Eho kuatia retepýpe

Diferencia entre revisiones de «Kirigitã»

Emoambue joajuhakuéra
Vikipetãmegua
Explorar historial interactivamente
← Ñemboheko itujavéva
Contenido eliminado Oñembojoapy marandu
VisualWikitexto
Replacing National_emblem_of_Kyrgyzstan_2016.svg with File:Emblem_of_Kyrgyzstan.svg (by CommonsDelinker because: File renamed: Criterion 4 (harmonizing names of file set)).
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(No se muestran 5 ediciones intermedias de 3 usuarios)
Jehai 13: Jehai 13:
| himno_nacional = ''Kirigitã Retã Momorãhéi''
| himno_nacional = ''Kirigitã Retã Momorãhéi''
| archivo_himno_nacional = National Anthem of Kyrgyzstan.ogg
| archivo_himno_nacional = National Anthem of Kyrgyzstan.ogg
| capital = [[Biskek]][[File:Coat of arms of Bishkek, Kyrgyzstan.png|right|20px]]
| capital = [[Biskek]][[File:Coat of arms of Bishkek Kyrgyzstan.svg|right|20px]]
| capital_población = 914&nbsp;932<ref name=wg>''[http://population-statistics.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=es&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-2042 World Gazetteer: Bishkek]''. World Gazeeter. Accedido el 17 de septiembre de [[2008]]</ref> (ary [[2008]])
| capital_población = 914&nbsp;932<ref name=wg>''[http://population-statistics.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=es&des=wg&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-2042 World Gazetteer: Bishkek]''. World Gazeeter. Accedido el 17 de septiembre de [[2008]]</ref> (ary [[2008]])
| capital_coor_fmt =
| capital_coor_fmt =
| capital_coor = 42_52_N_74_36_E_ 42º52′ N 74º36′ E
| capital_coor = 42_52_N_74_36_E_ 42º52′ N 74º36′ E
| ciudad_más_poblada = [[Biskek]][[File:Coat of arms of Bishkek, Kyrgyzstan.png|right|20px]]
| ciudad_más_poblada = [[Biskek]][[File:Coat of arms of Bishkek Kyrgyzstan.svg|right|20px]]
| idiomas_oficiales = [[Kirigitãñe'ẽ]]<br />[[Rrusiañe'ẽ]]
| idiomas_oficiales = [[Kirigitãñe'ẽ]]<br />[[Rrusiañe'ẽ]]
| gobierno = [[Tavakuairetã]] [[Amandajerape|amandaje rape]]
| gobierno = [[Tavakuairetã]] [[Amandajerape|amandaje rape]]
Jehai 32: Jehai 32:
| fronteras = 4573 km <ref name=superficie />
| fronteras = 4573 km <ref name=superficie />
| costas = 0 km <ref name=superficie />
| costas = 0 km <ref name=superficie />
| población = 5&nbsp;548&nbsp;042<ref name=factbook>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kg.html#People ''CIA World Factbook'' - Kyrgyzstan]. Consultado el 23 de octubre de 2013.</ref>
| población = 5&nbsp;548&nbsp;042<ref name=factbook>[https://web.archive.org/web/20151127011116/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kg.html#People ''CIA World Factbook'' - Kyrgyzstan]. Consultado el 23 de octubre de 2013.</ref>
| población_año =est. 2013
| población_año =est. 2013
| población_puesto = 110
| población_puesto = 110
Jehai 60: Jehai 60:
}}
}}


