Jump to content

ቅዱስ ጊዮርጊስ የእግር ኳስ ቡድን

ከውክፔዲያ

ቅዱስ ጊዮርጊስ

ሙሉ ስም ቅዱስ ጊዮርጊስ የእግር ኳስ ክበብ
አርማ {{{አርማ}}}
ምሥረታ ታኅሣሥ ወር ፲፱፻፳፰ ዓ/ም በአዲስ አበባ
ስታዲየም አዲስ አበባ ስታዲየም
ፕሬዝዳንት አቶ አብነት ገብረመስቀል
ሊግ የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ
ድረ ገጽ ይፋ ድረ ገጽ



ቅዱስ ጊዮርጊስ ስፖርት ክለብ በሌላ መልኩ ቅዱስ ጊዮርጊስ በመባል የሚታወቀው በአዲስ አበባኢትዮጵያ የሚገኝ የባለሙያ እግር ኳስ ክለብ ነው። በኢትዮጵያ እግር ኳስ ከፍተኛ ዲቪዚዮን ማለትም በኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ይጫወታሉ። በ 1935 የተቋቋመው ክለቡ በኢትዮጵያ የመጀመሪያው ሲሆን በፋሽስት ኢጣሊያ ወረራ ኃይሎች ላይ የኢትዮጵያዊነት እና የመቋቋም ምልክት ሆኖ ተመሠረተ።

መመስረት እና የአርበኝነት ትግል (1935-44)

[ለማስተካከል | ኮድ አርም]

ክለቡ በጆርጅ ዱካስና በአያሌ አጥናሽ አራዳ ቅዱስ ጊዮርጊስ (ቅዱስ ጊዮርጊስ) የእግር ኳስ ክለብ ሆኖ በታህሳስ 1928 ዓ.ም ተመሠረተ። ክለቡ የተሰየመበት ሰፈር ፣ አዲስ አበባ አራዳ (“አራዳ ጊዮርጊስ” ተብሎም ይጠራል) ተብሎ ተሰይሟል። ለክለቡ የተጫወቱት የመጀመሪያዎቹ ተጫዋቾች ከዱካስና ከአትናሽ ትምህርት ቤቶች ፣ ከተፈሪ መኮንን እና ቅዱስ ጊዮርጊስ (ቅዱስ ጊዮርጊስ) የተሰበሰቡ ተማሪዎች ናቸው። [2]

ፋሽስት ኢጣሊያ ኢትዮጵያን በወረረችበት ወቅት የተቋቋመው ክለቡ በጣሊያን ወረራ መካከል የኢትዮጵያዊነት ተምሳሌት ሆነ። የ1930 ዎቹ የአርበኞች ተጋድሎ በክለቡ እና በአራዳ ሰፈር ላይ የማይጠፋ አሻራ ጥሎ ነበር ፣ ሁለቱንም ለመጪዎቹ ምዕተ ዓመታት ይገልፃል። የክለቡ ታሪክ ብዙውን ጊዜ በዚህ ሰፈር ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራል ተብሎ ይታሰባል። ቅዱስ ጊዮርጊስ በ 2 ቴገራ ብር ፣ በ 1 ኳስ ፣ በግብ ኳሶች እና በማኅተም ብቻ እንደጀመረ ተነግሯል።

በአራዳ ፖሊስ በተከለከላቸው ገደቦች ምክንያት ብዙውን ጊዜ በአከባቢ ሜዳዎች ላይ እግር ኳስ መጫወት ከባድ ሆኖበት ክለቡ ያለማቋረጥ ከቦታ ወደ ቦታ መንቀሳቀስ ነበረበት። በአንድ ወቅት የክለቡ አባላት የግብ ልጥፎችን ወደ ‹ፊልመሃመዳ› (በአሁኑ ጊዜ ከብጁ ባለሥልጣናት ዋና መሥሪያ ቤት አጠገብ ይገኛል) ሞክረዋል ፣ ነገር ግን በመጨረሻ በባለሥልጣናት አባረሯቸው። በ ‹እቴጌ መነን› ሜዳ ላይ ‘አሮገ ቄራ’ ላይ ለመጫወት ያደረግነው ሙከራም ደስተኛ ያልሆኑ የአካባቢው ነዋሪዎች በመባረራቸው አልተሳካም። ከዚያም ወደ 'በላይ ዘለቀ' 'ዘበግና ሰፈር' መንደር ቢሄዱም የአራዳ ፖሊስ መጥቶ እንደገና አባረራቸው።

