Sosyal Gelişme Endeksi (SGE) ülkeleri sosyal açıdan değerlendirmek için kullanılan yararlı bir ka... more Sosyal Gelişme Endeksi (SGE) ülkeleri sosyal açıdan değerlendirmek için kullanılan yararlı bir kaynak olmasına rağmen, bu endeksi hesaplamak için kullanılan göstergelerin eşit ağırlıklı bir yapıda endekse dâhil edilmesi durumunun, birbirinden çok farklı özelliklere sahip ülkeler açısından gerçekçi bir durum olmayacağı düşünülmektedir. Bu yüzden bu çalışmanın amacı SGE göstergelerinin ağırlıklarını hesaplamak ve bu yeni ağırlıklara göre ülke sıralamasını oluşturmak olarak belirlenmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için öncelikle objektif Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden MEREC (MEthod based on the Removal Effects of Criteria) ile göstergeler ağırlıklandırılmıştır. Daha sonra bu ağırlıklar dikkate alınarak, ÇKKV yöntemlerinden MARCOS (Measurement of Alternatives and Ranking according to COmpromise Solution) yöntemi kullanılarak SGE sıralamasının ilk katmanında yer alan 14 ülke sıralanmıştır. Elde edilen bulgulara göre en yüksek ağırlığa sahip göstergeler sırasıyla kapsayıcılık (0,282), sağlık ve sıhhat (0,095) ve ileri düzey eğitime erişim (0,094) olarak bulunmuştur. Bu yeni ağırlıklar kullanılarak yapılan sıralamaya göre en yüksek performans gösteren ülkeler sırasıyla Norveç, Finlandiya ve Danimarka olarak bulunmuştur. Son olarak SGE sıralaması ile bu çalışmada bulunan sıralama arasındaki spearman's sıra korelasyonu değeri 0,886 olarak bulunmuştur.
Central European Journal of Operations Research , 2022
The circular economy (CE) is a rapidly growing theme, particularly in the European Union (EU), th... more The circular economy (CE) is a rapidly growing theme, particularly in the European Union (EU), that encourages the responsible and circular use of resources in the field of contributing to long-term development. The environmental and economic magnitude of development are frequently debated in the subject of CE whereas, social aspects have been only rarely and sporadically combined into the CE. Therefore, this study involves a multidisciplinary holistic framework of clustering methods and Multi-Criteria Decision Making (MCDM) for evaluating the CE paradigm in relation to EU countries' social growth. In terms of the social impact of CE strategies, the k-means cluster analysis was used to group the 27 EU members with similar social impact levels. Subsequently, a novel integrated CRITIC (The criteria importance through intercriteria correlation) and MEREC (Method based on the Removal Effects of Criteria) methods were employed for determining the weights of social indicators in order to balance the two weighting methods. In order to select the best country in each cluster, a novel extension of the hybrid MARCOS (Measurement of Alternatives and Ranking according to Compromise Solution) method combined with Power averaging and Heronian operator was developed. According to final solutions, Western European countries in the first cluster have the lowest unemployment and corruption rates, with the Netherlands having the best performance in this cluster. The second cluster includes countries with the lowest employment rates following university graduates between the ages of 20 and 64. Accordingly, Croatia is the best social performance in this cluster. Countries with the highest income distribution and unemployment rate are in the 3rd cluster, the best country in this group is Lithuania. Finally, the results obtained from the innovative MCDM methods have validated in order to demonstrate the proposed methodology’s applicability.
During the COVID-19 pandemic, masks have become essential items for all people to protect themsel... more During the COVID-19 pandemic, masks have become essential items for all people to protect themselves from the virus. Because of considering multiple factors when selecting an antivirus mask, the decision-making process has become more complicated. This paper proposes an integrated approach that uses F-BWM-RAFSI methods for antivirus mask selection process with respect to the COVID-19 pandemic. Finally, sensitivity analysis was demonstrated by evaluating the effects of changing the weight coefficients of the criterion on the ranking results, simulating changes in Heronian operator parameters, and comparing the obtained solution to other MCDM approaches to ensure its robustness.
Gunumuz artan teknolojik gelismeleri ile birlikte isletmelerin is surecleri dijitallesmeye baslam... more Gunumuz artan teknolojik gelismeleri ile birlikte isletmelerin is surecleri dijitallesmeye baslamis ve cok buyuk miktarlarda veri ortaya cikmistir. Veri tabani yonetim sistemleri isletmeler icin onemli olan bu verilerin islenmesi, saklanmasi ve yonetilmesini saglayan sistemlerdir. Bu sistemlerin secimi icerisinde bircok kriteri bulunduran bir karar verme problemidir. Bu calismada cok kriterli karar verme yontemlerinden SWARA ve COPRAS yontemleri butunlesik olarak kullanilarak, en iyi VYYS yaziliminin secilmesi amaclanmistir. SWARA yontemiyle kriter agirliklari hesaplanmis, COPRAS yontemiyle ise yazilim alternatifleri degerlendirilmistir. Analiz sonuclarina gore en onemli kriterler guvenlik, yazilim dilleri ile uygunluk ve kullanim kolayligi olarak belirlenirken; en iyi yazilim alternatifi ise MYSQL olarak tespit edilmistir.
Gelisen bilisim teknolojilerinin etkisiyle insanlarin iletisim sekillerinde onemli degisimler mey... more Gelisen bilisim teknolojilerinin etkisiyle insanlarin iletisim sekillerinde onemli degisimler meydana gelmistir. Klasik haberlesme ve paylasim bicimleri farklilasmis ve bilisim sistemi uzerinde sanallasmislardir. Bu yeni donemle beraber insanlar arasindaki iletisim teknolojilerinin odaginda sosyal medya olmustur. Sosyal medya acisindan en onemli kavramlardan birisi de paylasimdir. Bu kavram insanlarin kendilerini normal sartlarda ulasamayacagi kitlelere ifade etme ozgurlugune kavusturmustur. Bu calismada sosyal medyada insanlari veya tuzel kisilikleri paylasim yapmaya goturen faktorler Twitter uzerinden degerlendirilmistir. Veriler, surekli ve hizli bir veri yapisi olan Twitter uzerinden bir uygulama ile toplanarak, retweet nedenleri uzerine bir analiz gerceklestirilmistir.
Turizm sektoru dolayli veya dolaysiz olarak bircok sektorun gelismesinde katkisi oldugundan dolay... more Turizm sektoru dolayli veya dolaysiz olarak bircok sektorun gelismesinde katkisi oldugundan dolayi ulke ekonomisinin gelismesinde buyuk bir paya sahiptir. Turizm sektorunun kalkinmasi da bu sektorde yer alan isletmelerin finansal gucleri ile dogru orantilidir. Bu noktadan hareketle calismanin amaci, BIST lokantalar ve oteller sektorundeki turizm isletmelerinin finansal performanslarini MACBETH ve EDAS yontemleri ile degerlendirmek olarak belirlenmistir. Arastirmada kullanilan kriterler sekiz finansal orandan olusmaktadir. Bu finansal oranlari secerken mevcut alanyazindan faydalanilmistir. Arastirma verilerinin analizinde MACBETH (Measuring Attractiveness by a Categorical Based Evaluation Technique) ve EDAS (Evaluation Based on Distance from Average Solution) yontemleri kullanilmistir. Oncelikle subjektif degerlendirmelerden kriter agirliklarini belirlemek icin MACBETH yontemi kullanilmistir. Daha sonra bulunan bu kriter agirliklari EDAS yonteminde kullanilarak turizm isletmeleri fin...
Kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemleri, is sureclerinin iyilestirilmesi ve isletme icindeki fa... more Kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemleri, is sureclerinin iyilestirilmesi ve isletme icindeki farkli birimler arasindaki entegrasyonun saglanmasi bakimindan isletmeler icin oldukca onemlidir. Ote yandan KKP sistemlerinin maliyetinin yuksek olmasi ve isletmelerin bu sistemlere uyum surelerinin fazla olmasi gibi durumlar, bu sistemlerin seciminde oldukca dikkatli olunmasini gerektirmektedir. Isletmelerin is sureclerine ve kurumsal yapisina en uygun sistemin secimi, icerisinde cok sayida kriteri barindiran bir karar verme problemidir. Bu calismada, KKP sistemi seciminde dikkat edilmesi gereken kriterler subjektif bir kriter agirliklandirma yontemi olan Best-Worst metodu ile degerlendirilmistir. Bu dogrultuda akademisyenler ve muhendislerden olusan uzman bir ekibin gorusleri alinarak kriterlerin degerlendirmeleri yapilmistir. Uygulama sonucunda en onemli kriterin fonksiyonellik, en az onemli kriterin ise marka imaji oldugu tespit edilmistir.
