Przejdź do zawartości

Marek szerokolistny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marek szerokolistny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

marek

Gatunek

marek szerokolistny

Nazwa systematyczna
Sium latifolium L.
: Sp. pl. 1:251. 1753

Marek szerokolistny (Sium latifolium L.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Wieloletnia roślina zielna rosnąca w szuwarach na brzegach wód w Europie i zachodniej Azji.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Rośnie dziko w Europie (od Hiszpanii i Irlandii na wschód) oraz w Kazachstanie, na Syberii i w zachodnich Chinach. Jako gatunek introdukowany rośnie w Chile[3]. W Polsce pospolity na niżu, rzadki na pogórzu[4][5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Liść
Pokrój
Naga roślina zielna osiągająca wysokość od 0,5 m do 1,5 m[4][6].
Łodyga
Prosto wzniesiona[7], wewnątrz pusta, kanciasto bruzdowana, gałęzista w górnej części[4].
Liście
Najniższe, zanurzone w wodzie, są 2–3-krotnie pierzaste o nitkowatych odcinkach[4]. Liście wyżej rozmieszczone na łodydze (powietrzne) są pojedynczo pierzaste, z 4–10 parami[7] lancetowatych i ostro piłkowanych listków[4] o długości 3–6 cm[7]. Długość liści powietrznych dochodzi do 40 cm[7].
Kwiaty
Zebrane w baldaszki, a te skupione po 10–30 tworzą baldachy złożone na szczycie pędu głównego i jego rozgałęzień. Pokrywy baldachów 5–6-listne, pokrywki baldaszków 5–8-listne. Listki są równowąskie do lancetowatych, obłonione na brzegu. Kielich ma wyraźne, szydlaste ząbki. Płatki korony są białe, okrągłe do eliptycznych, do 1,5 mm długości[4].
Owoce
Elipsoidalne rozłupnie o długości do 4 mm i szerokości do 3 mm. Rozłupki mają 5 grubych żeber i po 2–3 smugi między nimi. Ośka jest zrośnięta z owocami[4].
Gatunki podobne
Potocznik wąskolistny Berula erecta różni się obłą i kreskowaną łodygą, baldachami wyrastającymi wzdłuż łodygi naprzeciw liści, listkami podwójnie piłkowanymi[6], owocami pozbawionymi wystających żeber[4].
Pęczyna węzłobaldachowa Helosciadium nodiflorum (i inne pęczyny) różnią się korzeniącą się w węzłach łodygą i bardzo drobnymi, niewyraźnymi ząbkami kielicha. Pęczyna węzłobaldachowa wyróżnia się także co najwyżej tylko dwoma listkami pokrywy, biało obrzeżonymi pokrywkami oraz równomiernie karbowanymi brzegami listków[6][4].
Marek kucmerka Sium sisarum ma łodygę obłą i tylko prążkowaną oraz bardzo drobne działki kielicha[6].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit, hydrofit. Kwitnie w lipcu i sierpniu[6].

Gatunek umiarkowanie światłolubny. Rośnie w wodzie lub na mokrej eutroficznej glebie o odczynie od obojętnego do zasadowego. Występuje w szuwarach na brzegach wód i w olszynach bagiennych[7]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Phragmitetea[8].

Roślina trująca[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
  3. a b Sium latifolium L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-06].
  4. a b c d e f g h i Marian Koczwara, Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 70-72.
  5. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.), Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 90, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. a b c d e Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 338. ISBN 83-01-14342-8.
  7. a b c d e f Leokadia Witkowska-Żuk, Rośliny leśne, Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2013, s. 321, ISBN 978-83-7073-359-9.
  8. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 116. ISBN 83-01-14439-4.