Idi na sadržaj

Plzeň

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Plzeň
Plzeň
Plzeň
Službeni grb {{{službeno_ime}}}
Grb
Lokacija {{{službeno_ime}}}
DržavaČeška Češka
Površina
 • Ukupno137,65 km2
Stanovništvo (2011)
 • Ukupno171.104
Poštanski broj301 00
Veb-sajtwww.plzen.eu

Plzeň (govorni bosanski Plzenj ) je grad na zapadu Češke i metropola Plzeňskog kraja. Leži na ušću rijeka Mže, Radbuza, Úhlava i Úslava, njihovim spajanjem nastaje rijeka Berounka. Ima preko 170.000 stanovnika, što ga čini četvrtim najvećim gradom u Češkoj Republici.

Plzeň je poznat kao industrijski i pivarski grad. U gradu se proizvode poznata piva Prazdroj i Gambrinus. Odozdo fermentisno svijetlo pivo se u većem dijelu svijeta naziva Pilsner ili Pils prema njemačkom imenu grada Pilsen. Plzenj ima i kulturni značaj za ČR. U gradu se nalaze razne kulturne ustanove, sagrađene u vrijeme Austro-Ugarske. Grad je i sjedište biskupije. U gradu se nalaze razne obrazovne ustanove, kao npr. Zapadnočeški univerzitet u Plzeňu.

Historija

[uredi | uredi izvor]

Srednji vijek

[uredi | uredi izvor]

Grad se prvi put spominje 976. godine. Zahvaljući svom geografskom položaju, kao rakrsnica trgovačkih puteva između Praga i njemačkih zemalja u srednjem vijeku Plzeň stiče status trećeg najvećeg i najvažnijeg grada odmah poslije Praga i Kutne Hore. U tom razdoblju su sagrađene mnoge crkve i samostani.

Rani novi vijek

[uredi | uredi izvor]

Prva češka štampana knjiga – Kronika Trojánská – godine 1468. je štampana u Plzňu. Godine 1507. grad biva uništen požarom. U periodu od devet mjeseci ovaj grad je bio glavni grad Svetog Rimskog Carstva, kada je car Rudolf II, car Svetog Rimskog Carstva pobjegao pred kugom na prijelomu godina 1599. i 1600. (od septembra sve do juna) u Plzeň.

19. i 20. vijek

[uredi | uredi izvor]

Godine 1839. je donešena odluka o osnivanju Gradske pivare Plzeň (kasnije preimenovana u Prazdroj). Godine 1859. Emil Škoda preuzima fabriku mašina u Plzeňu, koje će kasnije dobiti naziv Škoda (fabrika) danas Škoda transportation, (razlikovati od fabrike automobila Škoda). Iste godine František Křižík uvodi svoj izum elektrolučnu lampu kao sistem ulične rasvjete u gradu. Godine 1869. osnovana je pivara Gambrinus. Početkom 20. vijeka Plzeň je bio drugi grad po veličini u ČR. Godine 1924. tako nastaje tzv. Veliki Plzeň, tj. broj stanovnika je prešao 100 hiljada. Tokom drugog svjetsko rata Plzeň je većinu vremena proveo pod njemačkom okupacijom. Okupatori su Škodu pretvorili u fabriku oružja, zbog čega je fabrika i bombardovana dana 25. aprila 1945. godine.

Historijski spomenici

[uredi | uredi izvor]
Plzeňska Velika sinagoga je najveća sinagoga u Češkoj Republici

Većina historijskih spomenika, sačuvani su u historijskom jezgru i u okolnim ulicama.

  • Gradom dominira gotička Katedrala svetog Bartoloměja sagrađena 1292. godine
  • Renesansna vijećnica iz 16. vijeka
  • Barokna zgrada samostana, čija je gradnja trajala od 1711. do 1714. godine, periodu od 1805.do 1807. godine vršena je prenamijena zgrade na školu, danas je Državna biblioteka.
  • Velika sinagoga i Stara sinagoga
  • Zapadonočeški muzej u Plzňu

Saobraćaj

[uredi | uredi izvor]

Gradovi partneri

[uredi | uredi izvor]

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]