]). |
||
* Kinnig a ra ar [[Skoazell:Rummadoù|Rummad]]où un urzhaz e stumm ur gwezennadur tematek. |
* Kinnig a ra ar [[Skoazell:Rummadoù|Rummad]]où un urzhaz e stumm ur gwezennadur tematek. |
||
Linenn 116: | Linenn 117: | ||
== Taolenn mont war-raok ar Wikipedia brezhonek == |
== Taolenn mont war-raok ar Wikipedia brezhonek == |
||
{{Pegement a bennadoù |
{{Pegement a bennadoù brezhonek e Wikipedia}} |
||
* [http://stats.wikimedia.org/BR/TablesWikipediaBR.htm Amañ] e kavoc'h an holl Stadegoù a zo bet klasket listennañ dindan |
* [http://stats.wikimedia.org/BR/TablesWikipediaBR.htm Amañ] e kavoc'h an holl Stadegoù a zo bet klasket listennañ dindan |
||
Linenn 128: | Linenn 129: | ||
! bgcolor="CCFFCC" | Niv. a weladennoù <br /> dre zeiz |
! bgcolor="CCFFCC" | Niv. a weladennoù <br /> dre zeiz |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Mezheven 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 13 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Gouere 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 22 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Eost 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 24 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Gwengolo 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 32 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Here 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 29 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Du 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 42 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Kerzu 2004]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 54 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Genver 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 61 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[C'hwevrer 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 97 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Meurzh 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 143 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Ebrel 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 235 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Mae 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 366 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Mezheven 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 473 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Gouere 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 645 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Eost 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 771 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Gwengolo 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 1300 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Here 2005]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | 1900 |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Genver 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[C'hwevrer 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Meurzh 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Ebrel 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Mae 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Mezheven 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Gouere 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Eost 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Gwengolo 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
| align="left" |
| align="left" | [[Here 2006]] |
||
| align="right" | |
| align="right" | - |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
| align="right" | |
| align="right" | ? |
||
|----- |
|----- |
||
|} |
|} |
||
Linenn 341: | Linenn 342: | ||
* [[Skoazell:FAG|Foar ar Goulennoù]] |