In recent years, as a result of developments in many areas, recruitment of qualified personnel fo... more In recent years, as a result of developments in many areas, recruitment of qualified personnel for businesses has become very important. The selection decision of the personnel, who will adapt to the business processes and create added value, is an important administrative decision. This decision requires an evaluation of many criteria at same time. In this study, CRITIC and MAIRCA methods were used together in the selection process of the personnel to be employed in the information systems department of a company operating in the logistics sector. Firstly, criterion weights were calculated with CRITIC method. The most important criteria were determined as the ability to use ERP software, industry experience and communication ability. Afterwards, five personnel alternatives were evaluated with the MAIRCA method. According to the results of the application, the A1 alternative has been determined as the best personnel.
Despite the service industry composes large part of the world economy, the academic studies and a... more Despite the service industry composes large part of the world economy, the academic studies and applications on supply chain are mainly about production industry. Because of the different structure of services, the service supply chain and also performance criteria-metrics differ from the product supply chain. The aim of this paper is to evaluate the supply chain performance metrics for restaurant sector. For this purpose in the first and second part of the paper the service supply chain concept and service performance metrics that has been widely accepted in the literature are explained. Due to the non-hierarchical structure of performance criteria and metrics, the hybrid multi criteria decision making method DANP (DEMATEL Based Analytic Network Process) is used to weight the criteria and the information about the method is given in the third part. In the application part, with the data received from the expert group about a restaurant supply chain, firstly the direct relaxation ma...
Kurumsal kaynak planlama ( KKP ) sistemleri, isletmelerin farkli birimleri arasindaki koordinasyo... more Kurumsal kaynak planlama ( KKP ) sistemleri, isletmelerin farkli birimleri arasindaki koordinasyonu saglayarak, daha hizli ve kolay karar alinmasini saglayan sistemlerdir. Dolayisiyla, isletmeler icin dogru KKP sisteminin secim karari oldukca onemli bir konudur. Bu sistemlerin seciminde dikkate alinmasi gereken cok sayida kriter bulundugundan, secim surecinde cok kriterli karar verme ( CKKV ) yontemlerinden yararlanmak mumkun olacaktir. Bu calismada Bu calismada CKKV yontemlerinden MACBETH ve MABAC yontemleri butunlesik olarak kullanilarak, en iyi KKP sisteminin secilmesi amaclanmistir. Subjektif bir yontem olan MACBETH ile kriterin onem agirliklari hesaplanmis, MABAC yontemiyle ise sistem alternatifleri degerlendirilmistir. Uygulama sonuclarina gore en onemli kriterler fonksiyonellik, kullanim kolayligi ve marka imaji olarak belirlenirken; en iyi sistem alternatifi ise SAP olarak tespit edilmistir.
İstatistik; belli bir konuda veri toplama, veriyi sınıflandırma, analiz ederek anlamlandırma, açı... more İstatistik; belli bir konuda veri toplama, veriyi sınıflandırma, analiz ederek anlamlandırma, açıklama ve değerlendirip yorumlayarak konu ile ilgili sonuç çıkarmayı, bilgi edinmeyi ve/veya karar vermeyi kolaylaştıran disiplinler arası bir bilimdir. Biyolojiden kimyaya, çevre bilimlerinden ekonomiye, sosyolojiden uzay bilimlerine, tıptan aktüeryaya kadar birçok alanda yürütülen çalışmalarda yararlanılan istatistiki yöntemler, akademik hayatın dışında iş dünyasında da sıklıkla uygulanmaktadır. Bu noktada istatistik okuryazarlığının öneminin arttığı görülmektedir. “İşletme İstatistiği” kitabında temel istatistiki kavramlar, konular ve analizler işletmecilik alanı ile ilişkilendirilerek örneklendirilmeye çalışılmıştır. Bölüm sonlarında Excel ve SPSS uygulamaları ile istatistik ile ilgili teorik bilgilerin gerçek kullanıcılar tarafından daha hızlı, etkin ve yaygın bir şekilde kullanılması hedeflenmiştir. Kitap, üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültesi bünyesindeki bölümlerde ders kitabı olarak okutulabileceği gibi, çalışma hayatı için bir başucu kitabı olarak da değerlendirilebilir.
Her gecen gun fiziksel magazacilik yerini internet magazaciligina birakirken, dijital ortamdaki t... more Her gecen gun fiziksel magazacilik yerini internet magazaciligina birakirken, dijital ortamdaki tuketici davranislarinin anlasilmasi onem kazanmaktadir. Tuketicilerin psikografik verileri ile demografik verileri arasinda var olan iliskilerin ortaya konulmasi bu acidan onemlidir. Bu calisma Turkiye’de internet uzerinden alisveris yapan kisilerin psikografik verileri ile demografik verileri arasinda bir iliski olup olmadiginin ortaya konulmasi amacini tasimaktadir. Calismada, internet psikografiginde yer alan boyutlara (internet alisverisinin kolay ve eglenceli olmasi, internet alisverisindeki zorluklar, nasil yapacagini bilmeme, finansal hirsizlik korkusu, bilgilerin calinma korkusu, fiziksel magazalardan alma istegi ve internetin uygun fiyatli ve kaliteli alisveris saglama olanagi) yonelik cevaplar ile demografik ozellikler temel alinarak, hipotezler kurulmus ve test edilmistir. Analiz sonuclarina gore tuketicilerin yas, bilgisayar kullanma becerisi ve internetten alisveris yapma si...
The business processes of the enterprises have started to digitalize with the increasing technolo... more The business processes of the enterprises have started to digitalize with the increasing technological developments and large amounts of data have emerged. Database management systems allows the processing, storage and management of these data, which are important for businesses. The choice of these systems is a decision-making problem that involves many criteria. In this study, it is aimed to choose the best DBMS software by using SWARA and COPRAS methods as one of the multi criteria decision making methods. The criteria weights were calculated using the SWARA method and the software alternatives were evaluated with the COPRAS method. According to the results of the analysis, the most important criteria are safety, compatibility with software languages and ease of use; the best software alternative is MYSQL .
Yogun rekabetin oldugu gunumuz kosullarinda artan ve surekli degisen musteri talepleri karsisinda... more Yogun rekabetin oldugu gunumuz kosullarinda artan ve surekli degisen musteri talepleri karsisinda isletmeler, uretim sistemlerinin musteri odakli, yuksek kaliteli ve ayni zamanda dusuk maliyetli olmasini saglamalidir. Ozellikler kuresel faaliyet gosteren sirketler, envanter azaltmaya, surec verimliligini artirmaya ve israfi ortadan kaldirmaya yonelik yalin uretim sistemleri ile hedeflerine ulasmaya calismaktadir. Yalin uretim sistemlerinin isletmelerde nasil basarili bir sekilde uygulanabilecegine dair bir tespit ortaya koymak amaciyla bu calismada, bu sistemlerin uygulanmasinin onundeki temel engeller incelemistir. Bu amac dogrultusunda belirsiz ve karmasik kararlari kesin sayisal degerler ile betimleyebilen, kriterler arasindaki iliskileri ve onem duzeylerini tespit edebilen icin gri sistem teorisi ile DEMATEL yaklasimi butunlesik olarak ele alinmistir. Bulgular ile yalin uretim uygulamalarinda karsilasilan engeller arasindaki karsilikli iliskileri ortaya koyularak ve en onemli en...
