Krzysztof Kowalewski

polski aktor

Krzysztof Kowalewski (ur. 20 marca 1937 w Warszawie, zm. 6 lutego 2021 tamże) – polski aktor filmowy, telewizyjny, teatralny, kabaretowy i radiowy, pedagog.

Krzysztof Kowalewski
Ilustracja
Krzysztof Kowalewski (2017)
Data i miejsce urodzenia

20 marca 1937
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 lutego 2021
Warszawa

Zawód

aktor teatralny, filmowy

Współmałżonek

Vivian Rodriguez
(rozwód)
Agnieszka Suchora
(2002–2021; jego śmierć)

Lata aktywności

1960–2021

Zespół artystyczny
Teatr Klasyczny w Warszawie
(1960–1961)
Teatr Dramatyczny w Warszawie
(1961–1962)
Teatr Polski w Warszawie
(1962–1970)
Studencki Teatr Satyryków
(1970–1973)
Teatr Rozmaitości w Warszawie
(1973–1974)
Teatr Kwadrat w Warszawie
(1974–1977)
Teatr Współczesny w Warszawie
(1977–2021)
Teatr 6. piętro (2013)
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)

Znany był głównie z licznych ról komediowych. Na filmowym ekranie zadebiutował w 1960 w filmie Aleksandra Forda Krzyżacy, wystąpił w około 120 filmach i serialach telewizyjnych[1]. Zagrał ponad tysiąc ról w Teatrze Polskiego Radia[2]. Przez wiele lat był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Życiorys

edytuj
 
Inscenizacja słuchowiska radiowego Kocham pana, panie Sułku (Polskie Radio). Marta Lipińska – pani Eliza, Krzysztof Kowalewski – pan Sułek (2013)

Jego ojcem był Cyprian Leon Kowalewski, ekonomista[3], dyrektor fabryki papieru w Jeziornie[4], weteran wojny polsko-bolszewickiej i III powstania śląskiego[3], zamordowany w 1940 r. w Charkowie[3][5]. Matką była Elżbieta Kowalewska z d. Herszaft, aktorka pochodzenia żydowskiego[4], a wujem malarz Adam Herszaft[6].

Przez całą wojnę matka ukrywała przed Krzysztofem swoje żydowskie korzenie. Po upadku powstania warszawskiego przeprowadzili się ze zrujnowanej stolicy do Kielc. Wyjechali z nich w dzień po pogromie 4 lipca 1946 r. i wrócili do Warszawy[7]. W 1955 r. ukończył stołeczne XIV Liceum Ogólnokształcące im. Klementa Gottwalda[8][9], następnie dostał się do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, którą ukończył w 1960[1]. Na dyplomie muzycznym wykonał utwór „Ach Ludwiko” do słów Juliana Tuwima[10].

W tym samym roku zadebiutował jako aktor epizodyczny w Krzyżakach Aleksandra Forda[1]. W marcu 1961 r. wystąpił po raz pierwszy na deskach Teatru Dramatycznego, z którym był związany do 1962[1]. W latach 70. i 80. wystąpił m.in. w filmach wojennych Witolda Lesiewicza Kwiecień (1961) oraz Miejsce dla jednego (1965), kryminale Janusza Nasfetera Zbrodniarz i panna (1963), filmach Janusza Majewskiego Urząd (1969), Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969) oraz C.K. Dezerterzy (1985), serialu wojennym Janusza MorgensternaKolumbowie” (1970) czy filmie psychologicznym Jerzego Stefana Stawińskiego Godzina szczytu (1973)[1].

Kowalewski często występował w filmach Stanisława Barei. W filmie Nie ma róży bez ognia (1974) zagrał milicjanta. W 1976 zagrał główną rolę Michała Romana w Brunecie wieczorową porą. W 1978 w Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz grał Tadeusza Krzakoskiego, dyrektora „Pol-Pimu”, natomiast w Misiu (1980) – Jana Hochwandera, kierownika produkcji filmu Ostatnia paróweczka hrabiego Barry Kenta[11].

Aktor teatrów: Klasycznego, Dramatycznego, Polskiego, Studenckiego Teatru Satyryków, Rozmaitości, Kwadrat oraz Teatru Współczesnego w Warszawie (od 1977).

Był związany przez wiele lat z Teatrem Polskiego Radia[2]. Dyrektor tegoż, Janusz Kukuła, przyznaje, że Krzysztof Kowalewski jest jego ulubionym (radiowym) aktorem[2]. Kowalewski znany jest radiosłuchaczom przede wszystkim[2] za sprawą głównej roli w słuchowisku Kocham pana, panie Sułku, emitowanym na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia. 29 lutego 2012, niedługo przed 75. urodzinami aktora, Program Trzeci Polskiego Radia zorganizował benefis Krzysztofa Kowalewskiego[2]. Wydarzenie było emitowane na żywo na antenie rozgłośni. W latach 2004–2019 wspierał działania Fundacji Polsat corocznie wcielając się w rolę Świętego Mikołaja podczas Mikołajkowego Bloku Reklamowego[12].

