Betsy Blair
_5c.jpg) Betsy Blair (2007) | |
| Imię i nazwisko |
Elizabeth Winifred Boger |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
11 grudnia 1923 |
| Data i miejsce śmierci |
13 marca 2009 |
| Zawód |
aktorka |
| Współmałżonek |
Gene Kelly |
| Lata aktywności |
1947–2003 |
Betsy Blair, właśc. Elizabeth Winifred Boger (ur. 11 grudnia 1923 w Cliffside Park, zm. 13 marca 2009[1] w Londynie) − amerykańska aktorka filmowa, mieszkająca przez wiele lat w Londynie.
Była nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Clary Snyder w melodramacie Marty (1955)[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Cliffside Park w stanie New Jersey. Jej matka, Frederica Ammon, była nauczycielką, a jej ojciec, William Kidd Boger, był wspólnikiem w małej firmie brokerskiej zajmującej się ubezpieczeniami. Obaj byli wyznawcami Kościoła episkopalnego[3]. W wieku ośmiu lat zapisała się do szkoły tańca Swift Sisters i w 1933 wystąpiła przed Eleanor Roosevelt, wkrótce potem wygrała amatorski konkurs, dołączając do amatorskiego przedstawienia objazdowego i występując w lokalnym radiu, co motywowało ją do kariery tancerki[4]. Dołączyła do agencji modelek Johna Roberta Powersa i w wieku 12 lat cieszyła się stałym zainteresowaniem. Zapisała się do w Professional Children’s School na Manhattanie, ale ponieważ nie miała ona akredytacji, matka wysłała ją do lokalnej szkoły, aby mogła w końcu rozpocząć naukę w college’u.
W wieku 15 lat zapewniła sobie stypendium w Sarah Lawrence College. Wkrótce porzuciła szkołę i zaczęła karierę tancerki w jednym z nocnych klubów Nowego Jorku. W międzyczasie Blair dołączyła do chóru w International Casino na Times Square, a po jego zamknięciu od stycznia 1940 pracowała w chórze Diamond Horseshoe Billy’ego Rose’a, gdzie jako choreograf pracował Gene Kelly, starszy od niej o 12 lat aktor i tancerz, z którym zawarła związek małżeński 22 września 1941[5]. W wieku 18 lat urodziła córkę Kerry Kelly (ur. 16 października 1942).
Debiutowała na ekranie w roli Katie w filmie noir The Guilt of Janet Ames (1947) z Rosalind Russell. Chociaż zaczęła pojawiać się w kolejnych filmach, jej kariera stanęła w miejscu ze względu na poglądy polityczne i znalazła się na czarnej liście Hollywood. Wyznawała lewicowe poglądy polityczne i próbowała wstąpić do Partii Komunistycznej, ale jej wniosek został odrzucony, ponieważ partia uznała, że będzie bardziej wartościowa jako żona postępowego Gene’a Kelly’ego[3]. Sam Kelly nie był komunistą, a jego status cennej gwiazdy zapewnił parze pewną ochronę[3].
Za rolę Clary Snyder w melodramacie Delberta Manna Marty (1955) była nominowana do Nagrody Akademii, ale nie dostała statuetki[6]. Dwa lata później rozpadło się małżeństwo i 3 kwietnia 1957 doszło do rozwodu. Blair wyjechała do Paryża, grając w filmach francuskich, włoskich i hiszpańskich[4].
W 1963 przeniosła się do Londynu, gdzie 3 września 1963 wyszła za mąż za czesko−brytyjskiego reżysera filmowego pochodzenia żydowskiego, Karela Reisza, należącego do grupy tzw. „angielskich młodych gniewnych”[4]. U schyłku swojej kariery Betsy Blair grywała głównie w teatrze i filmach telewizyjnych, w tym w serialu Scarlett (1994)[7] z Joanne Whalley. W 2002 odrzuciła propozycję zagrania w Godzinach Stephena Daldry’ego ze względu na obowiązek opiekowania się schorowanym drugim mężem. Zasiadała w jury sekcji „Un Certain Regard” na 58. MFF w Cannes (2005).
Zmagała się z chorobą nowotworową. Zmarła 13 marca 2009 w wieku 85 lat[4][5].
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1947: Podwójne życie jako dziewczyna w sklepie z perukami
- 1948: Kłębowisko żmij jako Hester
- 1955: Marty jako Clara Snyder
- 1986: Zejście do piekieł jako Pani Burns
- 1988: Zdradzeni jako Gladys Simmons
- 1994: Scarlett jako siostra miłosierdzia
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Nagroda | Kategoria | Film |
|---|---|---|---|
| 1956 | Nagroda BAFTA | Najlepsza aktorka pierwszoplanowa[8] | Marty (1955) |
| 17. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji | Specjalne wyróżnienie[8] | Główna ulica (Calle Mayor, 1956) | |
| 2006 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chicago | Nagroda za całokształt twórczości[8] | – |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Amerykańska aktorka Betsy Blair nie żyje. Onet.pl, 21 marca 2009. [dostęp 2024-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Betsy Blair Awards. AllMovie. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- ↑ a b c Betsy Blair: The Memory of All That. Londyn: Elliott & Thompson, 2004. ISBN 1-904027-30-X.
- ↑ a b c d Dennis McLellan, Betsy Blair dies at 85; actress appeared in 'Marty', „Los Angeles Times”, 20 marca 2009 [dostęp 2024-08-25] (pol.).
- ↑ a b Margalit Fox, Betsy Blair, 85, Actress and Wife of Gene Kelly, Is Dead, „The New York Times”, 19 marca 2009 [dostęp 2024-08-25] (pol.).
- ↑ Brian Baxter, Obituary Betsy Blair, „The Guardian”, 16 marca 2009 [dostęp 2024-08-25] (pol.).
- ↑ Betsy Blair. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
- ↑ a b c Betsy Blair Awards. FamousFix. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Betsy Blair (1923−2009) w bazie IMDb (ang.)
- Betsy Blair w bazie Filmweb
- Betsy Blair w bazie Notable Names Database (ang.)