Jump to content

ट्रांझिस्टर

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
निरनिराळे ट्रांझिस्टर

ट्रांझिस्टर हा अर्धवाहक गटातील एक इलेक्ट्रॉनिक घटक आहे. याला तीन पाय असतात. दोन डायोडची विशिस्ट पद्धतीने केलेेली रचना आणि जोडणी


१९४७ साली विल्यम शॉकली, जॉन बारडीन, वाल्टर ब्रटन या अमेरिकन वैज्ञानिकांनी ट्रांझिस्टरचा शोध लावला. जर्मेनियम, सिलिकॉन, इंडियम अशा अर्धवाहक मूलद्रव्यांपासून बनवलेल्या या इलेक्ट्रॉनिक घटकामुळे इलेक्ट्रॉनिक विश्वात अभूतपूर्व क्रांती झाली आणि सर्कीट अतिशय छोटे झाले.

महत्त्व

[संपादन]

ट्रांझिस्टर वापरून बनवलेली सर्कीट आकाराने लहान व जलद झाली. ट्रांझिस्टरचा सर्वात महत्त्वाचा गुण म्हणजे याला फारच कमी उर्जा लागते.

उपयोग

[संपादन]

कार्य कसे चालते

[संपादन]
ट्रांझिस्टर-ॲंप्लिफायर मध्ये असलेला उपयोग
ट्रांझिस्टर-साध्या सर्किट मध्ये उपयोग
ट्रांझिस्टर ग्राफ

ट्रांझिस्टरचा स्विच म्हणून उपयोग

[संपादन]

ट्रांझिस्टरचा ॲंप्लिफायर म्हणून उपयोग

[संपादन]

ट्रांझिस्टरचा ॲप्लिफायर म्हणून उपयोग

[संपादन]

फायदे

[संपादन]

तोटे

[संपादन]

प्रकार

[संपादन]
  • जर्मेनियम
  • सिलीकॉन
  • फिल्ड इफेक्ट(FET)
  • जंक्शन फिल्ड इफेक्ट(JFET)
  • मेटल ऑक्साइड सिलीकॉन फिल्ड इफेक्ट(MOSFET)

चित्र दालन

[संपादन]
पहिल्या चालू असलेल्या ट्रांझिस्टरची एक प्रतिकृती

अधिक वाचने

[संपादन]
  • Amos S W & James M R. Principles of Transistor Circuits.
  • Horowitz, Paul & Hill, Winfield. The Art of Electronics.
  • Riordan, Michael & Hoddeson, Lillian. Crystal Fire. The invention of the transistor & the birth of the information age
  • Warnes, Lionel. Analogue and Digital Electronics.

बाह्य दुवे

[संपादन]

डाटाशीटस्

[संपादन]

इ.स. १९६० पासून अनेक प्रकारचे ट्रांझिस्टर उपलब्ध झाले आहेत. त्यासाठी लागणारे विश्लेषण खालील डाटाशीट्स मध्ये मिळेल.

  • 2N3904/2N3906, BC182 Archived 2008-07-23 at the Wayback Machine./BC212 and BC546/BC556: Ubiquitous, BJT, general-purpose, low-power, complementary pairs. They have plastic cases and cost roughly ten cents U.S. in small quantities, making them popular with hobbyists.
  • AF107: Germanium, 0.5 watt, 250 MHz PNP BJT.
  • BFP183: Low power, 8 GHz microwave NPN BJT.
  • LM394 Archived 2008-05-28 at the Wayback Machine.: "supermatch pair", with two NPN BJTs on a single substrate.
  • 2N2219A/2N2905A: BJT, general purpose, medium power, complementary pair. With metal cases they are rated at about one watt.
  • 2N3055/MJ2955: For years, the venerable NPN 2N3055 has been the "standard" power transistor. Its complement, the PNP MJ2955 arrived later. These 1 MHz, 15 A, 60 V, 115 W BJTs are used in audio power amplifiers, power supplies, and control.
  • 2N7000 is a typical small-signal field-effect transistor.
  • 2SC3281/2SA1302: Made by Toshiba, these BJTs have low-distortion characteristics and are used in high-power audio amplifiers. They have been widely counterfeited [१] Archived 2008-12-18 at the Wayback Machine..
  • BU508[permanent dead link]: NPN, 1500 V power BJT. Designed for television horizontal deflection, its high voltage capability also makes it suitable for use in ignition systems.
  • MJ11012/MJ11015: 30 A, 120 V, 200 W, high power Darlington complementary pair BJTs. Used in audio amplifiers, control, and power switching.
  • 2N5457/2N5460: JFET (depletion mode), general purpose, low power, complementary pair.
  • BSP296/BSP171: IGFET (enhancement mode), medium power, near complementary pair. Used for logic level conversion and driving power transistors in amplifiers.
  • IRF3710/IRF5210 Archived 2008-12-18 at the Wayback Machine.: IGFET (enhancement mode), 40 A, 100 V, 200 W, near complementary pair. For high-power amplifiers and power switches, especially in automobiles.

ज्या पार्टचे क्रमांक "2S" पासून सुरू होतात ते जपानी आहेत. ज्या पार्टचे क्रमांक 2SA वा 2SB ते PNP BJTs आहेत. ज्या पार्टचे क्रमांक 2SC or 2SD ते NPN BJTs आहेत. ज्या पार्टचे क्रमांक 2SJ ते P-channel FETs आहेत. (दोन्ही JFETs आणि MOSFETs). ज्या पार्टचे क्रमांक 2SK ते N-channel FETs आहेत. (दोन्ही JFETs आणि MOSFETs).

पॅटेंट्स

[संपादन]

निनाद ००:१३, २४ डिसेंबर २००८ (UTC)