'''Kirigitã''' ([[Kirigitãñe'ẽ]]me: ''Кыргызстан'', ''Kırgızstan''; [[Rrusiañe'ẽ]]me: ''Киргизия'', ''Kirguíziya''), hérava avei '''Kirigísa''', ha héra tee '''Tavakuairetã Kirigitã''' (Kirigitãñe'ẽme: ''Кыргыз Республикасы'', ''Kırgız Respublikası''; Rrúsiañe'ẽme: ''Кыргызская Республика'', ''Kyrgýzskaya Respúblika''), ha'e peteĩ [[tetã]] hekosãsóva oguereko'ỹva [[Para|parápe]] osẽ hag̃ua ha ijyvy apekue yvyty ha yvytyrysýi memete, ojejuhúva [[Mbyte Ásia]]-pe,<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-16187957 |título=BBC News – Kyrgyzstan profile – Leaders |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=14 de diciembre de 2011 |editorial=Bbc.co.uk}}</ref> ijerére ojejuhu [[Chína Tetarã Retã|Chína]], [[Kazajistán|Kasahitã]], [[Tajikitã]] ha [[Umbekitã]]. Itavusu ha itáva orekovéva tekovekuéra ipype ha'e [[Biskek]].
'''Kirigitã''' ([[Kirigitãñe'ẽ]]me: ''Кыргызстан'', ''Kırgızstan''; [[Rrusiañe'ẽ]]me: ''Киргизия'', ''Kirguíziya''), hérava avei '''Kirigísa''', ha héra tee '''Tavakuairetã Kirigitã''' (Kirigitãñe'ẽme: ''Кыргыз Республикасы'', ''Kırgız Respublikası''; Rrúsiañe'ẽme: ''Кыргызская Республика'', ''Kyrgýzskaya Respúblika''), ha'e peteĩ [[tetã]] hekosãsóva oguereko'ỹva [[Para|parápe]] osẽ hag̃ua ha ijyvy apekue yvyty ha yvytyrysýi memete, ojejuhúva [[Mbyte Ásia]]-pe,<ref>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-16187957 |título=BBC News – Kyrgyzstan profile – Leaders |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=14 de diciembre de 2011 |editorial=Bbc.co.uk}}</ref> ijerére ojejuhu [[Chína Tetarã Retã|Chína]], [[Kazajistán|Kasahitã]], [[Tajikitã]] ha [[Uvekitã]]. Itavusu ha itáva orekovéva tekovekuéra ipype ha'e [[Biskek]].


Tetã Kirigitã rembiasakue oñemyasãi amo 2.000 ary rupive ha ipype oike opaichagua avano'õ ha tetã ymaguare. Iñemíramo jepe, ijyvy apekue yvyty ha yvytyrysýi memete rehe –upéicha ko tetã oñangareko [[arandupy|heko tee]] ymaguare rehe– Kirigitã rehe ohasa hetaite tetã guasu ymaguare oñemu hag̃ua, ijyvýre ohasa upe "[[Aopo'i Rape]]" ha hetaite tape ojeipuru va'ekue oñeñemu hag̃ua ha ojeguata hag̃ua tetã kuarahyreikégua tetã kuarahyresẽygua. Ijyvy apekue oikóramo jepe opaichagua te'ýi ha avano'õ hekosãsóva yma guive, Kirigitã oimékuri tetã ambuéva ipoguýpe, ha ohupyty isãso opa rire [[Tetã peteĩ reko Soviétiko|Unión Soviética]] ary 1991-pe.
Tetã Kirigitã rembiasakue oñemyasãi amo 2.000 ary rupive ha ipype oike opaichagua avano'õ ha tetã ymaguare. Iñemíramo jepe, ijyvy apekue yvyty ha yvytyrysýi memete rehe –upéicha ko tetã oñangareko [[arandupy|heko tee]] ymaguare rehe– Kirigitã rehe ohasa hetaite tetã guasu ymaguare oñemu hag̃ua, ijyvýre ohasa upe "[[Aopo'i Rape]]" ha hetaite tape ambuéva ojeipuru va'ekue oñeñemu hag̃ua ha ojeguata hag̃ua tetã kuarahyreikegua guive tetã kuarahyresẽygua peve. Ijyvy apekue oikóramo jepe opaichagua te'ýi ha avano'õ hekosãsóva yma guive, Kirigitã oimékuri tetã ambuéva ipoguýpe, ha ohupyty isãso opa rire [[Tetã peteĩ reko Soviétiko|Unión Soviética]] ary 1991-pe.