* [[Skoazell:FAG|Foar ar Goulennoù]] |
||
** [[Wikipedia:Meneger]] |
** [[Wikipedia:Meneger]] |
||
[[Rummad:Wikipedia:Skoazell|Ar pajennoù skoazell]] |
[[Rummad:Wikipedia:Skoazell|Ar pajennoù skoazell]] |
||
[[Rummad:Wikipedia:Kenvevañ]] |
[[Rummad:Wikipedia:Kenvevañ]] |
||
Linenn 346: | Linenn 348: | ||
[[Rummad:Wikimedia]] |
[[Rummad:Wikimedia]] |
||
[[Rummad:Holloueziadurioù]] |
[[Rummad:Holloueziadurioù]] |
||
{{Liamm PuB|ceb}} |
|||
[[ace:Wikipèdia]] |
|||
[[af:Wikipedia]] |
|||
[[ak:Wikipedia]] |
|||
[[als:Wikipedia]] |
|||
[[am:ውክፔዲያ]] |
|||
[[an:Biquipedia]] |
|||
[[ang:Ƿikipǣdia]] |
|||
[[ar:ويكيبيديا]] |
|||
[[arc:ܘܝܩܝܦܕܝܐ]] |
|||
[[arz:ويكيبيديا]] |
|||
[[as:ৱিকিপিডিয়া]] |
|||
[[ast:Uiquipedia]] |
|||
[[av:Википедия]] |
|||
[[ay:Wikipidiya]] |
|||
[[az:Vikipediya]] |
|||
[[ba:Википедия]] |
|||
[[bar:Wikipedia]] |
|||
[[bat-smg:Vikipedėjė]] |
|||
[[bcl:Wikipidya]] |
|||
[[be:Вікіпедыя]] |
|||
[[be-x-old:Вікіпэдыя]] |
|||
[[bg:Уикипедия]] |
|||
[[bh:विकिपीडिया]] |
|||
[[bi:Wikipedia]] |
|||
[[bjn:Wikipidia]] |
|||
[[bm:Wikipedi]] |
|||
[[bn:উইকিপিডিয়া]] |
|||
[[bpy:উইকিপিডিয়া]] |
|||
[[bs:Wikipedia]] |
|||
[[bug:Wikipedia]] |
|||
[[bxr:Википеэди]] |
|||
[[ca:Viquipèdia]] |
|||
[[cbk-zam:Wikipedia]] |
|||
[[cdo:Wikipedia]] |
|||
[[ce:Википедийа]] |
|||
[[ceb:Wikipedya]] |
|||
[[ch:Wikipedia]] |
|||
[[chr:ᏫᎩᏇᏗᏯ]] |
|||
[[chy:Wikipedia]] |
|||
[[ckb:ویکیپیدیا]] |
|||
[[co:Wikipedia]] |
|||
[[crh:Vikipediya]] |
|||
[[cs:Wikipedie]] |
|||
[[csb:Wikipedijô]] |
|||
[[cu:Википєдїꙗ]] |
|||
[[cv:Википеди]] |
|||
[[cy:Wicipedia]] |
|||
[[da:Wikipedia]] |
|||
[[de:Wikipedia]] |
|||
[[diq:Wikipediya]] |
|||
[[dsb:Wikipedija]] |
|||
[[dv:ވިކިޕީޑިޔާ]] |
|||
[[el:Βικιπαίδεια]] |
|||
[[eml:Vichipedìa]] |
|||
[[en:Wikipedia]] |
|||
[[eo:Vikipedio]] |
|||
[[es:Wikipedia]] |
|||
[[et:Vikipeedia]] |
|||
[[eu:Wikipedia]] |
|||
[[ext:Wikipédia]] |
|||
[[fa:ویکیپدیا]] |
|||
[[ff:Wikipeediya]] |
|||
[[fi:Wikipedia]] |
|||
[[fiu-vro:Vikipeediä]] |
|||
[[fo:Wikipedia]] |
|||
[[fr:Wikipédia]] |
|||
[[frp:Vouiquipèdia]] |
|||
[[frr:Wikipedia]] |
|||
[[fur:Vichipedie]] |
|||
[[fy:Wikipedia]] |
|||
[[ga:Vicipéid]] |
|||
[[gag:Vikipediya]] |
|||
[[gan:維基百科]] |
|||
[[gd:Uicipeid]] |
|||
[[gl:Wikipedia]] |
|||
[[glk:ویکیپدیا جی]] |
|||
[[gn:Vikipetã]] |
|||
[[got:𐍅𐌹𐌺𐌹𐍀𐌴𐌳𐌾𐌰]] |
|||
[[gu:વિકિપીડિયા]] |
|||
[[gv:Wikipedia]] |
|||
[[hak:Ngùi-kî pak-khô]] |
|||
[[haw:Wikipikia]] |
|||
[[he:ויקיפדיה]] |
|||
[[hi:विकिपीडिया]] |
|||
[[hr:Wikipedija]] |
|||
[[hsb:Wikipedija]] |
|||
[[ht:Wikipedya]] |
|||
[[hu:Wikipédia]] |
|||
[[hy:Վիքիփեդիա]] |
|||
[[ia:Wikipedia]] |
|||
[[id:Wikipedia]] |
|||
[[ie:Wikipedia]] |
|||
[[ig:Wikipedia]] |
|||
[[ik:Uiqipitia]] |
|||
[[ilo:Wikipedia]] |
|||
[[io:Wikipedio]] |
|||
[[is:Wikipedia]] |
|||
[[it:Wikipedia]] |
|||
[[iu:ᐅᐃᑭᐱᑎᐊ]] |
|||
[[ja:ウィキペディア]] |
|||
[[jbo:uikipidias]] |
|||
[[jv:Wikipedia]] |
|||
[[ka:ვიკიპედია]] |
|||
[[kaa:Wikipedia]] |
|||
[[kab:Wikipedia]] |
|||
[[kk:Уикипедия]] |
|||
[[kl:Wikipedia]] |
|||
[[km:វិគីភីឌា]] |
|||
[[kn:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ]] |
|||
[[ko:위키백과]] |
|||
[[koi:Википедия]] |
|||
[[krc:Википедия]] |
|||
[[ks:ویکیپیٖڈیا]] |
|||
[[ksh:Wikkipedija]] |
|||
[[ku:Wîkîpediya]] |
|||
[[kw:Wikipedya]] |
|||
[[ky:Уикипедия]] |
|||
[[la:Vicipaedia]] |
|||
[[lad:Vikipedya]] |
|||
[[lb:Wikipedia]] |
|||
[[lbe:Википедия]] |
|||
[[li:Wikipedia]] |
|||
[[lij:Wikipedia]] |
|||
[[lmo:Wikipedia]] |
|||
[[ln:Wikipedia]] |
|||
[[lo:ວິກິພີເດຍ]] |
|||
[[lt:Vikipedija]] |
|||
[[ltg:Vikipedeja]] |
|||
[[lv:Vikipēdija]] |
|||
[[map-bms:Wikipedia]] |
|||
[[mdf:Википедие]] |
|||
[[mg:Wikipedia]] |
|||
[[mhr:Википедий]] |
|||
[[mi:Wikipedia]] |
|||
[[mk:Википедија]] |
|||
[[ml:വിക്കിപീഡിയ]] |
