Μέτρα διαφάνειας
Στις 20 Μαΐου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψαν διοργανική συμφωνία με την οποία θεσμοθετήθηκε ένα υποχρεωτικό Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της εν λόγω διοργανικής συμφωνίας, οι εκπρόσωποι ομάδων συμφερόντων εγγράφονται στον ιστότοπο του Μητρώου Διαφάνειας σε οικειοθελή βάση. Ωστόσο, εάν επιθυμούν να έχουν πρόσβαση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα μέτρα αιρεσιμότητας που θεσπίζονται από τα αντίστοιχα θεσμικά όργανα της ΕΕ μπορούν να καταστήσουν εκ των πραγμάτων υποχρεωτική την εγγραφή τους στο Μητρώο Διαφάνειας.
Από το πεδίο εφαρμογής του Μητρώου Διαφάνειας της ΕΕ εξαιρούνται οι δραστηριότητες ορισμένων παραγόντων, όπως αυτές των δημόσιων αρχών των κρατών μελών σε εθνικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο, ή ενώσεων και δικτύων δημόσιων αρχών σε ενωσιακό, εθνικό ή αυτοδιοικητικό επίπεδο. Επίσης, το προσωπικό και τα μέλη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ δεν χρειάζεται να είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ. Επιπλέον, ορισμένες δραστηριότητες εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του Μητρώου Διαφάνειας της ΕΕ, όπως περιπτώσεις στις οποίες ένας παράγοντας δύναται να ασκήσει έμμεση μόνον επιρροή, π.χ. εμπειρογνώμονες που παρέχουν συμβολή στους εισηγητές ή σε περίπτωση συμβολής μέσω επίσημης διαδικασίας διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Στο πλαίσιο αυτό, από τον Ιανουάριο του 2024 και μετά, θα εφαρμόζονται επίσης ορισμένα μέτρα διαφάνειας όσον αφορά τα μέλη της ΕτΠ.
Υπό το πρίσμα του συμβουλευτικού ρόλου της ΕτΠ στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στις αυτοδιοικητικές αρχές να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μέτρα αυτά επικεντρώνονται στις κατηγορίες μελών που ασκούν την πιο ουσιαστική, άμεση και ατομική επίδραση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ, ήτοι:
- μέλη που κατέχουν αξιώματα, που ενδέχεται να επηρεάσουν την πολιτική ημερήσια διάταξη (Πρόεδρος και Α’ Αντιπρόεδρος, πρόεδροι των πολιτικών ομάδων, πρόεδροι των επιτροπών)·
- εισηγητές, που μπορούν να καθορίσουν τον προσανατολισμό μιας γνωμοδότησης/έκθεσης και να υποβάλουν μεμονωμένες τροπολογίες του εισηγητή (με προτεραιότητα έναντι των λοιπών τροπολογιών).
Τα μέτρα διαφάνειας που εγκρίθηκαν από την ΕτΠ περιλαμβάνουν:
- την προτροπή των μελών που κατέχουν αξιώματα και των εισηγητών να συναντούν μόνον εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων που έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Διαφάνειας και να ενθαρρύνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη να εγγραφούν στο Μητρώο Διαφάνειας·
- την υποχρέωση των μελών που κατέχουν αξιώματα και των εισηγητών να δημοσιεύουν στο διαδίκτυο κάθε συνεδρίαση που πραγματοποιούν υπό την ιδιότητά τους ως μέλη της ΕτΠ με εκπροσώπους συμφερόντων· τα στοιχεία που αφορούν τις εν λόγω συνεδριάσεις δημοσιεύονται στη σελίδα μέλους των εν λόγω μελών της ΕτΠ·
- τη δυνατότητα, για τους εισηγητές, να επισυνάπτουν εθελοντικό νομοθετικό αποτύπωμα στον φάκελο μιας γνωμοδότησης/έκθεσης, καταρτίζοντας μη εξαντλητικό κατάλογο των οργανώσεων και των ατόμων των οποίων παρατηρήσεις έχει λάβει ο εισηγητής κατά την κατάρτιση της έκθεσης ή της γνωμοδότησης.
Οι εκπρόσωποι ομάδων συμφερόντων που επικοινωνούν με τα μέλη της ΕτΠ σύμφωνα με τις διατάξεις του Μητρώου Διαφάνειας της ΕΕ μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων στις σχετικές ανακοινώσεις προστασίας δεδομένων για τη δημοσίευση συνεδριάσεων με εκπροσώπους συμφερόντων και για την κατάρτιση νομοθετικού αποτυπώματος.
