Wojna w Ukrainie wzmocniła argumenty przemawiające za tym, by UE dostosowała współpracę do różnych priorytetów wschodnich sąsiadów UE – twierdzi Europejski Komitet Regionów.
Wojna w Ukrainie powinna skłonić Unię Europejską do dostosowania współpracy z krajami położonymi za jej wschodnimi granicami. Tak utrzymuje Europejski Komitet Regionów w opinii, w której wzywa UE do przyjęcia bardziej elastycznego podejścia do każdego z sześciu krajów Partnerstwa Wschodniego oraz do ściślejszej współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi.
Opinia „Przyszłość Partnerstwa Wschodniego z perspektywy lokalnej i regionalnej” została opracowana przez Europejski Komitet Regionów z inicjatywy własnej, ale stanowi uzupełnienie szerszej debaty w Unii Europejskiej, która odbyła się w związku z próbą zajęcia całej Ukrainy przez Rosję i dotyczyła dostosowania ram Partnerstwa Wschodniego w trudniejszym kontekście. Unia Europejska już przed pełnoskalową inwazją Rosji na Ukrainę zróżnicowała swoją współpracę z sześcioma członkamiPartnerstwa Wschodniego – Ukrainą, Białorusią, Mołdawią, Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją – ale w ciągu ostatnich 12 miesięcy drogi wybrane przez kraje Partnerstwa Wschodniego jeszcze bardziej się rozeszły, a państwa członkowskie UE uzgodniły w czerwcu 2022 r. przyznanie Ukrainie i Mołdawii statusu kandydatów do członkostwa. Potwierdziły również gotowość przyznania Gruzji podobnego statusu, pod warunkiem przeprowadzenia przez nią dalszych reform.
Sprawozdawca – Alin-Adrian Nica (RO/EPL), przewodniczący Rady Okręgu Temesz, powiedział: Najpotężniejszą reakcją Europy na rosyjską inwazję na Ukrainę będzie wsparcie dla wolnych i demokratycznych państw oraz dla dynamicznych pod względem kulturalnym i gospodarczym miast i społeczeństw zaangażowanych w przestrzeganie europejskich wartości. Partnerstwo Wschodnie nadal stanowi istotne ramy i jego dalsze istnienie jest jak najbardziej uzasadnione. Oczywiście musi się ono zmieniać i reagować na nowe realia. Opowiadamy się za większą elastycznością i zróżnicowaniem, aby dopasować się do różnych priorytetów każdego z partnerów.
W przyjętej 15 marca opinii KR-u zasugerowano również, że UE powinna przyjrzeć się temu regionowi w sposób bardziej globalny, określając formy potencjalnej współpracy – w ramach Partnerstwa Wschodniego – z krajami Bałkanów i Azji Środkowej.
W tej samej opinii KR popiera program działań Partnerstwa Wschodniego w następstwie pandemii COVID-19 – który można ująć w trzech słowach: odbudowa, odporność i reforma – ale stwierdza, że w obliczu rosyjskiej inwazji należy położyć większy nacisk na odporność systemów energetycznych i transportowych oraz przyspieszone przechodzenie na ekologiczną i cyfrową gospodarkę. Utrzymuje również, że władze lokalne i regionalne powinny mieć większy wpływ na ustalanie priorytetów Partnerstwa Wschodniego w dziedzinach, w których regiony i miasta mają zazwyczaj istotne kompetencje.
Alin-Adrian Nica powiedział: Popieramy większe zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w podejmowanie decyzji dotyczących priorytetów w takich dziedzinach jak energia, transport, łączność, środowisko i klimat. Są to obszary, w które zaangażowane są władze lokalne i regionalne. Udzielenie im głosu pomoże zapewnić i utrzymać powszechną demokrację.
Alin-Adrian Nica zwrócił szczególną uwagę na wkład, jaki Partnerstwo Wschodnie mogłoby wnieść w przyspieszenie postępów miast i regionów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wezwał do utworzenia platformy Partnerstwa Wschodniego na rzecz celów zrównoważonego rozwoju z udziałem władz lokalnych i regionalnych. KR stwierdza w opinii, że pomogłoby to na przykład stworzyć przyjazne dla środowiska systemy energetyczne niezależne od rosyjskich zasobów energii. W ramach 17 celów zrównoważonego rozwoju określono 169 zadań, które mają zostać zrealizowane do 2030 r., z czego około dwie trzecie wymaga działań ze strony władz lokalnych i regionalnych.
Aby zwiększyć zdolności administracji lokalnej i regionalnej, KR wzywa do utworzenia wirtualnej Akademii Lokalnej i Regionalnej Administracji Publicznej – pomysłu zainicjowanego przez KR. Uważa, że dwa unijne programy wymiany – program pomocy technicznej i wymiany informacji (TAIEX) dla urzędników i ekspertów oraz program współpracy partnerskiej dla urzędników z instytucji publicznych – powinny zostać rozszerzone na władze regionalne i lokalne w krajach Partnerstwa Wschodniego i sugeruje, że utworzenie platformy inwestycyjnej w ramach Partnerstwa Wschodniego mogłoby ułatwić realizację projektów mających na celu poprawę administracji publicznej. UE przeznaczyła 17 mld EUR na Partnerstwo Wschodnie w ramach planu gospodarczo-inwestycyjnego dla tego regionu.
W dniu 16 marca, dzień po przyjęciu przez KR opinii w sprawie przyszłości Partnerstwa Wschodniego, KR będzie gospodarzem spotkania polityków z krajów Partnerstwa Wschodniego. Na posiedzeniu Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego (CORLEAP), któremu współprzewodniczyć będą zastępca przewodniczącego Zgromadzenia Miejskiego Tbilisi Zurab Abaszidze oraz przewodniczący KR-u Vasco Alves Cordeiro, rozważone zostaną nowe inicjatywy współpracy na szczeblu lokalnym i regionalnym w ramach Partnerstwa Wschodniego, a także omówione zostanie wsparcie dla regionów i miast w Ukrainie. KR utworzył CORLEAP w 2011 r. w celu wspierania lokalnego i regionalnego wymiaru Partnerstwa Wschodniego, które powstało w 2009 r.
Rzecznik prasowy:
Andrew Gardner
Tel. kom. +32 473 843 981
[email protected]