Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bắc Síp”

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trước
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.7
 
(Không hiển thị 29 phiên bản của 18 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{Thông tin quốc gia
{{Thông tin quốc gia
| Tên chính = Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp<br />Kuzey Kibris Türk Cumhuriyeti
| Tên chính = Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp<br />Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet
| Tên thường = Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp
| Tên thường = Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp
| Tên ngắn = Bắc Síp
| Tên ngắn = Bắc Síp
Dòng 7: Dòng 7:
| Khẩu hiệu = không có
| Khẩu hiệu = không có
| Bản đồ = Northern Cyprus (orthographic projection).svg
| Bản đồ = Northern Cyprus (orthographic projection).svg
| Quốc ca = ''[[Istiklal Marşı]]''<br />Hành khúc Độc lập<br />[[Tập tin:Istiklâl Marsi instrumetal.ogg|center]]
| Quốc ca = ''[[İstiklâl Marşı]]''<br />Hành khúc Độc lập<br />[[Tập tin:Istiklâl Marsi instrumetal.ogg|center]]
| Ngôn ngữ chính thức = [[Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]]
| Ngôn ngữ chính thức = [[Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]]
| Thủ đô = [[Nicosia]] (Lefkoşa trong [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]])
| Thủ đô = [[Nicosia]] (Lefkoşa trong [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]])
Dòng 19: Dòng 19:
| Loại chính phủ = [[Cộng hòa]] [[dân chủ đại nghị]]
| Loại chính phủ = [[Cộng hòa]] [[dân chủ đại nghị]]
| Loại viên chức = [[Tổng thống]]<br />[[Thủ tướng]]
| Loại viên chức = [[Tổng thống]]<br />[[Thủ tướng]]
| Tên viên chức = [[Mustafa Akıncı]]<br />[[Hüseyin Özgürgün]]
| Tên viên chức = [[:tr:Ersin Tatar|Ersin Tatar]]<br />[[Ünal Üstel]]
| Thành phố lớn nhất = [[Nicosia]]
| Thành phố lớn nhất = [[Nicosia]]
| Diện tích = 3355
| Diện tích = 3355
Dòng 25: Dòng 25:
| Độ lớn diện tích = 1 E12
| Độ lớn diện tích = 1 E12
| Phần nước = 2,7%
| Phần nước = 2,7%
| Dân số = 286257
| Dân số = 326000
| Năm thống kê dân số = 2011
| Năm thống kê dân số = 2017
| Mật độ dân số = 80.5
| Mật độ dân số = 80.5
| Đứng hàng mật độ dân số = 89
| Đứng hàng mật độ dân số = 89
Dòng 37: Dòng 37:
| Sự kiện thành lập = 15 tháng 11 năm 1983
| Sự kiện thành lập = 15 tháng 11 năm 1983
| Công nhận = chỉ Thổ Nhĩ Kỳ
| Công nhận = chỉ Thổ Nhĩ Kỳ
| Đơn vị tiền tệ = Lia Thổ Nhĩ Kỳ
| Đơn vị tiền tệ = Lira Thổ Nhĩ Kỳ
| Mã đơn vị tiền tệ = TRL
| Mã đơn vị tiền tệ = TRL
| Múi giờ = EET
| Múi giờ = UTC
| UTC = +2
| UTC =
| Múi giờ DST = EEST
| Múi giờ DST =
| UTC DST = +3
| UTC DST = +3
| Tên vùng Internet = [[.nc.tr]], hay [[.tr]]
| Tên vùng Internet = [[.nc.tr]], hay [[.tr]]
| Mã số điện thoại = 90-392
| Mã số điện thoại = 90-392
| Ghi chú = chỉ được Thổ Nhĩ Kỳ công nhận
| Ghi chú = chỉ được Thổ Nhĩ Kỳ công nhận
}}
|Bản đồ 2=EU-Cyprus highlighted.svg|Chú thích bản đồ=Vị trí của '''Bắc Síp''' (xanh) trên thế giới|Chú thích bản đồ 2={{map caption |location_color=xanh đậm |region=Châu Âu |region_color=xám đậm |subregion=[[Liên Minh Châu Âu|EU]] |subregion_color=xanh nhạt}}
⚫
'''Cộng hòa Bắc Síp Thổ Nhĩ Kỳ''' ({{lang-tr|Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti}}, ''KKTC''), tên gọi thông dụng '''Bắc Síp''' ({{lang-tr|Kuzey Kıbrıs}}) dù văn phòng du lịch của quốc gia này quảng cáo với tên '''Bắc Síp''', là nước cộng hòa độc lập [[de facto|trên thực tế]]<ref name=HISTORY>Antiwar.com. [http://antiwar.com/hadar/?articleid=8042 In Praise of 'Virtual States'], Leon Hadar, 16 tháng 11 năm 2005</ref><ref name=defacto1>Carter Johnson, Đại học Maryland. [http://www.bsos.umd.edu/gvpt/davenport/dcawcp/paper/DCAWCP_CJohnson_Partition.pdf Sovereignty or Demography? Reconsidering the Evidence on Partition in Ethnic Civil Wars], 2005</ref><ref>{{chú thích sách|last = Emerson |first= Michael|title = The Wider Europe Matrix|year=2004|publisher=CPSE|isbn=9290794690}}</ref> nằm ở phía bắc của đảo [[Cộng hòa Síp|Síp]]. Nước cộng hòa này tuyên bố độc lập năm 1983, chín năm sau khi một người Síp gốc Hy Lạp âm mưu một cuộc [[đảo chính]] để sáp nhập đảo này vào Hy Lạp, và điều này đã kích động [[Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược Síp|một cuộc xâm lược]] của [[Thổ Nhĩ Kỳ]]. Bắc Síp chỉ được công nhận về mặt ngoại giao từ [[Thổ Nhĩ Kỳ]], nước mà quốc gia này lệ thuộc về kinh tế, chính trị và quân sự. Cộng đồng quốc tế còn lại, bao gồm [[Liên Hợp Quốc]] và [[Liên minh châu Âu]] chỉ công nhận chủ quyền của [[Cộng hòa Síp]] trên toàn hòn đảo, bao gồm khu vực hiện do Bắc Síp kiểm soát. Vì vậy Bắc Síp là một lãnh thổ đặc biệt của [[EU]].<ref>[http://www.sueddeutsche.de/politik/nord-zypern-eu-beendet-isolation-1.652549 Süddeutsche Zeitung: ''Nordzypern beendet EU-Isolation''], abgerufen am 4. Januar 2013</ref><ref>[http://www.handelsblatt.com/politik/international/nach-der-verhinderten-wiedervereinigung-eu-wird-nordzypern-verstaerkt-helfen/2323428.html Handelsblatt: ''Nach der verhinderten Wiedervereinigung: EU wird Nordzypern verstärkt helfen''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141217123614/http://www.handelsblatt.com/politik/international/nach-der-verhinderten-wiedervereinigung-eu-wird-nordzypern-verstaerkt-helfen/2323428.html |date=2014-12-17 }}, abgerufen am 4. Januar 2013</ref>
----
[[Tập tin:Northern Cyprus in its region (de-facto).svg|250px]]
Vị trí '''Bắc Síp''' (đỏ) trong khu vực}}
⚫
'''Cộng hòa Bắc Síp Thổ Nhĩ Kỳ''' ({{lang-tr|Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti}}, ''KKTC''), tên gọi thông dụng '''Bắc Síp''' ({{lang-tr|Kuzey Kıbrıs}}) dù văn phòng du lịch của quốc gia này quảng cáo với tên '''Bắc Síp''', là nước cộng hòa độc lập [[de facto|trên thực tế]]<ref name=HISTORY>Antiwar.com. [http://antiwar.com/hadar/?articleid=8042 In Praise of 'Virtual States'], Leon Hadar, 16 tháng 11 năm 2005</ref><ref name=defacto1>Carter Johnson, Đại học Maryland. [http://www.bsos.umd.edu/gvpt/davenport/dcawcp/paper/DCAWCP_CJohnson_Partition.pdf Sovereignty or Demography? Reconsidering the Evidence on Partition in Ethnic Civil Wars], 2005</ref><ref>{{chú thích sách|last = Emerson |first= Michael|title = The Wider Europe Matrix|year=2004|publisher=CPSE|isbn=9290794690}}</ref> nằm ở phía bắc của đảo [[Cộng hòa Síp|Síp]]. Nước cộng hòa này tuyên bố độc lập năm 1983, chín năm sau khi một người Síp gốc Hy Lạp âm mưu một cuộc [[đảo chính]] để sáp nhập đảo này vào Hy Lạp, và điều này đã kích động [[cuộc xâm lược của Thổ Nhĩ Kỳ đối với Síp|một cuộc xâm lược]] của [[Thổ Nhĩ Kỳ]]. Quốc gia này chỉ được công nhận về mặt ngoại giao từ [[Thổ Nhĩ Kỳ]], một nước mà Bắc Síp lệ thuộc về kinh tế, chính trị và quân sự. Cộng đồng quốc tế còn lại, bao gồm [[Liên Hiệp Quốc]] và [[Liên minh châu Âu]] chỉ công nhận chủ quyền của [[Cộng hòa Síp]] trên toàn hòn đảo, bao gồm khu vực hiện do Bắc Síp kiểm soát. Vì vậy Bắc Síp là một lãnh thổ đặc biệt của [[EU]].<ref>[http://www.sueddeutsche.de/politik/nord-zypern-eu-beendet-isolation-1.652549 Süddeutsche Zeitung: ''Nordzypern beendet EU-Isolation''], abgerufen am 4. Januar 2013</ref><ref>[http://www.handelsblatt.com/politik/international/nach-der-verhinderten-wiedervereinigung-eu-wird-nordzypern-verstaerkt-helfen/2323428.html Handelsblatt: ''Nach der verhinderten Wiedervereinigung: EU wird Nordzypern verstärkt helfen''], abgerufen am 4. Januar 2013</ref>


Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ duy trì một lực lượng quân sự lớn ở Bắc Síp với sự chấp thuận của phần lớn dân số Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Cộng hòa Síp coi đây là một lực lượng chiếm đóng bất hợp pháp. Sự hiện diện của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc lên án thông qua nhiều nghị quyết.<ref name="autogenerated2">UN Security Council resolutions 353(1974), 357(1974), 358(1974), 359(1974), 360(1974), 365(1974)</ref> Các nỗ lực để đạt tới một giải pháp cho cuộc tranh chấp cho đến này vẫn không thành công.
Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ duy trì một lực lượng quân sự lớn ở Bắc Síp với sự chấp thuận của phần lớn dân số Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Cộng hòa Síp coi đây là một lực lượng chiếm đóng bất hợp pháp. Sự hiện diện của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị [[Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc]] lên án thông qua nhiều nghị quyết.<ref name="autogenerated2">UN Security Council resolutions 353(1974), 357(1974), 358(1974), 359(1974), 360(1974), 365(1974)</ref> Các nỗ lực để đạt tới một giải pháp cho cuộc tranh chấp cho đến này vẫn không thành công.
[[Tập tin:Cyprus districts named.png|nhỏ|Các khu vực quản lý trên đảo Síp|trái]]
[[Tập tin:Cyprus districts named.png|nhỏ|Các khu vực quản lý trên đảo Síp:
{{legend|#cc3366|Khu vực quản lý của Bắc Síp}}
{{legend|#ffcccc|Khu vực do [[Síp]] quản lý}}
{{legend|#99ccFF|Vùng đệm ngăn cách giữa Bắc Síp và Síp do [[Liên Hợp Quốc]] quản lý}}
{{legend|#66cc33|Các khu căn cứ chủ quyền của }}

[[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Vương quốc Anh]]

|trái]]


