Multibus (elektronica)
Multibus is een bussysteem voor industriële computers dat ontwikkeld werd door Intel in 1975.[1] Tegen het einde van de jaren negentig werd Multibus nog maar zelden gebruikt.
Architectuur
[bewerken | brontekst bewerken]Multibus is een asynchrone I/O-bus die apparaten met verschillende overdrachtssnelheden ondersteunt met behoud van maximale doorvoer. Er zijn 20 adreslijnen, waardoor tot 1 MB multibusgeheugen en 1 MB I/O-locaties geadresseerd kunnen worden. Veel I/O-apparaten gebruiken alleen de eerste 64 kB van de adresruimte.
Multibus ondersteunt multi-masterfunctionaliteit, waardoor de bus kan gedeeld worden met meerdere processoren en andere DMA-apparaten.[2]
De standaard Multibus-vormfactor was een printplaat van 12 × 6,75 inch met twee uitwerphendels aan de voorkant. De printplaat had twee bussen: een brede P1-bus waarvan de pintoewijzing bepaald werd door de Multibus-specificatie en een smallere P2-bus die fungeerde als een privébus.
Multibus standaard
[bewerken | brontekst bewerken]Multibus omvat de volgende bussen:
- Multibus System Bus — gepubliceerd als IEEE 796
- iSBX (I/O Expansion Bus) — gepubliceerd als IEEE P959
- iLBX Local Bus Extension[3]
- Multichannel I/O Bus
Versies
[bewerken | brontekst bewerken]Multibus I
[bewerken | brontekst bewerken]De eerste versie, die door Intel in 1975 uitgebracht werd, was een 8-bit bus. De kaarten hadden geen voorpaneel en ze gebruikten connectoren die vergelijkbaar waren met die van ISA-kaarten. In 1978 werd de busstructuur uitgebreid om zowel 8- als 16-bit apparaten te ondersteunen.[1] Hierdoor kon de bus ook gebruikt worden met de toenmalige nieuwe generatie 16-bit microprocessoren. Multibus I werd in 1983 gestandaardiseerd als IEEE 796, maar is ondertussen achterhaald en werd op 15 januari 2001 door IEEE geschrapt als standaard.[4]
Multibus II
[bewerken | brontekst bewerken]De tweede versie werd in 1987 uitgebracht als de IEEE 1296-standaard.[5] Multibus II is een 32-bit bus op 10 MHz met een snelheid van 40 MB/s. De kaarten gebruikten connectoren die vergelijkbaar waren met die van NuBus- en VMEbus-kaarten. Deze versie werd in 1994 ook uitgebracht als de ISO/IEC 10861-standaard.[6]
Multibus II werd door IEEE op 10 januari 2002 als standaard geschrapt, maar is nog steeds een officiële ISO-standaard.
Toepassing
[bewerken | brontekst bewerken]
De Multibusspecificatie was een industriestandaard met een relatief grote vormfactor, zodat deze kon gebruikt worden voor complexe apparaten. in 1982 waren er meer dan 100 fabrikanten van Multibus-kaarten en -systemen, gaande van behuizingen tot CPU- en geheugenkaarten en controllerkaarten voor randapparatuur.[7] Hierdoor konden complexe systemen gebouwd worden op basis van kant-en-klare commerciële hardware.
Een goed voorbeeld hiervan waren de Sun-1 en Sun-2 werkstations van Sun Microsystems: Sun produceerde op maat gemaakte CPU-, geheugen-, SCSI- en videokaarten en voegde vervolgens Ethernet-kaarten, schijfcontrollers, tapecontrollers en terminalinterfaces van andere fabrikanten toe om het systeem te configureren als een werkstation of een server.[8] Andere producenten van werkstations die hun ontwerp op Multibus gebaseerd hadden, waren HP/Apollo[9] en Silicon Graphics.[10]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Multibus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b (en) Johnson, James B., Kassel, Steve (1984). The Multibus Design Guidebook" (
). McGraw-Hill Book Company, pp. 24-26.
- ↑ (en) Sun-1 System Reference Manual (), 1.0. Sun Microsystems (27 juli 1982).
- ↑ (en) Cooper, Steve (16 mei 1983). MULTIBUS® continues to evolve to meet the challenges of the VLSI revolution. AFIPS '83 Proceedings of the May 16-19, 1983, national computer conference : 497-501
- ↑ (en) IEEE Standard Microcomputer System Bus
. IEEE. DOI:10.1109/IEEESTD.1983.81701 (29 december 1983). ISBN 978-07-381-2753-8.
- ↑ (en) IEEE Standard for a High-Performance Synchronous 32-Bit Bus: MULTIBUS II. IEEE. DOI:10.1109/IEEESTD.1988.122654 (13 augustus 1988). ISBN 978-07-381-3153-5.
- ↑ (en) ISO/IEC 10861:1994 Information technology — Microprocessor systems — High-performance synchronous 32-bit bus: MULTIBUS II. iso.org (december 1994).
- ↑ (en) Bechtotsheim, Andreas; Baskett, Forest, Pratt Vaughan, The SUN Workstation Architecture () (maart 1982).
- ↑ (en) Birdsall, James W., The Sun Hardware Reference (23 november 1995).
- ↑ (en) HP/Apollo Systems Information (17 mei 2000). Gearchiveerd op 8 juni 2010.
- ↑ (en) Levine, Jonathan, Silicon Graphics IRIS 2000/3000 FAQ (6 juni 1994).
