Հայ Ազգային Ճակատ
Հայ Ազգային Ճակատ (ՀԱՃ), հայ հայրենասէրներու հակաֆաշիստական ընդյատակեայ կազմակերպութիւն (1942–1945 թուականներուն)։ Կազմուած է ֆրանսահայ կոմունիստներու նախաձեռնութեամբ։ Կը միաւորէր ֆրանսահայ համայնքի հայրենասէրներուն։ Կազմակերպիչներն էին Հանրի Մարմարեանը, Մեսրոպ Ասատուրեանը, Դաւիթ Դաւթեանը, Շահէ Տատուրեանը, Սիրակ Պաղտասարեանը, Մելքոն Գեղունին, Կարապետ Քիւրէջեանը, Սարգիս Ալթունեանը եւ ուրիշներ։ Գերմանական գրաւումէն Ֆրանսայի ազատագրման պահին ՀԱՃ թուականի շարքերուն մէջ կար աւելի քան 10 հզ հայ հայրենասէր։ 1943 թուականին ՀԱՃ թուականի նախաձեռնութեամբ ստեղծուած է Երիտասարդ ֆրանսահայ հայրենասէրներու ճակատը։ Հայ հայրենասէրները գերմանական ուժերուն դէմ կը պայքարէին մատչելի բոլոր միջոցներով։ ՀԱՃ ընդյատակում հրատարակած է թերթեր, թռուցիկներ, Սովինֆորմբիւրոյի հաղորդագրութիւններ եւն։ Ֆրանսական եւ հայկական պարբերականները իրենց էջերուն մէջ կ՚ընդգծէին այն միտքը, որ հայ հայրենասէրները, մասնակցելով եւ օգնելով ֆրանսական Դիմադրութեան շարժման, անով իսկ կը կատարեն իրենց պարտքը հեռաւոր հայրենիքի՝ Հայաստանի նկատմամբ։ ՀԱՃ կազմակերպած է նաեւ նիւթական օգնութիւն Ֆրանսայի ազատագրման ֆոնտին (միայն 1943–1944 թուականներուն՝ 7 միլիոն ֆրանք։ Զգալի գումար հանգանակած է «Սասունցի Դաւիթ» թանկային շարասեան կազմակերպման ֆոնտին։ 1944-ի ամրան, Ֆրանսայի մէջ Ազգային ապստամբութեան օրերուն, ՀԱՃ աջակցած է հայ պարտիզանական եւ հայրենասիրական ջոկատներու ստեղծման։ Աշխուժօրէն մասնակցած է Փարիզի եւ Ֆրանսայի այլ քաղաքներու ու շրջաններու ազատագրման։ ՀԱՃ թուականի նման կազմակերպութիւններ երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներուն գործած են նաեւ հայկական այլ համայնքներու մէջ (ԱՄՆ, Անգլիա, Ռումանիա, Պուլկարիա, Եգիպտոս, Սուրիա, Կիպրոս եւ այլն)։ Իրենց գործունէութեամբ այդ կազմակերպութիւնները զգալի աւանդ մուծած են հակաֆաշիստական պայքարի ընդհանուր գործին մէջ։
Գրականութիւն
- Դրամփեան Տ. Ս., Ֆրանսահայ կոմունիստները դիմադրութեան տարիներուն, 1941–1944 թթ., Երեւան, 1967։