== Phân chia hành chính ==
== Phân chia hành chính ==
Dòng 60: Dòng 65:
* [[Huyện Lefkoşa]] (Nicosia)
* [[Huyện Lefkoşa]] (Nicosia)
* [[Huyện Gazimağusa]] (Famagusta)
* [[Huyện Gazimağusa]] (Famagusta)
* [[Huyện Kyrenia|Girne]] (Kyrenia)
* [[Huyện Kyrenia|Huyện Girne]] (Kyrenia)
* [[Huyện Güzelyurt]] (Morphou)
* [[Huyện Güzelyurt]] (Morphou)
* [[Huyện İskele]] (Trikomo)
* [[Huyện İskele]] (Trikomo)
Dòng 66: Dòng 71:
== Kinh tế ==
== Kinh tế ==
{{chính|Kinh tế Bắc Síp}}
{{chính|Kinh tế Bắc Síp}}
[[Tập tin:Famagusta 01-2017 img14 Lala Mustafa Pasha Mosque.jpg|phải|nhỏ|250px|[[Thánh đường Hồi giáo Lala Mustafa Pasha]] tại Famagusta (Gazimağusa). Trước đó là Thánh đường Saint Nicolas trước khi cuyển đổi năm 1571.]]
[[Tập tin:Famagusta 01-2017 img14 Lala Mustafa Pasha Mosque.jpg|phải|nhỏ|250px|[[Thánh đường Hồi giáo Lala Mustafa Pasha]] tại Famagusta (Gazimağusa). Trước đó là Thánh đường Saint Nicolas trước khi chuyển đổi năm 1571.]]


Kinh tế Bắc Síp bao gồm các khu vực kinh tế nhà nước, thương mại, du lịch và giáo dục, chủ yếu do ngành du lịch (69% GDP năm 2007) đem lại. Công nghiệp nhẹ đóng góp 22% GDP và nông nghiệp là 9%<ref name="autogenerated1">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html#Econ CIA - The World Factbook - Cyprus]: scroll down to section entitled '''Economy of the area administered by Turkish Cypriots'''</ref>. Kinh tế dựa trên nền tảng thị trường tự do, với phần lớn các chi tiêu công do [[Thổ Nhĩ Kỳ]] giúp.
Kinh tế Bắc Síp bao gồm các khu vực kinh tế nhà nước, thương mại, du lịch và giáo dục, chủ yếu do ngành du lịch (69% GDP năm 2007) đem lại. Công nghiệp nhẹ đóng góp 22% GDP và nông nghiệp là 9%<ref name="autogenerated1">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html#Econ CIA - The World Factbook - Cyprus] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181226020655/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html#Econ |date=2018-12-26 }}: scroll down to section entitled '''Economy of the area administered by Turkish Cypriots'''</ref>. Kinh tế dựa trên nền tảng [[thị trường tự do]], với phần lớn các chi tiêu công do [[Thổ Nhĩ Kỳ]] giúp.


Do địa vị chính trị của mình cũng như do cấm vận nên Bắc Síp phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ về kinh tế và quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ<ref>[http://news.independent.co.uk/education/higher/article3136333.ece Universities: Little accord on the island - Higher, Education - The Independent]</ref>. Nước này dùng đồng [[lia Thổ Nhĩ Kỳ mới]] như là tiền tệ của mình; điều này làm cho tình trạng kinh tế của nó liên kết với những bất thường của kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Toàn bộ hoạt động xuất-nhập khẩu của Bắc Síp đều thực hiện thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, trừ khi các mặt hàng được sản xuất tại địa phương, từ nguyên vật liệu có nguồn trong khu vực (hay nhập khẩu thông qua một trong các cảng được công nhận của đảo) khi chúng có thể được xuất khẩu thông qua một trong các cảng hợp pháp.
Do địa vị chính trị của mình cũng như do cấm vận nên Bắc Síp phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ về kinh tế và quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ<ref>{{Chú thích web |url=http://news.independent.co.uk/education/higher/article3136333.ece |ngày truy cập=2009-02-13 |tựa đề=Universities: Little accord on the island - Higher, Education - The Independent |archive-date = ngày 11 tháng 1 năm 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080111115220/http://news.independent.co.uk/education/higher/article3136333.ece |url-status=dead }}</ref>. Nước này dùng đồng [[Lira Thổ Nhĩ Kỳ]] mới như là tiền tệ của mình; điều này làm cho tình trạng kinh tế của nó liên kết với những bất thường của kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Toàn bộ hoạt động xuất-nhập khẩu của Bắc Síp đều thực hiện thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, trừ khi các mặt hàng được sản xuất tại địa phương, từ nguyên vật liệu có nguồn trong khu vực (hay nhập khẩu thông qua một trong các cảng được công nhận của đảo) khi chúng có thể được xuất khẩu thông qua một trong các cảng hợp pháp.


Vấn đề đảo Síp vẫn tiếp tục ảnh hưởng nặng nề tới sự phát triển kinh tế của Bắc Síp. [[Cộng hòa Síp]], một chính thể được các tổ chức quốc tế công nhận, đã tuyên bố đóng cửa các sân bay và hải cảng trong khu vực mà chính thể này không có sự kiểm soát có hiệu quả. Mọi thành viên của Liên hiệp quốc và của Liên minh châu Âu tôn trọng việc đóng cửa các sân bay và hải cảng này theo tuyên bố của Cộng hòa Síp. Cộng đồng người gốc Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng Cộng hòa Síp đã sử dụng vị trí và địa vị pháp lý quốc tế của mình để cản trở các mối quan hệ kinh tế giữa Bắc Síp với phần còn lại của thế giới.
Vấn đề đảo Síp vẫn tiếp tục ảnh hưởng nặng nề tới sự phát triển kinh tế của Bắc Síp. [[Cộng hòa Síp]], chính thể được các [[tổ chức quốc tế]] công nhận đã tuyên bố đóng cửa các sân bay và hải cảng trong khu vực mà chính thể này không có sự kiểm soát có hiệu quả. Mọi thành viên của [[Liên Hợp Quốc|Liên hiệp quốc]] và của [[Liên minh châu Âu]] tôn trọng việc đóng cửa các sân bay và hải cảng này theo tuyên bố của Cộng hòa Síp. Cộng đồng người gốc Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng Cộng hòa Síp đã sử dụng vị trí và địa vị pháp lý quốc tế của mình để cản trở các mối quan hệ kinh tế giữa Bắc Síp với phần còn lại của thế giới.