|||
[[mn:Википедиа]] |
|||
[[mr:विकिपीडिया]] |
|||
[[mrj:Википеди]] |
|||
[[ms:Wikipedia]] |
|||
[[mt:Wikipedija]] |
|||
[[mwl:Biquipédia]] |
|||
[[my:ဝီကီပီးဒီးယား]] |
|||
[[myv:Википедиясь]] |
|||
[[mzn:ویکیپدیا]] |
|||
[[na:Wikipediya]] |
|||
[[nah:Huiquipedia]] |
|||
[[nap:Wikipedia]] |
|||
[[nds:Wikipedia]] |
|||
[[nds-nl:Wikipedie]] |
|||
[[ne:विकिपीडिया]] |
|||
[[new:विकिपिडिया]] |
|||
[[nl:Wikipedia]] |
|||
[[nn:Wikipedia]] |
|||
[[no:Wikipedia]] |
|||
[[nov:Wikipedie]] |
|||
[[nrm:Viqùipédie]] |
|||
[[nso:Wikipedia]] |
|||
[[nv:Íiyisíí Naaltsoos]] |
|||
[[oc:Wikipèdia]] |
|||
[[or:ଉଇକିପିଡ଼ିଆ]] |
|||
[[os:Википеди]] |
|||
[[pa:ਵਿਕਿਪੀਡਿਆ]] |
|||
[[pag:Wikipedia]] |
|||
[[pam:Wikipedia]] |
|||
[[pap:Wikipedia]] |
|||
[[pcd:Wikipédia]] |
|||
[[pfl:Wikipedia]] |
|||
[[pih:Wikkapedya]] |
|||
[[pl:Wikipedia]] |
|||
[[pms:Wikipedia]] |
|||
[[pnb:وکیپیڈیا]] |
|||
[[pnt:Βικιπαίδεια]] |
|||
[[ps:ويکيپېډيا]] |
|||
[[pt:Wikipédia]] |
|||
[[qu:Wikipidiya]] |
|||
[[rm:Vichipedia]] |
|||
[[rmy:Vikipidiya]] |
|||
[[ro:Wikipedia]] |
|||
[[roa-rup:Wikipedia]] |
|||
[[roa-tara:Uicchipèdie]] |
|||
[[ru:Википедия]] |
|||
[[rue:Вікіпедія]] |
|||
[[sa:विकिपीडिया]] |
|||
[[sah:Бикипиэдьийэ]] |
|||
[[sc:Wikipedia]] |
|||
[[scn:Wikipedia]] |
|||
[[sco:Wikipaedia]] |
|||
[[sd:وڪيپيڊيا]] |
|||
[[se:Wikipedia]] |
|||
[[sg:Wïkïpêdïyäa]] |
|||
[[sh:Wikipedia]] |
|||
[[si:විකිපීඩියා]] |
|||
[[simple:Wikipedia]] |
|||
[[sk:Wikipédia]] |
|||
[[sl:Wikipedija]] |
|||
[[sm:Wikipedia]] |
|||
[[so:Wikipedia]] |
|||
[[sq:Wikipedia]] |
|||
[[sr:Википедија]] |
|||
[[srn:Wikipedia]] |
|||
[[ss:Wikipedia]] |
|||
[[stq:Wikipedia]] |
|||
[[su:Wikipédia]] |
|||
[[sv:Wikipedia]] |
|||
[[sw:Wikipedia]] |
|||
[[szl:Wikipedyjo]] |
|||
[[ta:விக்கிப்பீடியா]] |
|||
[[te:వికీపీడియా]] |
|||
[[tet:Wikipédia]] |
|||
[[tg:Википедиа]] |
|||
[[th:วิกิพีเดีย]] |
|||
[[ti:ዊኪፔዲያ]] |
|||
[[tk:Wikipediýa]] |
|||
[[tl:Wikipedia]] |
|||
[[tn:Wikipedia]] |
|||
[[tpi:Wikipedia]] |
|||
[[tr:Vikipedi]] |
|||
[[ts:Wikipediya]] |
|||
[[tt:Wikipedia]] |
|||
[[tw:Wikipedia]] |
|||
[[ty:Vitipetia]] |
|||
[[udm:Википедия]] |
|||
[[ug:ۋىكىپېدىيە]] |
|||
[[uk:Вікіпедія]] |
|||
[[ur:ویکیپیڈیا]] |
|||
[[uz:Vikipediya]] |
|||
[[ve:Wikipedia]] |
|||
[[vec:Wikipedia]] |
|||
[[vi:Wikipedia]] |
|||
[[vls:Wikipedia]] |
|||
[[vo:Vükiped]] |
|||
[[wa:Wikipedia]] |
|||
[[war:Wikipedia]] |
|||
[[wo:Wikipedia]] |
|||
[[wuu:维基百科]] |
|||
[[xal:Бикипеди]] |
|||
[[xmf:ვიკიპედია]] |
|||
[[yi:וויקיפעדיע]] |
|||
[[yo:Wikipedia]] |
|||
[[za:Vigibakgoh]] |
|||
[[zea:Wikipedia]] |
|||
[[zh:维基百科]] |
|||
[[zh-classical:維基大典]] |
|||
[[zh-min-nan:Wikipedia]] |
|||
[[zh-yue:維基百科]] |
Stumm red eus an 26 Her 2022 da 17:05
Wikipedia (da vezañ distaget /wiˌkipeˈdiːa/ e brezhoneg) zo un holloueziadur digor, dindan an aotre-implijout Creative Commons dereiñ-kenrannañ, digoust, hollvedel ha liesyezhek en deus kavet bod war ar Genrouedad. Kenskrivet e vez a-stroll gant tud a-youl-vat war al lec'hienn (http://br.wikipedia.org/ evit an doare brezhonek). Implijout a ra teknologiezh Wiki ar blogoù, ar pezh a dalvez e c'hall ar pennadoù zo warnañ bezañ kemmet, ha klokaet gant an holl koulz lavaret. Pennadoù a c'haller ouzhpennañ evel a garer.
Sellet a ra an anv ouzh ur raktres hollekoc'h ivez a zo e bal sevel un holloueziadur bras digoust ha frank a wirioù. D'ar 15 Genver 2001 e oa bet loc'het gant ar raktres gant ar soñj klokaat ur raktres all anvet Nupedia. Kaset eo da benn bremañ, hag arc'hantaouet ha meret, gant an Diazezadur Wikimedia, un aozadur n'eo ket e bal dastum madoù anezhañ. Abaoe an deroù n'eo ket paouezet brud ar raktres da greskiñ ha, diwarnañ, ez eus bet ganet raktresoù kar, evel Wikeriadur, Wikilevrioù ha Wikikeloù.
