Bilim insanları Ay'ın altındaki tünelleri keşfetti

Astronotlar ölümcül sıcaklık, soğukluk ve radyasyondan korunabilir!

Bilim insanları Ay'ın altındaki tünelleri keşfetti

Uluslararası bir bilim ekibi ilk kez Ay yüzeyinin altında büyük bir yeraltı tünelinin varlığını teyit etti. Bu tünel ileride gelecekteki astronotlar tarafından Ay'ı kasıp kavuran aşırı sıcaklık ve yoğun radyasyondan korunmak için kullanılabilir.

2009'dan bu yana Ay yüzeyini kaplayan 200'den fazla gölgede kalmış açıklık keşfedildi. On yıllardır bu açıklıkların bir kısmının volkanik faaliyetler sonucunda oluşmuş olabileceğinden ve hatta uzak geçmişte akan lavlar tarafından şekillendirilmiş yüzey altı açıklıklarına ev sahipliği yapabileceğinden şüpheleniliyordu. Yeni Nature Astronomy çalışması, Ay yüzeyinin Mare Tranquillitatis bölgesinde yer alan böyle bir çukurun girişinden sonra neler olduğunu gözler önüne serdi.

Çalışmanın merkezinde yer alan bu veriler, NASA'nın Ay Keşif Yörünge Aracı'nın Minyatür Radyo Frekansı (Lunar Reconnaissance Orbiter’s Miniature Radio-Frequency - Mini-RF) cihazı tarafından 2010 yılında Ay'ın onlarca kilometre üzerinden geçerken yakalanmış. Mini-RF cihazı, Ay yüzeyine elektromanyetik dalgalar göndererek ve uzay aracına doğru geri yansıyan radar 'yankılarını' dinleyerek çalışan bir tür sentetik açıklıklı radar olarak biliniyor.

İtalya'daki Trento Üniversitesi'nden bilim insanlarının öncülüğünde son teknoloji sinyal işleme tekniklerini kullanan araştırmacılar, gölgede kalan Mare Tranquillitatis açıklığının altındaki mağaranın yapısını belirlemek için LRO verilerini deşifre etmeyi başardılar.

Yeni makalenin yazarlarından Trento Üniversitesi'nde yardımcı doçent olan Leonardo Carrer şöyle diyor:

"Verilerin analizi sayesinde kanalın bir kısmının modelini oluşturmayı başardık. Gözlemlerimiz için en olası açıklama bu kanalların boş bir lav tüpü olması."

Bilim insanları onlarca yıldır Ay çukurlarının uzak geçmişte lavlar tarafından oyulmuş geniş mağara sistemlerine ev sahipliği yapabileceğinden şüphelenirken, yeni Nature Astronomy çalışması, radar verilerinin böyle bir tünelin varlığını göstermek için ilk kez kullanıldı.

Veriler, onlarca metre boyunca uzanan bir yeraltı mağarasını ortaya çıkarırken, mağaraların da ötesinde daha geniş bir gizli alanın var olabileceği düşünülüyor. Araştırmanın yazarları, Mare Tranquillitatis mağarasının ve bunun gibi diğer mağaraların, güneş radyasyonundan ve aşırı yüzey sıcaklıklarından doğal koruma olarak yukarıdaki ay toprağından (veya regolitten) yararlanacak olan gelecekteki ay habitatları için umut verici yerler olarak hizmet edebileceğine inanıyor.

NASA'ya göre Ay'ın güneş gören tarafındaki sıcaklık 127 °C'a kadar yükselebilirken, gölgede kalan taraf -173 °C'a kadar soğuyor. Bununla birlikte, Ay çukurlarındaki sıcaklığın 17 ° C olduğu ve nispeten az radyasyon dalgalanmasına maruz kaldığı düşünülüyor. Yer altında kamp kurmak aynı zamanda her zaman mevcut olan mikrometeorit çarpma tehdidine karşı doğal bir savunma sağlayacak ve astronotları Güneş'ten ve daha uzaklardan yayılan ve Dünya'da aldığımız dozdan yaklaşık 150 daha güçlü olan radyasyondan koruyacak.

Tabii Ay'da bir çukurda yuva kurmaya çalışmak da kendi başına sayısız sorun yaratabilir. Çözüm ise yine yeni teknolojilerin icadıyla mümkün olacak. NASA'nın bir sonraki mürettebatlı keşif görevi Eylül 2025'te gerçekleşecek ve astronotlar Dünya'nın atmosferine dönmeden önce Ay'ın yörüngesine girmek üzere ajansın Orion uzay aracıyla fırlatılacak. Öte yandan planlanan Artemis III görevi en erken Eylül 2026'da ABD'li astronotları, ajansın Mars'a doğru ilerlemeden önce kalıcı bir varlık oluşturmayı umduğu Ay yüzeyine geri göndererek tarihe geçecek.


Fotoğraflar: A. Romeo'nun bir fotoğrafının detaylandırılması. LRO 3D modeli NASA (Brian Kumanchik, Christian Lopez. NASA/JPL-Caltech), Apollo 8 astronotu Bill Anders tarafından 24 Aralık 1968, 16:40 UTC tarihinde çekilen Dünya'nın doğuşu fotoğrafı.

Burçin Aygün, Anthony Wood'un haberinden derledi. Burçin Aygün, IGN Türkiye'de sinema yazarı ve editör. Twitter: @Burcin_Aygun_

Yazının Konusu