show episodes
 
In het nieuwe seizoen van Future Affairs onderzoeken journalist Wouter van Noort en filosoof Jessica van der Schalk één van de moeilijkste vraagstukken van de wetenschap. Een zoektocht langs het brein, mystieke ervaringen, psychedelica, filosofie, evolutiebiologie en zelfs de kwantumfysica voor een antwoord op de vraag: wat is ons bewustzijn? Hoe kan het dat wij een ervaring hebben?
  continue reading
 
Artwork

1
Irrationeel Ritueel

Reinilde & Charlotte

Unsubscribe
Unsubscribe
Maandelijks
 
In de Irrationeel Ritueel Podcast, Hoe zijn vrouwen te begrijpen? associëren vrijstudeerder Charlotte en kunstenaar Reinilde vrij over hoe de mens -de wereld en elkaar- in verschillende tijden proberen te begrijpen, en in bedwang proberen te houden. Ze gaan van de hak op de tak, van Conspiracy tot Europese gewoontes en geloven voor Roomse tijden, onze huidige Nederlandse identiteit, magie, sjamanisme en aan verhalen waar de mens niet zonder kan, en de keerzijde van ratio. Soms is het moeilij ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Social media bubbles, manipulatie en deepfakes: de waarheid ligt zwaar onder vuur. Volgens veel onderzoekers stevenen we af op een 'infocalyps', een situatie waarin álle informatie verdacht is. Maar er wordt hard gewerkt aan oplossingen, bijvoorbeeld door filosofiehoogleraar Catarina Dutilh Novaes (VU) en blockchainpionier Sebastiaan van der Lans, …
  continue reading
 
Hoe meer data je over de wereld verzamelt, hoe beter je weet hoe die in elkaar zit - toch? Volgens onze gast, natuurkundige en filosoof Bernardo Kastrup, is dat een grote misvatting. Hij laat op basis van recente experimenten in de kwantumfysica zien dat er iets rammelt aan de belangrijkste aannames van veel wetenschappers - en technologiebedrijven…
  continue reading
 
Bijna vijf jaar nadat het Parijs-akkoord tegen klimaatverandering werd gesloten is dit jaar toch weer een van de warmste ooit. In de wetenschap en zelfs bij de VN gaan stemmen op over een megalomane technologische noodrem om opwarming van de aarde tegen te gaan: geo-engineering. Futuristische technieken om de zon te dimmen of om CO2 grootschalig ui…
  continue reading
 
We sluiten onszelf op in informatiebubbels en door de lockdowns ook in onze huizen. Daardoor denken we steeds kleiner, vreest kunstenaar Daan Roosegaarde. Dat terwijl de grote crises van nu juist enorm veel creativiteit en verbeeldingskracht vragen. We vroegen aan de technologiekunstenaar: wat is er nodig om uit deze neerwaartse spiraal te komen? H…
  continue reading
 
Wat nou als er een manier zou zijn om de toekomst te voorspellen? En niet alleen voorspellen, maar ook beïnvloeden door slim in te grijpen? Er is een nieuwe tak van wetenschap in opkomst waarmee dat mogelijk lijkt te worden: de complexiteitswetenschap. Hoogleraar Peter Sloot vertelt over deze innovatieve mix van psychologie, natuurkunde en informat…
  continue reading
 
We leven in de begraafplaats van de natuur. Onze gebouwen, voertuigen, wegen en bruggen zijn gemaakt van dode materialen. Wat als die zouden leven? Dat is het levenswerk van biodesigner Bob Hendrikx. Hij haalde het wereldnieuws met de door hem uitgevonden doodskist van levende schimmeldraden, mycelium. Als het aan hem ligt het bouwmateriaal van de …
  continue reading
 
Internet zou een emancipatiemachine worden, een motor van democratisering. Maar de laatste tijd zien we ook de keerzijdes: nepnieuws, extremisme, cyberaanvallen, en het lijkt eerder erger te worden dan beter. Van de bestorming van het Capitool tot historisch grote hacks in de afgelopen weken. Volgens Stanford-onderzoeker en oud-Europarlementariër M…
  continue reading
 
Gaan we met zonne-auto's, persoonlijke drones en elektrische vliegtuigen méér reizen? Of zorgt de pandemie voor fijnere buurten dichtbij met minder reiskilometers? En wie is er verantwoordelijk voor nadelige bijeffecten van futuristische vervoerstechnologie? Met hoogleraar Maarten Steinbuch verkennen we de exponentiële toekomst van vervoer. Abonnee…
  continue reading
 
Een beter klimaat begint niet bij jezelf maar bij Shell en China, toch? Dat is veel te simpel gezegd, volgens Babette Porcelijn. Zij deed jarenlang onderzoek, schreef twee boeken en geeft ons tips. Met welke vijf concrete acties maak je de grootste impact, en hoe doe je dat op zo'n manier dat je leven fijner wordt in plaats van schraler? Er zijn no…
  continue reading
 
De maatschappij van de toekomst wordt niet alleen door technologie gevormd maar vooral door mensen, jónge mensen. Zij zitten nu in de bloei van hun leven verplicht binnen en op afstand van elkaar. En corona is niet de enige crisis die deze generatie jongeren voor de kiezen krijgt: straks ook een dijk van een recessie en dan hebben we het nog niet e…
  continue reading
 
Deepfakes, conspiracies, nepnieuws: er lijkt op internet een perfecte storm op te steken van desinformatie. Nieuwe technologieën maken steeds levensechte manipulaties van beelden mogelijk, en het wordt moeilijker dan ooit om echt van nep te onderscheiden. Iedereen lijkt steeds meer in een eigen werkelijkheid te leven. Maar geven we technologie niet…
  continue reading
 
Vooral niet serieus nemen, die trendwatchers met hun grootse pandemievoorspellingen over het "nieuwe normaal" en de "grote reset", zegt hoogleraar Jan Rotmans. Volgens hem is dat veel te kortzichtig gedacht. Hij stelt daar een toekomstvisie tegenover waarin Nederland in 2120 is veranderd in een watergebied vol drijvende steden. Hij laat zien wat er…
  continue reading
 
Robotchirurgen, VR-spreekkamers en Apple-ziekenhuizen? De zorg verandert zeker, maar op een andere manier dan de techvoorspellers denken. Marlies Schijven nam ons mee in haar visie voor de zorg in 2031. Ze is chirurg, hoogleraar serious gaming en adviseert het ministerie van Volksgezondheid over datatoepassingen tijdens de pandemie. Zij werkt aan z…
  continue reading
 
Machines maakten onze spierkracht al overbodig, en datzelfde lijkt kunstmatige intelligentie nu te doen voor onze denkkracht. Velen waarschuwen voor de gevaren van AI: bestaande ongelijkheden worden vergroot, beslissingen over mensen worden onnavolgbaar en de macht van de Big Tech wordt nog groter. Maar Sennay Ghebreab (UvA) ziet juist de kansen vo…
  continue reading
 
Elektrische auto's doen uitlaatgassen verdwijnen, het internet ruikt naar niks en bij een Zoom-meeting ruik je ook alleen jezelf. De rol van geur wordt eerder kleiner dan groter in een digitalere, duurzamere wereld, toch? Niet als je het vraagt aan geurhistorica Caro Verbeek. Ze neemt ons mee langs de geur van Cleopatra, Napoleon en de geur van gev…
  continue reading
 
Future Affairs LIVE: De mensheid is in staat pandemieën te creëren, nucleaire oorlogen te starten en de natuur nog verder te ontregelen. Maar een moreel kader om dat níet te doen ontbreekt. De kans dat we deze eeuw als mensheid ten onder gaan is volgens de wereldberoemd moraalfilosoof Toby Ord zo’n 1 op 6. De hoogste tijd dat we een plan maken voor…
  continue reading
 
Volgens Oxford-historicus Philipp Blom staan we aan de vooravond van een 'geestbeving': de huidige manier van leven is onhoudbaar. Hij onderzocht historische omwentelingen zoals oorlogen, pandemieën en klimaatveranderingen en concludeert: de mensheid moet zich schrap zetten. Abonneer je hier op de Future Affairs nieuwsbrief: nrc.nl/futureaffairs Ga…
  continue reading
 
Psychedelica zoals ayahuasca en truffels duiken de laatste tijd op uiteenlopende plekken op: van therapie tot ceremonie tot de beurs. Het is steeds meer de vraag of we de effecten van psychedelica kunnen wegwuiven als betekenisloze hallucinaties omdat mensen levensveranderende inzichten kunnen krijgen tijdens een trip. Wat kunnen deze middelen bren…
  continue reading
 
