Rotterdam groener, socialer en hoger (I)

Na het verschijnen van mijn nieuwste boek ‘Metamorfose in Rotterdam’ ben ik nog eens goed door alle bouwplannen en -ontwikkelingen tot en met 2036 gegaan. Ik ontdekte een aantal opmerkelijke ontwikkelingen: veel projecten hebben naast hoogbouw (gelukkig) ook aandacht voor een groene omgeving en duurzaamheid, maar ook voor de betaalbaarheid van huizen. Om de metamorfose nog beter in beeld te brengen is er daarom sinds vandaag een update beschikbaar van ‘Metamorfose in Rotterdam’. Daarin is de metamorfosemeter opgenomen, een 4 dimensionaal overzicht met de belangrijkste bouwprojecten en-plannen van Rotterdam uitgezet naar tijd, locatie, duurzaamheid en betaalbaarheid.

Dit is het eerste artikel van een 4-luik over de belangrijkste veranderingen in Rotterdam die op dit moment volop aan de gang zijn: de stad wordt groener, socialer en hoger met als slot een overzicht van locaties waar de metamorfose van Rotterdam het grootst zal zijn. Vandaag: groener Rotterdam over de 'big seven' groenprojecten, next level groen en onzichtbaar groen. 

'Big Seven' groenprojecten

Rotterdam kent al 4 grote stadsparken, Het Park, Kralingse Bos, Vroesenpark en Zuiderpark, en er zijn maar liefst 54 wijk- en buurtparken waaronder mijn persoonlijke favorieten Historische Tuin Schoonoord en Trompenburg Tuinen en Arboretum.

Foto boven: Historische Tuin Schoonoord in hartje stad achter Dijkzigt, een voormalige buitenplaats ontworpen in Engelse landschapsstijl (Foto: Harold Verhagen, 2019).

In de metamorfosemeter van Rotterdam staan in totaal 17 geplande bouwprojecten die een belangrijke bijdrage gaan leveren aan een groener Rotterdam. De metamorfosemeter is sinds deze week voor het eerst gepubliceerd in de update van Metamorfose in Rotterdam, hier te verkrijgen als e-book.

Best al veel groen zou je zeggen. Zekers, maar you ain't seen nothing yet. Er waart een ware groene revolutie door de stad. Allereerst zijn daar de big seven, 7 groene ambitieuze stadsprojecten met nieuwe parken en bestaande pleinen die getransformeerd worden tot groene pleinen. Kernelementen zijn het verlagen van hittestress, opvangen van water, minder auto's en vooral de meer ruimte voor wandelaars en fietsers. Hieronder drie voorbeelden waar nu aan gewerkt wordt: Hofplein, Rijnhavenpark en Getijdenpark Brienenoord.

Foto boven: Eiland Van Brienenoord voor de transformatie naar Getijdenpark Brienenoord (Foto: Harold Verhagen, 2019).

Naast de zeven stadsprojecten is recent het langste natuurdak van Nederland opgeleverd, wordt er gewerkt aan de langste geveltuin van Nederland en zijn er plannen voor het Coolhavenpark van maar liefst 12.000 m2. Nog ambitieuzer zijn de plannen voor het overkappen van diverse wegen waardoor er compleet nieuwe landschappen zullen ontstaan. Een mooi voorbeeld is de ‘groene gordel’ die ontstaat als de A20 zou worden overkapt en het Kralingse Bos wordt verbonden met de Bergse Plassen en de Rotte. Er zal nog wel heel wat water door de Rijn (bij ons de Nieuwe Maas) stromen voordat dit allemaal gerealiseerd is en voor wie niet kan wachten is er nu al de 8 km lange groene wandeling door Rotterdam-West. Rotterdam krijgt meer groene stadslongen en als alles af is kan je straks door heel Rotterdam van park naar park in het groen lopen. 

'Next level' groen

Het 'next level' groen van Rotterdam vinden we in verschillende nieuwbouw-projecten waar uitgebreide binnentuinen en parken worden gecreëerd en op bestaande gebouwen met daktuinen en -parken. Enkele mooie voorbeelden van het 'next level' groen zijn Lloyd Yard - met een binnentuin van 2.800 m2, groene gevels, daktuinen en een loopbrug met uitzicht over de Nieuwe Maas - de Groene Kaap - waar het park langs en over de huizen heen slingert - en Hofbogenpark, een 2 km lang groen wandelpark op hoogte dwars door Rotterdam

Foto boven: Binnentuin de Groene Kaap (Foto: Harold Verhagen, 2021).

Onzichtbaar groen

Als laatste maar zeker niet onbelangrijk is het onzichtbare groen. Dit zijn de bouwprojecten in Rotterdam die bijdragen aan klimaatbestendigheid, CO2 verlaging en circulariteit. Klimaatbestendig bouwen is hot in Rotterdam. Om te kunnen wonen en werken zonder de risico’s van een stijgende zeespiegel of extreme regenbuien zijn recent de havenlofts opgeleverd in de Nassauhaven en zal in juni dit jaar het grootste drijvende kantoor ter wereld - Floating Office Rotterdam - haar deuren openen in de Rijnhaven. In dit drijvende kantoor neemt het Global Center on Adaptation haar intrede en er zal ook een publiek gedeelte komen met een terras en een zwembad in de Rijnhaven.

Foto boven: Havenlofts in de Nassauhaven (Foto: Harold Verhagen, 2021).

Verder zijn er in Rotterdam diverse bouwplannen waar voornamelijk met hout wordt gewerkt omdat bomen tijdens hun leven CO2 opslaan die pas vrij komt bij verbranding of verrotting. Houten gebouwen gaan lang mee en de CO2 zit opgesloten in het hout. Hiermee wordt voor een lange periode voorkomen dat de CO2 in de atmosfeer komt. De eerste houten woontoren van Rotterdam, SAWA, wordt 50 meter hoog en is momenteel in ontwikkeling op de Lloydpier. Er wordt alleen gebruik gemaakt van hout afkomstig van duurzaam bosbeheer en plant voor elke gekapte boom voor dit gebouw drie bomen terug.

Foto boven: Het perceel op de Lloydpier waar de eerste houten woontoren van Rotterdam, SAWA, wordt gebouwd (Foto: Harold Verhagen, 2021).

Tot slot zit onzichtbaar groen of duurzaamheid ook besloten in hergebruik van materialen danwel het mogelijk maken van hergebruik oftewel circulariteit. Op onderstaande foto van de projecten Rijnhavenpark, Fenix lofts en Floating Office Rotterdam in de Rijnhaven is in een beeld groen, hergebruik en klimaatadaptatie gevangen. De Fenix lofts zijn gebouwd bovenop de voormalige Fenixloodsen uit 1922 en het Floating Office - met groen dak en zonnepanelen - is zo modulair gebouwd dat het meeste materiaal hergebruikt kan worden. Op de voorgrond van de foto zijn ook de bakken zichtbaar waar het eerste deel van het drijvende park op wordt gebouwd dat de gehele Rijnhaven zal omsluiten.

Foto boven: Nog weinig groen te zien in de Rijnhaven op 21 maart 2021, International Day of Forests, behalve het groene dak van Floating Office dat inmiddels op zijn plaats ligt (tussen de 2 gele kranen). Maar dat gaat snel veranderen. Straks kun je het rondje Rijnhaven doen op een drijvend park met bomen en veel groen (Foto: Harold Verhagen, 2021).