Прејди на содржината

Група 3 на периодниот систем

Од Википедија — слободната енциклопедија
Група 3 на периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
Групен бр. по МСЧПХ 3
Име по елемент скандиумска група
CAS-број
(САД, шема A-B-A)
IIIB
IIIA

↓ Периода
4
Слика: Scandium crystals
Скандиум (Sc)
21 Преоден метал
5
Слика: Yttrium crystals
Итриум (Y)
39 Преоден метал
6
Слика: Lutetium crystals
Лутециум (Lu)
71 Лантаноид
7 Лоренциум (Lr)
103 Актиноид

Легенда

првобитен елемент
синтетички елемент
Боја на атомскиот број:
црна=цврст

Елементите од третата група се хемиски елементи кои ја сочинуваат третата вертикална колона од периодниот систем.

МСЧПХ нема предложено специфична форма на периодниот систем, па затоа се користат најразлични конвенции за третата група. Следните преодни метали од d-блокот се сметаат секогаш за дел од оваа група:

Кога се дефинира остатокот од групата 3, постојат четири различни конвенции. (Види и Број на група на лантаноидите и актиноидите):

  • Некои периодни системи [1] ги вклучуваат лантанот (La) и актиниумот (Ac), кои се почетните елементи на лантаноидите и актиноидите, соодветно, како останатите членови на групата 3. Во нивните најчесто вбројувани трипозитивни јонски форми, овие елементи не поседуваат делумно пополнети f-орбитали, како резултат на што имаат својства на елементите од d-блокот.
  • Некои периодни системи [2] ги вклучуваат лутециумот (Lu) и лоренциумот (Lr) како останатите членови на групата 3. Овие елементи се крајни во редовите на лантаноидната и актиноидната серија, соодветно. Овој распоред е застапуван од Глен Т. Сиборг. Додека f-обвивката е пополнета во најниското енергетско ниво на електронската конфигурација кај двата елемента, тие повеќе се однесуваат како метали од d-блокот на елементи отколку како лантаноиди и актиноиди, поради што пројавуваат многу слични својства со Sc и Y. За Lr, ова однесување е очекувано, но не е набљудувано бидејќи од овој елемент не можат да се издвојат доволни количества.

Постојат и трета и четврта алтернатива за елементите од третата група:

  • Третата алтернатива е онаа која ги вбројува лутециумот, ловренциумот и сите 28 лантаноиди и актиноиди во групата 3. Лантаноидите, како електропозитивни тривалентни метали имаат блиска хемија и сите покажуваат сличности со Sc и Y.
  • Четвртата алтернатива е онаа која ги изостава лутециумот, ловренциумот, лантаноидите и актиноидите од групата 3. Лантаноидите поседуваат додатни својства карактеристични за нивните полупополнети f-орбитали кои не се својствени за Sc и Y. Понатаму, актиноидите покажуваат многу поголема хемија (на пример, со оксидационите броеви) во нивните серии отколку лантаноидите, со што споредбите со Sc и Y се помалку корисни.

Скандиумот, итриумот и лантаноидите (со исклучок на прометиумот) се наоѓаат заедно во Земјината кора и се релативно позастапени во споредба со повеќето метали од d-блокот, но се често потешки за екстракција од нивните руди.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]