Gaan na inhoud

Goue Vierkant

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

In 1941, het 'n groep pro-Nazi Irakse offisiere, bekend as die "Goue Vierkant" gelei deur Generaal Rashid Ali, die regent in Irak omvergewerp.[1] Hierdie staatsgreep het Brittanje genoop om aksie te neem om die regent se posisie te herstel ten einde te verhoed dat Irak binne Nazi-Duitsland se invloedssfeer val en sodoende Duitsland 'n geo-strategiese vastrapplek in die Midde-Ooste te gee.[2]

Na die staatsgreep op 1 April 1941, het die regent gevlug. Irak se nuwe regering was spoedig in 'n konfrontasie met Brittanje gewikkel oor die bepalinge van 'n verdrag wat op Irak afgeforseer is met onafhanklikheid.[3] Die verdrag het aan Brittanje onbeperkte regte gegee om troepe in Irak te stasioneer. Brittanje het gereël om addisionele troepe van Indië in Irak te ontplooi. Irak het die ontplooiings verwerp en konfrontasie het plaasgevind naby Basra in die suide en wes van Baghdad naby die Britse militêre basis en vliegveld. Duitsland het 26 swaar vegvliegtuie in Irak ontplooi wat 'n onsuksesvolle lugaanval op die Britse basis in Habbaniya uitgevoer het.

Winston Churchill het 'n telegram aan President Franklin D. Roosevelt gestuur en hom gewaarsku dat indien die Midde-Ooste deur Duitsland oorgeneem sou word, dit oorwining oor Nazi Duitsland moeliker sou maak aangesien die olie reserwes daar vir Duitsland van groot strategiese waarde sou wees. Hierdie telegram het op breër Midde-Oosterse vraagstukke relevant ten opsigte van die oorlog gefokus en het nie slegs op die situasie in Irak gekonsentreer nie.

Op 25 Mei, het Adolf Hitler Bevel 30 uitgereik: "Die Arabiese vryheisbeweging in die Midde-Ooste is ons natuurlike bondgenoot teen Engeland. In hierdie verband word spesiale belang geheg aan die bevryding van Irak ... Ek het gevolglik besluit om voorwaarts te gaan ten opsigte van die Midde-Ooste deur steun toe te sê aan Irak."

Op 30 Mei, het die Britse georganisserde mag by name Kingcol onder leiding van Brigadier J.J. Kingstone Baghdad bereik. Die meeste van die "Goue Vierkant" en sy ondersteuners het via Iran na Duitsland ontvlug. Kingcol het ingesluit sommige elemente van die Arabiese Legioen gelei deur Majoor John Glubb bekend as Glubb Pasha.

Op 31 Mei het regent Abdullah na Baghdad teruggekeer om weer die leierskap met Britse steun oor te neem.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Time Magazine, Trouble in Paradise
  2. Tripp, bl. 99
  3. Lyman, bl. 11

Bronne

[wysig | wysig bron]

Al-Marashi, Ibrahim; Salama, Sammy (2008). Iraq's armed forces: An analytical history. Oxon and New York: Routledge. p. 254. ISBN 0-415-40078-3.

Lyman, Robert (2006). Iraq 1941: The Battles for Basra, Habbaniya, Fallujah and Baghdad. Campaign. Oxford and New York: Osprey Publishing. p. 96. ISBN 1-84176-991-6.

Tarbush, Mohammad A. (1982). The Role of the Military in Politics: A Case Study of Iraq to 1941. Campaign. London and Boston: Kegan Paul. p. 285. ISBN 978-0-7103-0124-6.

Tripp, Charles (2002). A History of Iraq. Cambridge: Press Syndicate of the University of Cambridge. p. 311. ISBN 978-0-521-52900-6.