Aller au contenu

Rûsseye : Diferince etur modêyes

Candjî les loyéns
Èn årtike di Wikipedia.
Navigation interactive dans l’historique
← Diferinces des candjmints di dvantDiferinces des candjmints shuvants →
Contenu supprimé Contenu ajouté
VisuelWikicode
Roye 1: Roye 1:
{{Infoboesse payis}}
{{Infoboesse payis}}
Li '''Federåcion d' Rûsseye''' (e [[rûsse]]: Российская Федерация, ''Rossiyskaya Federatsiya'' {{Prononçaedje|Ru-Rossiyskaya_Federatsiya_Rossiya.ogg}}), ou '''Rûsseye''' (Россия, ''Rossiya''), c' est on payis d' [[Urope]] et d' [[Azeye]].
Li '''Federåcion d' Rûsseye''' ([RU] Российская Федерация, ''Rossiyskaya Federatsiya'' {{Prononçaedje|Ru-Rossiyskaya_Federatsiya_Rossiya.ogg}}), ou '''Rûsseye''' ([RU] ''Россия'', ''Rossiya''), c' est on payis d' [[Urope]] et d' [[Azeye]].


== Mwaissès dnêyes ==
== Mwaissès dnêyes ==
Roye 24: Roye 24:
E [[1918]], al [[revintreye boltchevike]], [[Nicolas II]] est disdjoké. Les boltcheviks edåmnut [[Guere civile rûsse]].
E [[1918]], al [[revintreye boltchevike]], [[Nicolas II]] est disdjoké. Les boltcheviks edåmnut [[Guere civile rûsse]].


⚫
[[File:CP White Movement Anniversary of Ice March.jpg|thumb| Guere civile d' Rûsseye]]
Li [[Blanke Årmêye]] ava mamborné les boltcheviks, mins ces dierins avént wangnî.
Li [[Blanke Årmêye]] ava mamborné les boltcheviks, mins ces dierins avént wangnî.


Roye 93: Roye 92:
* [[Abakan]]
* [[Abakan]]
* [[Tobolsk]]
* [[Tobolsk]]
⚫
[[File:Map of Lake Baikal.png|thumb| Lake do Baikal, ki si trove al Nonne del [[Sibereye]].|centré]]


==== Veyes erconoxhowes daegnreçmint po-z esse a l' Oucrinne ====
==== Veyes erconoxhowes daegnreçmint po-z esse a l' Oucrinne ====
Roye 105: Roye 105:


Li pus parfond lak (Baikal) est al Rûsseye, al [[Sibereye]] nonnrece.
Li pus parfond lak (Baikal) est al Rûsseye, al [[Sibereye]] nonnrece.
⚫
[[File:Map of Lake Baikal.png|thumb| Lake do Baikal]]


Aiwe rûsse Volga est li pus long aiwe al Urope.
Aiwe rûsse Volga est li pus long aiwe al Urope.
[[File:Volgarivermap.png|thumb| Mape di Volga]]
[[File:Volgarivermap.png|thumb| Mape di mouze Volga.|centré]]


== Economeye ==
== Economeye ==
⚫
{{Dal}}[[File:CP White Movement Anniversary of Ice March.jpg|thumb| Guere civile d' Rûsseye]]
Onk des prumîs produjheus
Onk des prumîs produjheus


== Culteure ==
== Tuzance ==
{{Dal}}

[[File:Saint Basil's Cathedral in Moscow.jpg|thumb| Catedråle d' Sint Vassili]]


Scrijheus et powetes rûsses [[Alexandre Poushkine]], [[Nicolas Gogol]], [[Mixhail Boulgakov]], [[Léon Tolstoy]], [[Fyodor Mixhaylovitch Dostoyevskiy]] sont fameus å tot mond.
Scrijheus et powetes rûsses [[Alexandre Poushkine]], [[Nicolas Gogol]], [[Mixhail Boulgakov]], [[Léon Tolstoy]], [[Fyodor Mixhaylovitch Dostoyevskiy]] sont fameus å tot mond.
Roye 129: Roye 128:
| Date || Xxxxx || ||
| Date || Xxxxx || ||
|}
|}

[[File:Saint Basil's Cathedral in Moscow.jpg|thumb| Catedråle d' sint Vassili. El erlidjon principåle del Rûsseye, c' est l' [[ortodosse]]. Les ortodosses sont-st ene sôre di [[Crustin|crustins]].|centré]]


== Djins ==
== Djins ==

Modêye do 19 awousse 2022 à 14:15

Rûsseye
Drapea
Åres nåcionåles
Imne nåcionå: hymne national de la Russie
Mwaisse-veyeMoscou
Lingaedje oficirRûsse
Sitindêye
• totåle
• aiwe
17 075 400 km²
13%
Populåcion
• totåle
• dinsité
145,975,300 dimorants
8.5 djins/km²
Dislaxhaedje862 (Julian)
Tchîf d' estatVladimir Poutene
Prumî minisseMikhaïl Michoustine
Manoyerouble russe
Coisse d' eureUTC+02:00
Preficse telefonike+7
Dominne internete.ru, .рф, .рус, .su
Wikimedia Commons I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou Rûsseye
Modele: voy • copene

Li Federåcion d' Rûsseye ([RU] Российская Федерация, Rossiyskaya Federatsiya (Po schoûter l' prononçaedje, clitchîz sol loyén «prononçaedje», ci djondant prononçaedje)), ou Rûsseye ([RU] Россия, Rossiya), c' est on payis d' Urope et d' Azeye.