RFID systems supplies benefits like following the process of logistics better, executing inventor... more RFID systems supplies benefits like following the process of logistics better, executing inventory managing with less workers, decreasing labor costs and rate of waste, increasing costumer’s service quality and following the attitude of costumer.The wrong placement on logistic applications, errors resulting from loading and processing, errors on information are reduces by RFID technology. Despite that, the height of the value of the investment and restructuring process show those RFID investments should be considered a strategic decision for the companies. In order to ensure the success of RFID, a comprehensive analysis of assessment, the acquisitions and the costs that are required by technology investments should be examined. This study aims to develop RFID technology to be used as a 'Product-Based Tracking System'. By using the system on the logistic processes, it will be tried to resolve the problems on the existing processes and to produce added value solutions to the companies. Keywords: RFID Systems, Logistics, Product-Based Tracking System
Teknolojinin gelismesiyle birlikte isletmeler bilisim teknolojilerini is sureclerini dijitallesti... more Teknolojinin gelismesiyle birlikte isletmeler bilisim teknolojilerini is sureclerini dijitallestirme icin kullanmaya baslamistir. Bu dijitallesme gerek firmaya ozel gerekse ortak kullanilan yazilimlar sayesinde olmaktadir. Isletmeler kendi yazilimlarini gelistirirken veya yazilim firmalari tarafindan uygulamalar gelistirilirken verileri tutmak icin yazilimlari ile entegre calisan veritabanlarina ihtiyac duyarlar. Veritabani isletmeler icin cok degerli olan verinin tutuldugu, islendigi ve kullanildigi sistemlerdir. Dolayisiyla mevcut yazilimlarin ihtiyaci olan veritabanini belirlemek oldukca onemlidir. Bu calismada isletmeler icin onemli olan veritabani yonetim sistemi secimi icin, Dematel Tabanli Analitik Ag Sureci (DANP) ile TOPSIS yontemleri butunlesik bir algoritma gelistirilerek uygulanmistir. Oncelikle uzman gruplarin goruslerinden yararlanilarak DANP yontemiyle, veri tabani yonetim sistemi seciminde dikkate alinan ana kriterler ve alt kriterler icin agirliklar belirlenmistir. ...
Öz: Tersine lojistik, iş faaliyetlerinin çevresel ve sosyal yönlerinin sürdürülebilir kalkınmanın... more Öz: Tersine lojistik, iş faaliyetlerinin çevresel ve sosyal yönlerinin sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı olduğu günümüzde, işletmelerin rekabetçi kalabilmeleri ve kendilerine ekonomik fayda sağlayabilmeleri için oldukça önemli bir hale gelmiştir. Tersine lojistik sistemlerinin operasyonları ve yönetimi, önemli düzeyde altyapı, teknoloji, uzmanlık ve deneyim gerektiren karmaşık bir görevdir. Bu nedenle, çok sayıda işletme tersine lojistik faaliyetlerini üçüncü parti tersine lojistik servis sağlayıcılarına (3PTLS) devretme eğilimindedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı 3PTLS seçiminde dikkate alınacak kriterlerinin bulanık SWARA yöntemi ile değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda kapsamlı bir literatür taramasının ardından, uzman bir grubun görüşü alınarak kriterler değerlendirilmiştir. Uygulama sonucunda en önemli kriterler sırasıyla müşteri memnuniyeti, çevre bilinci ve hizmet kalitesi en önemsiz kriterler ise bertaraf, geri çağırma ve sipariş yönetimi olarak belirlenmiştir. (Abstract: Reverse logistics has become especially important for businesses to remain competitive and to provide economic benefits to them in today's world, where environmental and social aspects of business activities are the key to sustainable development. Operations and management of reverse logistics systems is a complex task that requires significant infrastructure, technology, expertise, and experience. For this reason, many businesses tend to outsource their reverse logistics activities to third party reverse logistics service providers (3PRLP). From this point of view, the aim of this study is to evaluate the criteria to be considered in 3PTLS selection using the fuzzy SWARA method. Accordingly, after a comprehensive literature review, the criteria were evaluated by taking the opinion of an expert group. As a result of the implementation, the most important criteria were determined as customer satisfaction, environmental awareness and service quality, the least important criteria were disposal, recall and order management)
Sosyal Gelişme Endeksi (SGE) ülkeleri sosyal açıdan değerlendirmek için kullanılan yararlı bir ka... more Sosyal Gelişme Endeksi (SGE) ülkeleri sosyal açıdan değerlendirmek için kullanılan yararlı bir kaynak olmasına rağmen, bu endeksi hesaplamak için kullanılan göstergelerin eşit ağırlıklı bir yapıda endekse dâhil edilmesi durumunun, birbirinden çok farklı özelliklere sahip ülkeler açısından gerçekçi bir durum olmayacağı düşünülmektedir. Bu yüzden bu çalışmanın amacı SGE göstergelerinin ağırlıklarını hesaplamak ve bu yeni ağırlıklara göre ülke sıralamasını oluşturmak olarak belirlenmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için öncelikle objektif Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden MEREC (MEthod based on the Removal Effects of Criteria) ile göstergeler ağırlıklandırılmıştır. Daha sonra bu ağırlıklar dikkate alınarak, ÇKKV yöntemlerinden MARCOS (Measurement of Alternatives and Ranking according to COmpromise Solution) yöntemi kullanılarak SGE sıralamasının ilk katmanında yer alan 14 ülke sıralanmıştır. Elde edilen bulgulara göre en yüksek ağırlığa sahip göstergeler sırasıyla kapsayıcılık (0,282), sağlık ve sıhhat (0,095) ve ileri düzey eğitime erişim (0,094) olarak bulunmuştur. Bu yeni ağırlıklar kullanılarak yapılan sıralamaya göre en yüksek performans gösteren ülkeler sırasıyla Norveç, Finlandiya ve Danimarka olarak bulunmuştur. Son olarak SGE sıralaması ile bu çalışmada bulunan sıralama arasındaki spearman's sıra korelasyonu değeri 0,886 olarak bulunmuştur.
Central European Journal of Operations Research , 2022
The circular economy (CE) is a rapidly growing theme, particularly in the European Union (EU), th... more The circular economy (CE) is a rapidly growing theme, particularly in the European Union (EU), that encourages the responsible and circular use of resources in the field of contributing to long-term development. The environmental and economic magnitude of development are frequently debated in the subject of CE whereas, social aspects have been only rarely and sporadically combined into the CE. Therefore, this study involves a multidisciplinary holistic framework of clustering methods and Multi-Criteria Decision Making (MCDM) for evaluating the CE paradigm in relation to EU countries' social growth. In terms of the social impact of CE strategies, the k-means cluster analysis was used to group the 27 EU members with similar social impact levels. Subsequently, a novel integrated CRITIC (The criteria importance through intercriteria correlation) and MEREC (Method based on the Removal Effects of Criteria) methods were employed for determining the weights of social indicators in order to balance the two weighting methods. In order to select the best country in each cluster, a novel extension of the hybrid MARCOS (Measurement of Alternatives and Ranking according to Compromise Solution) method combined with Power averaging and Heronian operator was developed. According to final solutions, Western European countries in the first cluster have the lowest unemployment and corruption rates, with the Netherlands having the best performance in this cluster. The second cluster includes countries with the lowest employment rates following university graduates between the ages of 20 and 64. Accordingly, Croatia is the best social performance in this cluster. Countries with the highest income distribution and unemployment rate are in the 3rd cluster, the best country in this group is Lithuania. Finally, the results obtained from the innovative MCDM methods have validated in order to demonstrate the proposed methodology’s applicability.
During the COVID-19 pandemic, masks have become essential items for all people to protect themsel... more During the COVID-19 pandemic, masks have become essential items for all people to protect themselves from the virus. Because of considering multiple factors when selecting an antivirus mask, the decision-making process has become more complicated. This paper proposes an integrated approach that uses F-BWM-RAFSI methods for antivirus mask selection process with respect to the COVID-19 pandemic. Finally, sensitivity analysis was demonstrated by evaluating the effects of changing the weight coefficients of the criterion on the ranking results, simulating changes in Heronian operator parameters, and comparing the obtained solution to other MCDM approaches to ensure its robustness.
