Przejdź do zawartości

Spółgłoska zwarto-szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Spółgłoska zwarto-szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna
Numer IPA 113 146
ʔh
Jednostka znakowa

ʔ​h

Unikod

U+0294 U+0068

UTF-8 (hex)

ca 94 68

Inne systemy
X-SAMPA ?_h
Przykład
informacjepomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarto-szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA dwuznakiem [ʔh]. Często od zapisu używa się łącznika górnego ⟨ʔ͡h⟩ lub dolnego ⟨ʔ͜h⟩ w celu uniknięcia pomyłki, ponieważ niektóre języki kontrastują niektóre spółgłoski zwarto-szczelinowe oraz sekwencje spółgłosek zwartych i szczelinowych, na przykład język polski, w którym słowo czysta wymawiane jest ze spółgłoską zwarto-szczelinową /t͡ʂ/, a słowo trzysta wymawiane jest jako sekwencja dwóch fonemów /tʂ/[1].

Artykulacja

[edytuj | edytuj kod]

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ʔh]:

  • modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
  • tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
  • prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka (spółgłoska środkowa)
  • jest to spółgłoska krtaniowa – Masy powietrza wydychanego z płuc przechodzą między więzadłami głosowymi, ale właściwie nie jest to spółgłoska szczelinowa.
  • wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]
Język Wyraz IPA Znaczenie Uwagi
Chiński dialekt Yuxi[2][3] [ʔ͡ho˥˧] potrafić, móc Odpowiada /kʰ/ w standardowym języku mandaryńskim[3][4].
Angielski Received Pronunciation[5] hat [ʔ͡haʔt] czapka Możliwy alofon /h/, zwłaszcza w sylabach akcentowanych[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Gussmann 2007 ↓, s. 7.
  2. Yang 1969 ↓, s. 393–394.
  3. a b Colarusso 2012 ↓, s. 2.
  4. Yang 1969 ↓, s. 394.
  5. a b Collins i Mees 2003 ↓, s. 148.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Edmund Gussmann: The Phonology of Polish. Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-926747-7.
  • Shifeng Yang: A Report of Investigating Dialects in Yunnan Province [雲南方言調查報告]. 1969.
  • John Colarusso: The Typology of the Gutturals. 2012.
  • Beverley Collins, Inger M. Mees: The Phonetics of English and Dutch. Leiden: Brill Publishers, 2003. ISBN 90-04-10340-6.