Speurtocht naar exoplaneten in heldere kleuren geschetst
Astronoom Lucas Ellerbroek raakte als klein jongetje gefascineerd door het heelal toen zijn opa hem meenam naar Teylers Museum. Daar vergaapte hij zich aan een model van het zonnestelsel met zeven planeten - de enige die eind achttiende eeuw bekend waren. Aan het eind van zijn boek Planetenjagers droomt Ellerbroek ervan dat hij later zijn kleinkind meeneemt naar het Haarlemse museum, en dat de ovale zaal dan vol staat met duizenden planetaria - verre, exotische planetenstelsels rond andere sterren. De ontdekking van leven op een van die verre planeten zou deze eeuw nog kunnen plaatsvinden.
Over planeten bij andere sterren en over buitenaards leven wordt al eeuwen gespeculeerd, onder anderen door de Nederlandse natuurkundige Christiaan Huygens. Detecteren, waarnemen en analyseren was er nooit bij - daarvoor staan de sterren te ver weg. Maar daar is in de afgelopen twintig jaar verandering in gekomen, dankzij nieuwe meetmethodes en gevoelige ruimtetelescopen. Inmiddels zijn er een paar duizend exoplaneten bekend en snuffelen astronomen op afstand aan hun dampkring. De ontdekking van een bewoonbaar tweelingzusje van de aarde kan niet lang meer op zich laten wachten.
In Planetenjagers schetst Ellerbroek die speurtocht in geuren en kleuren. De hoofdpersonen van het exoplanetenonderzoek komen tot leven: de vasthoudende uitvinder Bill Borucki (geestelijk vader van de succesvolle ruimtetelescoop Kepler, waarmee vele honderden exoplaneten zijn gevonden); de zelfingenomen Geoff Marcy, die de primeur van de eerste ontdekking aan zijn neus voorbij zag gaan, de briljante MIT-onderzoekster Sara Seager, die serieus op zoek is naar buitenaards leven - geen groene mannetjes, maar micro-organismen.
Ellerbroek is een begenadigd auteur. In heldere, korte zinnen loodst hij zijn lezers door een complex vakgebied. Hij verliest zich nergens in details, houdt de grote lijnen uitstekend in het oog en is tegelijkertijd explicateur en verhalenverteller. Weinig professionele sterrenkundigen slagen erin zich zo goed te verplaatsen in de belevingswereld van een groter publiek. Ellerbroeks verwondering over het doorzettingsvermogen en de inventiviteit van al die planetenjagers die hij heeft gesproken, werkt daarbij aanstekelijk.
Achttien jaar geleden verschenen de eerste populair-wetenschappelijke boeken over de speurtocht naar zusjes van de aarde; de eerste vijf exoplaneten waren toen net gevonden. De laatste jaren zijn er wereldwijd vele tientallen boeken over het onderwerp gepubliceerd. Planetenjagers hoort bij de betere. Jammer dat de auteur de astronomie de rug heeft toegekeerd en voor een carrière in het bedrijfsleven heeft gekozen. De bewondering voor de vele gepassioneerde wetenschappers die in het boek de revue passeren, wordt er alleen maar groter door.