Przejdź do zawartości

Bill Paxton

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bill Paxton
Ilustracja
Bill Paxton (2014)
Imię i nazwisko

William Archibald Paxton

Data i miejsce urodzenia

17 maja 1955
Fort Worth, Teksas, USA

Data i miejsce śmierci

25 lutego 2017
Los Angeles

Zawód

aktor, reżyser, producent, scenarzysta

Współmałżonek

Kelly Rowan (1979–1980; rozwód)
Louise Newbury (1987–2017; jego śmierć)

Lata aktywności

1974–2017

William Archibald „Bill” Paxton[1][2] (ur. 17 maja 1955 w Fort Worth, zm. 25 lutego 2017 w Los Angeles[3]) – amerykański aktor, okazjonalnie reżyser, producent filmowy i scenarzysta. Czterokrotnie nominowany do Złotego Globu; jako podpułkownik John Paul Vann w telewizyjnym dramacie wojennym HBO Wojna kłamstw (A Bright Shining Lie, 1998) i trzykrotnie za rolę Williama Orville’a „Billa” Henricksona w serialu HBO Trzy na jednego (Big Love, 2006–2011).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Fort Worth w stanie Teksas jako syn Mary Lou (z domu Gray) i Johna Lane’a Paxtona, biznesmena, kierownika muzealnego i aktora[4][5]. Ukończył Arlington Heights High School w Fort Worth[6].

Absolwent Sir Francis Drake High School, Texas State University (wówczas znanego jako Southwest Texas State Univ.), i Richmond College w Anglii[7].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu studiów przeniósł się do Los Angeles, gdzie początkowo pracował jako scenograf przy filmach reżysera Rogera Cormana[8]. Zainspirowany tym, osiedlił się w Nowym Jorku, by w New York University doskonalić sztukę aktorską pod kierunkiem Stelli Adler.

Zadebiutował jako John w filmie Jonathana Demme’a Szalona mama (Crazy Mama, 1975) z Cloris Leachman, Stuartem Whitmanem i Ann Sothern. Wziął także udział w programie Saturday Night Live (1975). Pojawił się w 1982 r. w teledysku do piosenki Pat Benatar pt. Shadows of the Night (w roli niemieckiego żołnierza). Po udziale w thrillerze The Lords of Discipline (The Lords of Discipline, 1983) jako Gilbreath u boku Davida Keitha, zagrał niewielką rolę lidera punków w filmie sensacyjnym sci-fi Jamesa Camerona Terminator (The Terminator, 1984). Za rolę szeregowca Williama Hudsona w filmie sensacyjnym sci-fi Jamesa Camerona Obcy – decydujące starcie (Aliens, 1986) z Sigourney Weaver otrzymał nagrodę Saturna w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy. W komedii Johna Hughesa Dziewczyna z komputera (Weird Science, 1985) z Kelly LeBrock pojawił się jako Chet Donnelly, sadystyczny starszy brat Wyatta. W westernie George’a Pana Cosmatosa Tombstone (1993) wystąpił w roli Morgana, naiwnego brata Wyatta Earpa.

W ciągu ponad czterdziestu lat kariery wystąpił w wielu pamiętnych rolach. Szczególną popularność przyniosły mu jednak występy w hollywoodzkich przebojach lat 90.: Prawdziwe kłamstwa (True Lies, 1994) jako sprzedawca samochodów używanych, który oszukiwał Jamie Lee Curtis, Apollo 13 (1995) jako pilot wojskowy i astronauta Fred Haise[9], Twister (1996) i Titanic (1997)[10].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

2 października 1979 roku poślubił Kelly Lynn Rowan. Jednak 22 lipca 1980 doszło do rozwodu. 12 maja 1987 ożenił się z Louise Newbury[11]. Mieli dwójkę dzieci: syna Jamesa (ur. 1994) i córkę Lydię (ur. 19 grudnia 1997). Byli trzy dekady małżeństwem.

19 kwietnia 2009 oficjalnie dołączył do organizacji Gay & Lesbian Alliance Against Defamation (GLAAD), której celem jest zwalczanie homofobii[12].

Zmarł 25 lutego 2017 roku w Los Angeles wskutek powikłań pooperacyjnych[13] w wieku 61 lat. Miał tętniaka aorty[14].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Obsada