Ingal e vez meneget pennadoù Wikipedia war mediaoù a bep seurt ha gant akademiezhioù a oar priziañ an doare ma vez skignet, ar frank m'eo ar savidigezh anezhañ ha pegen ledan eo an dibab tachennoù goloet gantañ. Broudet e vez aozerien ar pennadoù da gaout un emzalc'h neptu a c'haller drezañ lakaat ar gaoz war perspektivennoù ledan hep mennout diazezañ ur wirionez objektivel. Met, dre m'eo digor just a-walc'h, e sav kudennoù ingal abalamour d'an diresis ma c'hall pennadoù zo bezañ, hag en abeg da zroukc'hoantoù Vandaled zo. Tabut zo war statud Wikipedia a-benn gouzout ha gallout a reer sellet outañ evel ouzh un oberenn dave. Abeg zo bet kavet er raktres evit e du sistemek, e zoug da gavout gwell ar c'henasant kentoc'h eget reiñ kredoù, hag abalamour d'an diouer a aotrouniezh hag a atebegezh d'ar c'hentañ sell pa vez keñveriet ouzh holloueziadurioù all. Evit ar pezh a sell ouzh ar yezhoù minorelaet atav, hag ar brezhoneg en o zouez, ez eo Wikipedia ur chañs dispar evit kas da benn en hor yezh un oberenn ledañ deskamant n'he deus ket he far a-hend-all war baber, hag a goustfe ker-ruz he sevel ma vije soñjet sevel ur raktres heñvel distag.
E-tro 200 stumm disheñvel zo eus Wikipedia, azasaet dre yezh (en o zouez ez eus ur c'hant bennak zo oberiant). Setu an dek stumm enno ouzhpenn 50 000 pennad : saozneg, alamaneg, galleg, japaneg, italianeg, poloneg, svedeg, nederlandeg, portugaleg ha spagnoleg. Skignet eo bet ar stumm alamaneg anezhañ dre Sedeoù, ha meur a adstumm all zo bet eilet pe azasaet gant lec'hiennoù Web a bep seurt.
Kinniget eo Wikipedia d'ar mediaoù, war ar bajenn Wikipedia:Teuliad kelaouiñ.
Yezh : a belec'h e teu an anv
Savet eo bet ar ger Wikipedia diwar div elfenn :
- Wiki, a zeu eus wiki wiki, a dalvez prim en hawaieg, met ivez a c'hall bezañ aozet dre gemmañ gant ar Genrouedad
- pedia, a zeu eus paideia, a dalvez deskadurezh e gresianeg.
A-dreñv an nevezc'her Wikipedia emañ soñj ar ouiziegezh a zalc'h he lusk da vont war-raok ha d'en em ledañ da viken dre nevesadurioù dibaouez.
Reizh ha jener
E brezhoneg ez eus bet graet gant ar ger Wikipedia evel pa vije gourel adalek an deroù, dre genemglev, gant an darn vrasañ.
- Er yezhoù latin eo gwregel, evel an anvioù unan en ia, hag en alamaneg ivez.
- E kembraeg eo gourel avat, abalamour ma ra dave d'ar ger cy:gwyddionadur (holloueziadur) a zo gourel. Divizet ez eus bet gant ur merour e oa degemeret gant kumuniezh Wikipedia brezhonek an daou, pep implijer a ra evel ma kar neuze.
- Er Wikipedia spagnolek, entre mizioù Gwengolo ha Du e 2003, e oa bet votet da c'houzout ha miret e vije an anv pe kemmet, ha kinniget e voe an anvioù all-mañ (lakaet amañ en urzh hervez an niver a vouezhioù): Librepedia, Huiquipedia, Uiquipedia, Güiquipedia, Viquipedia, Ñiquipedia, Velozpedia, Limonpedia, Güisquipedia ha Velocipedia. Ha hervez youl ar vouezherien eo chomet digemm.
Dezverkoù pennañ
Tri dezverk pennañ zo d'ar raktres Wikipedia hag a laka anezhañ da vezañ hep e bar. Drezo-holl emañ termenet lec'h Wikipedia war ar World Wide Web:
- Da gentañ-penn ez eo ar raktres hini savidigezh un holloueziadur. N'eo ket ur geriadur nag ur forom eskemm nag ur Roll chomlec'hioù Web eta. Sellet ouzh Ar pezh n'eo ket Wikipedia. N'eo ket Wikipedia ur Wikeriadur met degemeret e vez ennañ al labourioù divrazañ, labourioù divrazañ mat gant un deskrivadur berr, diouzh doare ur geriadur.
- Ur wiki eo ar raktres. Gant ur wiki eo posupl da nep piv bennak, ne vern e oad, krouiñ ha degas kemmoù war an holl bajennoù. An holloueziadur hollek kentañ da vezañ degemeret ar furmad-se eo Wikipedia. Raktres Wikipedia, e-ser sevel un holloueziadur, zo bet kaoz da cheñchamantoù bras er "sevenadur" a oa tro-dro da bed ar WikiWikiWeb. Chomet eo feal d'an doareoù kumuniezhel. Perzhidi Wikipedia, anezho ar Wikipedourien, a grou a-stroll hag a laka e pleustr reolennoù hag erbedadennoù evit derc'hel ar raktres en e sav plaen ha didubuilh hag e gas war-du ar pal.
- Gallout a ra an testennoù a gaver war Wikipedia bezañ adimplijet dindan doareoù an Aotre teulioù frank GNU (diwar ar saozneg GNU Free Documentation Licence a anavezer ivez dindan stumm ar berradur GFDL). Setu ma c'hall un den pe un aozadur implijout ar boued zo e Wikipedia, memes evit ober aferioù, gant ma toujo da dermenoù an Aotre teulioù frank. Gwelet Aotre teulioù frank GNU ha Gwirioù aozer (Copyright).
Dezverk splannañ Wikipedia eo e c'hall pep hini degas cheñchamantoù en holloueziadur hep goulenn an aotre d'en ober ouzh den ebet. Diwar-se an droienn saoznek It's not a bug it's a feature (N'eo ket un draen, e-giz-se eo bet savet) bet lakaet war wel war (Time Magazine an 18 Gouere 2005 en ur venegiñ komzoù Jimbo Wales). Klotañ a ra gant ar respont klasel a veze roet e mareoù kentañ ar raktres d'ar weladennerien nevez souezhet-mik o tizoleiñ e oant gouest da gemmañ ar pajennoù hag a gase diouzhtu posteloù evit kemenn e oa bet kavet un draen a-dreuz ganto en holloueziadur.