Gunumuz artan teknolojik gelismeleri ile birlikte isletmelerin is surecleri dijitallesmeye baslam... more Gunumuz artan teknolojik gelismeleri ile birlikte isletmelerin is surecleri dijitallesmeye baslamis ve cok buyuk miktarlarda veri ortaya cikmistir. Veri tabani yonetim sistemleri isletmeler icin onemli olan bu verilerin islenmesi, saklanmasi ve yonetilmesini saglayan sistemlerdir. Bu sistemlerin secimi icerisinde bircok kriteri bulunduran bir karar verme problemidir. Bu calismada cok kriterli karar verme yontemlerinden SWARA ve COPRAS yontemleri butunlesik olarak kullanilarak, en iyi VYYS yaziliminin secilmesi amaclanmistir. SWARA yontemiyle kriter agirliklari hesaplanmis, COPRAS yontemiyle ise yazilim alternatifleri degerlendirilmistir. Analiz sonuclarina gore en onemli kriterler guvenlik, yazilim dilleri ile uygunluk ve kullanim kolayligi olarak belirlenirken; en iyi yazilim alternatifi ise MYSQL olarak tespit edilmistir.
Gelisen bilisim teknolojilerinin etkisiyle insanlarin iletisim sekillerinde onemli degisimler mey... more Gelisen bilisim teknolojilerinin etkisiyle insanlarin iletisim sekillerinde onemli degisimler meydana gelmistir. Klasik haberlesme ve paylasim bicimleri farklilasmis ve bilisim sistemi uzerinde sanallasmislardir. Bu yeni donemle beraber insanlar arasindaki iletisim teknolojilerinin odaginda sosyal medya olmustur. Sosyal medya acisindan en onemli kavramlardan birisi de paylasimdir. Bu kavram insanlarin kendilerini normal sartlarda ulasamayacagi kitlelere ifade etme ozgurlugune kavusturmustur. Bu calismada sosyal medyada insanlari veya tuzel kisilikleri paylasim yapmaya goturen faktorler Twitter uzerinden degerlendirilmistir. Veriler, surekli ve hizli bir veri yapisi olan Twitter uzerinden bir uygulama ile toplanarak, retweet nedenleri uzerine bir analiz gerceklestirilmistir.
Turizm sektoru dolayli veya dolaysiz olarak bircok sektorun gelismesinde katkisi oldugundan dolay... more Turizm sektoru dolayli veya dolaysiz olarak bircok sektorun gelismesinde katkisi oldugundan dolayi ulke ekonomisinin gelismesinde buyuk bir paya sahiptir. Turizm sektorunun kalkinmasi da bu sektorde yer alan isletmelerin finansal gucleri ile dogru orantilidir. Bu noktadan hareketle calismanin amaci, BIST lokantalar ve oteller sektorundeki turizm isletmelerinin finansal performanslarini MACBETH ve EDAS yontemleri ile degerlendirmek olarak belirlenmistir. Arastirmada kullanilan kriterler sekiz finansal orandan olusmaktadir. Bu finansal oranlari secerken mevcut alanyazindan faydalanilmistir. Arastirma verilerinin analizinde MACBETH (Measuring Attractiveness by a Categorical Based Evaluation Technique) ve EDAS (Evaluation Based on Distance from Average Solution) yontemleri kullanilmistir. Oncelikle subjektif degerlendirmelerden kriter agirliklarini belirlemek icin MACBETH yontemi kullanilmistir. Daha sonra bulunan bu kriter agirliklari EDAS yonteminde kullanilarak turizm isletmeleri fin...
Kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemleri, is sureclerinin iyilestirilmesi ve isletme icindeki fa... more Kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemleri, is sureclerinin iyilestirilmesi ve isletme icindeki farkli birimler arasindaki entegrasyonun saglanmasi bakimindan isletmeler icin oldukca onemlidir. Ote yandan KKP sistemlerinin maliyetinin yuksek olmasi ve isletmelerin bu sistemlere uyum surelerinin fazla olmasi gibi durumlar, bu sistemlerin seciminde oldukca dikkatli olunmasini gerektirmektedir. Isletmelerin is sureclerine ve kurumsal yapisina en uygun sistemin secimi, icerisinde cok sayida kriteri barindiran bir karar verme problemidir. Bu calismada, KKP sistemi seciminde dikkat edilmesi gereken kriterler subjektif bir kriter agirliklandirma yontemi olan Best-Worst metodu ile degerlendirilmistir. Bu dogrultuda akademisyenler ve muhendislerden olusan uzman bir ekibin gorusleri alinarak kriterlerin degerlendirmeleri yapilmistir. Uygulama sonucunda en onemli kriterin fonksiyonellik, en az onemli kriterin ise marka imaji oldugu tespit edilmistir.
In recent years, as a result of developments in many areas, recruitment of qualified personnel fo... more In recent years, as a result of developments in many areas, recruitment of qualified personnel for businesses has become very important. The selection decision of the personnel, who will adapt to the business processes and create added value, is an important administrative decision. This decision requires an evaluation of many criteria at same time. In this study, CRITIC and MAIRCA methods were used together in the selection process of the personnel to be employed in the information systems department of a company operating in the logistics sector. Firstly, criterion weights were calculated with CRITIC method. The most important criteria were determined as the ability to use ERP software, industry experience and communication ability. Afterwards, five personnel alternatives were evaluated with the MAIRCA method. According to the results of the application, the A1 alternative has been determined as the best personnel.
Despite the service industry composes large part of the world economy, the academic studies and a... more Despite the service industry composes large part of the world economy, the academic studies and applications on supply chain are mainly about production industry. Because of the different structure of services, the service supply chain and also performance criteria-metrics differ from the product supply chain. The aim of this paper is to evaluate the supply chain performance metrics for restaurant sector. For this purpose in the first and second part of the paper the service supply chain concept and service performance metrics that has been widely accepted in the literature are explained. Due to the non-hierarchical structure of performance criteria and metrics, the hybrid multi criteria decision making method DANP (DEMATEL Based Analytic Network Process) is used to weight the criteria and the information about the method is given in the third part. In the application part, with the data received from the expert group about a restaurant supply chain, firstly the direct relaxation ma...
Kurumsal kaynak planlama ( KKP ) sistemleri, isletmelerin farkli birimleri arasindaki koordinasyo... more Kurumsal kaynak planlama ( KKP ) sistemleri, isletmelerin farkli birimleri arasindaki koordinasyonu saglayarak, daha hizli ve kolay karar alinmasini saglayan sistemlerdir. Dolayisiyla, isletmeler icin dogru KKP sisteminin secim karari oldukca onemli bir konudur. Bu sistemlerin seciminde dikkate alinmasi gereken cok sayida kriter bulundugundan, secim surecinde cok kriterli karar verme ( CKKV ) yontemlerinden yararlanmak mumkun olacaktir. Bu calismada Bu calismada CKKV yontemlerinden MACBETH ve MABAC yontemleri butunlesik olarak kullanilarak, en iyi KKP sisteminin secilmesi amaclanmistir. Subjektif bir yontem olan MACBETH ile kriterin onem agirliklari hesaplanmis, MABAC yontemiyle ise sistem alternatifleri degerlendirilmistir. Uygulama sonuclarina gore en onemli kriterler fonksiyonellik, kullanim kolayligi ve marka imaji olarak belirlenirken; en iyi sistem alternatifi ise SAP olarak tespit edilmistir.
İstatistik; belli bir konuda veri toplama, veriyi sınıflandırma, analiz ederek anlamlandırma, açı... more İstatistik; belli bir konuda veri toplama, veriyi sınıflandırma, analiz ederek anlamlandırma, açıklama ve değerlendirip yorumlayarak konu ile ilgili sonuç çıkarmayı, bilgi edinmeyi ve/veya karar vermeyi kolaylaştıran disiplinler arası bir bilimdir. Biyolojiden kimyaya, çevre bilimlerinden ekonomiye, sosyolojiden uzay bilimlerine, tıptan aktüeryaya kadar birçok alanda yürütülen çalışmalarda yararlanılan istatistiki yöntemler, akademik hayatın dışında iş dünyasında da sıklıkla uygulanmaktadır. Bu noktada istatistik okuryazarlığının öneminin arttığı görülmektedir. “İşletme İstatistiği” kitabında temel istatistiki kavramlar, konular ve analizler işletmecilik alanı ile ilişkilendirilerek örneklendirilmeye çalışılmıştır. Bölüm sonlarında Excel ve SPSS uygulamaları ile istatistik ile ilgili teorik bilgilerin gerçek kullanıcılar tarafından daha hızlı, etkin ve yaygın bir şekilde kullanılması hedeflenmiştir. Kitap, üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültesi bünyesindeki bölümlerde ders kitabı olarak okutulabileceği gibi, çalışma hayatı için bir başucu kitabı olarak da değerlendirilebilir.