Πρόσβαση σε έγγραφα
Απόφαση αριθ. 18/2020 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα της Επιτροπής των Περιφερειών
Στην απόφαση αριθ. 18/2020 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα της Επιτροπής των Περιφερειών υιοθετούνται ρητά οι αρχές και τα όρια που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και καθορίζεται επίσης η διαδικασία αίτησης πρόσβασης στα έγγραφα της ΕτΠ.
Τα έγγραφα της ΕτΠ που περιλαμβάνονται στον κατάλογο ο οποίος επισυνάπτεται στην απόφαση αριθ. 18/2020 είναι άμεσα προσβάσιμα στους πολίτες μέσω ηλεκτρονικού μητρώου εγγράφων. Στο μητρώο αυτό μπορούν επίσης να συμπεριληφθούν και άλλα έγγραφα.
Κατόπιν αιτήματός τους, οι πολίτες μπορούν να ζητήσουν πρόσβαση σε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο, εντός των ορίων που τίθενται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001.
Οι αιτήσεις πρέπει να διατυπώνονται με επαρκώς ακριβή τρόπο και να περιέχουν ιδίως τα στοιχεία που χρειάζονται για τον εντοπισμό του ζητούμενου εγγράφου (ή των ζητουμένων εγγράφων), καθώς και το ονοματεπώνυμο και τα στοιχεία επικοινωνίας του αιτούντος. Ωστόσο, ο αιτών δεν είναι υποχρεωμένος να δικαιολογήσει την αίτησή του (εκτός από ορισμένες περιπτώσεις που αφορούν την πρόσβαση σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα). Η ΕτΠ πρέπει να επιβεβαιώσει την παραλαβή της αίτησης αμέσως μετά την καταχώρισή της και να απαντήσει εντός 15 εργάσιμων ημερών από την καταχώριση της αίτησης (η εν λόγω προθεσμία μπορεί, κατ’ εξαίρεση, να παραταθεί κατά 15 εργάσιμες ημέρες).
Εάν η ΕτΠ αρνηθεί εν όλω ή εν μέρει την πρόσβαση στο ζητούμενο έγγραφο, πρέπει να αιτιολογήσει λεπτομερώς την άρνησή της. Στην περίπτωση αυτή, ο αιτών διαθέτει προθεσμία δεκαπέντε ημερών για να υποβάλει επιβεβαιωτική αίτηση. Στη συνέχεια, η ΕτΠ διαθέτει εκ νέου 15 εργάσιμες ημέρες (με δυνητική παράταση κατά 15 επιπλέον εργάσιμες ημέρες) για να απαντήσει.
Εάν η ΕτΠ εξακολουθήσει να αρνείται την πλήρη πρόσβαση στο ζητούμενο έγγραφο έπειτα από την υποβολή επιβεβαιωτικής αίτησης, ο αιτών έχει τη δυνατότητα να ασκήσει δικαστική προσφυγή κατά της ΕτΠ και/ή να υποβάλει καταγγελία στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή.
Εάν αδυνατείτε να βρείτε κάποιο έγγραφο στο ηλεκτρονικό μητρώο εγγράφων, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση πρόσβασης στο εν λόγω έγγραφο μέσω του παρακάτω συνδέσμου.
Αίτηση πρόσβασης σε έγγραφα
Για να ζητήσετε πρόσβαση σε ένα έγγραφο, παρακαλείστε να συμπληρώσετε το ακόλουθο έντυπο και να επιλέξετε «Πρόσβαση σε έγγραφα».
Αρμόδιοι επικοινωνίας σχετικά με την πρόσβαση σε έγγραφα
Το τμήμα διαφάνειας και πρόσβασης στα έγγραφα είναι στη διάθεσή σας για να απαντήσει στις ερωτήσεις σας και να σας βοηθήσει στην έρευνά σας.
Μη διστάσετε να μας στείλετε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή να επικοινωνήσετε μαζί μας ταχυδρομικά:
Committee of the Regions of the European UnionArchives service (office JDE 4253)Rue Belliard/Belliardstraat 991040 Bruxelles/Brussel
Δραστηριότητες πρώην ανώτερων υπαλλήλων