እንደ ሌሎች የአካባቢው ቡድኖች ወይም ቡድኖች እንደ አዲስ አበባ የአርሜኒያ ማህበረሰብ ባሉ ቡድኖች ላይ ግጥሚያዎች ተዘጋጁ። ሆኖም ክለቡ የነበራቸውን የተጫዋቾች ብዛት አጭር ስለነበር ሌሎችን ለጨዋታ መመልመል ችሏል። ይድነቃቸው ተሰማ የቡድኑ አባል ለመሆን የመጣው በዚህ መንገድ ነው ፣ በአዲስ ጎዳናዎች ላይ ተገኝቶ ለጨዋታው እንዲቀላቀል ተጠይቋል። በራድ መኮንን ድልድይ አቋርጦ ሲታይ መታየቱና ሁሉም የክለቡ አባላት ትምህርት ቤት ወደሄዱበት ወደ ተፈሪ መኮንን ትምህርት ቤት ከሄደ ጀምሮ እሱን ያውቁ ነበር ተብሏል። ቅዱስ ጊዮርጊስ ከእነሱ ጋር ለመቀላቀል ከተስማማ በኋላ በራሱ ይድነቃቸው ሁለት ግቦች የአርሜኒያ ቡድኑን 2-0 ማሸነፍ ችሏል።

የክለቡ የመጀመሪያ ማሊያዎች በወቅቱ ለገንዘብ ታጥቆ ለነበረው ክለብ ቡናማና ነጭ ፣ ተመጣጣኝ ጨርቅ ነበር። ከመሥራቾቹ አንዱ ጆርጅ ዱካስ ክለቡን ለመደገፍ ከወላጆቹ የተሰበሰበውን ገንዘብ ተጠቅሟል። ሌሎች በክለቡ ውስጥ ለክለቡ ገንዘብ ለማግኘት እንደ “ሆያ ሆዬ” ያሉ ባህላዊ ዘፈኖችን እየዘፈኑ በሩን በማንኳኳት ነበር። ለዝማሬ ጥረታቸው የተለመደው ሽልማት ዳቦ ሳይሆን ገንዘብ ነበር ፣ ግን ይህንን ዳቦ በሠራተኞች መንደር ውስጥ ለመሸጥ በከረጢት ውስጥ ለመሰብሰብ ችለዋል። ክለቡ አንዳንድ ገንዘቦችን ማግኘት ከቻለ በኋላ ከኢትዮጵያ ባንዲራ ቀለሞች ጋር አንድነታቸውን የሚያመለክት ኒው ጀርሲ ማግኘት ችለዋል። የመጀመሪያውን ማሊያ ለሁለተኛው ቡድን ሰጥተው አዲሱን ማልበስ የጀመሩት በተያዘው የፖሊስ ኃይል ግፊት ይህንን ኒው ጀርሲ በልብሳቸው ስር እንዲደብቁ እስኪያደርጉ ድረስ ነው።

የክለቡ የመጀመሪያ ማሊያዎች በወቅቱ ለገንዘብ ታጥቆ ለነበረው ክለብ ቡናማና ነጭ ፣ ተመጣጣኝ ጨርቅ ነበር። ከመሥራቾቹ አንዱ ጆርጅ ዱካስ ክለቡን ለመደገፍ ከወላጆቹ የተሰበሰበውን ገንዘብ ተጠቅሟል። ሌሎች በክለቡ ውስጥ ለክለቡ ገንዘብ ለማግኘት እንደ “ሆያ ሆዬ” ያሉ ባህላዊ ዘፈኖችን እየዘፈኑ በሩን በማንኳኳት ነበር። ለዝማሬ ጥረታቸው የተለመደው ሽልማት ዳቦ ሳይሆን ገንዘብ ነበር ፣ ግን ይህንን ዳቦ በሠራተኞች መንደር ውስጥ ለመሸጥ በከረጢት ውስጥ ለመሰብሰብ ችለዋል። ክለቡ አንዳንድ ገንዘቦችን ማግኘት ከቻለ በኋላ ከኢትዮጵያ ባንዲራ ቀለሞች ጋር አንድነታቸውን የሚያመለክት ኒው ጀርሲ ማግኘት ችለዋል። የመጀመሪያውን ማሊያ ለሁለተኛው ቡድን ሰጥተው አዲሱን ማልበስ የጀመሩት በተያዘው የፖሊስ ኃይል ግፊት ይህንን ኒው ጀርሲ በልብሳቸው ስር እንዲደብቁ እስኪያደርጉ ድረስ ነው።

