Przejdź do zawartości

Ludwig Guttmann

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ludwig Guttmann
Ludwig Guttmann na rosyjskim znaczku pocztowym

Ludwig Guttmann (ur. 3 lipca 1899 w Toszku[1], zm. 18 marca 1980 w Aylesbury, Wielka Brytania) – niemiecki lekarz neurolog pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ludwig Guttmann urodził się 3 lipca 1899 roku w Toszku (ówczesne Cesarstwo Niemieckie). W 1902 roku rodzina Guttmannów przeniosła się do Chorzowa, gdzie Ludwik zdał maturę i podjął się pracy jako wolontariusz w lokalnym szpitalu górniczym[2]. Chciał w nim pozyskać doświadczenie przed studiami lekarskimi. Tam pod wpływem śmierci jednego z pacjentów jako przyszłą specjalizację wybrał neurochirurgię[3]. W 1918 roku Ludwig rozpoczął studia medyczne we Wrocławiu. Następnie w latach 1919–1924 studiował medycynę we Freiburgu (niektóre źródła wymieniają również Halle[2] jako miejsce studiów). W 1927 roku ożenił się ze swoją przyjaciółką z okresu studiów Elsą Samuel. W 1928 roku podjął pracę jako neurochirurg w liczącej 300 łóżek klinice psychiatrycznej Uniwersytetu w Hamburgu, którą kierował w tym czasie Otfrid Foerster.

W 1933 roku na podstawie nowego prawa (tzw. Berufsverbot) został zwolniony z funkcji głównego lekarza w Wenzel-Hancke-Krankenhaus we Wrocławiu i zabroniono mu leczenia nie-Żydów. Od tego czasu został dyrektorem wrocławskiego szpitala żydowskiego. Po nocy kryształowej przyjął do szpitala jako pacjentów wielu ludzi chcących uniknąć represji i większość z nich wybronił przed aresztowaniem[3].

14 marca 1939 Ludwig Guttmann z żoną i dwójką dzieci wyemigrował z Niemiec[4] i na zlecenie ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Joachima von Ribbentropa badał w Lizbonie portugalskiego dyktatora Antónia de Salazara. W drodze powrotnej uzyskał zgodę na pobyt w Wielkiej Brytanii[3]. Początkowo, jako obywatel niemiecki, nie mógł praktykować i zajmował się pracą naukową[5]. Następnie pracował w klinice neurochirurgii w Nuffield Radcliffe Infirmary, a potem w Stoke Mandeville Hospital w Buckinghamshire[3]. W 1944 powierzono mu zadanie stworzenia oddziału dla paraplegikówinwalidów wojennych z drugiej wojny światowej, dla których opracował nowatorskie metody rehabilitacji[5].

Guttmann uważał sport za sposób leczenia i rehabilitacji i 28 lipca 1948 roku zorganizował w Stoke Mandeville zawody dla weteranów wojennych w strzelaniu z łuku. Ponieważ tego samego dnia otwierano letnie igrzyska olimpijskie w Londynie, Guttmann powiązał te zdarzenia, stając się inicjatorem igrzysk paraolimpijskich. W 1960 roku w Rzymie odbyły się pierwsze igrzyska paraolimpijskie[6]. W 1966 roku za swoje zasługi otrzymał tytuł szlachecki z rąk królowej brytyjskiej Elżbiety II[3].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
Tablica pamiątkowa na ścianie szpitala w Chorzowie, gdzie Guttmann pracował jako sanitariusz
  • Ulica dr. Ludwiga Guttmanna w Toszku[7]
  • Tablica na ścianie budynku Zespołu Szpitali Miejskich w Chorzowie[8]
  • Tablica w Dolnośląskim Szpitalu Specjalistycznym im. T. Marciniaka we Wrocławiu[9]
  • Skwer im. Guttmanna Ludwiga na wrocławskim Zalesiu[10]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Gliwicach, Urząd Stanu Cywilnego Toszek, sygn.13, Urodzeni (1898-1899), nr 37, p. 109
  2. a b D. Whitteridge, Ludwig Guttmann, "Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society", Vol. 29, 1983, s. 227-244.
  3. a b c d e Beata Maciejewska, Był drugim co do wielkości szpitalem żydowskim w Niemczech, a jego dyrektor wymyślił paraolimpiadę. Leczono tu nie tylko Żydów [online], wroclaw.wyborcza.pl, 28 czerwca 2019 [dostęp 2019-07-04] (pol.).
  4. Józef Musielok, Rocznik Toszecki , artykuł "Doktor Ludwig Guttmann - życie, dzieło i dziedzictwo", 2017.
  5. a b Doktor Ludwig od godności Paweł Wikowicz, Rzeczpospolita nr 200 z 28 sierpnia 2012 str. A20
  6. Tamara Barriga, Sekrety Wrocławia, Wyd. Księży Młyn, s. 34 - 38, ISBN 978-83-7729-400-0
  7. Mapy Google [online], Mapy Google [dostęp 2016-10-29].
  8. Ambasador Wielkiej Brytanii odwiedził Chorzów | Chorzowianin.pl [online], www.chorzowianin.pl [dostęp 2016-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-30].
  9. Super User, Tablica sir Ludwiga Guttmanna [online], www.twkwroclaw.pl [dostęp 2016-10-29].
  10. Skwer im. Guttmanna Ludwiga na wrocławskim Zalesiu. polska-org.pl

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kreusch E, Lemberg K L, Volkmann: Das Institut für Rückenmarksverletzte in Stoke-Mandeville. [w:] Rehabilitation in England, S. 149 f., Schriftenreihe Arbeit und Gesundheit, Bd. 62, Thieme, Stuttgart 1957
  • Lexikon des Judentums, Bertelsmann-Lexikon-Verlag, Gütersloh 1971. ISBN 3-570-05964-2