Jump to content

Բելիզ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բելիզ
Belize
Բելիզի դրոշ Զինանշան


Կարգավիճակինքնիշխան պետություն
Ներառում էBelize District?, Cayo District?, Corozal District?, Orange Walk District?, Stann Creek District? և Toledo District?
Պետական լեզուանգլերեն
ՄայրաքաղաքԲելմոպան
Պետական կարգսահմանափակ միապետություն և խորհրդարանական միապետություն
Օրենսդիր մարմինNational Assembly?
Երկրի ղեկավարՉարլզ III
Կառավարության ղեկավարՋոնի Բրիսենյո
Մակերես22 966 կմ²
Ազգաբնակչություն374 681 մարդ (2017)[1]
ՀիմնԲելիզի օրհներգ
ԿարգախոսUnder the shade I flourish
Հիմնադրված էսեպտեմբերի 21, 1981 թ.
ԱրժույթԲելիզի դոլար
Կենտրոնական բանկCentral Bank of Belize?
Ժամային գոտիUTC-6 և America/Belize?[2]
Հեռախոսային կոդ+501
Ինտերնետ-դոմեն.bz
Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս0,683[3]
belize.gov.bz

Բելիզ, պետություն Կենտրոնական Ամերիկայում՝ Յուկատան թերակղզու հարավարևելյան մասում։ Երկրի ափերը արևելքից ողողում է՝ Կարիբյան Ծովը, հարավային հատվածում Մայա լեռներն են գտնվում, որոնց առավելագույն բարձրությունը հասնում է մինչև 1122 մետրի, խոշոր գետերն են՝ Ռիո Օնդոն և Բելիզը։ Կլիման արևադարձային է։ Ամենամեծ քաղաքներն են՝ մայրաքաղաք Բելմոպանը, Բելիզ քաղաքը և Դանգրիգան, սահմանակից երկրներն են Մեքսիկան՝ հյուսիսից և Գվատեմալան՝ հարավարևմուտքից։

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տնտեսությամբ համարվում է թույլ զարգացած երկիր։ Այստեղ հիմնականում զբաղվում են գյուղատնտեսությամբ, մասնավորապես մշակում են՝ շաքարեղեք, կոկոսյան արմավենի, բրինձ, ցիտրուսներ և այլն։ Բացի այդ զբաղվում են նաև անասնապահությամբ, իսկ ափային գոտիներում լայն տարածում ունի ձկնորսությունը։ Տնտեսության գլխավոր ճյուղերից է նաև զբոսաշրջությունը։

Եղել է Մեծ Բրիտանիայի տիրապետության տակ, սակայն մինչ Մեծ Բրիտանիայի տիրապետության տակ անցնելը այստեղ հաստատված են եղել իսպանացիները։ Անգլիացիները այստեղ հայտնվել են միայն 1638 թվականին և 1640 թվականից Բելիզը կոչել են՝ Բրիտանական Հոնդուրաս՝ այդպես անվանելով մինչև 1973 թվականը։ Բելիզի համար 1798 թվականի սեպտեմբերին տեղի ունեցավ ճակատամարտ՝ Իսպանիայի և Մեծ Բրիտանիայի միջև, որը տևեց մեկ շաբաթ, այս ճակատամարտը հայտնի է Սուրբ Գևորգի (անգլ.՝ St.George Caye) անունով։ Հակամարտության արդյունքում Մեծ Բրիտանիան հաստատեց իր իշխանությունը, և այս տարածքը 1862 թվականից պաշտոնապես համարեց իր գաղութային տարածք։ Բելիզը Միացյալ Թագավորությունից լիովին անկախացավ 1981 թվականի սեպտեմբերի 21-ին, երբ Միացյալ Թագավորության թագուհին Եղիսաբեթ II-ն էր։

Վարչական բաժանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարչականորեն բաժանվում է 6 շրջանների․

Շրջան Վարչական կենտրոն Տարածք (կմ²) քառակուսի մղոն Բնակչություն (2005) 2 տառային աբրեվիատուրա 3 տառային աբրեվիատուրա
Բելիզ Բելիզ (քաղաք) 4,204 1,623 87,000 BZ BZD
Կայո Սան Իգնասիո 5,338 2,061 66,800 CY CYO
Կորոզալ Կորոզալ 1,860 718 35,500 CZ CZL
Օրինջ Ուոլք (շրջան) Օրինջ Ուոլք 4,737 1,829 47,000 OW OWK
Սթեն Քրիք Դանգրիգա 2,176 840 30,000 SC SCK
Տոլեդո Պունտա Գորդա 4,648 1,795 27,600 TO TOL

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 363
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բելիզ» հոդվածին։