Her gecen gun fiziksel magazacilik yerini internet magazaciligina birakirken, dijital ortamdaki t... more Her gecen gun fiziksel magazacilik yerini internet magazaciligina birakirken, dijital ortamdaki tuketici davranislarinin anlasilmasi onem kazanmaktadir. Tuketicilerin psikografik verileri ile demografik verileri arasinda var olan iliskilerin ortaya konulmasi bu acidan onemlidir. Bu calisma Turkiye’de internet uzerinden alisveris yapan kisilerin psikografik verileri ile demografik verileri arasinda bir iliski olup olmadiginin ortaya konulmasi amacini tasimaktadir. Calismada, internet psikografiginde yer alan boyutlara (internet alisverisinin kolay ve eglenceli olmasi, internet alisverisindeki zorluklar, nasil yapacagini bilmeme, finansal hirsizlik korkusu, bilgilerin calinma korkusu, fiziksel magazalardan alma istegi ve internetin uygun fiyatli ve kaliteli alisveris saglama olanagi) yonelik cevaplar ile demografik ozellikler temel alinarak, hipotezler kurulmus ve test edilmistir. Analiz sonuclarina gore tuketicilerin yas, bilgisayar kullanma becerisi ve internetten alisveris yapma si...
The business processes of the enterprises have started to digitalize with the increasing technolo... more The business processes of the enterprises have started to digitalize with the increasing technological developments and large amounts of data have emerged. Database management systems allows the processing, storage and management of these data, which are important for businesses. The choice of these systems is a decision-making problem that involves many criteria. In this study, it is aimed to choose the best DBMS software by using SWARA and COPRAS methods as one of the multi criteria decision making methods. The criteria weights were calculated using the SWARA method and the software alternatives were evaluated with the COPRAS method. According to the results of the analysis, the most important criteria are safety, compatibility with software languages and ease of use; the best software alternative is MYSQL .
Yogun rekabetin oldugu gunumuz kosullarinda artan ve surekli degisen musteri talepleri karsisinda... more Yogun rekabetin oldugu gunumuz kosullarinda artan ve surekli degisen musteri talepleri karsisinda isletmeler, uretim sistemlerinin musteri odakli, yuksek kaliteli ve ayni zamanda dusuk maliyetli olmasini saglamalidir. Ozellikler kuresel faaliyet gosteren sirketler, envanter azaltmaya, surec verimliligini artirmaya ve israfi ortadan kaldirmaya yonelik yalin uretim sistemleri ile hedeflerine ulasmaya calismaktadir. Yalin uretim sistemlerinin isletmelerde nasil basarili bir sekilde uygulanabilecegine dair bir tespit ortaya koymak amaciyla bu calismada, bu sistemlerin uygulanmasinin onundeki temel engeller incelemistir. Bu amac dogrultusunda belirsiz ve karmasik kararlari kesin sayisal degerler ile betimleyebilen, kriterler arasindaki iliskileri ve onem duzeylerini tespit edebilen icin gri sistem teorisi ile DEMATEL yaklasimi butunlesik olarak ele alinmistir. Bulgular ile yalin uretim uygulamalarinda karsilasilan engeller arasindaki karsilikli iliskileri ortaya koyularak ve en onemli en...
RFID systems supplies benefits like following the process of logistics better, executing inventor... more RFID systems supplies benefits like following the process of logistics better, executing inventory managing with less workers, decreasing labor costs and rate of waste, increasing costumer’s service quality and following the attitude of costumer.The wrong placement on logistic applications, errors resulting from loading and processing, errors on information are reduces by RFID technology. Despite that, the height of the value of the investment and restructuring process show those RFID investments should be considered a strategic decision for the companies. In order to ensure the success of RFID, a comprehensive analysis of assessment, the acquisitions and the costs that are required by technology investments should be examined. This study aims to develop RFID technology to be used as a 'Product-Based Tracking System'. By using the system on the logistic processes, it will be tried to resolve the problems on the existing processes and to produce added value solutions to the companies. Keywords: RFID Systems, Logistics, Product-Based Tracking System
Teknolojinin gelismesiyle birlikte isletmeler bilisim teknolojilerini is sureclerini dijitallesti... more Teknolojinin gelismesiyle birlikte isletmeler bilisim teknolojilerini is sureclerini dijitallestirme icin kullanmaya baslamistir. Bu dijitallesme gerek firmaya ozel gerekse ortak kullanilan yazilimlar sayesinde olmaktadir. Isletmeler kendi yazilimlarini gelistirirken veya yazilim firmalari tarafindan uygulamalar gelistirilirken verileri tutmak icin yazilimlari ile entegre calisan veritabanlarina ihtiyac duyarlar. Veritabani isletmeler icin cok degerli olan verinin tutuldugu, islendigi ve kullanildigi sistemlerdir. Dolayisiyla mevcut yazilimlarin ihtiyaci olan veritabanini belirlemek oldukca onemlidir. Bu calismada isletmeler icin onemli olan veritabani yonetim sistemi secimi icin, Dematel Tabanli Analitik Ag Sureci (DANP) ile TOPSIS yontemleri butunlesik bir algoritma gelistirilerek uygulanmistir. Oncelikle uzman gruplarin goruslerinden yararlanilarak DANP yontemiyle, veri tabani yonetim sistemi seciminde dikkate alinan ana kriterler ve alt kriterler icin agirliklar belirlenmistir. ...
Öz: Tersine lojistik, iş faaliyetlerinin çevresel ve sosyal yönlerinin sürdürülebilir kalkınmanın... more Öz: Tersine lojistik, iş faaliyetlerinin çevresel ve sosyal yönlerinin sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı olduğu günümüzde, işletmelerin rekabetçi kalabilmeleri ve kendilerine ekonomik fayda sağlayabilmeleri için oldukça önemli bir hale gelmiştir. Tersine lojistik sistemlerinin operasyonları ve yönetimi, önemli düzeyde altyapı, teknoloji, uzmanlık ve deneyim gerektiren karmaşık bir görevdir. Bu nedenle, çok sayıda işletme tersine lojistik faaliyetlerini üçüncü parti tersine lojistik servis sağlayıcılarına (3PTLS) devretme eğilimindedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı 3PTLS seçiminde dikkate alınacak kriterlerinin bulanık SWARA yöntemi ile değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda kapsamlı bir literatür taramasının ardından, uzman bir grubun görüşü alınarak kriterler değerlendirilmiştir. Uygulama sonucunda en önemli kriterler sırasıyla müşteri memnuniyeti, çevre bilinci ve hizmet kalitesi en önemsiz kriterler ise bertaraf, geri çağırma ve sipariş yönetimi olarak belirlenmiştir. (Abstract: Reverse logistics has become especially important for businesses to remain competitive and to provide economic benefits to them in today's world, where environmental and social aspects of business activities are the key to sustainable development. Operations and management of reverse logistics systems is a complex task that requires significant infrastructure, technology, expertise, and experience. For this reason, many businesses tend to outsource their reverse logistics activities to third party reverse logistics service providers (3PRLP). From this point of view, the aim of this study is to evaluate the criteria to be considered in 3PTLS selection using the fuzzy SWARA method. Accordingly, after a comprehensive literature review, the criteria were evaluated by taking the opinion of an expert group. As a result of the implementation, the most important criteria were determined as customer satisfaction, environmental awareness and service quality, the least important criteria were disposal, recall and order management)
9th International Socıal Sciences Confrence in The Balkans, 2019
Öz Muhasebe Bilgi Sistemleri (MBS) işletmelerin mali nitelikteki tüm faaliyetlerinin koordinasyon... more Öz Muhasebe Bilgi Sistemleri (MBS) işletmelerin mali nitelikteki tüm faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlayan önemli yapılardan biridir. Bu sistemlerin seçiminde dikkate alınan birçok kriter mevcut olduğundan, çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden yararlanmak mümkündür. Dolayısıyla bu çalışmada SWARA ve MABAC yöntemlerinin kullanıldığı bir uygulama gerçekleştirilmiştir. SWARA yöntemiyle kriter ağırlıkları hesaplanmış ve en önemli kriterler sırasıyla kullanım özellikleri/fonksiyonellik, veri biriktirme/işleme ve raporlama olarak belirlenmiştir. MABAC yöntemiyle ise MBS alternatifleri değerlendirilmiştir. Uygulama sonuçlarına göre en iyi alternatifler sırasıyla IAS, LOGO ve NETSIS olarak tespit edilmiştir.