Het BBP, het bruto binnenlands product, is de belangrijkste maatstaf om wereldwijd te meten en te vergelijken hoe het met samenlevingen gaat. Toch is er enorme behoefte om op een andere manier te kijken naar de wereld, maar dat komt maar niet van de grond. Ons idee over de wereld en hoe het met ons gaat wordt nog altijd voornamelijk gekleurd door l…
  continue reading
 
Het klimaatprobleem reduceren we tot CO2-uitstoot, een virus tot R-getal en de biodiversiteitscrisis tot een uitstervende neushoorn. Volgens filosoof René ten Bos is dit denken gevaarlijk eenvoudig. De complexe uitdagingen van de toekomst vergen een totaal nieuwe manier van problemen oplossen. Abonneer je hier op de Future Affairs nieuwsbrief: nrc.…
  continue reading
 
Artificiële intelligentie (AI) zit allang in de haarvaten van de samenleving, maar volgens prof. Haroon Sheikh is Nederland niet klaar voor de enorme gevolgen daarvan. Volgens Sheikh is het een technologie die net zoveel gaat veranderen als elektriciteit of de verbrandingsmotor. Van een Oudgriekse oorlogsrobot tot predictive policing, al millennia …
  continue reading
 
Digitalisering dendert over ons, en over de maatschappij, heen lijkt het soms. Maar is digitalisering wel zo onvermijdelijk? Bepalen we dat niet gewoon zélf? En zijn de enorme datacenters daarvoor in het landschap wel echt nodig? Techpionier Marleen Stikker onderzoekt vanuit welke ideeën technologie is ontwikkeld en of die ideeën nog wel aansluiten…
  continue reading
 
In de neurowetenschap blijft één onderwerp een groot mysterie: wat is bewustzijn? Hoeveel scanners en data onderzoekers er ook tegenaan gooien, een sluitende verklaring is er niet voor het feit dat we de wereld ervaren zoals we die ervaren. Volgens hoogleraar psychiatrie Sarah Durston is het daarom tijd voor een radicaal andere blik op ons bewustzi…
  continue reading
 
Bomen die als internetzendmasten kunnen werken, schilden van woestijnkevers als inspiratie voor wateropvang-technieken: als het aan kunstenaar Jalila Essaïdi ligt, is het tijd om om veel nieuwsgieriger naar de natuur te kijken. Evolutie heeft namelijk al miljoenen jaren lang talloze problemen slim opgelost met superefficiënte innovaties. Volgens ha…
  continue reading
 
Moet de Maas eigen rechten krijgen? Moet de Noordzee zelf vervuilers kunnen aanklagen? Wereldwijd komt een beweging op stoom om bergen, bossen en rivieren rechtspersoonlijkheid te geven, en om misdaden tegen de natuur als 'ecocide' te vervolgen. Gaat het recht straks het klimaat redden? Met onderzoeker en pionier Daphina Misiedjan verkennen we een …
  continue reading
 
Complotdenken is zichtbaarder dan ooit. Neem deze mensen serieus, luister naar ze in plaats van ze weg te zetten als 'wappie', zegt socioloog Jaron Harambam. Laten hun zorgen zien wat er daadwerkelijk misgaat in de samenleving, en wat er de komende jaren aan maatschappelijke veranderingen opborrelt? Abonneer je hier op de Future Affairs nieuwsbrief…
  continue reading
 
Future Affairs LIVE: De moderne samenleving maakt blind voor verbindingen tussen mens en natuur, denkt schrijver Jeremy Lent. Hij onderzoekt de existentiële crisis die de westerse mens in zijn greep heeft gekregen en schetst een nieuw kader van betekenisgeving dat ons in een andere richting kan sturen. Lent integreert de laatste bevindingen uit de …
  continue reading
 
Hoogleraar duurzaamheid Pim Martens week af van wetenschappelijk gebaande paden en sprak vertegenwoordigers van inheemse volken, stamoudsten, religieuze leiders en een sjamaan. Waarom is het ontginnen van Mars volgens hen achteruitgang? Hoe anders is hun verhouding tot dieren en de natuur? Hoe kijken zij tegen de westerse manier van leven aan? En w…
  continue reading
 
Leven we inderdaad op een historisch keerpunt waarop de mensheid gedwongen wordt heel anders te leven? Wat zal de opvolger van het antropoceen zijn waarin de mens centraal stond? Kan de intelligentie van de natuur ons helpen een nieuwe weg in te slaan? Kunnen we omgaan met de overweldigende complexiteit van de uitdagingen die op ons afkomen? In dez…
  continue reading
 