Istor
Orin ar raktres
Harpet eo Wikipedia gant ar meziantoù frank ha Free Software Foundation (diazezadur evit ar meziantoù frank) Richard Stallman. Unan eus an dud zo bet ledet ganto mennozh un "holloueziadur frank hollvedel eo Stallman" (sellet ouzh e studiadenn enlinenn hag e saozneg "The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource") a-raok na vije krouet Wikipedia ha Nupedia.
Nupedia
Ganet eo Wikipedia e penn-kentañ diwar Nupedia, anezhañ ur raktres holloueziadur digoust enlinenn bet krouet e miz Meurzh 2000 gant Jimmy Wales hag harpet gant an embregerezh Bomis (m'eo Jimmy Wales ar c'hevranneg) brasañ), bet kemeret perzh gantañ e budjed ar raktres ha divizet gantañ enfredañ Larry Sanger leunamzer evel pennskridaozer. Dre ma yae holloueziadur Nupedia en-dro gant ur c'huzul skiantel, ne'z ae ket kaer war-raok. E Genver 2001, hegazet gant ar gorrek ma oa an araokadennoù e tiviz Larry Sanger krouiñ ur Wiki a-benn kreskiñ tizh diorren ar pennadoù. Deuet eo ar soñj-se da implijout furmad ar wiki evit sevel un holloueziadur da-heul ur gaozeadenn etre Larry Sanger hag ar programmour Ben Kovitz en doa displeget dezhañ keal ar wikiwiki e-kerzh ur pred e San Diego, e-kerzh mintinvezh an 2 a viz Genver 2001. Kinnig a ra neuze Larry Sanger da Jimmy Wales lakaat da gejañ galloudegezh ar furmad wiki gant savidigezh un holloueziadur gwevnoc'h. Ganet e oa holloueziadur Wikipedia.
Wikipedia
Krouet gant Jimmy Wales ha Larry Sanger, eo bet ganet Wikipedia e saozneg d'ar 15 a viz Genver 2001. Daou viz war-lerc'h e oa savet ur stumm e galleg, bet krouet ent ofisiel d'an 23 a viz Meurzh 2001, anezhañ eilstumm kentañ an holloueziadur en ur yezh all estreget ar saozneg. Abaoe, n'en deus ket paouezet lusk liesyezhek an holloueziadur d'en em ledañ. D'an 22 a viz Mezheven 2004 eo bet krouet stumm brezhonek an holloueziadur d'e dro.
Ur wech digoret Wikipedia en deus kendalc'het Larry Sanger da labourat a-genstur war Nupedia ha Wikipedia ha kemeret en deus perzh e savidigezh an darn vrasañ eus reolennoù mont en-dro kentañ Wikipedia. E C'hwevrer 2002 e vez lamet kuit gant Bomis ar budjed gouestlet da c'hoprañ anezhañ evit e labour evit Nupedia ha Wikipedia. Reiñ a ra Larry Sanger e zilez ofisiel eus e gargoù a bennskridaozer Nupedia hag a benngenurzhier Wikipedia d'ar 1añ a viz Meurzh 2002, kargoù sevenet gantañ a-youl vat da neuze. Er bloavezh da-heul disparti Larry e chom a-sav raktres Nupedia, strobet gant ar gorrek ma oa e gresk (serret eo bet Nupedia ent ofisiel d'ar 26 a viz Gwengolo 2003) tra ma kendalc'h Wikipedia da ziorren.
Abaoe eo aet war-raok raktres Wikipedia dre genasant, en ur implijout ar reolennoù hag an erbedadennoù azasaet gant ar berzhidi a-feur ma yae ar raktres war-raok. D'an 20 a viz Mezheven eo bet krouet Diazezadur Wikimedia, http://wikimediafoundation.org, evit merañ hag arc'hantaouiñ raktresoù disheñvel Wikipedia. Savet eo bet penreolennoù Diazezadur Wikimedia e-kerzh Genver 2004.
SEDEROM : kinniget ez eus bet sevel un doare paper ha sederom eus Wikipedia e miz Eost 2003 gant Jimmy Wales.
Gwerzhet e vez doare alamanek Wikipedia war sederom abaoe eil c'hwec'hmiziad 2004. Aet omp hebiou da niver arouezel an 10 000 skouerenn gwerzhet e miz Ebrel 2005.
Mekenaz : Evit talañ ouzh kresk an niver a bennadoù hag a lennerien en deus divizet Diazezadur Wikimedia skoulmañ un emglev gant Yahoo! a bourchaso servijerioù lec'hiet en Azia. (Kemenn a ra Diazezadur Wikimedia skoazell Yahoo, teul kelaouiñ klok)
Perzhidi
Savet e vez Wikipedia war ar pemdez gant kenrouedadourien niverus, a reer Wikipedourien anezho, o tont eus ar bed-holl.
N'eus ket den ebet e "penn" raktres Wikipedia anavezet evel-se. E-pad 13 miz (adal Genver 2001), eo bet implijet Larry Sanger gant Bomis (an embregerezh m'eo Jimmy Wales ar c'hevranneg pennañ anezhañ), evit e labour pennskridaozer ha penngenurzhier ar Wikipedia saoznek. Lavaromp memes tra eo bet lakaet al labour bet sevenet abretoc'h gantañ evit Nupedia (adal Meurzh 2000) e-barzh Wikipedia. E zilez en deus roet Larry Sanger eus Wikipedia ha Nupedia d'ar 1añ Meurzh 2002. Implijidi Bomis (gwechall pe bremañ) a gemer perzh pe zo bet o kemer perzh er raktres, pe war an holloueziadur (evel Tim Shell), pe evel stlennegourien (evel Jason Richey ha Toan Vo).
War ar Wikipedia brezhonek n'eus ket bet biskoazh a bennskridaozer ha meret eo ar raktres penn-da-benn gant ar berzhidi a-youl vat. Evit kemer perzh eo trawalc'h lenn ar pajennoù skoazell kammedoù kentañ ha, diouzh an dro, krouiñ ur gont.
E tu an teknik
Bez' ez eo Wikipedia hag e raktresoù kar WikiWikiWeboù frank. Savet int bet e penn kentañ gant kumuniezh stlennegourien ar meziantoù dieub. Lec'hiennoù Web dinamek eo ar Wikioù a c'hall an holl weladennerien anezho degas kemmoù er pezh emaint o lenn. Eeunoc'h a-galz eo ar WikiWiki eget an HTML; trawalc'h zo gant un nebeud munutennoù evit deskiñ an doare (daou skrab evit an italek, tri evit skrivañ tevoc'h, div sonell evit ul liamm). War ur Wiki e steuz kuit ar vevenn etre an aozer hag ar gweladenner. Bet krouet e 1995 gant Ward Cunningham, e teu anv ar wiki eus an hawaieg "WikiWiki", a dalvez "prim".
War Wikipedia e ouzhpenn ar berzhidi o degasadennoù ouzh re tud all hag e tivankont fazioù ar skridaozerien all en ur genlabourat war demoù diaes hag en ur zoujañ d'ur savboent neptu. Atav e vez miret istor pep degasadenn war ur Wiki. Evel-se, ha pa zeufe "Vandaled" (lesanv an dud a zispenn endalc'had pajennoù zo) da c'hoari, ne vez ket morse lakaet en arvar ar boued zo war ar Wiki. Wiki brasañ ar bed eo Wikipedia bremañ.
Mont a ra en-dro Wikipedia gant ar meziant frank MediaWiki
An diaraogerien
D'an Henamzer e sav ar soñj da vodañ en ul lec'h hepken hollad gouiziegezhioù an denelezh, gant levraoueg Aleksandria ha Pergam. Ar c'heal modern-eñ, zo bet diorroet gant an holloueziadurioù, gant Denis Diderot hag an holloueziadurourien all en XVIIIvet kantved.
E dibenn an XIXvet kantved e vez ijinet gant daou Velgad Henri La Fontaine ha Paul Otlet ar Rummatadur dekvedennel hollvedel; spurmantiñ a reont ur reizhiad a vo deskrivet evel-henn gant Otlet : "Tu zo da ijinañ an teleskop tredan a c'hallor lenn drezañ, er gêr, levrioù dispaket e sal Telesk al levraouegoù bras, war bajennoù bet goulennet en-araok. Sed a vo ar pelllevr".
Adkavet e vo mennozh un dreugenn emgefreekaet, a yafe pelloc'h eget moullañ dafar evit sevel un holloueziadur gwevnoc'h ha klokoc'h, e danevell H. G. Wells World Brain (1937), hag e spisweladenn dazonel Vannevar Bush al liamm gourskrid anvet Memex gantañ en e bennad As We May Think (1945). Ur c'hammed pouezus war-raok a oa bet graet gant Ted Nelson hag e raktres Xanadu e (1960) ivez.
Gant diorroidigezh ar Genrouedad ez eus bet klasket gant meur a hini sevel holloueziadurioù enlinenn. Pouezañ en deus graet prezidant an FSF, Richard Stallman, war talvoudegezh un holloueziadur hollvedel mammenn zeskiñ dieub e 1999. Diwar-benn krouidigezh Wikipedia e lavaras e oa aze ur c'heloù entanus. Broudet e vez an holl da weladenniñ ha da gemer perzh el lec'hienn gant an FSF.
Raktresoù kar
C'hoarvezout a ra e vefe keñveriet Wikipedia ouzh ar raktresoù kenlabour stroll enlinenn-mañ :
- Nupedia : ur raktres holloueziadur (bet ivez ur raktres Wikimedia);
- Everything2 hollekoc'h ar boued ennañ ha ne glask ket dre ret sevel un holloueziadur ; dindan un aotre copyleft ;
- Disinfopedia : ur raktres a denn d'ar propaganda ;
- Consumerium : ur raktres zo e bal pouchas d'ar vevezerien titouroù diwar-benn ar produioù ha kreñvaat o gallout e-ser un armerzh marc'had ;
- Enciclopedia Libre : doare kenstur ha dizalc'h eus Wikipedia e spagnoleg ;
- Wikinations.be : un holloueziadur pleustrek diwar-benn Belgia ;
- Ekopedia : ur raktres holloueziadur pleustrek a denn d'an teknikoù bevañ mod all, dreist-holl evit ar pezh a sell ouzh gwarez an natur. Diazezet eo Ekopedia war ar meziant MediaWiki ivez met n'eo ket ur raktres eus an Diazezadur Wikimedia.
Wikipedia e yezhoù all
Tu zo da gavout Wikipedia e 280 yezh bennak (e 2011). E-kreiz Here 2005 e oa 8 holloueziadur enno en tu all da 100 000 pennad ha 31 holloueziadur gant muioc'h eget 10 000 pennad.
Ar tri doare brasañ o vezañ ar Wikipedia saoznek (3 500 000 pennad), alamanek (1 200 000 pennad), ha gallek (1 100 000 pennad). E 2005 eo loc'het da vat ar wiki brezhonek ha, daoust d'an dale tapet e penn-kentañ, eo aet ar raktres war-raok en un doare souezhus.
