Перайсьці да зьместу

Джаз

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Джаз
Стылістычнае паходжаньнеблюз і іншая афраамерыканская народная музыка, рэгтайм
Паходжаньне1910-я, Новы Арлеан
Тыповыя інструмэнтысаксафон, труба, трамбон, кларнэт, фартэпіяна, гітара, кантрабас, ударная ўстаноўка, вакал
Папулярнасьць1920-я1960-я
Лягатып Вікісховішча Jazz ў Вікісховішчы

Джаз (па-ангельску: jazz) — форма музычнага мастацтва, якая ўзьнікла ў пачатку XX стагодзьдзя ў ЗША ў выніку сынтэзу афрыканскай і эўрапейскай культур і якая атрымала пасьля паўсюднае распаўсюджваньне. Характэрнымі рысамі музычнай мовы джаза першапачаткова сталі імправізацыя, палірытмія, заснаваная на сынкапіраванных рытмах, і ўнікальны комплекс прыёмаў выкананьня рытмічнай фактуры — сўінг. Наступнае разьвіцьцё джазу адбывалася за кошт засваеньня джазавымі музыкамі і кампазытарамі новых рытмічных і гарманічных мадэляў.

Гісторыя разьвіцьця джазу. Асноўныя плыні

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вытокі джазу зьвязаныя з блюзам, сьпірычуэлс і рэгтаймам. Джаз паўстаў у канцы XIX стагодзьдзя як зьліцьцё афрыканскіх рытмаў і эўрапейскай гармоніі, але вытокі яго варта шукаць з моманту завозу рабоў з Афрыкі на тэрыторыю Новага сьвету. Прывезеныя рабы не былі выхадцамі з аднаго роду і звычайна нават не разумелі адзін аднаго. Неабходнасьць кансалідацыі прывяла да аб’яднаньня мноства культур і, як сьледзтва, — да стварэньня адзінай культуры (у тым ліку і музычнай) афраамэрыканцаў. Працэсы зьмешваньня афрыканскай музычнай культуры, і эўрапейскай (якая таксама зьведала сур’ёзныя зьмены ў Новым Сьвеце) адбываліся з XVIII стагодзьдзя і ў XIX стагодзьдзі прывялі да ўзьнікненьня «протаджазу», а затым і джазу ў агульнапрынятым разуменьні. Асноўную ролю ў сапраўдным джазе гуляе імправізацыя. Акрамя таго, джаз адрозьніваецца сынкапіравальнасьцю (вылучэньне слабых дзеляў і нечаканыя акцэнты) і адмысловым драйвам. Два апошнія складнікі ўзьнікаюць у рэгтайме, а затым пераносяцца на гульню аркестраў (бэндаў), пасьля чаго для пазначэньня гэтага новага стылю музыцыяваньня і ўзьнікае слова «джаз», якое пішацца спачатку як «Jass», затым як «Jasz» і толькі з 1918 году набывае свой сучасны выгляд. Акрамя таго, шматлікія кірункі джазу адрозьніваюцца асобай тэхнікай выкананьня: «разгойдваньнем» або сўінгам.

Радзімай джазу быў амэрыканскі Поўдзень і першым чынам Новы Арлеан. 26 лютага 1917 году ў нью-ёрскай студыі фірмы «Victor» пяцёра белых музыкаў з Новага Арлеану запісалі першую джазавую грамкружэлку. Значэньне гэтага факту цяжка пераацаніць: да зьяўленьня ў сьвеце гэтай плястынкі джаз заставаўся маргінальнай зьявай, музычным фальклёрам, а пасьля — на працягу некалькіх тыдняў ашаламіў усю Амэрыку. Запіс належаў «Original Dixieland Jazz Band».

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Джазсховішча мультымэдыйных матэрыялаў