Cho dù bị kiềm chế bởi thiếu sự công nhận quốc tế nhưng kinh tế Bắc Síp vẫn có sự phát triển ấn tượng trong vài năm qua. Tốc độ phát triển GDP danh định của kinh tế Bắc Síp trong giai đoạn 2001-2005 là 5,4%; 6,9%; 11,4%; 15,4% và 10,6%<ref name="Oxford">[http://www.tepav.org.tr/tur/admin/dosyabul/upload/oxfordbgdoc.pdf ''Cyprus after Accession: Thinking Outside the Box'' – Background Documents], Đại học Oxford, Trung tâm nghiên cứu châu Âu, bộ phận về Síp 10 và ngày 11 tháng 3 năm 2006</ref><ref name=Unistar>[http://www.cyprus-properties.com/cyprus/general.htm General information about North Cyprus: Economy], web site của Unistar Investments Ltd., Bellapais, Bắc Síp</ref>. Tốc độ phát triển của GDP thực tế trong năm 2007 ước tính khoảng 2%<ref name="autogenerated1"/>. Sự phát triển này giữ được là nhờ sự ổn định tương đối của đồng lia Thổ Nhĩ Kỳ cũng như bùng nổ trong khu vực giáo dục và xây dựng.
Cho dù bị kiềm chế bởi thiếu sự công nhận quốc tế nhưng kinh tế Bắc Síp vẫn có sự phát triển ấn tượng trong vài năm qua. Tốc độ phát triển [[Tổng sản phẩm nội địa|GDP]] danh định của kinh tế Bắc Síp trong giai đoạn 2001-2005 là 5,4%; 6,9%; 11,4%; 15,4% và 10,6%<ref name="Oxford">[http://www.tepav.org.tr/tur/admin/dosyabul/upload/oxfordbgdoc.pdf ''Cyprus after Accession: Thinking Outside the Box'' – Background Documents], Đại học Oxford, Trung tâm nghiên cứu châu Âu, bộ phận về Síp 10 và ngày 11 tháng 3 năm 2006</ref><ref name=Unistar>[http://www.cyprus-properties.com/cyprus/general.htm General information about North Cyprus: Economy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140318012308/http://cyprus-properties.com/cyprus/general.htm |date=2014-03-18 }}, web site của Unistar Investments Ltd., Bellapais, Bắc Síp</ref>. Tốc độ phát triển của GDP thực tế trong năm 2007 ước tính khoảng 2%<ref name="autogenerated1"/>. Sự phát triển này giữ được là nhờ sự ổn định tương đối của đồng lia Thổ Nhĩ Kỳ cũng như bùng nổ trong khu vực giáo dục và xây dựng.


Giai đoạn 2002-2007, [[Tổng sản lượng quốc gia|Tổng sản phẩm quốc gia]] trên đầu người đã tăng gấp trên 3 lần (tính theo đôla Mỹ)<ref name=yb2006>[http://www.devplan.org/Frame-eng.html ''Economic and Social Indicators 1977-2007''], TRNC State Planning Organization, 2-2008</ref>:
Giai đoạn 2002-2007, [[Tổng sản lượng quốc gia|tổng sản phẩm quốc gia]] trên đầu người đã tăng gấp trên 3 lần (tính theo đôla Mỹ)<ref name="yb2006">[http://www.devplan.org/Frame-eng.html ''Economic and Social Indicators 1977-2007''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131108124553/http://www.devplan.org/Frame-eng.html |date=2013-11-08 }}, TRNC State Planning Organization, 2-2008</ref>:
* US$ 4.409 (2002)
* US$ 4.409 (2002)
* US$ 5.949 (2003)
* US$ 5.949 (2003)
Dòng 86: Dòng 91:
Các nghiên cứu của World Bank chỉ ra rằng GDP trên đầu người tại Bắc Síp bằng khoảng 76% của GDP trên đầu người tại Cộng hòa Síp theo các thông số được điều chỉnh theo [[sức mua tương đương]] năm 2004 (US$ 22.300 của Cộng hòa Síp và US$ 16.900 của Bắc Síp)<ref name="Oxford"/><ref name=Unistar/>. Các ước tính chính thức cho GDP trên đầu người theo đôla Mỹ là US$ 8.095 năm 2004 và US$ 11.837 năm 2006<ref name=yb2006/>.
Các nghiên cứu của World Bank chỉ ra rằng GDP trên đầu người tại Bắc Síp bằng khoảng 76% của GDP trên đầu người tại Cộng hòa Síp theo các thông số được điều chỉnh theo [[sức mua tương đương]] năm 2004 (US$ 22.300 của Cộng hòa Síp và US$ 16.900 của Bắc Síp)<ref name="Oxford"/><ref name=Unistar/>. Các ước tính chính thức cho GDP trên đầu người theo đôla Mỹ là US$ 8.095 năm 2004 và US$ 11.837 năm 2006<ref name=yb2006/>.