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[13] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015[14].

Zmarł 6 lutego 2021 w wieku 83 lat[15]. 19 marca 2021 po mszy świętej w kościele św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[16] (kwatera 324-5-20[17]).

Nagrody (wybór) i odznaczenia

edytuj
 
Gwiazda Kowalewskiego w łódzkiej Alei Gwiazd

Życie prywatne

edytuj
 
Grób Krzysztofa Kowalewskiego i jego matki Elżbiety na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
 
Grób Krzysztofa Kowalewskiego po pogrzebie na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Po raz pierwszy ożenił się w latach 60., z kubańską tancerką – Vivian Rodriguez, z którą rozwiódł się po 3 latach i jej wyjeździe do Paryża. Z tego związku miał syna Wiktora (ur. 1967), od 1981 stale przebywającego za granicą[7]. Wiktor Kowalewski wraz z rodziną mieszka w Los Angeles, pracuje w branży komputerowej oraz jest trenerem żeńskiej drużyny piłkarskiej[23]. Wnuczka Krzysztofa ze strony syna, Sacha Kowalewski kształciła się na Ruskin School of Acting oraz zagrała wraz z nim w filmie Proceder (2019)[23]. Przez wiele lat był związany z aktorką Ewą Wiśniewską[24]. Od 2002 do śmierci był mężem aktorki Agnieszki Suchory, z którą miał córkę Gabrielę (ur. 2000)[23].

Filmografia

edytuj

Filmy i seriale

edytuj

Dubbing

edytuj
 
Odcisk gwiazdy w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Krzysztof Kowalewski – Biografia twórcy [online], film.wp.pl [dostęp 2015-09-10].
  2. a b c d e Trójka > Benefisy > Kowalewski – mędrzec w krótkich spodenkach [online], Polskie Radio, 2 marca 2012 [dostęp 2015-09-10].
  3. a b c Jędrzej Tucholski (red.), Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003, s. 252, ISBN 83-916663-5-2, OCLC 830509983 [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04].
  4. a b Elżbieta Kowalewska-Czaharska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
  5. Juliusz Ćwieluch: Cicho, wiem. [w:] Polityka [on-line]. polityka.pl, 17 grudnia 2013. [dostęp 2014-04-11].
  6. Karolina Małas, Zabijanie Żydów widział w dzieciństwie. W "Weselu" Smarzowskiego nawiązał do własnych traum [online], kultura.onet.pl, 6 lutego 2024 [dostęp 2021-10-24].
  7. a b Krzysztof Kowalewski. Cicho, wiem. Rozmowę przepr. Juliusz Ćwieluch. „Polityka”, 2013, nr 51/52 (2938), s. 40-43.
  8. Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 2023-10-09].
  9. Zdjęcie klasy – rocznik maturalny 1955 [online], Liceum Ogólnokształcące nr XIV w Warszawie [dostęp 2015-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-22].
  10. Jan Bończa-Szabłowski. Krzysztof Kowalewski. Pogoda w granicach rozsądku. „Rzeczpospolita”, 4 stycznia 2002. 
  11. Miś [online], FilmPolski.pl.
  12. Wojciech Kozicki, Polsat, Mikołajkowy Blok Reklamowy: Kowalewski odchodzi jako Mikołaj – Planeta [online], planeta.pl, 18 listopada 2020 [dostęp 2021-02-06] (pol.).
  13. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-05].
  14. Barbara Sowa, Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała lista [online], Dziennik.pl, 26 marca 2015 [dostęp 2015-09-10].
  15. Krzysztof Kowalewski nie żyje. Aktor miał 83 lata. kultura.onet.pl, 2021-02-06.
  16. Pogrzeb Krzysztofa Kowalewskiego. film.interia.pl, 19 marca 2021. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-19)].
  17. Cmentarz Stare Powązki: ELŻBIETA KOWALEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-06-13].
  18. M.P. z 2002 r. nr 50, poz. 722 – pkt 60.
  19. Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2023-10-09] (pol.).
  20. Gloria Artis dla aktorów [online], TVP.Info, 5 października 2009 [dostęp 2015-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-08].
  21. Krzysztof Kowalewski w bazie filmpolski.pl
  22. Wielki Splendor – nagrody Teatru Polskiego Radia wręczone [online], Polskie Radio, 1 grudnia 2008 [dostęp 2015-09-10].
  23. a b c Konrad Szczęsny, Krzysztof Kowalewski osierocił dwójkę dzieci. Kim są Gabriela i Wiktor? [online], Viva.pl, 6 lutego 2023 [dostęp 2021-02-06] (pol.).
  24. Wszyscy mężczyźni jej życia [online], styl.pl [dostęp 2021-02-06] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj