Jump to content

Մարիո Վարգաս Լյոսա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարիո Վարգաս Լյոսա
իսպ.՝ Mario Vargas Llosa
Ծննդյան անունիսպ.՝ Jorge Mario Pedro Vargas Llosa
Ծնվել էմարտի 28, 1936(1936-03-28)[1][2][3][…] (88 տարեկան)
ԾննդավայրԱրեկիպա, Պերու
Մասնագիտությունվիպասան, դրամատուրգ, քաղաքական գործիչ, լրագրող, ակնարկագիր, գրական քննադատ, համալսարանի դասախոս, արձակագիր, դրամատուրգ, փիլիսոփա, հրապարակախոս, գրող և կինոռեժիսոր
Լեզուիսպաներեն
Քաղաքացիություն Իսպանիա,  Պերու և  Դոմինիկյան Հանրապետություն
ԿրթությունՍան Մարկոս համալսարան (1958), Մադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարան (1971), Leoncio Prado Military Academy? (դեկտեմբեր 1951), Colegio La Salle? (դեկտեմբեր 1949) և Q5777167? (դեկտեմբեր 1952)
Գրական ուղղություններմոգական ռեալիզմ և Latín mmg todos?
Ուշագրավ աշխատանքներThe Time of the Hero?, The Green House? և Conversation in the Cathedral?
ԱնդամակցությունԻսպանիայի արքայական ակադեմիա[4], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Բրազիլական գրականության ակադեմիա, «Մոն Պելերին» համայնք, Peruvian Academy of Language?, Inter-American Dialogue? և Ֆրանսիական ակադեմիա[5][6]
ԿուսակցությունLiberty Movement?, Liberty Movement?[7] և People's Liberty?[8]
ԱշխատավայրՓրինսթոնի համալսարան, Լոնդոնի թագավորական քոլեջ, La Crónica?, La Industria?, Բարսելոնայի ինքնավար համալսարան և Հարվարդի համալսարան[9]
Պարգևներ
Արվեստների և գրականության շքանշանի կոմանդոր[17] Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ Ավստրիական պատվո նշան «Գիտության և արվեստի համար» Commander of the Order of the Aztec Eagle Պերուի Արևի շքանշանի ադամանդներով Մեծ խաչ Grand Cross of the Order of Boyacá[32] Քրիստափոր Կոլումբոսի օրդեն Վասկո Նունյես դե Բալբոայի շքանշան Orden de la Independencia Cultural Rubén Darío[20] Գրականության Նոբելյան մրցանակ[10][11]

Աստուրիայի արքայազնի պարգև

Ռեն II-ի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[12][13]

Ռոմուլո Գալյեգոսի մրցանակ

«Մոլորակ» մրցանակ

Մարիանո դե Կավիայի մրցանակ

Մարիա Մուրս Կաբոյի մրցանակ

Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև

[14]

Չինո դել Դուկա մրցանակ

[15] «Միգել դե Սերվանտես» մրցանակ

Մենենդես Պելայո միջազգային մրցանակ

Իրվինգ Քրիսթոլի մրցանակ

Գրինցանե Կավուրի մրցանակ

Carlos Fuentes International Prize for Literary Creation in the Spanish Language?

Երուսաղեմի մրցանակ

Կոնգրեսի գրադարանի կենդանի լեգենդ

[16]

Բեռլինի Հումբոլդտի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[18]

Ալիկանտե համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Ortega y Gasset Awards?

[19]

Caonabo de Oro Award?

[20]

Ազատության մրցանակ

Սան Մարկոսի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Վալյադոլիդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[21] gold Medal of the Community of Madrid[22]

Բորդո Մոնտեն համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[23]

Գրանադայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[24]

Վիարեջո Վերսիլիա միջազգային մրցանակ

[25]

Մուրսիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[26]

Լաս Պալմաս-դե-Գրան-Կանարիա համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[27]

Premio Biblioteca Breve?

Castilian Narrative Critic Award?

Castilian Narrative Critic Award?

National Culture Award?

Pablo Neruda Order of Artistic and Cultural Merit?

[28]

Ֆորմենտոր մրցանակ

Սենթ Լուիս գրական մրցանակ

Premio Ceppo Pistoia?

Q17651535?

Ազգային գրաքննադատների շրջանակի մրցանակ

Q9052823?

[29]

Scanno Prize?

Լյովենի կաթոլիկ համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Օքսֆորդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Լիսաբոնի Նոր համալսարանի պատվավոր դոկտոր

 Գաբրիելա Միստրալի շքանշան

Don Quijote Journalism Prize?