Mặc dù kinh tế Bắc Síp đã phát triển trong những năm gần đây, nhưng nước này vẫn phụ thuộc vào hỗ trợ tài chính của chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Theo thỏa thuận tháng 7 năm 2006, chính quyền Ankara cung cấp cho Bắc Síp hỗ trợ kinh tế trị giá 1,3 tỷ USD cho ba năm (2006-2008)<ref name="autogenerated1"/>. Đây là sự tiếp tục của chính sách đang diễn ra mà theo đó chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ rút ra mỗi năm khoảng 400 triệu USD từ ngân sách của mình để hỗ trợ nâng cao mức sống của người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ<ref>[http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-603112 Turkey, N. Cyprus sign economic development deal], Hurriyet Turkish Daily News, ngày 4 tháng 5 năm 2007.</ref>.
Mặc dù kinh tế Bắc Síp đã phát triển trong những năm gần đây, nhưng nước này vẫn phụ thuộc vào hỗ trợ tài chính của chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Theo thỏa thuận tháng 7 năm 2006, chính quyền Ankara cung cấp cho Bắc Síp hỗ trợ kinh tế trị giá 1,3 tỷ USD cho ba năm (2006-2008)<ref name="autogenerated1"/>. Đây là sự tiếp tục của chính sách đang diễn ra mà theo đó chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ rút ra mỗi năm khoảng 400 triệu USD từ ngân sách của mình để hỗ trợ nâng cao mức sống của người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ<ref>[http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-603112 Turkey, N. Cyprus sign economic development deal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090125195451/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-603112 |date=2009-01-25 }}, Hurriyet Turkish Daily News, ngày 4 tháng 5 năm 2007.</ref>.


Số lượng du khách tới Bắc Síp giai đoạn tháng 1-8 năm 2006 là 380.000 người<ref name=Unistar/>, so với 286.901 người của giai đoạn tháng 1-8 năm 2003.<ref name=TOURISM>[https://web.archive.org/web/20070212070006/http://www.holidayinnorthcyprus.com/eventsView.jsp?idNews=27 Tourism statistics for the period January-tháng 8 năm 2003:] Bộ Kinh tế và Du lịch Bắc Síp</ref>
Số lượng du khách tới Bắc Síp giai đoạn tháng 1-8 năm 2006 là 380.000 người<ref name=Unistar/>, so với 286.901 người của giai đoạn tháng 1-8 năm 2003.<ref name=TOURISM>[https://web.archive.org/web/20070212070006/http://www.holidayinnorthcyprus.com/eventsView.jsp?idNews=27 Tourism statistics for the period January-tháng 8 năm 2003:] Bộ Kinh tế và Du lịch Bắc Síp</ref>


== Nhân khẩu học ==
== Nhân khẩu học ==
Theo điều tra dân số do chính quyền Bắc Síp thực hiện đầu năm 2006 thì dân số của Bắc Síp là 265.100 người<ref name=census2006>[http://nufussayimi.devplan.org/Census%202006.pdf ''TRNC General Population and Housing Unit Census 2006''], TRNC State Planning Organization, cập nhật ngày 7 tháng 10 năm 2008.</ref>, trong đó phần lớn là [[người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ]] và phần lớn còn lại là một lượng lớn những người định cư đến từ Thổ Nhĩ Kỳ. Trong số 178.000 công dân là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ, 82% là người Síp bản địa (145.000 người). Trong số 45.000 người sinh ra với cha mẹ không phải người Síp, gần 40% (17.000 người) được sinh ra tại Síp. Số người không có quyền công dân, bao gồm sinh viên ngoại quốc, công nhân nước ngoài và những người tạm trú là 78.000<ref name=census2006/><ref>{{chú thích báo|author=Simon Bahceli|title=Indigenous Turkish Cypriots just over half north’s population|url=http://cyprus-mail.com/news/main.php?id=30725&cat_id=1|publisher=Cyprus Mail|date=ngày 15 tháng 2 năm 2007|accessdate=ngày 16 tháng 2 năm 2007}}</ref>.
Theo điều tra dân số do chính quyền Bắc Síp thực hiện đầu năm 2006 thì dân số của Bắc Síp là 265.100 người<ref name=census2006>[http://nufussayimi.devplan.org/Census%202006.pdf ''TRNC General Population and Housing Unit Census 2006''], TRNC State Planning Organization, cập nhật ngày 7 tháng 10 năm 2008.</ref>, trong đó phần lớn là [[người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ]] và phần lớn còn lại là một lượng lớn những người định cư đến từ Thổ Nhĩ Kỳ. Trong số 178.000 công dân là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ, 82% là người Síp bản địa (145.000 người). Trong số 45.000 người sinh ra với cha mẹ không phải người Síp, gần 40% (17.000 người) được sinh ra tại Síp. Số người không có quyền công dân, bao gồm sinh viên ngoại quốc, công nhân nước ngoài và những người tạm trú là 78.000<ref name=census2006/><ref>{{chú thích báo|author=Simon Bahceli|title=Indigenous Turkish Cypriots just over half north’s population|url=http://cyprus-mail.com/news/main.php?id=30725&cat_id=1|publisher=Cyprus Mail|date=ngày 15 tháng 2 năm 2007|access-date=ngày 16 tháng 2 năm 2007|archive-date=2007-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930015114/http://cyprus-mail.com/news/main.php?id=30725&cat_id=1|url-status=dead}}</ref>.


Theo ước tính của chính quyền [[Cộng hòa Síp]] năm 2001 thì dân số tại đây là 200.000 người, trong đó khoảng 80.000-89.000 là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ và 109.000-117.000 là dân Thổ Nhĩ Kỳ định cư<ref name="Euromosaic">Trích dẫn theo [http://ec.europa.eu/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/cy_en.pdf báo cáo của ''Euromosaic''], một nghiên cứu do Ủy ban châu Âu ủy thác, 120 KB</ref>. Điều tra dân số trên toàn đảo năm 1960 chỉ ra số lượng người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ là 102.000 và người Síp gốc Hy Lạp là 450.000<ref>[http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-3458.html Cyprus - SOCIETY]</ref>. Các ước tính thông báo rằng 36.000 (khoảng 1/3) người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ đã di cư trong giai đoạn 1975-1995, với hậu quả là trong phạm vi Bắc Síp thì người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ bản địa đã bị thua sút về số lượng so với số lượng người đến định cư từ Thổ Nhĩ Kỳ<ref name="Euromosaic"/>.
Theo ước tính của chính quyền [[Cộng hòa Síp]] năm 2001 thì dân số tại đây là 200.000 người, trong đó khoảng 80.000-89.000 là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ và 109.000-117.000 là dân Thổ Nhĩ Kỳ định cư<ref name="Euromosaic">Trích dẫn theo [http://ec.europa.eu/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/cy_en.pdf báo cáo của ''Euromosaic''], một nghiên cứu do Ủy ban châu Âu ủy thác, 120 KB</ref>. Điều tra dân số trên toàn đảo năm 1960 chỉ ra số lượng người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ là 102.000 và người Síp gốc Hy Lạp là 450.000<ref>[http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-3458.html Cyprus - SOCIETY]</ref>. Các ước tính thông báo rằng 36.000 (khoảng 1/3) người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ đã di cư trong giai đoạn 1975-1995, với hậu quả là trong phạm vi Bắc Síp thì người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ bản địa đã bị thua sút về số lượng so với số lượng người đến định cư từ Thổ Nhĩ Kỳ<ref name="Euromosaic"/>.