Wat hebben bewustzijn en de kwantumfysica met elkaar te maken? Hersenonderzoeker Jacob Jolij kwam na jaren zoeken in het brein tot de conclusie dat bewustzijn daar niet goed is terug te vinden. Hij stuitte op fascinerende bevindingen in de deeltjesnatuurkunde en komt tot een theorie die bewustzijn verklaart als een dimensie zoals ruimte en tijd dat…
  continue reading
 
Bomen praten met elkaar, beschermen elkaar en voeden elkaar via een verfijnd ondergronds communicatienetwerk van schimmels en wortels. Wat als we met technologie kunnen aansluiten op dit wood wide web? Om natuur in de stad beter te verzorgen en dichterbij bij onszelf te brengen. Onze gast, MIT-ecoloog Nadina Galle, zet smartphones, satellieten en A…
  continue reading
 
Waar in de wereld is bewustzijn allemaal te vinden? Volgens duiker, bewustzijnsonderzoeker en filosoof Peter Godfrey-Smith op véél meer plekken dan vaak gedacht. Als dieren als octopussen, zeepaardjes en insecten - die mijlenver van ons afstaan in de grote stamboom van de evolutie - bewustzijn hebben: wat leert ons dat dan over onze eigen ervaring,…
  continue reading
 
Één worden met de natuur, samensmelten met de kosmos, opstijgen uit je lichaam: mystieke ervaringen bestáán, en komen dankzij de opkomst van psychedelica zoals ayahuasca steeds meer in de aandacht te staan. Zijn het betekenisloze hersenspinsels, of onthullen deze ervaringen iets over de aard van bewustzijn? We bespreken het met psychedelica-onderzo…
  continue reading
 
Met filosoof Peter Sjöstedt-Hughes duiken we in de ayahuasca, DMT en paddo's - én in ’the hard problem of consciousness’. Aan de hand van denkers als Nietzsche, Spinoza en Whitehead onderzoekt hij veranderde vormen van bewustzijn en zogeheten mystieke ervaringen. Praten met planten, één worden met de natuur of het universum: volgens hem moeten wete…
  continue reading
 
Vanaf aflevering 3 is de serie alleen in de NRC Audio app te beluisteren. Deze is gratis en je hoeft daar geen abonnement voor te hebben. Hier kun je de NRC Audio app downloaden Wat hebben bewustzijn en de kwantumfysica met elkaar te maken? Hersenonderzoeker Jacob Jolij kwam na jaren zoeken in het brein tot de conclusie dat bewustzijn daar niet goe…
  continue reading
 
Vanaf aflevering 3 is de serie alleen in de NRC Audio app te beluisteren. Deze is gratis en je hoeft daar geen abonnement voor te hebben. Hier kun je de NRC Audio app downloaden Waar in de wereld is bewustzijn allemaal te vinden? Volgens duiker, bewustzijnsonderzoeker en filosoof Peter Godfrey-Smith op véél meer plekken dan vaak gedacht. Als dieren…
  continue reading
 
Vanaf aflevering 3 is de serie alleen in de NRC Audio app te beluisteren. Deze is gratis en je hoeft daar geen abonnement voor te hebben. Hier kun je de NRC Audio app downloaden Één worden met de natuur, samensmelten met de kosmos, opstijgen uit je lichaam: mystieke ervaringen bestáán, en komen dankzij de opkomst van psychedelica zoals ayahuasca st…
  continue reading
 
Wat weten hersenwetenschappers nou over hoe ons brein het bewustzijn beïnvloedt? Welke rare hersenaandoeningen leren ons iets over hoe bewustzijn werkt? Volgens hoogleraar neurologie Cyriel Pennartz produceert ons brein een gecontroleerde hallucinatie die ons de realiteit heel anders doet ervaren dan die werkelijk is. Gast: Cyriel Pennartz Presenta…
  continue reading
 
Hoe kán het dat wij een ervaring hebben? Dat een verzameling materie zoals een mens ideeën en emoties kan hebben? Wetenschappelijke inzichten over deze eeuwige vraag zijn aan het verschuiven. Produceert ons brein bewustzijn, of ontvángt het iets? Dit is één van de grootste mysteries uit de moderne wetenschap, met enorme implicaties voor hoe we naar…
  continue reading
 
"Ons geld is stuk", volgens onze gast Bert Slagter. Kijk maar naar de negatieve rentes, hoge inflatie, in recordtempo bijgedrukte euro's. Is Bitcoin daardoor een serieus alternatief voor de euro? En wat als Bitcoin helemaal niet bestond: kunnen we de plannen van centrale banken en techreuzen voor digitaal geld wel vertrouwen? We duiken met Slagter …
  continue reading
 