Abstract Accounting Information Systems (AIS) is one of the important structures that provide coordination of all financial activities of the business. Since there are many criteria to be considered in the selection of these systems, it is possible to make use of multi-criteria decision making (MCDM) methods. Therefore, an application using SWARA and MABAC methods was realized in this study. Criterion weights were calculated by SWARA method and the most important criteria were determined as features/functionality, data collection/processing and reporting. AIS alternatives were evaluated with MABAC method. According to the results of the application, the best alternatives were IAS, LOGO and NETSIS respectively.
Günümüz artan rekabet koşullarında işletmeler kaynaklarını optimal şekilde kullanarak, performans... more Günümüz artan rekabet koşullarında işletmeler kaynaklarını optimal şekilde kullanarak, performanslarını üst düzeye çekmelidirler. İşletme performansının en önemli göstergelerinden biri olan finansal performansın ölçülmesi, aynı sektörde faaliyet gösteren işletmelerin birbirleriyle karşılaştırılmasına olanak tanıyacaktır. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören ve aynı zamanda bilişim sektöründe yer alan firmanın finansal performans ölçümünü gerçekleştirmektir. Bu doğrultuda belirlenen finansal performans ölçütlerine ilişkin önem ağırlıkları objektif bir değerlendirme tekniği olan Entropi yöntemiyle belirlenmiştir. Hesaplanan ağırlıklar bir sonraki aşamada kullanılarak, ele alınan işletmelerin performansları TOPSIS yöntemiyle ölçülmüştür. Entropi ve TOPSIS yöntemlerinden oluşan bütünleşik yaklaşımın, finansal performansın ölçülmesinde karar vericilere yardımcı olacak bir yöntem olduğu görülmüştür.
Businesses have started to use information technologies to digitize business processes after the ... more Businesses have started to use information technologies to digitize business processes after the development of technology. This digitization is made especially for the company and also for the common software. Businesses need databases that integrate with their software to keep their data while developing their own software or while applications are being developed by software companies. Database systems are very valuable for businesses that are kept, processed and used. Therefore, it is very important to determine the database which existing software needs. In this study, Dematel Based Analytic Networking Process (DANP) and TOPSIS methods are developed and implemented as an integrated algorithm for database management system selection which is important for businesses. Firstly, by using the opinions of expert groups, the main criteria and sub-criteria weights are determined by the DANP method in the selection of the database management system. Then, along with the obtaining data, database management system alternatives are ranked according to the TOPSIS method. The results show that this applied integrated approach can be used to select the most appropriate database management system. The results show that this applied integrated approach can help to select the most appropriate database management system for businesses.
Preparation of exam programs in universities includes timetabling problem with multiple constrain... more Preparation of exam programs in universities includes timetabling problem with multiple constraints within the literature. In this problem, solution to assign existing group of students into the right places and invigilators to these places at the same time not more than once at a time is searched. Due to problems that arise while preparation stage and implementation, it is quite difficult to compose manually the exam programs that contains many constraints in, and has a complex structure. In this context, eliminating all the problems that may arise and creating an automated system that to be able to make optimal scheduling is the starting point of this study. In this direction, in order to solve the scheduling problem, a software was developed that is providing cooperation with both side of problem. A university was chosen as application area. The developed computer software was provided making assignments electronically with considering constraints. C# software language and MSSQL relational database system were used during developing software. Software includes two dimensions. As at first dimension, assignments are made, at second dimension making reassignments between proctors are provided. This software was designed in such a way that exam responsibles, responsible lecturers and faculty management can see and report each stage. Developed software targets to solve problems due to non-regular exam program, especially at intense exam periods.
Mobbing in the workplace (psychological harassment) is a phenomenon often encountered but ignored... more Mobbing in the workplace (psychological harassment) is a phenomenon often encountered but ignored in work life. Employees do not express their imposed mobbing situations because of fear, embarrassment, or unawareness. Psychological harassment, which refers to a process rather than a specific time, can cause many negative consequences for both employees and institutions. In this respect, studies on psychological harassment are very important. In this research, a questionnaire about mobbing was applied to health and education institutions employees in İzmir province. The survey, conducted with 271 people, revealed whether there is a difference between the sectors in terms of mobbing. In addition, employees' opinions on mobbing are determined.
Despite the service industry composes large part of the world economy, the academic studies and a... more Despite the service industry composes large part of the world economy, the academic studies and applications on supply chain are mainly about production industry. Because of the different structure of services, the service supply chain and also performance criteria-metrics differ from the product supply chain. The aim of this paper is to evaluate the supply chain performance metrics for restaurant sector. For this purpose in the first part of the paper the service supply chain concept and service performance metrics that has been widely accepted in the literature are explained. Due to the non-hierarchical structure of performance criteria and metrics, the hybrid multi criteria decision making method DANP is used to weight the criteria and the information about the method is given in the second part. In the application part, with the data received from the expert group about a restaurant supply chain, firstly the direct relaxation matrix has been generated and relations between main performance criteria are determined with DEMATEL method. Then the weights of per performance metric and criterion were computed with DANP. Analysis results have demonstrated that the " customer satisfaction, flexibility and customer query time " are the most important criteria impacting the restaurant supply chain performance. Keywords: service supply chain performance, DANP (dematel based analytic network process), DEMATEL (decision making trial and evaluation laboratory)
Karar verme süreçlerinde yer alan her seviyedeki karar vericinin, karşılaşılan problemlerin çözüm... more Karar verme süreçlerinde yer alan her seviyedeki karar vericinin, karşılaşılan problemlerin çözümünde daha etkin ve doğru kararlar alabilmelerine destek olan “Çok Kriterli Karar Verme” yöntemleri, elinizdeki kitapta detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Kitabın üçüncü baskısında, literatürde yaygın şekilde kullanılan 28 farklı yöntem, teorik anlatımı ve güncel uygulama örnekleriyle birlikte yer almaktadır. Örnek uygulamaların çözümünde, yöntemler için geliştirilen Super Decisions, M-MACBETH, VISUAL PROMETHEE, QM for Windows, EMS gibi paket programlardan, MS Excel’den ve MS Excel’in çözücü eklentisi kullanılarak geliştirilen çözüm dosyalarından yararlanılmıştır. Tüm örnek uygulamalar, çözümün her aşaması ekran görüntüleri ile destekli bir şekilde anlatılarak, yöntemlerin okuyucu tarafından en iyi şekilde anlaşılması hedeflenmiştir.
Kitabın özellikle lisansüstü ve doktora düzeyinde öğrenim gören araştırmacılar, nicel karar verme alanında çalışmaları olan akademisyenler ve karar verme süreçlerinde bilimsel yöntemlerden yararlanan tüm karar vericiler için önemli bir kaynak olacağı düşünülmektedir.
İstatistik; belli bir konuda veri toplama, veriyi sınıflandırma, analiz ederek anlamlandırma, açı... more İstatistik; belli bir konuda veri toplama, veriyi sınıflandırma, analiz ederek anlamlandırma, açıklama ve değerlendirip yorumlayarak konu ile ilgili sonuç çıkarmayı, bilgi edinmeyi ve/veya karar vermeyi kolaylaştıran disiplinler arası bir bilimdir. Biyolojiden kimyaya, çevre bilimlerinden ekonomiye, sosyolojiden uzay bilimlerine, tıptan aktüeryaya kadar birçok alanda yürütülen çalışmalarda yararlanılan istatistiki yöntemler, akademik hayatın dışında iş dünyasında da sıklıkla uygulanmaktadır. Bu noktada istatistik okuryazarlığının öneminin arttığı görülmektedir. “İşletme İstatistiği” kitabında temel istatistiki kavramlar, konular ve analizler işletmecilik alanı ile ilişkilendirilerek örneklendirilmeye çalışılmıştır. Bölüm sonlarında Excel ve SPSS uygulamaları ile istatistik ile ilgili teorik bilgilerin gerçek kullanıcılar tarafından daha hızlı, etkin ve yaygın bir şekilde kullanılması hedeflenmiştir. Kitap, üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültesi bünyesindeki bölümlerde ders kitabı olarak okutulabileceği gibi, çalışma hayatı için bir başucu kitabı olarak da değerlendirilebilir.