[30]

honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru?

Բուրգոսի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում

[31]

Մայամիի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[33]

honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University?

[34][34]

doctor honoris causa from the University of Pau?

[35][36]

Q126416240?

[37]

National Book Critics Circle Award in Criticism?

 և

honorary doctorate of the University of Reims?

[38]
ԱմուսինՋուլիա Ուրկուիդի և Patricia Llosa Urquidi?
Համատեղ ապրողԻզաբել Փրեյսլեր[39]
ԶավակներԱլվարո Վարգաս Լյոսա և Մորգանա Վարգաս Լյոսա
ԱզգականներLuis Llosa?
Изображение автографа
Կայքmvargasllosa.com
 Mario Vargas Llosa Վիքիպահեստում

Խորխե Մարիո Պեդրո Վարգաս Լյոսա (իսպ.՝ Jorge Mario Pedro Vargas Llosa, մարտի 28, 1936(1936-03-28)[1][2][3][…], Արեկիպա, Պերու), պերուացի գրող և քաղաքական գործիչ։ Արժանացել է գրականության 2010 թվականի Նոբելյան մրցանակին[40], որը նրան շնորհվել է «իշխանության կառուցվածքի մանրակրկիտ նկարագրության և անհատի դիմադրության, ընդվզման ու պարտության վառ պատկերների համար»[41]։

Վարգաս Լյոսան իսպանախոս աշխարհի ամենահռչակավոր գրողներից է, ավելի քան երեք տասնյակ վեպերի, դրամաների և էսսեների հեղինակ։ 1995 թվականին նրան շնորհվել է իսպանախոս աշխարհի ամենահեղինակավոր՝ Սերվանտեսի անվան մրցանակը։

Միջազգային հռչակ Վարգաս Լյոսային բերել են «Քաղաքը և շները» (La ciudad y los perros, 1963 թ., անգլերեն թարգմանությունը վերնագրված է «Հերոսի ժամանակը»), «Կանաչ տունը» (La casa verde, 1966 թ.) վեպերը[41]։

Հայերեն թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Մարիո Վարգաս Լյոսա, Պանտալեոնը եւ Այցելուների ջոկատը, իսպ․ թարգմ․՝ Կառա Չոբանյան, Անտարես, Երևան, 2015, 312 էջ։
  • Մարիո Վարգաս Լյոսա, Խուլիա մորաքույրը և գրչակը, իսպ․ թարգմ․՝ Կառա Չոբանյան, Անտարես, Երևան, 2019, 396 էջ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 filmportal.de — 2005.
  2. ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ Quiénes son los miembros de la RAE y cómo se organizan (իսպ.) — 2023.
  5. ↑ Ֆրանսիական ակադեմիա (ֆր.) — 1635.
  6. ↑ https://www.epe.es/es/cultura/20230202/sido-instalacion-vargas-llosa-academie-82413678
  7. ↑ https://peru21.pe/politica/mario-vargas-llosa-vuelve-al-ruedo-politico-libertad-popular-mario-vargas-llosa-peru21-politica-noticia/
  8. ↑ https://larepublica.pe/politica/actualidad/2023/06/21/mario-vargas-llosa-se-inscribe-al-partido-politico-libertad-popular-de-pedro-cateriano-1052352
  9. ↑ http://www.cervantesvirtual.com/portales/catedra_vargas_llosa/vargas_llosa_trabajos
  10. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2010/
  11. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  12. ↑ https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000733028
  13. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  14. ↑ https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/alle-preistraeger-seit-1950/1990-1999/mario-vargas-llosa
  15. ↑ http://www.fondation-del-duca.fr/prix-mondial
  16. ↑ https://www.loc.gov/about/awards-and-honors/living-legends/mario-vargas-llosa/
  17. ↑ https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438
  18. ↑ https://www.hu-berlin.de/de/ueberblick/menschen/ehrungen/ehrendoktor
  19. ↑ Concedidos los premios de EL PAÍS de 1999
  20. ↑ 20,0 20,1 https://www.cervantes.es/bibliotecas_documentacion_espanol/biografias/berlin_mario_vargas_llosa_premios.htm
  21. ↑ http://www.uva.es/export/sites/uva/1.lauva/1.15.doctoreshonoriscausa/index.html
  22. ↑ https://www.bocm.es/boletin/CM_Seccion_BOCM/2015/04/24/BOCM-20150424.PDF
  23. ↑ http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html
  24. ↑ http://archivo.ugr.es/pages/trabajosdocumentos/honoriscausa
  25. ↑ http://www.premioletterarioviareggiorepaci.it/premi/vincitori/2-Premio%20Internazionale%20Viareggio-Versilia
  26. ↑ https://www.um.es/web/universidad/doctores-honoris-causa/mario-vargas-llosa
  27. ↑ https://www.ulpgc.es/rectorado/doctores-honoris-causa-ulpgc
  28. ↑ https://www.cooperativa.cl/noticias/cultura/premios/ministerio-de-las-culturas-entrego-orden-al-merito-pablo-neruda-a-mario/2018-05-02/182415.html
  29. ↑ http://elcomercio.pe/espectaculos/684772/noticia-video-vivo-siga-condecoracion-mario-vargas-llosa-palacio-gobierno
  30. ↑ https://www.agenciaefe.es/premio-don-quijote-2/
  31. ↑ https://www.ubu.es/unidad-de-protocolo/doctorado-honoris-causa-2016-inaki-gabilondo-mario-vargas-llosa
  32. ↑ https://www.larepublica.co/ocio/presidente-duque-da-la-orden-de-boyaca-a-mario-vargas-llosa-2888995
  33. ↑ https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
  34. ↑ 34,0 34,1 http://www.univ-paris3.fr/les-docteurs-honoris-causa-de-la-sorbonne-nouvelle--90298.kjsp
  35. ↑ https://collections.univ-pau.fr/pub/index.php/Detail/occurrences/22
  36. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  37. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  38. ↑ https://www.espaces-latinos.org/archives/40484
  39. ↑ https://www.hola.com/actualidad/20190403140000/isabel-preysler-mario-vargas-llosa-comienzo-relacion/
  40. ↑ The Nobel Prize in Literature 2010 // Նոբելյան մրցանակի պաշտոնական կայք
  41. ↑ 41,0 41,1 http://www.armenialiberty.org/content/news/2183517.html
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիո Վարգաս Լյոսա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
1901-1925

Սյուլի-Պրյուդոմ (1901) • Թեոդոր Մոմզեն (1902) • Բյոռնստեռնե Բյոռնսոն (1903) • Ֆրեդերիկ Միստրալ / Խոսե Էչեգարայ (1904) • Հենրիկ Սենկևիչ (1905) • Ջոզուե Կարդուչչի (1906) • Ռեդյարդ Կիպլինգ (1907) • Ռուդոլֆ Քրիստոֆ Էյքեն (1908) • Սելմա Լագերլյոֆ (1909) • Պաուլ Հեյզե (1910) • Մորիս Մետերլինկ (1911) • Գերհարդ Հաուպտման (1912) • Ռաբինդրանաթ Թագոր (1913) • Ռոմեն Ռոլան (1915) • Վերներ Ֆոն Հեյդենստամ (1916) • Կարլ Գյելլերուպ / Հենրիկ Պոնթոպիդան (1917) • Կարլ Շպիտելեր (1919) • Կնուտ Համսուն (1920) • Անատոլ Ֆրանս (1921) • Խասինտո Բենավենտե ի Մարտինես (1922) • Ուիլյամ Բաթլեր Եյթս (1923) • Վլադիսլավ Ստանիսլավ Ռայմոնտ (1924) • Ջորջ Բեռնարդ Շոու (1925)

1926-1950
1951-1975

Պեր Լագերքվիստ (1951) • Ֆրանսուա Մորիակ (1952) • Ուինսթոն Չերչիլ (1953) • Էռնեստ Հեմինգուեյ (1954) • Հալդոր Լաքսնես (1955) • Խուան Ռամոն Խիմենես (1956) • Ալբեր Կամյու (1957) • Բորիս Պաստեռնակ (1958) • Սալվատորե Քվազիմոդո (1959) • Սեն-Ժոն Պերս (1960) • Իվո Անդրիչ (1961) • Ջոն Ստայնբեք (1962) • Յորգոս Սեֆերիս (1963) • Ժան Պոլ Սարտր (1964) • Միխայիլ Շոլոխով (1965) • Շմուել Ագնոն / Նելլի Զաքս (1966) • Միգել Անխել Աստուրիաս (1967) • Յասունարի Կավաբատա (1968) • Սեմյուել Բեքեթ (1969) • Ալեքսանդր Սոլժենիցին (1970) • Պաբլո Ներուդա (1971) • Հայնրիխ Բյոլ (1972) • Պատրիկ Ուայթ (1973) • Հարրի Մարտինսոն / Էյվինդ Յոնսոն (1974) • Էուջենիո Մոնտալե (1975)

