सामग्रीमा जानुहोस्

बर्मेली भाषा

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
बर्मेली भाषा
म्यानमार भाषा
မြန်မာစာ
मूलभाषीम्यानमार
क्षेत्रबर्मा
रैथाने(हरू)बमर जनता
मातृभाषी वक्ता३.३ करोड
प्रारम्भिक रूप
बर्मेली वर्णमाला
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा
 म्यानमार
नियामक संस्थाम्यानमार भाषा आयोग
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-१my
आइएसओ ६३९-२bur (B)
mya (T)
आइएसओ ६३९-३mya
बर्मी भाषा बोलिने क्षेत्रहरू (गाढा नीलोमा ती क्षेत्रहरू जहाँ यो अधिक व्यापक रूपमा बोलिन्छ)। (नक्सामा भाषा बहुसङ्ख्यक वा अल्पसङ्ख्यक कहाँ छ भनेर सङ्केत गर्दैन।)

बर्मेली (မြန်မာဘာသာ) म्यानमारमा बोलिने एक चिनियाँ तिब्बती भाषा हो, जहाँ यो आधिकारिक भाषा, सम्पर्क भाषा, र देशको प्रमुख जातीय समूह बर्मेलीहरूको मातृभाषा हो। बङ्गलादेशको चटगाउँ पहाडी क्षेत्र (राङ्गमाती, बन्दरबन, खगराचरी, कोक्स बजार) र उत्तरपूर्वी भारतको त्रिपुरा राज्यमा आदिवासी जनजातिहरूले पनि बर्मेली भाषा बोल्छन्। बर्मेली म्यानमारको साझा भाषा हो, जुन देशमा सबैभन्दा बढी बोलिने भाषा हो।[]

बर्मेली भाषा तिब्बती-बर्मेली भाषा-परिवारमा आउने गर्छ जून आर्य तथा चीनी भाषा परिवारको बीचमा हो। तिब्बती-बर्मेली भाषापरिवारमा पनि बर्मेली शाखा तथा तिब्बती शाखा भन्ने दुइ प्रकार छन्।

बर्मेली भाषाको सामान्य विशेषताहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  • बर्मेली भाषाको अधिकांश शब्द एक वा दुइ अक्षरको हुन्छ तर त्यससँगै प्रत्यय जोडिएको कारण त्यसको एकाक्षरीपन लुकेको हुन्छ।
  • बर्मेली भाषा एक टोनल भाषा हो। यसमा तीनवटा टोन छन्- उच्च, मध्यम र तल्लो।
  • बर्मेलीमा ३३ व्यञ्जन र ७ स्वर छन्।
  • अन्य भाषाझैँ बर्मेली भाषाका दुइ रूप छन् - मौखिक तथा लिखित रूप र दुबै रूपमा केवल शब्दावलीको मात्र अन्तर नभएर व्याकरणमा पनि अन्तर हुन सक्छ।

बर्मेली वर्णमाला ३३ अक्षरहरू र १२ स्वरहरू मिलेर बनेको छ र बायाँबाट दायाँ लेखिएको छ। यसलाई शब्दहरू बीच कुनै खाली ठाउँहरू आवश्यक पर्दैन, यद्यपि आधुनिक लेखनमा सामान्यतया पढ्ने क्षमता बढाउन प्रत्येक क्लज पछि खाली ठाउँहरू समावेश हुन्छन्।[]

यसको गोलाकार अक्षरहरू र उपचिह्न द्वारा विशेषता, अक्षरात्मक लिपि हो, सबै अक्षरहरूमा अन्तर्निहित स्वरहरू छन्। अन्य ब्राह्मी लिपिहरू जस्तै व्यञ्जनहरूलाई उच्चारणको आधारमा छवटा व्यञ्जन समूहहरूमा व्यवस्थित गरिएको छ। स्वर चिह्नहरू र स्वर परिमार्जनहरू अक्षरहरूको बाँया, दायाँ, माथि र तल राखिएको उपचिह्नको रूपमा लेखिन्छन्।[]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in Nationalencyklopedin
  2. Benedict, Paul K. (Oct–Dec १९४८), "Tonal Systems in Southeast Asia", Journal of the American Oriental Society 68 (4): 184–191, जेएसटिओआर 595942, डिओआई:10.2307/595942 
  3. Bradley, David (Spring १९९३), "Pronouns in Burmese–Lolo", Linguistics of the Tibeto-Burman Area 16 (1)।