ÖNSÖZ
“İşletme İstatistiği I” kitabının devamı niteliğinde ele alınan “İşletme İstatistiği II” ki... more ÖNSÖZ “İşletme İstatistiği I” kitabının devamı niteliğinde ele alınan “İşletme İstatistiği II” kitabı altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bilimsel araştırma için büyük önem arz eden örnekleme ve örnekleme dağılımları anlatıldıktan sonra ikinci bölümde istatistiksel tahminleme konularına ve güven aralığı hesaplarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde anakitle parametreleri ile ilgili çıkarımlar yapmak için kullanılan hipotez testleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde verilerin herhangi bir teorik olasılık dağılımına uyup uymadığının testinde kullanılan ki kare uyum testi ve iki kategorik değişkenin bağımlılığının test edilmesinde kullanılan ki kare bağımsızlık testi anlatılmıştır. İki veya daha fazla değişkenin birbiri ile ilişkisini belirlemeye yönelik olarak yapılan korelasyon analizi beşinci bölümde ele alınmıştır. Yine aynı bölümde ilişkili değişkenlerden bağımsız değişkenin bağımlı değişkeni etkileme biçimini modelleyen regresyon analizi konusuna da yer verilmiştir. Altıncı ve son bölümde özellikle ekonomi alanında sıklıkla kullanılan endeks sayılar konusuna değinilmiştir. Kitapta kısa ve öz teorik konu anlatımlarının ardından çözülen güncel örnekler ile konuların pekiştirilmesi amaçlanmıştır. Özellikle işletme ve iktisat bölümü olmak üzere temel istatistik dersi alan öğrenciler için faydalı olacağını düşündüğümüz bu kitabın, bilimsel çalışmalarda kullanılan tekniklerin teorik alt yapısını oluşturması açısından akademisyenlere de katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
İZMİR, 2017
Yrd. Doç. Dr. Ejder AYÇIN Dr. Pembe GÜÇLÜ Dr. Muhammed KABAK Prof. Dr. Onur ÖZVERİ
ÖNSÖZ
İstatistik, belirli bir amaç doğrultusunda verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilm... more ÖNSÖZ İstatistik, belirli bir amaç doğrultusunda verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilmesi ve elde edilen sonuçların yorumlanması adımlarını içeren bir süreçtir. Elinizdeki bu kitap, işletmecilik, ekonomi, sosyoloji, tıp ve daha birçok alanın olmazsa olmazı olan istatistik bilgisinin temelini oluşturmak amacıyla yazılmıştır. Beş ana bölümden oluşan kitabın birinci bölümünde istatistik ile ilgili anakitle, örnek, veri, değişken, ölçüm seviyesi gibi temel tanımlardan bahsedildikten sonra ikinci bölümde sayısal ve sözel verilerin düzenlenmesi ve istatistiki açıdan bazı özelliklerin ortaya koyulabilmesi açısından önemli olan grafiksel tanımlayıcı istatistiklere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise nicel tanımlayıcı istatistiklerden merkezi eğilim ölçüleri, değişkenlik ölçüleri ve asimetri ölçüleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde istatistiki analiz yöntemlerinin temelini oluşturan olasılık teorisi, beşinci bölümde de kesikli ve sürekli değişkenler için spesifik olasılık dağılımlarından bahsedilmiştir. Kitabın, başta işletme bölümü lisans öğrencileri olmak üzere iktisadi ve idari bilimler bünyesindeki tüm öğrenciler ve ilgililer için faydalı olması dileğiyle iyi çalışmalar dileriz.
İZMİR, 2017
Yrd. Doç. Dr. Ejder AYÇIN Dr. Pembe GÜÇLÜ Muhammed KABAK Prof. Dr. Onur ÖZVERİ
Today, the increasing competition along with the changes in market conditions force businesses to... more Today, the increasing competition along with the changes in market conditions force businesses to engage in customer-focused activities. Therefore, the businesses aiming to keep up with the recent conditions and meet the customer demands on time in full have abandoned the traditional production systems and structured their production systems in line with today’s conditions. In this regard, lean production systems adopting customer-oriented principles that may increase the enterprises’ competitiveness becomes necessary. Lean production systems, which focus on activities for eliminating all kinds of waste in the production process, target to generate value-creating production processes to ensure enterprises’ existence in a competitive environment. Businesses operating with a lean production philosophy must well identify any potential waste that may arise in the production system and design production systems that are capable of creating smart solutions to eliminate waste. This dissertation study aims to identify the correlation and interaction between determined performance criteria and waste types at an enterprise. The correlation between performance criteria and waste types was specified based on a model in the literature. After specification of the correlations, the interaction between the performance criteria and waste type was presented considering the answers given to the waste type -performance criteria evaluation forms by the engineers working for the company, which was the subject of the study. Besides this model, DEMATEL method was also employed to analyze the study data in order to explain better the relation and interaction between the waste types and performance criteria. It is essential for a company to create value in the production process as well as to identify the activities that may cause any waste and come up with solutions to remove such activities from the production system. It has been demonstrated with the analysis results that the model employed in this study was able to identify the interaction and correlation between the company’s performance criteria and waste types. Keywords: Lean Manufacturing, Waste Types, Performance Criteria, DEMATEL
İşletmelerin son yıllarda küresel ekonominin varlığıyla artan rekabet ortamında varlıklarını deva... more İşletmelerin son yıllarda küresel ekonominin varlığıyla artan rekabet ortamında varlıklarını devam ettirmeleri için, kendilerine katma değer yaratacak, etkin stratejiler geliştirmeleri zorunlu bir hal almıştır. Stratejilerin belirlenmesinde, geleceğe yönelik doğru tahminlemelerde bulunmak fark yaratacak önemli bir unsur olmaktadır. Bu doğrultuda işletmeler kalitatif veya kantitatif birçok tahmin yöntemini kullanmaya yönelmişlerdir. Doğru karar vermenin işletmeler için oldukça önemli olduğu belirsizlik ortamlarında, ilgili kararların alınması sürecinde deterministik yöntemler, her zaman doğru modelleme imkanı vermemektedir. İnsan yargılarının çoğunlukla söz konusu olduğu belirsizlik durumlarında, insan yargılarının dilsel değişkenler ve üyelik fonksiyonları yardımıyla sayısallaştırılması esasına dayanan 1960’lı yıllarda Zadeh tarafından geliştirilen Bulanık Mantık yaklaşımı, karar verme sürecinde kullanılan önemli bir karar verme yöntemi olmaktadır. Bu tez çalışmasında Bulanık Mantık ile Bulanık Modelleme konuları teorik olarak incelenmiş ve bu kapsamda boya uygulamaları sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın katıldığı ihalelerdeki fiyat tahminlemesine yardımcı olacak, kural tabanlı bir bulanık model oluşturularak bir uygulama yapılmıştır. Bulanık modelle elde edilen bulgular ile firmanın tahmin sonuçları karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bulanık Mantık, Kural Tabanlı Bulanık Modelleme, Fiyat Tahminleme
Uploads
Papers
Countries with the highest income distribution and unemployment rate are in the 3rd cluster, the best country in this group is Lithuania. Finally, the results obtained from the innovative MCDM methods have validated in order to demonstrate the proposed methodology’s applicability.
to outsource their reverse logistics activities to third party reverse logistics service providers (3PRLP). From this point of view, the aim of this study is to evaluate the criteria to be considered in 3PTLS selection using the fuzzy SWARA method. Accordingly, after a comprehensive literature review, the criteria were evaluated by taking the opinion of an expert group. As a result of the implementation, the most important criteria were determined as customer satisfaction, environmental awareness and service quality, the least important criteria were disposal,
recall and order management)
Countries with the highest income distribution and unemployment rate are in the 3rd cluster, the best country in this group is Lithuania. Finally, the results obtained from the innovative MCDM methods have validated in order to demonstrate the proposed methodology’s applicability.
to outsource their reverse logistics activities to third party reverse logistics service providers (3PRLP). From this point of view, the aim of this study is to evaluate the criteria to be considered in 3PTLS selection using the fuzzy SWARA method. Accordingly, after a comprehensive literature review, the criteria were evaluated by taking the opinion of an expert group. As a result of the implementation, the most important criteria were determined as customer satisfaction, environmental awareness and service quality, the least important criteria were disposal,
recall and order management)
Abstract Accounting Information Systems (AIS) is one of the important structures that provide coordination of all financial activities of the business. Since there are many criteria to be considered in the selection of these systems, it is possible to make use of multi-criteria decision making (MCDM) methods. Therefore, an application using SWARA and MABAC methods was realized in this study. Criterion weights were calculated by SWARA method and the most important criteria were determined as features/functionality, data collection/processing and reporting. AIS alternatives were evaluated with MABAC method. According to the results of the application, the best alternatives were IAS, LOGO and NETSIS respectively.