Sañsur
E Sina, e vez sañsuret ingal Wikipedia gant ar gouarnamant a vir ar moned ouzh an holl genrouedadourien, evel adal an 19 Here 2005.
Pellgargañ an diaz roadennoù
Tu zo da bellgargañ roadennoù Wikipedia (zo en un diaz titouroù), war http://download.wikipedia.org
Doare renkañ ar pennadoù
- Liammet eo an holl bajennoù kenetrezo dre liammoù gourskrid.
- Meur a vaezienn anv zo (Rummadoù, Dibar, Kaozeadennoù…).
- Gallout a reer ober dave da lec'hiennoù diavaez (ha pa ne vefe ket ar pal)
- Pe ober dave da bajennoù wikioù all (evel ar Wikeriadur pe ar Wikipediaoù e yezhoù all).
- Kinnig a ra ar Rummadoù un urzhaz e stumm ur gwezennadur tematek.
Taolenn mont war-raok ar Wikipedia brezhonek
Pegement a bennadoù zo bet savet er Wikipedia brezhonek d'ar c'hentañ deiz eus ar miz (kemmañ) (Renk ar wiki brezhonek da zeiz kentañ ar miz) - (Pennadoù bet ouzhpennet e-kerzh ar miz a-raok) | |||||||||||||
Bloaz | Genver | C'hwevrer | Meurzh | Ebrel | Mae | Mezheven | Gouere | Eost | Gwengolo | Here | Du | Kerzu | |
2005 | 49 |
56 +7 |
91 +35 |
135 +44 |
227 +92 |
363 +136 |
468 +105 |
638 (84) +170 |
768 (79) +130 |
1 273 (70) +505 |
1 925 (63) +652 |
2 512 (58) +587 | |
2006 | 3 470 (57) +958 |
4 000 (55) +530 |
4 662 (51) +662 |
5 652 (50) +990 |
6 332 (50) +680 |
6 579 (51) +247 |
7 208 (52) +629 |
7 769 (50) +561 |
8 373 (50) +604 |
8 944 (52) +571 |
9 891 (51) +947 |
10 785 (51) +894 |
|
2007 | 11 220 (53) +435 |
12 056 (54) +836 |
12 390 (54) +334 |
13 010 (53) +620 |
13 537 (54) +527 |
14 008 (54) +471 |
14 393 (56) +385 |
14 971 (56) +578 |
15 652 (56) +681 |
16 416 (54) +764 |
16 902 (55) +486 |
17 304 (55) +402 |
|
2008 | 17 735 (54) +431 |
18 421 (53) +686 |
18 874 (53) +453 |
19 196 (54) +322 |
19 549 (55) +353 |
19 794 (56) +245 |
20 190 (56) +396 |
20 552 (56) +362 |
20 828 (56) +276 |
21 195 (56) +367 |
21 850 (55) +655 |
22 338 (55) +488 |
|
2009 | 22 888 (55) +550 |
23 361 (56) +473 |
23 815 (55) +454 |
24 337 (55) +522 |
24 769 (55) +432 |
25 280 (54) +511 |
26 653 (54) +1373 |
27 910 (52) +1257 |
28 937 (52) +1027 |
29 544 (52) +607 |
30 107 (52) +563 |
30 599 (52) +492 | |
2010 | 31 100 (52) +501 |
31 550 (52) +450 |
31 935 (52) +385 |
32 563 (52) +628 |
33 141 (54) +578 |
33 616 (55) +475 |
34 267 (55) +651 |
34 722 (55) +455 |
35 017 (55) +295 |
35 389 (56) +372 |
35 746 (56) +357 |
36 051 (56) +305 | |
2011 | 36 313 (57) +262 |
36 686 (57) +373 |
36 872 (57) +176 |
37 072 (58) +200 |
37 301 (58) +229 |
37 645 (59) +344 |
38 109 (60) +464 |
38 543 (59) +434 |
39 804 (62) +1261 |
40 186 (62) +382 | |||
2012 | 40 566 (62) +380 |
40 770 (62) +204 |
41 033 (62) +263 |
42 014 (62) +981 |
42 412 (62) +398 |
42 894 (62) +482 |
43 305 (62) +411 |
43 561 (62) +256 |
43 783 (64) +222 |
44 189 (64) +406 |
44 499 (64) +310 | ||
2013 | 44 717 (63) +218 |
45 056 (64) +339 |
45 231 (64) +175 |
45 397 (64) +166 |
45 559 (64) +162 |
45 732 (67) +173 |
45 977 (69) +245 |
46 191 (69) +214 |
46 415 (69) +224 |
46 648 (70) +233 |
46 945 (71) +297 |
47 190 (70) +245 |
|
2014 | 47 410 (70) +220 |
47 605 (70) +205 |
47 887 (70) +282 |
48 269 (70) +382 |
49 083 (71) +814 |
49 392 (71) +309 |
50 138 (71) +746 |
50 513 (72) +375 |
50 755 (72) +242 |
51 204 (72) +449 |
51 612 (72) +408 |
||
2015 | 52 002 (72) +390 |
52 473 (72) +471 |
53 042 (71) +569 |
53 478 (71) +436 |
53 733 (71) +255 |
53 990 (71) +257 |
54 254 (71) +354 |
54 388 (71) +134 |
54 804 (71) +416 |
55 414 (71) +610 |
55 772 (71) +358 |
56 000 (72) +228 |
|
2016 | 56 513 (72) +513 |
57 034 (72) +521 |
57 448 (72) +414 |
57 895 (72) +447 |
58 244 (72) +349 |
58 562 (72) +318 |
58 832 (72) +270 |
59 245 (72) +413 |
59 620 (72) +375 |
59 865 (73) +245 |
60 210 (73) +345 |
60 534 (73) +324 |
|
2017 | 60 759 (73) +225 |
