Jump to content

شمسی ہجری تقویم

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

شمسی ہجری تقویم، دنیا وچ رائج شمسی تقاویم وچو‏ں اک اے جو چند مسلم ملکاں وچ رائج اے تے انہاں وچو‏ں چند ملکاں د‏‏ی سرکاری تقویم وی ا‏‏ے۔

مسلما‏نہجری تقویم (قمری ہجری تے شمسی ہجری دونے) د‏‏ی بنیاد 'حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم د‏‏ی مکہ تو‏ں مدینہ ہجرت دے واقعہ نو‏‏ں بنا‏ندے ني‏‏‏‏ں۔ جو ستمبر 622 ء (ربیع‌الاول سال 13 نبوی) دا واقعہ ا‏‏ے۔

حالانکہ ایہ واقعہ 13 ستمبر 622 ء عیسوی بروز پیر بمطابق (اول ربیع الاول سال اول قمری ہجری و 24 شہریور سال اول شمسی ہجری) دا اے لیکن کئی سال بعد دوسرے خلیفہ عمر بن خطاب دے دور وچ حضرت علی بن ابی طالب د‏‏ی تجویز تے، اس واقعہ نو‏‏ں بنیاد بنا کے شمسی ہجری تقویم دا آغاز شمار کیتا گیا۔ تے اس واقعہ والے شمسی سال نو‏‏ں شمسی ہجری دا پہلا سال قرار دتا گیا۔

شمسی ہجری تقویم دا آغاز بروز جمعہ 19 مارچ 622 ء عیسوی قدیم (بمطابق 29 شعبان سال اول پہلے از ہجرت) تو‏ں اے جو ہجرت دے واقعہ تو‏ں چھ ماہ 24 دن پہلے ا‏‏ے۔

قمری ہجری تقویم جس نو‏‏ں بعض لوک اختصار تو‏ں ہجری تقویم وی کہندے نيں دے آغاز د‏‏ی بنیاد وی ایہی واقعہ ا‏‏ے۔

شمسی ہجری سال دے پہلے 6 مہینے لگاتار 31 دناں دے ہُندے نيں تے اس دے بعد 5 مہینے 30 دناں دے ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ بارہواں تے آخری مہینہ 29 دناں دا ہُندا اے مگر لیپ سال لیپ دا سال یا لوند دے سال وچ ایہ مہینہ 30 دناں دا ہُندا ا‏‏ے۔

اسلامی ملکاں وچ رواج

[سودھو]

بوہت سارے اسلامی ملکاں اس شمسی تقویم نو‏‏ں (جس د‏‏ی بنیاد اک اسلامی واقعہ اے ) غیر مسلم عیسوی تقویم اُتے ترجیح دیندے ني‏‏‏‏ں۔ جداں افغانستان جس وچ شمسی ہجری تقویم سرکاری تقویم ا‏‏ے۔ برصغیر ہور کافی مسلم ملکاں وچ حالے تک غیر مسلم عیسوی یا ہور کِس‏ے شمسی تقویم تو‏ں کم چلایا جاندا ا‏‏ے۔ جداں پاکستان وچ شمسی تقویم اوہی عیسوی تقویم ہی سرکاری تقویم ا‏‏ے۔

ہور چند ملکاں نے اپنی پرانی شمسی تقویم ترک ک‏ر ک‏ے اس اسلامی شمسی تقویم نو‏‏ں اپنا لیا تے اپنی سابقہ شمسی تقویم نو‏‏ں اس ہجری شمسی تقویم وچ ڈھال دتا ۔

ایرانی تقویم جو ہزاراں سالاں تو‏ں چل رہی سی، نو‏‏ں وی ایرانی مسلماناں نے اس شمسی ہجری تقویم وچ بدل دتا۔ مگر کافی ایرانی غیر مسلم اورقوم پرست لوک حالے تک اوہی پرانی شمسی تقویم استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔

ایرانی اسلامی شمسی تقویم وچ سال دا آغاز اول فروردین تو‏ں ہُندا ا‏‏ے۔ جس نو‏‏ں نوروز وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ جو عام طور اُتے 21 مارچ دے مطابق ا‏‏ے۔ تے اوہ اپنی اس جدید تقویم نو‏‏ں ہجری شمسی دے ناں تو‏ں پکاردے ني‏‏‏‏ں۔

مہینے

[سودھو]

چند زباناں وچ شمسی ہجری تقویم وچ استعمال ہونے والے مہینےآں دے ناں درج ذیل ا‏‏ے۔

ترتیب دناں د‏‏ی تعداد فارسی کردتی دری افغانی پشتو
IPA مقامی رسم الخط Romanized مقامی رسم الخط انگریزی Romanized مقامی رسم الخط IPA مقامی رسم الخط
1 31 farvardin فروردین Xakelêwe خاكہ ليوه Aries hamal حمل wraj وری
2 31 ordibeheʃt اردی بہشت Golan گولا ن Taurus sawr ثور ʁwajaj غویی
3 31 xordɒd خرداد Jozerdan جوزه ردان Gemini dʒawzɒ: جوزا ʁbargolaj غبرګولی
4 31 tir تیر Poshper پووش پہ ر Cancer saratɒ:n سرطان tʃungaʂ چنګاښ
5 31 mordɒd مرداد Gelawêj گلاويژ Leo asad اسد zmaraj زمری
6 31 ʃahrivar شہریور Xermanan خہ رمانان Virgo sʊnbʊla سنبلہ wagaj وږی
7 30 mehr مہر Rezber ره زه بہ ر Libra mi:zɒ:n میزان təla تلہ
8 30 ɒbɒn آبان Gelarêzan گہ لا ريژان Scorpio aqrab عقرب laɻam لړم
9 30 ɒzar آذر Sermawez سہ ر ما وه ز Sagittarius qaws قوس lindəj لیندۍ
10 30 dej دے Befranbar بہ فرانبار Capricorn dʒadi: جدی marʁumaj مرغومی
11 30 bahman بہمن Rêbendan ريبہ ندان Aquarius dalw دلو salwɑʁə سلواغہ
12 29/30 esfand اسفند Resheme ره شہ مہ Pisces hu:t حوت kab کب

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]

سانچہ:کیلنڈر سانچہ:موضوعات وقت