Ir al contenido

Isla de Man

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Isla de Man
Ellan Vannin
Isle of Man
Dependencia d'a Corona britanica
Escudo d'a  Isla de Man
Bandera Escudo
Lema: Quocunque Jeceris Stabit
Himno: O halloo nyn ghooie
Entidat Dependencia d'a Corona britanica
Capital
 • Población
Doolish
26.218
Ciudat mas poblada Doolish
Idioma oficial Anglés y manés
Establimiento
-Establita

1765
Superficie
 • Total
 • Augua
Pos. 190
572 km²
0
Gubierno
 • Reina
Monarquía
Isabel II
Población
 • Total (1960)
 • Densidat
Pos. 201
48 441 hab.
131,2 hab/km²
PIB (nominal)
 • Total
 • PIB per capita
Pos. 182
$2.719 millons
$35.000
Zona horaria UTC
'Identificadors
 •
Internet
 • '

.im
Codigo ISO
Prefixo telefonico +44-1481
Moneda Libra esterlina

Miembro de: Posesión d'a Corona Britanica

A Isla de Man (Ellan Vannin en manés, Isle of Man en anglés) ye una chicota isla d'a mar d'Irlanda que forma, con a isla de Gran Bretanya, a isla d'Irlanda y atras islas, l'archipelago d'as Islas Britanicas. Perteneixe a la Corona d'o Reino Uniu (British Crown Dependency), y no depende asinas formalment d'o Reino Uniu (ni tampoco fa parte formalment d'a Unión Europea). A isla tién una superficie de 572 km² y una población de 80.000 habitants, alto u baixo. L'himno nacional ye O halloo nyn ghooie composato por William Henry Gill (1839-1923).

Tradicionalment se i charraba o manés, si bien o suyo zaguer fablant nativo morió en 1974, y agora i domina l'anglés (a tamas d'os intentos de revivir-la).

En a Edat de Fierro y en primerías de l'Edat Meya estió un territorio purament celta, encara que cuan i plegoron os vikingos establioron o Reino de Man y as Islas con muita influencia d'os anglo-saxons. O sistema politico que i establioron se basaba en o dito Tynwald, que hue contina existindo, convertindo-se asinas en o Parlamento mas antigo d'o mundo.

Os maneses tienen una tradición cultural mixta celta y escandinava. Se considera que Man fa parte d'as ditas Nacions celtas, con Irlanda, Cornualla, Irlanda, Bretanya, Escocia y Galas.

A competición mas destacata d'a isla ye a TT Isla de Man, que ye una cursa motociclista considerata d'as mas periglosas d'o mundo con mas de 200 muertos mientres as suyas edicions. Ista cursa principió a fer-se en l'anyo 1907 y estió puntuable ta o Campionato d'o Mundo de Motociclismo dende l'anyo 1946 dica 1976 ininterrumpidament.

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]


Bandera d'o Reino Unito Territorios Britanicos d'Ultramar y Dependencias d'a Corona
Territorios d'Ultramar: Anguila | Bermudas | Islas Caimán | Islas Cheorchias d'o Sud y Sandwich d'o Sud | Chibraltar | Islas Malvinas | Montserrat | Islas Pitcairn | Santa Helena (Ascensión, Tristán da Cunha) | Territorio Antarctico Britanico | Territorio Britanico de l'Ocián Indico | Islas Turcas y Caicos | Islas Vírchens Britanicas

Dependencias d'a Corona: Guernési | Jèrri | Isla de Man

Bases Sobiranas: Akrotiri y Dhekelia (en Chipre)


Estaus d'Europa
Abkhasia3 | Albania | Alemanya | Andorra | Armenia2 | Austria | Azerbaichán1 | Belarrusia | Belchica | Bosnia y Herzegovina | Bulgaria | Cazaquistán1 | Croacia | Cheorchia1 | Chipre2 | Chipre d'o Norte2, 3 | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | Espanya1 | Estonia | Finlandia | Francia1 | Grecia | Hongría | Islandia | Irlanda | Italia1 | Kosovo3 | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Macedonya d'o Norte | Malta | Moldavia | Mónegue | Montenegro | Noruega | Osetia d'o Sud3 | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Uniu | Rumanía | Rusia1 | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Transnistria3 | Turquía1 | Ucraína | Vaticano
Dependencias: Åland | Akrotiri y Dhekelia | Chibraltar | Guernési | Isla de Man | Islas Feroe | Jèrri | Svalbard
1 Parti d'o suyo territorio ye difuera d'Europa. 2 Se troba en Asia, pero tien relacions historico-culturals con Europa. 3 Parcialment reconoixiu. 4 No reconoixito