Saltar ao contido

Primeiro mundo

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
     Países con economías desenvolvidas segundo o FMI

O termo Primeiro Mundo fai referencia a aqueles países que lograron un enorme grao de industrialización, e que gozan dos máis altos estándares de vida, posible grazas á riqueza e a tecnoloxía. Existe unha grande correlación entre países con este tipo de status e o feito de que posúan institucións democráticas robustas.

Introdución

[editar | editar a fonte]

Os termos, Primeiro mundo, segundo mundo e terceiro mundo foron empregados para dividir as nacións do mundo en tres amplas categorías. Os tres termos non xurdiron simultaneamente. Logo da segunda guerra mundial, a xente comezou a falar da OTAN e o Pacto de Varsovia como dous bloques principais, a miúdo usando tales termos como o "bloque Occidental" e o "bloque Oriental". Os dous "mundos" non foron numerados. Eventualmente foi indicado que había moitos países que non cabían en ningunha categoría, foi nos anos 1950 cando o derradeiro grupo chegou a ser chamado o Terceiro Mundo. Entón comezou a parecer que debería haber un "Primeiro Mundo" e un "Segundo Mundo" (véxase Terceiro Mundo para un tratamento máis cheo da historia dos termos).

Eventualmente, fíxose isto a práctica común para referirse a nacións dentro da esfera de influencia da Europa Occidental e dos Estados Unidos (por exemplo, os países da OTAN) como o Primeiro Mundo. Ademais de Norteamérica (Estados Unidos e o Canadá) e Europa Occidental, o Primeiro Mundo tamén incluíu outros países industrializados capitalistas como o Xapón e antigas colonias británicas como Australia e Nova Zelandia.

Había un número de países que non couberon comodamente nesta definición aseada de partición, incluíndo Suíza, Suecia, e Irlanda, que decidiron ser neutros. Finlandia estaba baixo a esfera da influencia da Unión Soviética, pero non era comunista, tampouco era un membro do Pacto de Varsovia. Austria estaba baixo a esfera de influencia dos Estados Unidos, pero en 1955, cando o país fíxose unha república totalmente independente, decidiu permanecer neutro. Turquía, que se uniu a OTAN en 1952, non se atopaba na Europa Occidental e non estaba industrializada. España non se uniu á OTAN ata 1982, cara ao final da guerra fría e logo da morte do ditador autoritario Francisco Franco.

No uso moderno, despois do final da guerra fría, o termo de Primeiro Mundo chegou a denotar ás nacións 'desenvolvidas' Industrializadas capitalistas que no ano 2000 tiñan un PIB per cápita superior aos 15.000 dólares estadounidenses, como declarado polo Banco Mundial. Isto incluiría os Estados Unidos, o Canadá, o Xapón, os países da Unión Europea (no 2000), Taiwán, Israel, Australia, Nova Zelandia, e Corea do Sur. Ademais, Singapur e Hong Kong poden ser descritos nestes termos pero son excepcións xa que estes teñen características particulares non representantes dun país. O Banco Mundial tamén denota estes como "Economías de Altos Ingresos."

En anos recentes, xa que tantos países "en vías de desenvolvemento" estanse industrializado, o termo do Cuarto Mundo foi acuñado para referirse aos países que quedaron atrás e aínda carecen da infraestrutura industrial.

Distribución da renda

[editar | editar a fonte]
Artigo principal: Distribución da renda.

Dende mediados principios do século XIX Europa occidental, Norteamérica, Australia e Nova Zelandia foron historicamente as rexións con maiores ingresos do mundo e as que concentraron maiores recursos. Durante o século XX outras rexións como o Xapón e en menor grao Corea do Sur e algunhas áreas do sueste asiático acadaron tamén niveis altos de desenvolvemento económico e altos ingresos per cápita. O resto de rexións sufriron sortes desiguais, por exemplo, América Latina nas últimas décadas sufriu un descenso relativo de ingreso, e África central e meridional que partía de niveis de ingreso relativo altos en comparación doutras rexións do terceiro mundo viu emperorar a súa situación respecto ao ingreso. A seguinte táboa contén algúns datos comparativos. A táboa foi fabricada a partir de datso de Arrighi (1991, táboas II, III e IV) para o período 1938-1988[1] e Angus Maddison[2] para o período 2000-2003:

Evolución histórica do ingreso per cápita relativo de varias rexións do mundo
1938 1948 1960 1970 1980 1988 2000 2003
"Primeiro mundo" 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Latinoamérica 19,5% 14,4% 16,7% 15,5% 19,8% 10,6% 25,3% 24,0%
Brasil 12,0% 11,3% 12,1% 12,7% 17,5% 12,1% 25,8% 25,1%
Oriente Medio e Norte África __ __ 11,5% 8,1% 11,1% 7,1% 18% 18,1%
Turquía e Exipto 14,9% 13,0% 12,8% 7,7% 8,1% 5,6% 22,2% 22,0%
África Occidental e Oriental __ __ 3,6% 3,4% 4,7% 1,6% 4,2% 4,3%
África central e meridional 25,2% 18,3% 10,5% 11,3% (n.d.) 6,1% 7,2% 7,1%
Asia meridional 8,2% 7,5% 3,6% 2,8% 4,6% 2,3% 9,5% 9,9%
Sueste Asiático __ __ 6,6% 3,8% 5,7% 3,7% 39,8% 39,0%
Indonesia e Filipinas 6,0% __ 6,4% 2,8% 4,6% 2,3% 13,2% 13,7%
Xapón 20,7% 14,5% 23,2% 52,1% 76,3% 117,9% 97,9% 95,6%
Corea do Sur __ __ 7,7% 7,2% 12,7% 20,2% 65,0% 70,9%
China 4,1% __ __ __ 2,5% 1,8% 15,9% 21,6%

  1. "Primeiro mundo" inclúese aquí aos Estados Unidos, Canadá; Australia, Nova Zelandia; Alemaña, Austria, Suíza, Francia, Italia, España, Benelux, Escandinavia e o Reino Unido.
  2. Latinoamérica inclúese aquí a Arxentina, Brasil, Chile, Colombia, Ecuador, O Salvador, Xamaica, México, Paraguai, Perú, República Dominicana, Uruguai e Venezuela.
  3. Oriente Medio e Norte de África inclúense aquí Alxeria, Exipto, Libia, Sudán, Siria e Turquía.
  4. África subsahariana occidental e oriental inclúense aquí Benín, Burkina Faso, Burundi, Camerún, Chad, Etiopía, Costa do Marfil, Kenya, Madagascar, Malawi, Malí, Mauritania, Mozambique, Níxer, Nixeria, Ruanda, Senegal, Somalia, Tanzania.
  5. África subsahariana central e meridional inclúense aquí Suráfrica, Zaire, Zambia e Cimbabue.
  6. Asia meridional inclúense aquí Bangladesh, India, Paquistán e Sri Lanka.
  7. Sueste Asiático inclúense aquí Indonesia, Malaisia, Filipinas, Tailandia e Singapur.

  1. Arrighi, Giovanni, "World income inequalities and the Future of Socialism", New Left Review, 189, setembro-outubro, 1991.
  2. "Historical Statistics (1820-2003), (excel file)". Arquivado dende o orixinal o 28 de xullo de 2010. Consultado o 21 de abril de 2008. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]