Tại Bắc Síp gần như mọi người đều nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, tiếng Anh cũng được sử dụng rộng rãi như là ngôn ngữ chính thức thứ hai. Nhiều người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ cao tuổi cũng có thể nói và hiểu tiếng Hy Lạp - thậm chí một số người còn có thể được coi là những người nói tiếng bản địa của người Síp gốc Hy Lạp.
Tại Bắc Síp gần như mọi người đều nói [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]]. Tuy nhiên, [[tiếng Anh]] cũng được sử dụng rộng rãi như là ngôn ngữ chính thức thứ hai. Nhiều người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ cao tuổi cũng có thể nói và hiểu [[tiếng Hy Lạp]] - thậm chí một số người còn có thể được coi là những người nói tiếng bản địa của người Síp gốc Hy Lạp.


Tại đây có một lượng nhỏ [[người Síp gốc Hy Lạp]] và [[người Maronit]] (khoảng 3.000), sinh sống trong khu vực [[Rizokarpaso]] (Dipkarpaz) và [[Kormakitis]]. Trước năm 1974, Rizokarpaso chủ yếu là [[người Síp gốc Hy Lạp]] sinh sống. Trong cuộc [[Thổ Nhĩ Kỳ xâm chiếm Síp|xâm chiếm Síp của Thổ Nhĩ Kỳ]] năm 1974, bán đảo nhỏ này bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chia cắt và điều đó ngăn không cho những người Síp gốc Hy Lạp tại đây có thể di cư về phía nam. Kết quả là Rizokarpaso trở thành nơi có lượng người Síp gốc Hy Lạp lớn nhất tại miền bắc đảo Síp.
Tại đây có một lượng nhỏ [[người Síp gốc Hy Lạp]] và [[người Maronit]] (khoảng 3.000), sinh sống trong khu vực [[Rizokarpaso]] (Dipkarpaz) và [[Kormakitis]]. Trước năm 1974, Rizokarpaso chủ yếu là [[người Síp gốc Hy Lạp]] sinh sống. Trong cuộc [[Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược Síp|xâm chiếm Síp của Thổ Nhĩ Kỳ]] năm 1974, bán đảo nhỏ này bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chia cắt và điều đó ngăn không cho những người Síp gốc Hy Lạp tại đây có thể di cư về phía nam. Kết quả là Rizokarpaso trở thành nơi có lượng người Síp gốc Hy Lạp lớn nhất tại Bắc Síp.

==Đọc thêm==
* [[Vùng đệm Liên Hợp Quốc ở Síp]]


== Ghi chú ==
== Ghi chú ==
Dòng 107: Dòng 115:
* [http://www.cm.gov.nc.tr/ Quóc hội Bắc Síp]
* [http://www.cm.gov.nc.tr/ Quóc hội Bắc Síp]
* [http://www.kktcb.org Tổng thống Bắc Síp]
* [http://www.kktcb.org Tổng thống Bắc Síp]
* [http://kktcbe.org.tr/www/tr/anasayfa.asp Đại sứ quán tại Ankara]
* [http://kktcbe.org.tr/www/tr/anasayfa.asp Đại sứ quán tại Ankara] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120521021436/http://kktcbe.org.tr/www/tr/anasayfa.asp |date = ngày 21 tháng 5 năm 2012}}
* [http://www.kktcmb.org/ Ngân hàng Trung ương]
* [http://www.kktcmb.org/ Ngân hàng Trung ương]
{{Kiểm soát tính nhất quán}}
{{Kiểm soát tính nhất quán}}

== Xem thêm ==

* [[Síp]]
*[[Akrotiri và Dhekelia|Akrotiri và Dhekelia(Síp thuộc Anh)]]
{{Quốc gia Châu Á}}
{{Quốc gia Châu Á}}
{{Châu Âu}}
{{Châu Âu}}

Bản mới nhất lúc 20:03, ngày 31 tháng 10 năm 2023

Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet
Quốc kỳ Huy hiệu
Bản đồ
Vị trí của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp
Vị trí của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp
Tiêu ngữ
không có
Quốc ca
İstiklâl Marşı
Hành khúc Độc lập
Hành chính
Chính phủCộng hòa dân chủ đại nghị
Tổng thống
Thủ tướng		Ersin Tatar
Ünal Üstel
Thủ đôNicosia (Lefkoşa trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ)
35°10′N 33°22′E
35°10′B 33°22′Đ / 35,167°B 33,367°Đ / 35.167; 33.367
Thành phố lớn nhấtNicosia
Địa lý
Diện tích3355 km² (hạng 167)
Diện tích nước2,7% %
Múi giờUTC; mùa hè: UTC+3
Lịch sử
Ngôn ngữ chính thứcTiếng Thổ Nhĩ Kỳ
Dân số (2017)326000 người
Mật độ80.5 người/km² (hạng 89)
Kinh tế
GDP (PPP) (2007)Tổng số: 4,54 tỷ Mỹ kim
Đơn vị tiền tệLira Thổ Nhĩ Kỳ (TRL)
Thông tin khác
Tên miền Internet.nc.tr, hay .tr
Ghi chú
  • chỉ được Thổ Nhĩ Kỳ công nhận