1976-2000

Սոլ Բելլոու (1976) • Վիսենտե Ալեյքսանդրե (1977) • Իսահակ Բաշևիս Զինգեր (1978) • Օդիսեաս Էլիտիս (1979) • Չեսլավ Միլոշ (1980) • Էլիաս Քանետտի (1981) • Գաբրիել Գարսիա Մարկես (1982) • Վիլյամ Գոլդինգ (1983) • Յարոսլավ Սեյֆերտ (1984) • Կլոդ Սիմոն (1985) • Վոլե Շոյինկա (1986) • Իոսիֆ Բրոդսկի (1987) • Նագիբ Մահֆուզ (1988) • Կամիլո Խոսե Սելա (1989) • Օկտավիո Պաս (1990) • Նադին Գորդիմեր (1991) • Դերեկ Ուոլկոտ (1992) • Թոնի Մորիսոն (1993) • Կենձաբուրո Օէ (1994) • Շեյմաս Հինի (1995) • Վիսլավա Շիմբորսկա (1996) • Դարիո Ֆո (1997) • Ժոզե Սարամագո (1998) • Գյունտեր Գրաս (1999) • Գաո Սինցզյան (2000)

2001-2025

Վիդիադհար Սուրաջպրասադ Նայփոլ (2001) • Իմրե Կերտես (2002) • Ջոն Մաքսվելլ Կուտզե (2003) • Էլֆրիդե Ելինեկ (2004) • Հարոլդ Փինթեր (2005) • Օրհան Փամուկ (2006) • Դորիս Լեսինգ (2007) • Ժան-Մարի Լեկլեզիո (2008) • Հերտա Մյուլլեր (2009) • Մարիո Վարգաս Լյոսա (2010) • Թոմաս Թրանսթրյոմեր (2011) • Մո Յան (2012) • Ալիս Մանրո (2013) • Պատրիկ Մոդիանո (2014) • Սվետլանա Ալեքսիևիչ (2015) • Բոբ Դիլան (2016) • Կաձուո Իսիգուրո (2017) • Օլգա Տոկարչուկ (2018) • Փեթեր Հանդքե (2019) • Լուիզա Գլյուկ (2020) • Աբդուլռազաք Գուրնա (2021) • Աննի Էռնո (2022) • Յուն Ֆոսե (2023)

Սերվանտես մրցանակի դափնեկիրներ
Խորխե Գիլյեն 1976 •

Ալեխո Կարպենտիեր 1977 • Դամասո Ալոնսո 1978 • Խորխե Լուիս Բորխես 1979 • Խերարդո Դիեգո 1979 • Խուան Կառլոս Օնետտի 1980 • Օկտավիո Պաս 1981 • Լուիս Ռոսալես 1982 • Ռաֆայել Ալբերտի 1983 • Էռնեստո Սաբատո 1984 • Գոնսալո Տոռենտե Բայեստեր 1985 • Անտոնիո Բուերո Վլյեխո 1986 • Կառլոս Ֆուենտես 1987 • Մարիա Սամբրանո 1988 • Աուգոստո Ռոա Բաստոս 1989 • Ադոլֆո Բիոյ Կասարես 1990 • Ֆրանցիսկո Այալա 1991 • Դուլսե Մարիա Լոյնաս 1992 • Միգել Դելիբես 1993 • Մարիո Վարգաս Լյոսա 1994 • Կամիլո Խոսե Սելա 1995 • Խոսե Գարսիա Նիետո 1996 • Գիյերմո Կաբրերա Ինֆանտե 1997 • Խոսե Իեռո 1998 • Խորխե Էդվարդս 1999 • Ֆրանսիսկո Ումբրալ 2000 • Ալվարո Մուտիս 2001 • Խոսե Խիմենես Լոսանո 2002 • Գոնսալո Ռոխաս 2003 • Ռաֆայել Սանչես Ֆերլոսիո 2004 • Սերխիո Պիտոլ 2005 • Անտոնիո Գամոնեդա 2006 • Խուան Խելման 2007 • Խուան Մարսե 2008 • Խոսե Էմիլիո Պաչեկո 2009 • Անա Մարիա Մատուտե 2010 • Նիկանոր Պառա 2011 • Խոսե Մանուել Կաբալյերո Բոնալդ 2012 • Էլենա Պոնյատովսկա 2013 • Խուան Գոյտիսոլո 2014 • Ֆերնանդո դել Պասո 2015 • Էդուարդո Մենդոսա 2016 • Սերխիո Ռամիրես 2017 •

Իդա Վիտալե 2018
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարիո_Վարգաս_Լյոսա&oldid=9018067» էջից