In this study, Dematel Based Analytic Networking Process (DANP) and TOPSIS methods are developed and implemented as an integrated algorithm for database management system selection which is important for businesses. Firstly, by using the opinions of expert groups, the main criteria and sub-criteria weights are determined by the DANP method in the selection of the database management system. Then, along with the obtaining data, database management system alternatives are ranked according to the TOPSIS method. The results show that this applied integrated approach can be used to select the most appropriate database management system. The results show that this applied integrated approach can help to select the most appropriate database management system for businesses.
Keywords: Exam Scheduling, Exam Programme, Software
Keywords: service supply chain performance, DANP (dematel based analytic network process), DEMATEL (decision making trial and evaluation laboratory)
Kitabın üçüncü baskısında, literatürde yaygın şekilde kullanılan 28 farklı yöntem, teorik anlatımı ve güncel uygulama örnekleriyle birlikte yer almaktadır. Örnek uygulamaların çözümünde, yöntemler için geliştirilen Super Decisions, M-MACBETH, VISUAL PROMETHEE, QM for Windows, EMS gibi paket programlardan, MS Excel’den ve MS Excel’in çözücü eklentisi kullanılarak geliştirilen çözüm dosyalarından yararlanılmıştır. Tüm örnek uygulamalar, çözümün her aşaması ekran görüntüleri ile destekli bir şekilde anlatılarak, yöntemlerin okuyucu tarafından en iyi şekilde anlaşılması hedeflenmiştir.
Kitabın özellikle lisansüstü ve doktora düzeyinde öğrenim gören araştırmacılar, nicel karar verme alanında çalışmaları olan akademisyenler ve karar verme süreçlerinde bilimsel yöntemlerden yararlanan tüm karar vericiler için önemli bir kaynak olacağı düşünülmektedir.
“İşletme İstatistiği I” kitabının devamı niteliğinde ele alınan “İşletme İstatistiği II” kitabı altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bilimsel araştırma için büyük önem arz eden örnekleme ve örnekleme dağılımları anlatıldıktan sonra ikinci bölümde istatistiksel tahminleme konularına ve güven aralığı hesaplarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde anakitle parametreleri ile ilgili çıkarımlar yapmak için kullanılan hipotez testleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde verilerin herhangi bir teorik olasılık dağılımına uyup uymadığının testinde kullanılan ki kare uyum testi ve iki kategorik değişkenin bağımlılığının test edilmesinde kullanılan ki kare bağımsızlık testi anlatılmıştır. İki veya daha fazla değişkenin birbiri ile ilişkisini belirlemeye yönelik olarak yapılan korelasyon analizi beşinci bölümde ele alınmıştır. Yine aynı bölümde ilişkili değişkenlerden bağımsız değişkenin bağımlı değişkeni etkileme biçimini modelleyen regresyon analizi konusuna da yer verilmiştir. Altıncı ve son bölümde özellikle ekonomi alanında sıklıkla kullanılan endeks sayılar konusuna değinilmiştir.
Kitapta kısa ve öz teorik konu anlatımlarının ardından çözülen güncel örnekler ile konuların pekiştirilmesi amaçlanmıştır. Özellikle işletme ve iktisat bölümü olmak üzere temel istatistik dersi alan öğrenciler için faydalı olacağını düşündüğümüz bu kitabın, bilimsel çalışmalarda kullanılan tekniklerin teorik alt yapısını oluşturması açısından akademisyenlere de katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
İZMİR, 2017
Yrd. Doç. Dr. Ejder AYÇIN
Dr. Pembe GÜÇLÜ
Dr. Muhammed KABAK
Prof. Dr. Onur ÖZVERİ
İstatistik, belirli bir amaç doğrultusunda verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilmesi ve elde edilen sonuçların yorumlanması adımlarını içeren bir süreçtir. Elinizdeki bu kitap, işletmecilik, ekonomi, sosyoloji, tıp ve daha birçok alanın olmazsa olmazı olan istatistik bilgisinin temelini oluşturmak amacıyla yazılmıştır.
Beş ana bölümden oluşan kitabın birinci bölümünde istatistik ile ilgili anakitle, örnek, veri, değişken, ölçüm seviyesi gibi temel tanımlardan bahsedildikten sonra ikinci bölümde sayısal ve sözel verilerin düzenlenmesi ve istatistiki açıdan bazı özelliklerin ortaya koyulabilmesi açısından önemli olan grafiksel tanımlayıcı istatistiklere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise nicel tanımlayıcı istatistiklerden merkezi eğilim ölçüleri, değişkenlik ölçüleri ve asimetri ölçüleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde istatistiki analiz yöntemlerinin temelini oluşturan olasılık teorisi, beşinci bölümde de kesikli ve sürekli değişkenler için spesifik olasılık dağılımlarından bahsedilmiştir.
Kitabın, başta işletme bölümü lisans öğrencileri olmak üzere iktisadi ve idari bilimler bünyesindeki tüm öğrenciler ve ilgililer için faydalı olması dileğiyle iyi çalışmalar dileriz.
İZMİR, 2017
Yrd. Doç. Dr. Ejder AYÇIN
Dr. Pembe GÜÇLÜ
Muhammed KABAK
Prof. Dr. Onur ÖZVERİ
This dissertation study aims to identify the correlation and interaction between determined performance criteria and waste types at an enterprise. The correlation between performance criteria and waste types was specified based on a model in the literature. After specification of the correlations, the interaction between the performance criteria and waste type was presented considering the answers given to the waste type -performance criteria evaluation forms by the engineers working for the company, which was the subject of the study. Besides this model, DEMATEL method was also employed to analyze the study data in order to explain better the relation and interaction between the waste types and performance criteria.
It is essential for a company to create value in the production process as well as to identify the activities that may cause any waste and come up with solutions to remove such activities from the production system. It has been demonstrated with the analysis results that the model employed in this study was able to identify the interaction and correlation between the company’s performance criteria and waste types.
Keywords: Lean Manufacturing, Waste Types, Performance Criteria, DEMATEL
Doğru karar vermenin işletmeler için oldukça önemli olduğu belirsizlik ortamlarında, ilgili kararların alınması sürecinde deterministik yöntemler, her zaman doğru modelleme imkanı vermemektedir. İnsan yargılarının çoğunlukla söz konusu olduğu belirsizlik durumlarında, insan yargılarının dilsel değişkenler ve üyelik fonksiyonları yardımıyla sayısallaştırılması esasına dayanan 1960’lı yıllarda Zadeh tarafından geliştirilen Bulanık Mantık yaklaşımı, karar verme sürecinde kullanılan önemli bir karar verme yöntemi olmaktadır.
Bu tez çalışmasında Bulanık Mantık ile Bulanık Modelleme konuları teorik olarak incelenmiş ve bu kapsamda boya uygulamaları sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın katıldığı ihalelerdeki fiyat tahminlemesine yardımcı olacak, kural tabanlı bir bulanık model oluşturularak bir uygulama yapılmıştır. Bulanık modelle elde edilen bulgular ile firmanın tahmin sonuçları karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bulanık Mantık, Kural Tabanlı Bulanık Modelleme, Fiyat Tahminleme