Cộng hòa Bắc Síp Thổ Nhĩ Kỳ (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, KKTC), tên gọi thông dụng Bắc Síp (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Kuzey Kıbrıs) dù văn phòng du lịch của quốc gia này quảng cáo với tên Bắc Síp, là nước cộng hòa độc lập trên thực tế[1][2][3] nằm ở phía bắc của đảo Síp. Nước cộng hòa này tuyên bố độc lập năm 1983, chín năm sau khi một người Síp gốc Hy Lạp âm mưu một cuộc đảo chính để sáp nhập đảo này vào Hy Lạp, và điều này đã kích động một cuộc xâm lược của Thổ Nhĩ Kỳ. Bắc Síp chỉ được công nhận về mặt ngoại giao từ Thổ Nhĩ Kỳ, nước mà quốc gia này lệ thuộc về kinh tế, chính trị và quân sự. Cộng đồng quốc tế còn lại, bao gồm Liên Hợp Quốc và Liên minh châu Âu chỉ công nhận chủ quyền của Cộng hòa Síp trên toàn hòn đảo, bao gồm khu vực hiện do Bắc Síp kiểm soát. Vì vậy Bắc Síp là một lãnh thổ đặc biệt của EU.[4][5]

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ duy trì một lực lượng quân sự lớn ở Bắc Síp với sự chấp thuận của phần lớn dân số Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Cộng hòa Síp coi đây là một lực lượng chiếm đóng bất hợp pháp. Sự hiện diện của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc lên án thông qua nhiều nghị quyết.[6] Các nỗ lực để đạt tới một giải pháp cho cuộc tranh chấp cho đến này vẫn không thành công.

Các khu vực quản lý trên đảo Síp:
  Khu vực quản lý của Bắc Síp
  Khu vực do Síp quản lý
  Vùng đệm ngăn cách giữa Bắc Síp và Síp do Liên Hợp Quốc quản lý
  Các khu căn cứ chủ quyền của
Vương quốc Anh

Phân chia hành chính

[sửa | sửa mã nguồn]
Các khu vực hành chính của Bắc Síp.

Bắc Síp được chia ra thành 5 huyện.

Kinh tế

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Kinh tế Bắc Síp
Thánh đường Hồi giáo Lala Mustafa Pasha tại Famagusta (Gazimağusa). Trước đó là Thánh đường Saint Nicolas trước khi chuyển đổi năm 1571.

Kinh tế Bắc Síp bao gồm các khu vực kinh tế nhà nước, thương mại, du lịch và giáo dục, chủ yếu do ngành du lịch (69% GDP năm 2007) đem lại. Công nghiệp nhẹ đóng góp 22% GDP và nông nghiệp là 9%[7]. Kinh tế dựa trên nền tảng thị trường tự do, với phần lớn các chi tiêu công do Thổ Nhĩ Kỳ giúp.

Do địa vị chính trị của mình cũng như do cấm vận nên Bắc Síp phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ về kinh tế và quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ[8]. Nước này dùng đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ mới như là tiền tệ của mình; điều này làm cho tình trạng kinh tế của nó liên kết với những bất thường của kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Toàn bộ hoạt động xuất-nhập khẩu của Bắc Síp đều thực hiện thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, trừ khi các mặt hàng được sản xuất tại địa phương, từ nguyên vật liệu có nguồn trong khu vực (hay nhập khẩu thông qua một trong các cảng được công nhận của đảo) khi chúng có thể được xuất khẩu thông qua một trong các cảng hợp pháp.

Vấn đề đảo Síp vẫn tiếp tục ảnh hưởng nặng nề tới sự phát triển kinh tế của Bắc Síp. Cộng hòa Síp, chính thể được các tổ chức quốc tế công nhận đã tuyên bố đóng cửa các sân bay và hải cảng trong khu vực mà chính thể này không có sự kiểm soát có hiệu quả. Mọi thành viên của Liên hiệp quốc và của Liên minh châu Âu tôn trọng việc đóng cửa các sân bay và hải cảng này theo tuyên bố của Cộng hòa Síp. Cộng đồng người gốc Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng Cộng hòa Síp đã sử dụng vị trí và địa vị pháp lý quốc tế của mình để cản trở các mối quan hệ kinh tế giữa Bắc Síp với phần còn lại của thế giới.

Cho dù bị kiềm chế bởi thiếu sự công nhận quốc tế nhưng kinh tế Bắc Síp vẫn có sự phát triển ấn tượng trong vài năm qua. Tốc độ phát triển GDP danh định của kinh tế Bắc Síp trong giai đoạn 2001-2005 là 5,4%; 6,9%; 11,4%; 15,4% và 10,6%[9][10]. Tốc độ phát triển của GDP thực tế trong năm 2007 ước tính khoảng 2%[7]. Sự phát triển này giữ được là nhờ sự ổn định tương đối của đồng lia Thổ Nhĩ Kỳ cũng như bùng nổ trong khu vực giáo dục và xây dựng.

Giai đoạn 2002-2007, tổng sản phẩm quốc gia trên đầu người đã tăng gấp trên 3 lần (tính theo đôla Mỹ)[11]:

  • US$ 4.409 (2002)
  • US$ 5.949 (2003)
  • US$ 8.095 (2004)
  • US$ 10.567 (2005)
  • US$ 11.837 (2006)
  • US$ 14.047 (2007, tạm tính)

Các nghiên cứu của World Bank chỉ ra rằng GDP trên đầu người tại Bắc Síp bằng khoảng 76% của GDP trên đầu người tại Cộng hòa Síp theo các thông số được điều chỉnh theo sức mua tương đương năm 2004 (US$ 22.300 của Cộng hòa Síp và US$ 16.900 của Bắc Síp)[9][10]. Các ước tính chính thức cho GDP trên đầu người theo đôla Mỹ là US$ 8.095 năm 2004 và US$ 11.837 năm 2006[11].

