Перайсці да зместу

Запаведнік

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Бярэзінскі біясферны запаведнік

Запаведнік — тэрыторыя сушы або акваторыя, у межах якой увесь прыродны комплекс поўнасцю выключаны з гаспадарчай дзейнасці чалавека і ахоўваецца дзяржавай. З’яўляецца відам запаведных тэрыторый.[1]

Запаведнікі і нацыянальныя паркі з’яўляюцца прыродаахоўнымі аб’ектамі рэспубліканскага значэння. Заказнікі і помнікі прыроды могуць з’яўляцца прыродаахоўнымі аб’ектамі рэспубліканскага або мясцовага значэння.

Для аховы прыродных комплексаў запаведнікаў ствараюцца ахоўныя зоны. Ахоўвае запаведнікі спецыяльная служба (дзяржінспектары, егеры).

Навуковая работа ў запаведніках мае комплексны характар, вядуцца даследаванні па праграме «Летапіс прыроды».

Першыя дзяржаўныя запаведнікі ўзніклі ў старажытным Вавілоне, Грэцыі, Індыі і ствараліся з рытуальнымі і паляўнічымі мэтамі. Найстаражытнейшы запаведнік на славянскіх землях — Белавежская пушча. Самы вялікі запаведнік у свеце — Вялікі Габійскі  (руск.) (Манголія, плошча 5 млн га).

На Беларусі два запаведніка: Бярэзінскі біясферны запаведнік і Палескі радыяцыйна-экалагічны запаведнік (адзіны ў свеце).

Асноўныя задачы запаведнікаў:

  • зберажэнне эталонных або найбольш тыповых для вызначанай геаграфічнай зоны прыродных ландшафтаў, рэдкіх і каштоўных відаў жывёл і раслін;
  • вывучэнне прыродных працэсаў у натуральным стане;
  • распрацоўка пытанняў рэканструкцыі флоры, фаўны і комплексу іншых прыродаахоўных праблем;
  • культурна-асветніцкая работа, папулярызацыя прыродаахоўных поглядаў і аховы прыроды.

Вылучаюць запаведнікі:

  • накіраванага рэжыму
  • прыродныя
  • эталонныя
  • біясферныя
  • мемарыяльныя і іншыя.

Зноскі