ክለቡ በገንዘቡ ማሊያ ከገዛ በኋላ በቀሪው ገንዘብ ለተጫዋቾች ምግብ ገዝቷል። የክለቡ አባላት እና ተጫዋቾች ከጨዋታ እና ከስልጠና በኋላ ዳቦ እና ሻይ መብላት ይፈልጋሉ።

ጣሊያን ቅዱስ ጊዮርጊስን በቀጥታ ለማጥፋት ያደረገው ጥረት ሳይሳካ ሲቀር ክለቡ ስሙን ቀይሮ ጣሊያኖች ‹6 ኪሎ› ከሚባለው ክለብ ጋር እንዲጫወት አስገድደውታል። ይህ ክለብ ቅዱስ ጊዮርጊስን ለማዳከም እና ተስፋ ለማስቆረጥ ሆን ተብሎ በጣሊያኖች የተፈጠረ ነው። በአቅራቢያው በሚገኘው 'ኩግናክ አሎቮ' ፋብሪካ 6 ስፖንሰር (ሐምሌ 5 ለማለትም ‹ሴንኮ ማጄ› ተብሎም ይጠራል) ፣ ከቅዱስ ጊዮርጊስ የበለጠ ገንዘብ እና ቁሳቁስ ነበረው። ቅዱስ ጊዮርጊስን በተለያዩ አጋጣሚዎች አሸንፈዋል ቅዱስ ጊዮርጊስም እንዲሁ አድርጓል ግን እነዚያ ግጥሚያዎች ሁልጊዜ በአራዳ (ጣሊያን) ፖሊስ በመደብደብ ይጠናቀቃሉ።

በዚህ ወቅት እየተካሄደ ያለው የሽምቅ ውጊያ ለክለቡ እና ለአባላቱ እጅግ አስፈላጊ ነበር። ጣሊያኖች ይህንን በማወቃቸው የሽምቅ ተዋጊዎችን ለማደናገር እና ለማጥመድ ክለቡን ለራሳቸው አስተዳደር የፕሮፓጋንዳ መሣሪያ አድርገው ለመጠቀም ይሞክራሉ። ጣሊያኖች እንደ ራስ ላሉ የመቃወም መሪዎች መልእክት ላኩ። አበበ አረጋይ አዲስ አበባ በሚገኘው ተወዳጅ ሜዳ ጃንሜዳ ላይ የእግር ኳስ ጨዋታ እንዲመለከት ጋብዞ ‹‹ መጥቶ ሕዝቡ በሰላም ነው ›› እንዲል።

ይህንን የሰሙ የሽምቅ ተዋጊዎች አንድ ጣሊያናዊ ጄኔራል ጣልያኖችን እና ራስን የማይታመን አድርገው ወስደዋል። አበበ አረጋይ ሁኔታውን እንዲመረምር ደምሴ ወ/ሚካኤልን ልኳል። ጨዋታውን በሰላም ለመጫወት ከእጅ በፊት ማስጠንቀቂያ የተሰጠው ቅዱስ ጊዮርጊስ ከ “6 ኪሎ” ጋር ለመጫወት ተመርጧል። ተመልካቾች ብዙውን ጊዜ ከጨዋታው ይልቅ ትግሉን ለማበረታታት እና ፉጨት ከተጫወቱ በኋላ ጨዋታው በፍጥነት ወደ አካላዊ ውጊያ ተለወጠ። ከዚያ ጨዋታው ተቋርጦ የጣሊያኖች እቅድ ከሽ .ል።

እ.ኤ.አ. በ 1941 ኢትዮጵያ ከፋሽስት ኢጣሊያ ቁጥጥር ነፃ ስትወጣ እና ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ በተመለሱበት ወቅት “ኢትዮጵያ ሆይ ዴ ይበልሽ” (ትርጉሙ ፣ ኢትዮጵያን ደስ ይበላችሁ) የሚለውን ብሔራዊ መዝሙር የዘመሩት የቅዱስ ጊዮርጊስ እግር ኳስ ክለብ ደጋፊዎች ከአዲስ አበባዎች ጋር በመሆን አቀባበል አድርገውላቸዋል። እሱን መልሰው። በአንድ ግዙፍ የቅዱስ ጊዮርጊስ ደጋፊ ዮፍታሔ ንጉሴ የተፃፈ እና በካፒቴን ናልባዲን የተዘጋጀ መዝሙር።