[edytuj | edytuj kod]
  • The Groove Tube (1974)
  • Crazy Mama (1975) jako John
  • The Six O’Clock Follies (1980)
  • Szarże (1981, Stripes) jako żołnierz
  • Night Warning (1981) jako Eddie
  • Fish Heads (1982)
  • Taking Tiger Mountain (1983)
  • The Lords of Discipline (1983) jako Gilbreath
  • Deadly Lessons (1983) jako Eddie Fox
  • Kostnica (1983, Mortuary) jako Paul Andrews
  • Koszmary (1983, Nightmares)
  • Impuls (1984, Impulse) jako Eddie
  • Ulice w ogniu (1984, Streets of Fire) jako Clyde
  • Terminator (1984, The Terminator) jako lider punków
  • The Atlanta Child Murders (1985) jako Campbell
  • Dziewczyna z komputera (1985, Weird Science) jako Chet
  • Komando (1985, Commando) jako oficer
  • Wczesny mróz (1985, An Early Frost) jako Bob Maracek
  • Obcy – decydujące starcie (1986, Aliens) jako szeregowiec W. Hudson
  • Fresno (1986) jako Billy Joe Bobb
  • Blisko ciemności (1987, Near Dark) jako Severen
  • Pass the Ammo (1988) jako Jesse Wilkes
  • Praise the Lord and Pass the Ammo (1988)
  • Rzeka wichru (1989, Slipstream) jako Matt Owens
  • Prawo krwi (1989, Next of Kin) jako Gerald Gates
  • Predator 2 (1990) jako Jerry Lambert
  • Policyjna gorączka (1990, The Last of the Finest) jako Howard „Hojo” Jones
  • Martwy mózg (1990, Brain Dead) jako Jim Reston
  • Okrutna przeszłość (1990, Back to Back) jako Bo Brand
  • Komando FOKI (1990, Navy SEALS) jako Dane
  • Ciemna strona (1991, The Dark Backward) jako Gus
  • Wstęp wzbroniony (1992, Trespass) jako Vince
  • Jeden fałszywy ruch (1992, One False Move) jako Dale Dixon
  • Włóczęga (1992, The Vagrant) jako Graham Krakowski
  • Uwięziona Helena (1993, Boxing Helena) jako Ray O’Malley
  • Tombstone (1993) jako Morgan Earp
  • Wirtualna rzeczywistość (1993, Future Shock) jako Vince
  • Monolit (1993, Monolith) jako Tucker
  • Indian Summer (1993) jako Jack Belston
  • Prawdziwe kłamstwa (1994, True Lies) jako Simon
  • Poza prawem (1994, Frank and Jesse) jako Frank James
  • Kolacja z arszenikiem (1995, The Last Supper) jako Zack
  • Apollo 13 (1995) jako Fred Haise
  • Twister (1996) jako Bill Harding
  • Czułe słówka ciąg dalszy (1996, The Evening star) jako Jerry Bruckner
  • Naciągacze (1997, Traveller) jako Bokky
  • Titanic (1997) jako Brock Lovett
  • The Unsinkable RMS Titanic (1997)
  • Prosty plan (1998, A Simple Plan) jako Hank Mitchell
  • Wielki Joe (1998, Mighty Joe Young) jako profesor Gregg O’Hara
  • Wielka blaga (1998, A Bright Shining Lie) jako John Paul Vann
  • U-571 (2000) jako porucznik komandor Mike Dahlgren
  • Granice wytrzymałości (2000, Vertical Limit) jako Elliot Vaughn
  • Ręka Boga (2001, Frailty) jako ojciec Fentona
  • American Experience: War Letters – Stories of Courage, Longing and Sacrifice (2002) jako narrator
  • Mali agenci 2: Wyspa marzeń (2002, Spy Kids 2: Island of Lost Dreams) jako Theme Park Owner
  • Ruch oporu (2003, Resistance) jako Ted
  • Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd (2003, Spy Kids 3: Game Over) jako Dinky Winks
  • Thunderbirds (2004) jako Jeff Tracy
  • Haven (2004)
  • Zabójczy kurort (2004, Club Dread) jako Kokosowy Pete
  • Wspaniałe Pustkowie. Spacer po Księżycu 3D (2005, Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D) jako (głos)
  • Trzy na jednego (2006)
  • The Good Life (2007) jako Robbie
  • Na skraju jutra (2014, Edge of Tomorrow) jako st. sierż. Farell
  • The Gamechangers (2015) jako Jack Thompson
  • Zbrodnie niewinności (2016, Mean Dreams) jako Wayne Caraway
  • Term Life (2016) jako Joe Keenan
  • Krąg (2017, The Circle) jako Vinnie

Aktor (gościnnie)

[edytuj | edytuj kod]
  • Autostopowicz (1983–1991, The Hitchhiker) jako Trout
  • Policjanci z Miami (1984–1989, Miami Vice) jako Vic Romano (1986)
  • Opowieści z krypty (1989–1996, Tales from the Crypt) jako Billy

Producent

[edytuj | edytuj kod]
  • Fish Heads (1982)
  • Naciągacze (1997, Traveller)

Reżyser

[edytuj | edytuj kod]
  • Fish Heads (1982)
  • Ręka Boga (2001, Frailty)
  • Najwspanialsza gra w dziejach (2005, The Greatest Game Ever Played)

Scenarzysta

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Bill Paxton. Listal. [dostęp 2009-08-02]. (ang.).
  2. Bill Paxton – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-01-01]. (węg.).
  3. James Hustis (2017-02-26): Bill Paxton (1955-2017). Find a Grave Memorial. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).
  4. Bill Paxton Biography (1955-). FilmReference.com. [dostęp 2009-08-02]. (ang.).
  5. Bill Paxton What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-02-28]. (ang.).
  6. Bill Paxton – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-12-08]. (rum.).
  7. Bill Paxton Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).
  8. Bill Paxton Biography [online], AllMovie [dostęp 2016-01-01] (ang.).
  9. Erin Mccann (2017-02-26): Bill Paxton, Star of 'Big Love' and Action Blockbusters, Dies at 61. „The New York Times”. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).
  10. Bill Paxton. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).
  11. Louise Newbury w bazie IMDb (ang.)
  12. Kathy Griffin, Bishop Gene Robinson, Milk, Desperate Housewives, The New Adventures Of Old Christine. GLAAD. [dostęp 2009-04-20]. (ang.).
  13. Nicholas Hautman (2017-02-26): Bill Paxton Dead: 'Titanic' and 'Aliens' Actor Dies at 61. „Us Weekly”. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).
  14. Bill Paxton’s Secret Health Battle – What Was Wrong with His Heart?. ExtraTV.com. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]