Mặc dù kinh tế Bắc Síp đã phát triển trong những năm gần đây, nhưng nước này vẫn phụ thuộc vào hỗ trợ tài chính của chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Theo thỏa thuận tháng 7 năm 2006, chính quyền Ankara cung cấp cho Bắc Síp hỗ trợ kinh tế trị giá 1,3 tỷ USD cho ba năm (2006-2008)[7]. Đây là sự tiếp tục của chính sách đang diễn ra mà theo đó chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ rút ra mỗi năm khoảng 400 triệu USD từ ngân sách của mình để hỗ trợ nâng cao mức sống của người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ[12].

Số lượng du khách tới Bắc Síp giai đoạn tháng 1-8 năm 2006 là 380.000 người[10], so với 286.901 người của giai đoạn tháng 1-8 năm 2003.[13]

Nhân khẩu học

[sửa | sửa mã nguồn]

Theo điều tra dân số do chính quyền Bắc Síp thực hiện đầu năm 2006 thì dân số của Bắc Síp là 265.100 người[14], trong đó phần lớn là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ và phần lớn còn lại là một lượng lớn những người định cư đến từ Thổ Nhĩ Kỳ. Trong số 178.000 công dân là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ, 82% là người Síp bản địa (145.000 người). Trong số 45.000 người sinh ra với cha mẹ không phải người Síp, gần 40% (17.000 người) được sinh ra tại Síp. Số người không có quyền công dân, bao gồm sinh viên ngoại quốc, công nhân nước ngoài và những người tạm trú là 78.000[14][15].

Theo ước tính của chính quyền Cộng hòa Síp năm 2001 thì dân số tại đây là 200.000 người, trong đó khoảng 80.000-89.000 là người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ và 109.000-117.000 là dân Thổ Nhĩ Kỳ định cư[16]. Điều tra dân số trên toàn đảo năm 1960 chỉ ra số lượng người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ là 102.000 và người Síp gốc Hy Lạp là 450.000[17]. Các ước tính thông báo rằng 36.000 (khoảng 1/3) người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ đã di cư trong giai đoạn 1975-1995, với hậu quả là trong phạm vi Bắc Síp thì người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ bản địa đã bị thua sút về số lượng so với số lượng người đến định cư từ Thổ Nhĩ Kỳ[16].

Tại Bắc Síp gần như mọi người đều nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, tiếng Anh cũng được sử dụng rộng rãi như là ngôn ngữ chính thức thứ hai. Nhiều người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ cao tuổi cũng có thể nói và hiểu tiếng Hy Lạp - thậm chí một số người còn có thể được coi là những người nói tiếng bản địa của người Síp gốc Hy Lạp.

Tại đây có một lượng nhỏ người Síp gốc Hy Lạp và người Maronit (khoảng 3.000), sinh sống trong khu vực Rizokarpaso (Dipkarpaz) và Kormakitis. Trước năm 1974, Rizokarpaso chủ yếu là người Síp gốc Hy Lạp sinh sống. Trong cuộc xâm chiếm Síp của Thổ Nhĩ Kỳ năm 1974, bán đảo nhỏ này bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chia cắt và điều đó ngăn không cho những người Síp gốc Hy Lạp tại đây có thể di cư về phía nam. Kết quả là Rizokarpaso trở thành nơi có lượng người Síp gốc Hy Lạp lớn nhất tại Bắc Síp.

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Antiwar.com. In Praise of 'Virtual States', Leon Hadar, 16 tháng 11 năm 2005
  2. ^ Carter Johnson, Đại học Maryland. Sovereignty or Demography? Reconsidering the Evidence on Partition in Ethnic Civil Wars, 2005
  3. ^ Emerson, Michael (2004). The Wider Europe Matrix. CPSE. ISBN 9290794690.
  4. ^ Süddeutsche Zeitung: Nordzypern beendet EU-Isolation, abgerufen am 4. Januar 2013
  5. ^ Handelsblatt: Nach der verhinderten Wiedervereinigung: EU wird Nordzypern verstärkt helfen Lưu trữ 2014-12-17 tại Wayback Machine, abgerufen am 4. Januar 2013
  6. ^ UN Security Council resolutions 353(1974), 357(1974), 358(1974), 359(1974), 360(1974), 365(1974)
  7. ^ a b c CIA - The World Factbook - Cyprus Lưu trữ 2018-12-26 tại Wayback Machine: scroll down to section entitled Economy of the area administered by Turkish Cypriots
  8. ^ “Universities: Little accord on the island - Higher, Education - The Independent”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 13 tháng 2 năm 2009.
  9. ^ a b Cyprus after Accession: Thinking Outside the Box – Background Documents, Đại học Oxford, Trung tâm nghiên cứu châu Âu, bộ phận về Síp 10 và ngày 11 tháng 3 năm 2006
  10. ^ a b c General information about North Cyprus: Economy Lưu trữ 2014-03-18 tại Wayback Machine, web site của Unistar Investments Ltd., Bellapais, Bắc Síp
  11. ^ a b Economic and Social Indicators 1977-2007 Lưu trữ 2013-11-08 tại Wayback Machine, TRNC State Planning Organization, 2-2008
  12. ^ Turkey, N. Cyprus sign economic development deal Lưu trữ 2009-01-25 tại Wayback Machine, Hurriyet Turkish Daily News, ngày 4 tháng 5 năm 2007.
  13. ^ Tourism statistics for the period January-tháng 8 năm 2003: Bộ Kinh tế và Du lịch Bắc Síp
  14. ^ a b TRNC General Population and Housing Unit Census 2006, TRNC State Planning Organization, cập nhật ngày 7 tháng 10 năm 2008.
  15. ^ Simon Bahceli (ngày 15 tháng 2 năm 2007). “Indigenous Turkish Cypriots just over half north's population”. Cyprus Mail. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2007.
  16. ^ a b Trích dẫn theo báo cáo của Euromosaic, một nghiên cứu do Ủy ban châu Âu ủy thác, 120 KB
  17. ^ Cyprus - SOCIETY

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Chính thức

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Bắc_Síp&oldid=70845571”