Deniz Balcı's Reviews > Veda Yemeği

"Michel Tournier en taze edebi tutkum!" derken ciddiydim ki yeni bir kitabını okumak için bir türlü bekleyemedim. Bu kez yazarın son dönemine ait, yayımlanma tarihi 1989 olan 'Veda Yemeği' isimli, parçalardan oluşan kitabını tercih ettim.

'Veda Yemeği' Boccaccio'nun 'Dekameron' kitabını anımsatan bir yapıya sahip. İçerisinde, basitçe baktığımızda 20 tane öykü bulunmakta. Bunların bazıları masalsı bir dille kaleme alınmış tarihsel nitelikte öyküler iken, bazıları gerçek hayatın içerisinden seçilmiş olaylara sahip öyküler olma özelliğini taşıyor. Bir tür, derlemeler kitabı ortaya koymuş Tournier. Bütün olarak birbiriyle çok alakalı görülmeyen, fakat yazım şekillerinde Tournier'de görmeye alışık olduğumuz mitolojik ve dini referansların ağır bastığı, arketipsel yerleştirmenin ustaca yapıldığı parçalardan oluşmakta.

Öyküleri ayrı ayrı didiklemek pek tabi mümkün. (Ona ne şüphe?) Hatta kitabın ilk yarısını oluşturan görece sonrasında gelecek öykülere göre biraz daha uzun olanlar son derece doyurucu. Fakat Tournier'in bu derlemesinde öykünün yapısına karşı son derece umursamaz olduğu kolaylıkla fark ediliyor. Bence Tournier bir taslak olarak ele aldığı ama büyütmek istemediği, açıkça daha büyük bir şeyi işaret eden anlatılarını bir yerde toplayıp, bizimle paylaşmak istemiş.

Tournier'in edebiyatında sürekli olarak mit ve efsanelerin günlük yaşama uyarlandığını görürüz. Burdaki öykülerde de, bu kendini gösteren bir özellik. Bunun yanında sık sık ironiye başvuruyor. 'Meteorlar' romanının merkezinde olan ikizlik arketipi, 'Veda Yemeği'ndeki öykülerde de izleniyor. Bu ikizlik kavramına Habil-Kabil üzerinden yaklaşmayı tercih etmiş. İnsan doğasına karşı ahlaki açıdan rahatsız edici bir yaklaşımı olan Tournier'in, bilhassa romanlarındaki tartışmalı yaratımları öykülerde de yer yer kendini gösteriyor. Zorlu bir kitabı yok sanırım Tournier'in. Yine okuru zorlayacak parçalar sunmuş, hayli emek isteyen bir öykü kitabı olarak anabilirim bu okuma tecrübesi.

Diğer yandan 'Veda Yemeği' kesinlikle Tournier'e başlamak için doğru eser değil bana kalırsa. Ne kadar yazara dair, tam anlamıyla tanıtıcı bir perspektif sunuyor olsa da; yazarın edebi kimliğini bilmeyenler için bıktırıcı olabilir. O yüzden tanışmak adına yazarın ilk eseri olan 'Cuma ya da Pasifik Arafı'nı tercih etmenizi öneriyorum şimdilik.