Naar inhoud springen

Afrotheria

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Afrotheria: 1. aerdverke; 2. doejóng; 3. elefantssjaermoes; 4. zieëkoe; 5. góldmol; 6. klipdas; 7. elefant; 8. tenrek.

De Afrotheria vörmen 'n klaad van zougdere; de laevendje leje behuuere toet gruup die of noe in Afrika veurkómme, of 'nen oearsproónk in Afrika höbbe: góldmöl, elefantssjaermuus, tenreks, aerdverkes, klipdasse, elefante, zieëkuuj en versjillige oetgestórve klade. Ze deile weinig anatomische kènmirke, meh väöl daovan kómme veurnamelik of oetsloetendj veur in Afrika. Dit kump wersjienlik oet 't feit det Afrika 'n eilandjkóntinent waas gedoerendje 't vreug Cenozoïcum. Ómdet 't kóntinent aafgelaenge waas door 't water kóste Lauraziatische gruup wie insektenaeters, knienechtige, roufderen en hoofdere zich neet dao vestige. Dao-inplaats woorte de niches veur die gruup opgevöldj door tenreks, klipdasse en elefante die zich óntwikkeldje oet 'ne gemeinsjappelik veureljer. Dees snel verangeringe kan e gevolg zeen gewaes vanne massa-oetstèrving oppe Kriet-Paleogeengrens.

De gemeinsjappelike oearsprónk van dees bieëster woort neet erkèndj toet inne late jaore 1990. Recènt wirk mit DNA enne morfologie vanne bieëster haet de verwantjsjap aevel redelik betroewbaar vasgestèldj. Vreuger woorte de saorten ingedeildj bieje insektenaeters, de hoofderen enne tandjerme.

Taxonomie

[bewirk | brón bewèrke]

De nag-laevendje Afrotheria waeren es volg wiejer óngerverdeildj: