Jump to content

Bamenda: Kyang ku vwuon tsi̱tsak nwuan-a̱ka̱feang na

Neet di̱ Wikipedia
Content deleted Content added
No edit summary
A̱yaalama: Jhyuk di̱ jet a̱bwoi Jhyuk a̱ma̱ntei di̱ jet a̱bwoi A̱gba̱ndang jhyuk di̱ jet a̱bwoi
No edit summary
A̱yaalama: Jhyuk di̱ jet a̱bwoi Jhyuk a̱ma̱ntei di̱ jet a̱bwoi A̱gba̱ndang jhyuk di̱ jet a̱bwoi
Lang 6: Lang 6:


===Jen tyok A̱shong===
===Jen tyok A̱shong===
A̱tsak a̱keang wu ku yet a̱si̱ A̱tyikat bibya ba̱ byia̱ taada nyiung ba̱ si̱ byia̱ kpa̱ndang ma̱ng ma̱ng A̱byintyok Bamun ka mi̱ ce-ndyia̱ 1700 hu.<ref>Toyin Falola, Daniel Jean-Jacques, ''Africa: An Encyclopedia of Culture and Society [nvolyum 3]: An Encyclopedia of Culture and Society'', ABC-CLIO, MS, 2015, w. 142</ref> Ma̱ a̱lyia̱ 1884, a̱byin [[Jami̱ni]] si̱ nwuo a̱keang ka ba̱ si̱ nyia̱ tyok da̱ nka ba̱ng si̱ bai a̱lyia̱ 1916 nang tyok hu si̱ shyei a̱ nat mbwak [[A̱gba̱ndang Bi̱ri̱ti̱n]] ma̱ng [[Fi̱ransa]].<ref>Emmanuel Mbah, ''Environment and Identity Politics in Colonial Africa: Fulani Migrations and Land Conflict'', Taylor & Francis, MA, 2016, w. 20</ref> Ma̱ a̱lyia̱ 1919, the administration of [[Northwest Region (Cameroon)|Northwest Region]] and thus the city of Bamenda became only British. In 1961, the region joined the [[Cameroon]].<ref>Emmanuel Mbah, ''Environment and Identity Politics in Colonial Africa: Fulani Migrations and Land Conflict'', Taylor & Francis, UK, 2016, p. 21</ref>
A̱tsak a̱keang wu ku yet a̱si̱ A̱tyikat bibya ba̱ byia̱ taada nyiung ba̱ si̱ byia̱ kpa̱ndang ma̱ng ma̱ng A̱byintyok Bamun ka mi̱ ce-ndyia̱ 1700 hu.<ref>Toyin Falola, Daniel Jean-Jacques, ''Africa: An Encyclopedia of Culture and Society [nvolyum 3]: An Encyclopedia of Culture and Society'', ABC-CLIO, MS, 2015, w. 142</ref> Ma̱ a̱lyia̱ 1884, a̱byin [[Jami̱ni]] si̱ nwuo a̱keang ka ba̱ si̱ nyia̱ tyok da̱ nka ba̱ng si̱ bai a̱lyia̱ 1916 nang tyok hu si̱ shyei a̱ nat mbwak [[Muna̱pyia̱ A̱byintyok|A̱gba̱ndang Bi̱ri̱ti̱n]] ma̱ng [[Fi̱ransa]].<ref>Emmanuel Mbah, ''Environment and Identity Politics in Colonial Africa: Fulani Migrations and Land Conflict'', Taylor & Francis, MA̱, 2016, w. 20</ref> Ma̱ a̱lyia̱ 1919, cet tyok Fam-a̱byin A̱za-jenshyung hu ma̱ng a̱keang Bamenda ka a̱mgba̱m si̱ yet si̱ A̱bi̱ri̱ti̱n hwa ma̱nyin. Ma̱ a̱lyia̱ 1961, fam hu si̱ mun yet kap Ri̱pobi̱lik [[Kemerun]].<ref>Emmanuel Mbah, ''Environment and Identity Politics in Colonial Africa: Fulani Migrations and Land Conflict'', Taylor & Francis, MA̱, 2016, w. 21</ref>


==Ya̱fang==
==Ya̱fang==

Nwuan-a̱ka̱feang mi̱ di̱ 15:52, 12 Zwat A̱natat 2024

Bamenda
city, big city
A̱lyoot a̱gwomna̱tiBamenda Jhyuk
A̱byinKemerun Jhyuk
A̱gba̱ndang a̱keangtungNorthwest Jhyuk
Shyia̱ di̱ fam tyok a̱byinNorthwest Jhyuk
Shyia̱ di̱ fam jenUTC+01:00 Jhyuk
Coordinate location5°57′41″N 10°9′6″E Jhyuk
Twinned administrative bodyDordrecht Jhyuk
OpenStreetMap zoom level8 Jhyuk
Map

Bamenda, á̱ ka ngyei A̱bakwa ma̱ng Mankon Town,[1] yet a̱gba̱ndang a̱keang wa di̱ fam a̱za-jenshyung a̱byin Kemerun a̱wot a̱ sa ngyet a̱keangtung Fam A̱za-jenshyung a̱byin a̱kya. A̱keang ka byia̱ shi á̱niet ku bai cyikwop cyi a̱taa a̱wot ka̱ si̱ shyia̱ kilomita 366 (met 227) di̱ Fam A̱za-jenshyung a̱gba̱ndang a̱keangtung a̱byin Kemerun nang á̱ ngyei Yawunde a̱ni. Á̱ ka ndyen a̱keang Bamenda mat shyishyim a̱vwuo ji ma̱ng tsutsok nka.

Nkhang

Bamenda, ma̱ a̱lyia̱ 1965

Jen tyok A̱shong

A̱tsak a̱keang wu ku yet a̱si̱ A̱tyikat bibya ba̱ byia̱ taada nyiung ba̱ si̱ byia̱ kpa̱ndang ma̱ng ma̱ng A̱byintyok Bamun ka mi̱ ce-ndyia̱ 1700 hu.[2] Ma̱ a̱lyia̱ 1884, a̱byin Jami̱ni si̱ nwuo a̱keang ka ba̱ si̱ nyia̱ tyok da̱ nka ba̱ng si̱ bai a̱lyia̱ 1916 nang tyok hu si̱ shyei a̱ nat mbwak A̱gba̱ndang Bi̱ri̱ti̱n ma̱ng Fi̱ransa.[3] Ma̱ a̱lyia̱ 1919, cet tyok Fam-a̱byin A̱za-jenshyung hu ma̱ng a̱keang Bamenda ka a̱mgba̱m si̱ yet si̱ A̱bi̱ri̱ti̱n hwa ma̱nyin. Ma̱ a̱lyia̱ 1961, fam hu si̱ mun yet kap Ri̱pobi̱lik Kemerun.[4]

Ya̱fang

  1. F. E. Ngende (1966). Geography of West Cameroon. Basel Mission. p. 45. Archived from the original on 31 Zwat A̱ni̱nai 2020. Retrieved 29 Zwat Swak 2016.
  2. Toyin Falola, Daniel Jean-Jacques, Africa: An Encyclopedia of Culture and Society [nvolyum 3]: An Encyclopedia of Culture and Society, ABC-CLIO, MS, 2015, w. 142
  3. Emmanuel Mbah, Environment and Identity Politics in Colonial Africa: Fulani Migrations and Land Conflict, Taylor & Francis, MA̱, 2016, w. 20
  4. Emmanuel Mbah, Environment and Identity Politics in Colonial Africa: Fulani Migrations and Land Conflict, Taylor & Francis, MA̱, 2016, w. 21