Kirigitã heta ohekáramo jepe ani hag̃ua umi te'ýi ha avano'õ oime ijyvýpe oñorairõ,<ref>{{Cita noticia |url=http://www.economist.com/node/18682522 |título=Investigating Kyrgyzstan's ethnic violence: Bloody business |editorial=The Economist |fecha=12 de mayo de 2011 |fechaacceso=26 de marzo de 2013}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.eurasianet.org/node/63678 |título=Foreigners in Kyrgyzstan: ‘Will We Be Banned, Too?’ |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=15 de junio de 2011 |editorial=EurasiaNet.org}}</ref> ha oñoñepu'ã,<ref>{{Cita web |url=http://rt.com/news/kyrgyzstan-private-army-guards-797/ |título=Kyrgyz private armies incite "permanent revolution" — RT |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=17 de marzo de 2012 |editorial=[[Russia Today|RT.com]]}}</ref> oheka oñemoporã pirapire mba'apo ñemohenda,<ref>{{Cita web |url=http://globaledge.msu.edu/countries/Kyrgyzstan/economy |título=Kyrgyzstan: Economy globalEDGE: Your source for Global Business Knowledge |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=20 de diciembre de 1998 |editorial=Globaledge.msu.edu}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.heritage.org/index/country/kyrgyzrepublic |título=Kyrgyz Republic Economy: Population, GDP, Inflation, Business, Trade, FDI, Corruption |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |editorial=Heritage.org}}</ref> ha ani hag̃ua umi [[aty ojokuaikuaáva]] oñorairõ avei,<ref>{{Cita web |url=http://www.eurasianet.org/taxonomy/term/2813 |título=Kyrgyz Unrest |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |editorial=EurasiaNet.org}}</ref> ikatu oho gueteri [[tavakuairetã]] [[Amandajerape|amandaje rape]] rupi ha oiko gueteri tetã peteĩ rekóicha. Ñepu'ã Kirigitã retãyguanguéra ojapókuri jasyrundy ary [[2010]]-pe omosẽ tendota [[Kurmanbek Bakiyev]] ha omohenda léi guasu pyahu.
Kirigitã heta ohekáramo jepe ani hag̃ua umi te'ýi ha avano'õ oime ijyvýpe oñorairõ,<ref>{{Cita noticia |url=http://www.economist.com/node/18682522 |título=Investigating Kyrgyzstan's ethnic violence: Bloody business |editorial=The Economist |fecha=12 de mayo de 2011 |fechaacceso=26 de marzo de 2013}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.eurasianet.org/node/63678 |título=Foreigners in Kyrgyzstan: ‘Will We Be Banned, Too?’ |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=15 de junio de 2011 |editorial=EurasiaNet.org}}</ref> ha oñoñepu'ã,<ref>{{Cita web |url=http://rt.com/news/kyrgyzstan-private-army-guards-797/ |título=Kyrgyz private armies incite "permanent revolution" — RT |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=17 de marzo de 2012 |editorial=[[Russia Today|RT.com]]}}</ref> oheka oñemoporã pirapire mba'apo ñemohenda,<ref>{{Cita web |url=http://globaledge.msu.edu/countries/Kyrgyzstan/economy |título=Kyrgyzstan: Economy globalEDGE: Your source for Global Business Knowledge |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |fecha=20 de diciembre de 1998 |editorial=Globaledge.msu.edu}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.heritage.org/index/country/kyrgyzrepublic |título=Kyrgyz Republic Economy: Population, GDP, Inflation, Business, Trade, FDI, Corruption |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |editorial=Heritage.org |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210225234234/https://www.heritage.org/index/country/kyrgyzrepublic |archivedate=2021-02-25 }}</ref> ha ani hag̃ua umi [[aty ojokuaikuaáva]] oñorairõ avei,<ref>{{Cita web |url=http://www.eurasianet.org/taxonomy/term/2813 |título=Kyrgyz Unrest |fechaacceso=26 de marzo de 2013 |editorial=EurasiaNet.org}}</ref> ikatu oho gueteri [[tavakuairetã]] [[Amandajerape|amandaje rape]] rupi ha oiko gueteri tetã peteĩ rekóicha. Ñepu'ã Kirigitã retãyguanguéra ojapókuri jasyrundy ary [[2010]]-pe omosẽ tendota [[Kurmanbek Bakiyev]] ha omohenda léi guasu pyahu.


Tetã ñe'ẽ, [[Kirigitãñe'ẽ]], ojogua Tuykía ñe'ẽnguéra, oñeñe'ẽ avei [[Rrusiañe'ẽ]]. Amo 5&nbsp;548&nbsp;042<ref name=factbook>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kg.html#People ''CIA World Factbook'' - Kyrgyzstan]. Consultado el 23 de octubre de 2013.</ref> tekovekuéra oiko Kirigitã, ojeipapaháicha ary 2013-pe.
Tetã ñe'ẽ, [[Kirigitãñe'ẽ]], ojogua Tuykía ñe'ẽnguéra, oñeñe'ẽ avei [[Rrusiañe'ẽ]]. Amo 5&nbsp;548&nbsp;042<ref name=factbook>[https://web.archive.org/web/20151127011116/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kg.html#People ''CIA World Factbook'' - Kyrgyzstan]. Consultado el 23 de octubre de 2013.</ref> tekovekuéra oiko Kirigitã, ojeipapaháicha ary 2013-pe.