In de neurowetenschap blijft één onderwerp een groot mysterie: wat is bewustzijn? Hoeveel scanners en data onderzoekers er ook tegenaan gooien, een sluitende verklaring is er niet voor het feit dat we de wereld ervaren zoals we die ervaren. Volgens hoogleraar psychiatrie Sarah Durston is het daarom tijd voor een radicaal andere blik op ons bewustzi…
  continue reading
 
Wat nou als er een manier zou zijn om de toekomst te voorspellen? En niet alleen voorspellen, maar ook beïnvloeden door slim in te grijpen? Er is een nieuwe tak van wetenschap in opkomst waarmee dat mogelijk lijkt te worden: de complexiteitswetenschap. Hoogleraar Peter Sloot vertelt over deze innovatieve mix van psychologie, natuurkunde en informat…
  continue reading
 
Digitalisering dendert over ons, en over de maatschappij, heen lijkt het soms. Maar is digitalisering wel zo onvermijdelijk? Bepalen we dat niet gewoon zélf? En zijn de enorme datacenters daarvoor in het landschap wel echt nodig? Techpionier Marleen Stikker onderzoekt vanuit welke ideeën technologie is ontwikkeld en of die ideeën nog wel aansluiten…
  continue reading
 
Hoe meer data je over de wereld verzamelt, hoe beter je weet hoe die in elkaar zit - toch? Volgens onze gast, natuurkundige en filosoof Bernardo Kastrup, is dat een grote misvatting. Hij laat op basis van recente experimenten in de kwantumfysica zien dat er iets rammelt aan de belangrijkste aannames van veel wetenschappers - en technologiebedrijven…
  continue reading
 
Bomen die als internet-zendmasten kunnen werken, schilden van woestijnkevers als inspiratie voor wateropvang-technieken: als het aan kunstenaar Jalila Essaïdi ligt, is het tijd om om veel nieuwsgieriger naar de natuur te kijken. Evolutie heeft namelijk al miljoenen jaren lang talloze problemen slim opgelost met superefficiënte innovaties. Volgens h…
  continue reading
 
Elektrische auto's doen uitlaatgassen verdwijnen, het internet ruikt naar niks en bij een Zoom-meeting ruik je ook alleen jezelf. De rol van geur wordt eerder kleiner dan groter in een digitalere, duurzamere wereld, toch? Niet als je het vraagt aan geurhistorica Caro Verbeek. Ze neemt ons mee langs de geur van Cleopatra, Napoleon en de geur van gev…
  continue reading
 
We sluiten onszelf op in informatiebubbels en door de lockdowns ook in onze huizen. Daardoor denken we steeds kleiner, vreest kunstenaar Daan Roosegaarde. Dat terwijl de grote crises van nu juist enorm veel creativiteit en verbeeldingskracht vragen. We vroegen aan de technologiekunstenaar: wat is er nodig om uit deze neerwaartse spiraal te komen? H…
  continue reading
 
In het nieuwe seizoen van Future Affairs onderzoeken journalist Wouter van Noort en filosoof Jessica van der Schalk één van de moeilijkste vraagstukken van de wetenschap. Een zoektocht langs het brein, mystieke ervaringen, psychedelica, filosofie, evolutiebiologie en zelfs de kwantumfysica voor een antwoord op de vraag: wat is ons bewustzijn? Hoe k…
  continue reading
 
Als GGZ-ervaringsdeskundige deed Charlotte onderzoek naar Mad Studies en wie er achter Stichting Helse Hex zat uit de jaren '80. Dit was een wegloophuis voor vrouwen uit de psychiatrie. Gerda Bouterse van de Helse Hex is te gast in deze aflevering, samen met activist Karlijn Roex, schrijver van het boek In Verwarde Staat. In dit gesprek hebben we h…
  continue reading
 
Hoe kan polygamie als sociale zekerheid fungeren? Charlotte legt uit hoe dit kan werken, en heeft het over haar reis in Indonesië. Spreekwoorden zijn net kleine edelstenen”, schreef Desiderius Erasmus. Reinilde komt aan met een reeks gezegdes en spreekwoorden van het internet en Charlotte probeert te raden wat deze betekenen, en heeft een tip van h…
  continue reading
 
Loading …

Korte handleiding