Mwaissès dnêyes

Il a des frontires avou l' Finlande, l' Estoneye, li Letoneye, li Litwaneye, li Pologne, li Belarûsseye, l' Oucrinne, li Djeyordjeye, l' Azerbayidjan, li Cazaxhistan, li Mongoleye eyet l' Chine.

Lingaedjes:

Istwere

Li no « Rûsse » vént d' on peupe vikigne k' ala del Baltike al Noere Mer, tot rmontant pu ridschinde les mouzes di l' Oucrinne, et s' astapler a Kiyev.[1] C' est dandjreus li minme mot ki l' finwès « Ruotsi » (Suwede).[2]

Li Rûsseye d' asteure s' a fôrmé a pårti del Moscoveye, ene dutcheye åtoû d' Moscou (e rûsse: Великое Княжество Московское). El Duk Ivan III ava wangnî conte l' ocupåcion mongole, e 1480, al aiwe Ougra. Li prumî tsår (li mot rûsse, li rwè di Rûsseye, e rûsse: царь) d' Moscou esteut Ivan IV di Rûsseye. Il ava prindou Kazan, Astrakhan ey el Sibereye.

Li prumî impreur d' Rûsseye, c' esteut Pire li Grand (k' a voyaedjî a Spå) k' a stindou l' payis e l' Azeye, et l' modiernijhî. Il a ossu prindou l' Suwede do trevén del Grand Guere do Nôr ey ava bastixh Sint Petersbork, e 1703.

Catrene II d' Rûsseye fourit ene imperresse ki shuva li filozofeye da Descarte. Ele ava prindou l' Tourkeye ey ocupé li Crimêye.

Guere avou l' Djapon po les iyes Saxhalene (1903) (a-z aveuri)

Li dierin tsår Colas II d' Rûsseye, c' est on grand camaeråde da Yopôl II. Ci-ci va-st evoyî des sôdårds bedje po mwaistri ene revintreye e l' Bijhe di l' Iran, ocupé pa les Rûsses (1908) (a-z aveuri).

E 1918, al revintreye boltchevike, Nicolas II est disdjoké. Les boltcheviks edåmnut Guere civile rûsse.

Li Blanke Årmêye ava mamborné les boltcheviks, mins ces dierins avént wangnî.

Li payis prind l' tiesse di l' URSS.[3]

Å dishonnaedje di l' URSS e 1992, el Rûsseye aveut fwait ene « union di dislaxhîs payis » avou les ancyinnès republikes sovietikes.

Vladimir Poutine, tot candjant l' mwaisse lwè, dimane al tiesse do payis di 1999 disk' ouy.

E 2022, li Rûsseye abroke e l' Oucrinne ki s' a pår raprepyî di l' Urope coûtchantrece.

Djeyografeye

Redjons

Veyes

Veyes erconoxhowes daegnreçmint po-z esse al Rûsseye

Lake do Baikal, ki si trove al Nonne del Sibereye.

Veyes erconoxhowes daegnreçmint po-z esse a l' Oucrinne

Les veyes del Crimêye sont rwaitêyes på Rûsses po-z esse al Rûsseye. Come di djusse, ci payis ci aveut prindou cisse redjon la d' ès vijhén payis.[4] Tolminme, daegnreçmint, copuvite dins l' monde coûtchantrece, el Crimêye eyet ses veyes sont rwaitîs po-z apartni a l' Oucrinne :

Ricoirds

Rûsseye-st li pus grande payis dins li tot monde.

Li pus parfond lak (Baikal) est al Rûsseye, al Sibereye nonnrece.

Aiwe rûsse Volga est li pus long aiwe al Urope.

Mape di mouze Volga.

Economeye

Guere civile d' Rûsseye

Onk des prumîs produjheus

Tuzance

Scrijheus et powetes rûsses Alexandre Poushkine, Nicolas Gogol, Mixhail Boulgakov, Léon Tolstoy, Fyodor Mixhaylovitch Dostoyevskiy sont fameus å tot mond.

fiesses
Date No e walon No so plaece Rimåkes Date Xxxxx
Catedråle d' sint Vassili. El erlidjon principåle del Rûsseye, c' est l' ortodosse. Les ortodosses sont-st ene sôre di crustins.

Djins

Rilomés Rûsses

  • Ivan IV, purade cnoxhou d' ès spotaedje : Ivan el Teribe.
    Ivan IV, purade cnoxhou d' ès spotaedje : Ivan el Teribe.
  • Portrait da Pire I, tsar russe, k' esteut ki viziter el famile rweyåle inglesse. Pire I esteut spoté : Pire li Grand.
    Portrait da Pire I, tsar russe, k' esteut ki viziter el famile rweyåle inglesse. Pire I esteut spoté : Pire li Grand.
  • Catrene II, les femes polént esse des tsarenes eto.
    Catrene II, les femes polént esse des tsarenes eto.
  • Colas II, dierin tsar do payis.
    Colas II, dierin tsar do payis.
  • Alexandre Koltchak, li tchîf del Blanke Årmêye.
    Alexandre Koltchak, li tchîf del Blanke Årmêye.
  • Vladimir Poutene, li prezidint del Rûsseye disk' asteure.
    Vladimir Poutene, li prezidint del Rûsseye disk' asteure.

Sourdants

Commons
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou l' Rûsseye .
  1. ↑ E l' guere d' Oucrinne di 2022, les Rûsses volît aprume prinde Kiyev, håynant on «djustifiaedje istorike».
  2. ↑ (en) sorlon l' Wiccionaire inglès
  3. ↑ Loukîz a l' istwere di l' URSS.
  4. ↑ https://theconversation.com/a-qui-la-crimee-appartient-elle-le-regard-dun-juriste-142927
Prin del pådje «https://wa.wikipedia.org/w/index.php?title=Rûsseye&oldid=389477»