Przejdź do zawartości

Aedicula

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sterczyna-aedicula z figurą świętego

Aedicula, edykuła[1] (łac. aedes – świątynia, budynek[2], wym. edikula), edykuła, edykuł – kompozycja składająca się z dwóch filarów, kolumn lub pilastrów podtrzymujących belkowanie, czasami z frontonem – o kilku znaczeniach:

  • na ścianach domów w Pompejach odkryto najstarsze namalowane formy aediculi stanowiące tło dla bóstwa[2];
  • w okresie romańskim i gotyckim w formie miniaturowej kapliczki baldachimowej (w baroku k. kopułowej), lub świątyńki o charakterze wotywnym albo motyw dekoracyjny w tym kształcie umieszczany w tympanonie, portalu lub jako sterczyna w attyce;
  • nisza w ścianie budynku mieszkalnego przeznaczona na posąg boga lub przodka;
  • miniaturowy model budowli[1]; zobacz Bazylika Grobu Świętego, w której mieści się edykuła Grobu,
  • w okresie nowożytnym kompozycja często stosowana jako oprawa okien, ołtarzy, portali, nagrobków oraz w meblarstwie[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 2. ISBN 978-83-01-12365-9.
  2. a b c Sztuka świata. Słownik terminów A–K. tom 17. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2013, s. 10. ISBN 978-83-213-4726-4.