የኢትዮጵያ ሊግ እግር ኳስ (1944-1997)

[ለማስተካከል | ኮድ አርም]

የመጀመሪያው በይፋ እውቅና የተሰጠው የኢትዮጵያ እግር ኳስ ሊግ ስሪት በ 1944 ተቋቋመ። በመጀመሪያ አምስት ቡድኖችን ቅዱስ ጊዮርጊስን (ኢትዮጵያዊ) ፣ ፎርቱዶ (ጣሊያንኛ) ፣ አራራት (አርሜኒያ) ፣ ኦሎምፒያኮስ (ግሪክ) እና እንግሊዞችን ጨምሮ የተለያዩ ቡድኖችን የሚወክሉ አምስት ቡድኖች ነበሩ። በኢትዮጵያ ወታደራዊ ተልዕኮ (ቢኤምኤምኤም) በቢኤምኤም አሸናፊነት ለመወዳደር ተወዳድሯል። በ 1947 የአገሪቱ መደበኛ ብሔራዊ ሊግ በሦስት ቡድኖች ተጀመረ። ቅዱስ ጊዮርጊስ ፣ መቻሌ እና ከዓይ ባህር። ደርግ የእግር ኳስ ሊጎችን ከማደራጀቱ በፊት ክለቡ በሊጉ ውስጥ ለሃያ አምስት ዓመታት የቆየ ሲሆን ነባር ክለቦችን በሙሉ እንዲዘጋ አስገድዷል። በዚህ ሂደት ክለቡ ስሙን በአዲስ አበባ ቢራ ፋብሪካ በ 1972 ተቀይሮ ከአራት ዓመት በኋላ ብቻ ለመለወጥ ነበር። ክለቡ ስያሜውን ለ 19 ዓመታት ወደ ኋላ ቀይሮ ደርግ እስኪወድቅ ድረስ በ 1991 ክለቡ በይፋ ስሙን ወደ ቅዱስ ጊዮርጊስ ቀይሯል። ቅዱስ ጊዮርጊስ በ 60 ዎቹ መገባደጃ ላይ የተወሰነ የበላይነትን አግኝቶ ከዚያ በኋላ ሊጉ በ 70 ዎቹ እና በ 80 ዎቹ አንጻራዊ የእኩልነት ጊዜን አሳል wentል። ሆኖም በፕሪምየር ሊጉ ዘመን ከ 1997-98 የውድድር ዘመን ጀምሮ አስደናቂ 14 ርዕሶችን በማሰባሰብ ከቅዱስ ጊዮርጊስ አ.ሲ. ከ 2017 ጀምሮ ክለቡ በድምሩ 29 ከፍተኛ የምድብ ዋንጫዎችን የያዘ ሲሆን ይህም በኢትዮጵያ እግር ኳስ እጅግ የላቀ ነው።

ፕሪሚየር ሊግ (1997- አሁን)

[ለማስተካከል | ኮድ አርም]

በጥቅምት ወር 2020 የጀርመን አሰልጣኝ ኤርነስት ሚድንድዶር የ 3 ዓመት ኮንትራት ከፈረሙ በኋላ ከካይዘር አለቆች ኤፍ.ሲ ወጥተው ክለቡን ተቀላቀሉ። እ.ኤ.አ ኖቬምበር 2020 ሚድንድዶር በኢትዮጵያ የፖለቲካ አለመረጋጋት ስጋት የተነሳ ከስልጣናቸው ለቀቁ ፣ በምክትላቸው አሰልጣኝ ማሃየር ዴቪድ ተተክተዋል። ዴቪድ በ 15 ግጥሚያዎች ላይ ብቻ በመጋቢት 2021 የክለቡ ዋና አሰልጣኝ ሆኖ ተባረረ። እሱን ለመተካት ስኮትላንዳዊው ፍራንክ ኑትታል ተቀጥሮ ቡድኑን በሊጉ ወደ አሳዛኝ ሦስተኛ ደረጃ እንዲመራ መርቷል። እ.ኤ.አ. በ 2021 ሐምሌ ክለቡ ሰርቢያዊው ዝላኮ ክሪምቶቲ አዲሱን ዋና አሰልጣኝ አድርጎ ቀጠረ።

