Here naverokê

Mîndaugas

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

Mîndaguas (1203 - 12'ê Rezbera 1263) mîrê yekemîn ku tê zanîn yê Mîrîtiya Mezin a Lîtvanya ye. Di 1235'a de serwerî bi dest xist û di 1251'ê de mîna Keyê Lîtvanya hat bi tackirin. Ew bi gelemperî mîna damezrînerê Lîtvanya û yekemîn serwerê yekîtiya Baltikan tê nasîn. Di navbera 1250 û 1251 de mîna bawerekî Katolîkên Romayê hat vaftîzkirin û bi saya vê yekê têkiliyek bi Mîrê Lîvonyayê re bi dest xist û di 29'ê hezîranê an jî 6'ê tîrmehê, 1253, taca Keyîtiya Lîtvanya da serê xwe. Di dema dewleta Lîtvanya de Mîndaugas vegeriya bawerî ya xwe ya berê kû mîna Paganîzm tê binavkirin. Ji ber vê yekê demeke dirêj navbera dewleta Lîtvanya û Şovalyeyên Tîtonî xera bû.

Li ser diravên zîv ên Lîtvanya Mindaugas:Keyê Lîtvanya

Keyîtiya Lîtvanya

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Piştî damezrandina Keyîtiya Lîtvanya Mîndaugas û xanima wî Morta di havîna 1253'êyê de hatin bi tackirin. 6'ê Tîrmehê di roja me de mîna Roja Dewletbûnê (Lîtvanî: Valstybės diena); tê pîrozkirin ji aliyê Lîtvaniyan ve. Lê birastî roja teqez nayê zanîn. Cihê taclixwekirinê jî nayê zanîn. Bi vaftîzbûna Mîndaugas hat zanîn ku gel ji bo ola Xirîstiyanî ne amade bûn û bandora vê li ser pêşdeçûnê ve çêbû. Mîndaugas piştî taclixwekirinê di derbekê de hin welatên rojava (Samogitia, Nadruva,û Dainava) bi serweriya Mîrê Lîvonya re parvekir. Ev bûyer di van salên dawî de gelekî tê nîqaşkirin û tê gotin ku Mîndaugas beşeke mezin a welat kiriye bin destê mîran de. Lê her çawa jî be 8 salan rewşeke aştiyê hate peydekirin. Di dema Mîndaugas de têkiliyên Lîtvaniyan bi gelên Ewropiyên Rojava û Vatîkanê re xurt bûn. Di sala 1255'a de Mîndaugas ji Papa Aleksandirê 4emîn bo kurê xwe destûr stend ku taca Keyîtiya Lîtvanya bidê serê wî. Dezgeheke birêkûpêk, birêveberiyeke resen û têkiliyên dîplomatîk hatin geşkirin.

SECEREYA MÎNDAUGAS

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Kalik/Bavik Zarok Kesên hatine Zewicîn Nevî
 
            Keç/Dot
  Zewicî: Daniel, Keyê Halych-Volhynia
Dausprungas     Navê Nayêzanîn     Tautvilas
  Tenê qalkirin:Sala 1219 Xwîşka Vykintas   Mirin: 1263
    Gedvydas
  Mirin: 1253
  Vaišvilkas
  Navê Nayêzanîn (Jina Yekemîn)     Mîrê Mezin ê Lîtvanya: 1264–1267
   
  Keç/Dot
    zewicî: Shvarn, Keyê Galîsya
    Replys
      Tenê Qalkirin: sala 1261
      Gerstukas
Bavê Mîndaugas     Mîndaugas     Morta (Jina Duyemîn)     Tenê Qalkirin:sala 1261
Ryngold ê Efsanewî   Mîrê Mezin/Keyê Lîtvanya: 1236–1263   Xanima Vismantas; Mirin: 1262
  Ruklys
      Mirin: 1263
      Rupeikis
      Mirin: 1263
    Navê Nayêzanîn (Jina Sêyemîn)
  Xanima Daumantas, Xwîşka Morta
  Keç/Dot     Navê Nayêzanîn     Lengvenîs
    Mîrê Nalšia Mirin: piştî 1260
  Keç/Dot     Vykintas anjî Erdvilas     Treniota
  Mîrê Samogitia Mîrê Mezin ê Lîtvanya: 1263–1264

Çavkaniya sereke: Kiaupa, Zigmantas; Jūratė Kiaupienė, Albinas Kunevičius (2000) [1995]. The History of Lithuania Before 1795 (Çapa inglîzî). Vilnius: Lithuanian Institute of History. r. 67. ISBN 9986-810-13-2.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)