61 064 (73) +305 |
61 378 (74) +314 |
61 792 (74) +414 |
61 972 (74) +180 |
62 152 (74) +180 |
62 378 (74) +226 |
62 602 (74) +224 |
62 959 (74) +357 |
63 082 (74) +123 |
63 230 (74) +148 |
63 398 (74) +168 |
|
2018 | 63 612 (75) +214 |
63 779 (76) +167 |
63 979 (76) +200 |
64 226 (77) +247 |
64 485 (76) +259 |
64 751 (76) +266 |
64 959 (76) +208 |
65 160 (76) +201 |
65 373 (76) +213 |
65 555 (77) +182 |
65 686 (77) +131 |
||
2019 | 66 163 (77) +477 |
66 316 (77) +163 |
66 486 (78) +170 |
66 633 (79) +147 |
66 748 (79) +115 |
66 940 (79) +192 |
67 031 (79) +91 |
67 099 (79) +68 |
67 189 (79) +90 |
67 307 (79) +118 |
67 419 (79) +112 |
||
2020 | 67 526 (79) +107 |
67 664 (80) +138 |
67 767 (81) +103 |
67 865 (81) +98 |
68 069 (81) +204 |
68 279 (81) +210 |
68 409 (82) +130 |
68 510 (82) +101 |
68 581 (82) +71 |
68 657 (81) +76 |
68 734 (81) +77 |
68 842 (81) +108 |
|
2021 | 68 981 (82) +139 |
69 126 (82) +145 |
69 276 (83) +150 |
69 378 (83) +102 |
69 463 (83) +85 |
69 560 (83) +97 |
69 662 (83) +102 |
69 760 (83) +98 |
69 916 (83) +156 |
70 030 (83) +114 |
70 215 (83) +185 |
70 354 (83) +139 |
|
2022 | 70 531 (83) +177 |
70 677 (83) +146 |
70 996 (83) +319 |
71 195 (83) +199 |
71 425 (84) +230 |
71 629 (84) +204 |
71 929 (84) +300 |
72 313 (84) +384 |
73 044 (82) +731 |
74 371 (82) +1327 |
75 287 (82) +916 |
76 031 (81) +744 |
|
2023 | 76 793 (81) +762 |
77 534 (81) +741 |
78 385 (82) +851 |
78 893 (82) +508 |
79 484 (82) +591 |
80 974 (81) +1490 |
82 679 (81) +1705 |
83 253 (81) +574 |
84 255 (81) +1002 |
85 189 (79) +934 |
|||
2024 | 85 521 (78) +332 |
85 829 (78) +308 |
86 006 (78) +177 |
86 147 (78) +141 |
86 261 (79) +114 |
86 416 (79) +155 |
86 501 (79) +85 |
86 606 (79) +105 |
- Amañ e kavoc'h an holl Stadegoù a zo bet klasket listennañ dindan
Miz / bloaz | Niv. a bennadoù (ofisiel) |
Niv. a bennadoù > 2 ko |
Ment an diaz titouroù |
Niv. a berzhidi > 10 degasadenn |
Niv. a weladennoù dre zeiz |
---|---|---|---|---|---|
Mezheven 2004 | 13 | ? | ? | ? | ? |
Gouere 2004 | 22 | ? | ? | ? | ? |
Eost 2004 | 24 | ? | ? | ? | ? |
Gwengolo 2004 | 32 | ? | ? | ? | ? |
Here 2004 | 29 | ? | ? | ? | ? |
Du 2004 | 42 | ? | ? | ? | ? |
Kerzu 2004 | 54 | ? | ? | ? | ? |
Genver 2005 | 61 | ? | ? | ? | ? |
C'hwevrer 2005 | 97 | ? | ? | ? | ? |
Meurzh 2005 | 143 | ? | ? | ? | ? |
Ebrel 2005 | 235 | ? | ? | ? | ? |
Mae 2005 | 366 | ? | ? | ? | ? |
Mezheven 2005 | 473 | ? | ? | ? | ? |
Gouere 2005 | 645 | ? | ? | ? | ? |
Eost 2005 | 771 | ? | ? | ? | ? |
Gwengolo 2005 | 1300 | ? | ? | ? | ? |
Here 2005 | 1900 | ? | ? | ? | ? |
Genver 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
C'hwevrer 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Meurzh 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Ebrel 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Mae 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Mezheven 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Gouere 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Eost 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Gwengolo 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
Here 2006 | - | ? | ? | ? | ? |
D'an 19 a viz Gwengolo 2005 eo bet tizhet bevenn arouezel ar 1000 pennad ha d'ar 6 a viz Du 2005 eo bet tizhet an 2000. En em gavout a ra bremañ ar brezhoneg e-kreiz taolenn ar yezhoù enno ur stumm eus wikipedia, a-us d'un toullad yezhoù Stad zoken.
Muioc'h a ditouroù zo war Sitemap hag ivez war an Deizlevr.
Raktresoù kar
- Wikipedia:Raktresoù
- Sellet ouzh Wikimedia.
Gwelet ivez
- Wikipedourien
- Wikipedia e saozneg evit muioc'h a ditouroù
- ar ger-stur : it's not a bug it's a feature
heuliañ wikipedia :
wikipedia heuliet gant Alexa.com, a laka anat araokadennoù wikipedia.