ክለቡ የቅዱስ ጊዮርጊስ እግር ኳስ ማህበር ነው። እንዲሁም በገንዘብ የሚደገፈው በሳውዲው ታዋቂው ነጋዴ መሐመድ ሁሴን አል አሙዲ እና የክለቡ ሊቀመንበር በሆኑት ኢትዮጵያዊው አቤኔት ገብረመስቀል ነው።

በሰኔ ወር 2018 ክለቡ አብዛኞቹን የአክሲዮን ድርሻ ለደጋፊዎች እንደሚሸጥ ተገለጸ። በኖቬምበር 2020 ክለቡ ውስን አክሲዮኖችን በቀጥታ ከ 100,000 በላይ ለተመዘገቡ አባላቱ ለመሸጥ ዕቅድ ያለው የአክሲዮን ኩባንያ ማቋቋሙን አስታውቋል።

ቅዱስ ጊዮርጊስ በሁሉም የኢትዮ እግርኳስ ትልቁ የደጋፊ መሰረት ያለው ሲሆን በሀገር ውስጥ ጨዋታዎች በሚያደርጉት ደማቅ ማሳያ ይታወቃሉ። የቡድኑ ኦፊሴላዊ የደጋፊ ክለብ 32,000 የተመዘገበ አባል ያለው ሲሆን በአድናቂው ክለብ በተደረጉ ጥናቶች መሠረት በመላው አገሪቱ እና በኢትዮጵያ ዲያስፖራ 8 ሚሊዮን የሚገመቱ ደጋፊዎች አሉ። ብዙ ጊዜ የክለቡን መዝሙር በመዘመር ቢጫ እና ብርቱካንማ የቼክ ባንዲራዎችን በማውለብለብ የቅዱስ ጊዮርጊስ ደጋፊዎች በኢትዮጵያ እግርኳስ ውስጥ አንዳንድ የበዓል አከባቢዎችን ያቀርባሉ።

የክለቡ አልትራሎች በኢትዮጵያ እግር ኳስ ውስጥ በጣም ተስፋፍቶ በሚገኝ ሆሎጋኒዝም ውስጥ እንደሚሳተፉ ታውቋል። በተለይ እንደ “ሸገር ደርቢ” ባሉ የደርቢ ጨዋታዎች ወቅት ከተፎካካሪ የድጋፍ ቡድኖች ጋር ግጭቶች የተለመዱ ናቸው።

በመጀመሪያዎቹ ቀናት የክለቡ ደጋፊዎች ይደጋገሙ የነበሩት የዘፈን ግጥሞች እንደሚከተለው ነበር።

ቀደምት ተቀናቃኞቻቸውን “6 ኪሎ” በመጥቀስ -

“ይጫወቱ ነበር በቴስታ በጋንባ ፣ መገን 6 ጥያቄን ለመውሰድ ገባ።” ትርጉሙ “6 ኪሎ ፣ በእግራቸው ቢጫወቱም እና ተጫዋቾችን በጭንቅላት ቢረግጡም ሁልጊዜ ይሸነፋሉ”

መስራች አየለ አትናሽ በመጥቀስ።

«ግጥም አይነቃነቅም የብረት ዲጂግኖ ፣ ለእናንተ ነህ አየለ የአራዳ ተርሲኖ?» ትርጉሙ “እንደ ብረት መስረቅ ጽኑ ፣ የአራዳ ቴርሲኖ አየለ አትናሽ እንዴት ነህ?”

ድንቅ ተጫዋቾችን ኤልያስን (በኋላ አብራሪ ሆኑ) እና ይድነቃቸው።

“በሰማይ ኤልያስ በምድር ይድነቃቸው ፣ ለመታሰቢያነት እግዜር ፈጠራቸው።” ትርጉም “ኤልያስ በሰማይ ፣ ይድነቃቸው መሬት ፣ እግዚአብሔር በግብር ፈጥሯቸዋል”።

ቅዱስ ጊዮርጊስ የኢትዮጲያ ፕሪሚየር ሊግን በተለያዩ አመታት አሸናፊ ሁንዋል። እነዚህም፦ 1950, 1966, 1967, 1968, 1971, 1975, 1987, 1991, 1992, 1994, 1995, 1996, 1999, 2000, 2002, 2003, 2005, 2006, 2008, 2009 (እ.ኤ.አ.) ናቸው።