Naar inhoud springen

Zieë-ies

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Zieë-ies.

Zieë-ies is de beneuming veur bevraore zieëwater in bei poealzieëje. Ouch wuuert 't begrip sómwiel gebroek veur ies det vanoet anger watere de zieë instruimp.

Wichtige vörm van zieë-ies zeen driefies (drievendje stökker ies die óntstaon oet gróndjies), pakies (opein gesjaoven iessjolle) en ies det is verbónje mit 't vastelandj.

Zieë-ies bedèk de jaor gemiddeldj 6,5% (22,5 miljoen km²) vanne werreldzieëje. Doordet de oceanen oet zaatwater bestaon vindj de bevrering plaats bie 'n temperatuur van heugstes -1,8 °C. 't Zieë-ies besleit inne wintjer e grótter gebied es inne zomer. Róntjelóm Antarctica (ane zuudpoeal) kump väöl mieë zieë-ies veur es bieje naordpoeal.

Zieë-ies speeltj 'n wichtige rol in 't klimaatstèlsel vanne aerd. 't Zieë-ies is euverwaegendj bedèk mit snieë en kènmirk zich door 'n hieël hoeag waerketsingsvermeuge (albedo) van 't zónleech. Wiel juus e groeat deil vanne kortegolfstraoling doren iesvriejen oceaan wuuert absorbeerdj, waerkets 't zieë-ies dees straoling. Dees trögkkoppeling versterk zich en haet 'ne groeaten invlood oppe straolingsbalans. In taengestèlling toet landjies haet 't smultje van 't zieë-ies gènnen drekken invlood op 't zieëspegel.