Naar inhoud springen

Velairen approximant

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De velairen approximant of velair glitsjklank is 'ne mitklinker dae in sómmige gespraoke tale veurkump. 't Symboeal det bie 't Internationaal Fonetisch Alfabet gebroek wuuertj is [ɰ].

De stumhöbbendje labio-velairen approximant [w] wuuertj döks ómsjreven es 'ne gelabialiseerdje velairen approximant [ɰʷ].

Kènmirke

[bewirk | brón bewèrke]

Kènmirke vanne velairen approximant zeen:

  • De meneer van oetspraok is approximant, det inhèltj det t'r wuuertj vervaerdig door 't spraokkenaal te vernejjen oppe oetspraokplaats, meh neet zowied det 'nen turbulente lóchstroum óntsteit;
  • De oetspraokplaats is velair, det inhèltj det t'r wuuertj oetgespraoke mitte baktóng taengen 't zaach verhieëmeldje;
  • De artikulaasje is stumhöbbendj, waat mèntj det de stumbenj trille bieje oetspraok;
  • Ze is 'nen orale mitklinker, waat mèntj det de lóch allein dore móndj eweg kan kómme;
  • Ómdet dees klank neet wuuertj gemaak door lóchstroum euvere tóng, geldj de dichotomie van centraal taenge lateraal mitklinkers neet;
  • 't Lóchstroummechanisme is pulmonisch, det mèntj det de klank wuuertj gemaak door lóch die allein dore lónge en 't middereef wuuertj geduujdj, wie bieje meiste klenk.

Limbörgs

[bewirk | brón bewèrke]

In 't Limbörgs kan de velairen approximant 'ne zeldjzamen allofoon vanne stumhöbbendje velaire fricatief zeen.

Dökker kump t'r veur tösse twieë klinkers. Ouch geldj t'r es 'nen haafklinker dae aafwusseltj mitte toewe gerónje centrale klinker [ʉ] (uu). Gewuuenlik is de velairen approximant stumhöbbendj in 't Limbörgs, behauve allofoon in stumloeas ómgaevinge.

Oetspraok nao posiesje
posiesje IPA spèlling
begin [d̺ɰæt̺] duet
tösse twieë klinkers ['d̺ʉɰo ~ 'd̺ʉjo] duo
ènj van 'ne littergreep ['vrøi̯ɰ̊kʲə] vruiwke
 
Internationaal Fonetisch Alfabet
Mitklinkers
Plaats →
Meneer ↓
Labiaal Coronaal Dorsaal Laryngeaal
Bilabiaal Labiodentaal Dentaal Alveolair Postalveolair Retroflex Alveolopalataal Palataal Velair Uvulair Glottaal
Nasaal     •   m     •   ɱ     •   n     •   ɳ     •   ɲ     •   ŋ     •   ɴ
Plosief p   •   b t   •   d ʈ   •   ɖ c   •   ɟ k   •   g q   •   ɢ     •   ʔ
Sibilant s   •   z ʃ   •   ʒ ʂ   •   ʐ ɕ   •   ʑ
Fricatief ɸ   •   β f   •   v θ   •   ð ɹ̝̊   •   ɹ̝ ç   •   ʝ x   •   ɣ χ   •   ʁ h   •   ɦ
Approximant     •   β̞     •   ʋ     •   ɹ     •   ɻ     •   j     •   ɰ     •   ʁ̞
Tik     •   ɾ     •   ɽ
Tril     •   ʙ     •   r     •   ʀ
Lateraal approximant     •   l     •   ɭ     •   ʎ
Lateraal fricatief ɬ   •  ɮ ʎ̥˔•  ʎ̝
Klinkers
Veur Centraal-veur Centraal Centraal-achter Achter
Toe i   •   y ɨ   •   ʉ ɯ   •   u
Bao toe ɪ   •   ʏ ɪ̈   •   ʊ̈ ɯ̽   •   ʊ
Toe-midde e   •   ø ɘ   •   ɵ ɤ   •   o
Midde    •   ø̞ ə ɤ̞   •   
Aop-midde ɛ   •   œ ɜ   •   ɞ ʌ   •   ɔ
Bao aop æ   •     ɐ   •    
Aop a   •   ɶ ä   •   ɒ̈ ɑ   •   ɒ