== Mandu'apy ==
== Mandu'apy ==
Jehai 74: Jehai 74:
{{commonscat|Kyrgyzstan}}
{{commonscat|Kyrgyzstan}}
* [http://www.gov.kg/ Kirigitã rekuái]
* [http://www.gov.kg/ Kirigitã rekuái]
* [http://www.nomadsland.kg/ Kirigitã renda porãnguéra]
* [https://web.archive.org/web/20180418034934/http://www.nomadsland.kg/ Kirigitã renda porãnguéra]


{{Asia}}
{{Asia}}

Jehaipy ko'ãgagua - 01:50 9 jasyapy 2024

Tavakuairetã Kirigitã
Estado miembro la Unión Económica Euroasiática


Poyvi
Ha'erã'i
Tetã Momorãhéi: Kirigitã Retã Momorãhéi
Nerehendúirõ
Tavusu
(ha táva tuichavéva)		 Biskek
Ñe'ẽnguéra Kirigitãñe'ẽ
Rrusiañe'ẽ
Tetãygua réra Kirigitãygua térã Kirigísagua
Tekuái reko Tavakuairetã amandaje rape
 • Tendota Sooronbay Jeenbekov
 • Sãmbyhyhára peteĩha Sapar Isakov
Tetã Amandaje Consejo Supremo de Kirguistán
Hembiasa
 • OAKK
 • RASSK
 • RSSK
Sãso
 • Ojeikuaauka
 • Oñemoañete
 • Revolusiõ 1ha
 • Revolusiõ 2ha
1924-1926
1926-1936
1936-1991
Unión Soviética pegua
31/08 ary 1991
25/12 ary 1991
24 jasyapy ary 2005
14 jasyrundy ary 2010
Yvy apekue Ñemoĩha 87.º
 • Opaite 199 951 [1] km²
 • Y (%) 3,6 %
Tembe'y 4573 km [1]
Y rembe'y 0 km [1]
Yvyty yvatevéva Pico Jengish Chokusu
Ava hetakue Ñemoĩha 110.º
 • Hetakue 5 548 042[2] hab. (est. 2013)
 • Typy'ũ 27,4 hab./km²*
PIB (PPA) Ñemoĩha 139.º
 • Opaite (2016) US$ 21.000 sua[3]
 • Per cápita US$ 3467
PIB (nominal) Ñemoĩha 147.º
 • Opaite (2016) US$ 5.794 sua[3]
 • Per cápita US$ 956[3]
IDH (2015) Sin cambios 0,664[4] (120.º) – Mbytegua
Viru Som kirguís (KGS)
Ára UTC + 6
 • Arahakúpe ndorekói
ISO Jehero 417 / KGZ / KG
Tetã renda tee Ñandutíme .kg
Tetã pumbyry papapy +996
Tetã puhoe papapy EXA-EXZ
COI Jehero KGZ
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Kirigitã (Kirigitãñe'ẽme: Кыргызстан, Kırgızstan; Rrusiañe'ẽme: Киргизия, Kirguíziya), hérava avei Kirigísa, ha héra tee Tavakuairetã Kirigitã (Kirigitãñe'ẽme: Кыргыз Республикасы, Kırgız Respublikası; Rrúsiañe'ẽme: Кыргызская Республика, Kyrgýzskaya Respúblika), ha'e peteĩ tetã hekosãsóva oguereko'ỹva parápe osẽ hag̃ua ha ijyvy apekue yvyty ha yvytyrysýi memete, ojejuhúva Mbyte Ásia-pe,[5] ijerére ojejuhu Chína, Kasahitã, Tajikitã ha Uvekitã. Itavusu ha itáva orekovéva tekovekuéra ipype ha'e Biskek.

Tetã Kirigitã rembiasakue oñemyasãi amo 2.000 ary rupive ha ipype oike opaichagua avano'õ ha tetã ymaguare. Iñemíramo jepe, ijyvy apekue yvyty ha yvytyrysýi memete rehe –upéicha ko tetã oñangareko heko tee ymaguare rehe– Kirigitã rehe ohasa hetaite tetã guasu ymaguare oñemu hag̃ua, ijyvýre ohasa upe "Aopo'i Rape" ha hetaite tape ambuéva ojeipuru va'ekue oñeñemu hag̃ua ha ojeguata hag̃ua tetã kuarahyreikegua guive tetã kuarahyresẽygua peve. Ijyvy apekue oikóramo jepe opaichagua te'ýi ha avano'õ hekosãsóva yma guive, Kirigitã oimékuri tetã ambuéva ipoguýpe, ha ohupyty isãso opa rire Unión Soviética ary 1991-pe.

Kirigitã heta ohekáramo jepe ani hag̃ua umi te'ýi ha avano'õ oime ijyvýpe oñorairõ,[6][7] ha oñoñepu'ã,[8] oheka oñemoporã pirapire mba'apo ñemohenda,[9][10] ha ani hag̃ua umi aty ojokuaikuaáva oñorairõ avei,[11] ikatu oho gueteri tavakuairetã amandaje rape rupi ha oiko gueteri tetã peteĩ rekóicha. Ñepu'ã Kirigitã retãyguanguéra ojapókuri jasyrundy ary 2010-pe omosẽ tendota Kurmanbek Bakiyev ha omohenda léi guasu pyahu.

Tetã ñe'ẽ, Kirigitãñe'ẽ, ojogua Tuykía ñe'ẽnguéra, oñeñe'ẽ avei Rrusiañe'ẽ. Amo 5 548 042[2] tekovekuéra oiko Kirigitã, ojeipapaháicha ary 2013-pe.

Mandu'apy

[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 CIA. «Kirguistán - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 20 de febrero de 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 CIA World Factbook - Kyrgyzstan. Consultado el 23 de octubre de 2013.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Kyrgyzstan». Fondo Monetario Internacional. Ojehechákuri árape: 2 de mayo de 2017.
  4. ↑ Informe sobre Desarrollo Humano 2016 Consultado el 2 de mayo de 2017
  5. ↑ «BBC News – Kyrgyzstan profile – Leaders». Bbc.co.uk (14 de diciembre de 2011). Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.
  6. ↑ «Investigating Kyrgyzstan's ethnic violence: Bloody business», The Economist, 12 de mayo de 2011. Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.
  7. ↑ «Foreigners in Kyrgyzstan: ‘Will We Be Banned, Too?’». EurasiaNet.org (15 de junio de 2011). Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.
  8. ↑ «Kyrgyz private armies incite "permanent revolution" — RT». RT.com (17 de marzo de 2012). Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.
  9. ↑ «Kyrgyzstan: Economy globalEDGE: Your source for Global Business Knowledge». Globaledge.msu.edu (20 de diciembre de 1998). Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.
  10. ↑ «Kyrgyz Republic Economy: Population, GDP, Inflation, Business, Trade, FDI, Corruption». Heritage.org. Archivado desde el original, el 2021-02-25. Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.
  11. ↑ «Kyrgyz Unrest». EurasiaNet.org. Ojehechákuri árape: 26 de marzo de 2013.

Joaju

[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]


Ásia

Ahyganitã | Arávia Saudíta | Ayméña | Aservaijã | Chína Tetarã Retã | Arávia Emiráto Joapykuéra | Filipína | Hapõ | Horytáña‎ | Índia‎ | Indonésia‎ | Irã | Irake | Israel‎ | Jemẽ | Kambója | Kasahitã | Katára‎ | Kirigitã‎ | Kuáite‎ | Kuarahyresẽ Timor | Láo‎ | Lívano | Malásia‎ | Mayndíva‎ | Miama | Mongólia | Mburunéi‎ | Nepal | Ñemby Koréa | Omána | Pakitã | Paletína‎ | Rrúsia‎ | Singapúra | Síria‎ | Siri Lãka | Tajikitã | Tailándia | Tuykía | Tuykomenitã | Uvekitã | Varéĩ | Vangyladẽ | Vienã | Vutã | Yvate Koréa

Ko marandu ou "https://gn.wikipedia.org/w/index.php?title=Kirigitã&oldid=130128" pegua