Jump to content

Republika Demokratike e Kongos

Coordinates: 2°52′48″S 23°39′22″E / 2.88°S 23.656°E / -2.88; 23.656
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë



Republika Domenikane e Kongos
Flamuri - Republika Demokratike e Kongos Emblema - Republika Demokratike e Kongos
(Hollësisht) (Hollësisht)
Moto Kombëtare: s´ka
Vendndodhja -Republika Demokratike e Kongos
Gjuha zyrtare -
Kryeqyteti
.
Kinshasa
0° 00′ V, 25° 00′ L
Qyteti më i madh Kinshasa
Sistemi
President
Republik
Félix Thisekedi
Kryeminister Jean-Michel Sama Lukonde
Sipërfaqja
 -Totali
 -ujore
Radhitur e 12 -ta
2,345,410  km²
3.3 %
Popullsia
 - Totali
 - Dendësia
Radhitur e 131 -ta
58,317,930 (2004)
24 banorë/km²
PBB (nominal)
 - Totali
 - PBB/banorë

x $  -(x -ta)
x $  -(x -ta)
Monedha CDF frank CDF
Zona kohore UTC +1 deri +2
Pavarësia
 Belgjika
 - më
 - në OKB

30 qershor 1960
00 abc
20 shtator 1960
Himni Kombëtar La Congolaise!
Kodi i internetit TLD .cd
Prefiksi telefonik +243
-
redaktoni

RD e Kongos ndodhet në pjesën qendrore të Afrikës dhe është një shtet kontinental me një dalje të ngushtë në perëndim të vendit në Oqeanin Atlantik. Kufirit i RD e Kongos përshkohet nga kufiri me Republikën Afrika Qendrore e Sudanin në veri, në lindje Ugandën, Burundin e Tanzaninë në jug-lindje me Zambian, në jug-perëndim me Angolën dhe në veri-perëndim me Republikën e Kongos.

Para Kolonializmit: Territori që sot njihet si Republika Demokratike e Kongos ka qenë i banuar që në periudhën e Paleolitit. Popujt bantu arritën në rajon rreth 500 P.E.K., duke sjellë me vete praktika bujqësore dhe të hekurosjes, të cilat ndryshuan strukturën socio-ekonomike të zonës.

Periudha Koloniale: Kongoja u bë një koloni private e Mbretit Leopold II të Belgjikës në fund të Konferencës së Berlinit më 1885, ku u njoh si Shteti i Pavarur i Kongos. Administrata brutale e Leopoldit shkaktoi vdekjen e miliona kongolezëve. Pasi u zbuluan abuzimet e tij, presioni ndërkombëtar e detyroi atë të dorëzojë koloninë në shtetin belg në 1908, e cila më pas u quajt Kongo Belge.

Lëvizja për Pavarësi: Pas Luftës së Dytë Botërore, rritja e ndërgjegjësimit kombëtar dhe presioni ndërkombëtar çuan në lëvizje për pavarësi. Më 30 Qershor 1960, Kongoja fitoi pavarësinë nga Belgjika, me Patrice Lumumba si kryeministër i saj i parë.

Pas Pavarësisë dhe Regjimi Mobutu: Pas një periudhe të shkurtër demokracie, Joseph-Désiré Mobutu mori pushtetin përmes një grushti shteti më 1965, duke filluar një periudhë të gjatë diktature që zgjati deri në vitin 1997. Mobutu vendosi një regjim autoritar dhe kleptokratik, duke riemërtuar vendin si Zair në 1971.

Luftërat e Kongos dhe Pasojat: Pas rrëzimit të Mobutus në 1997 nga Laurent-Désiré Kabila, vendi u përfshi në dy konflikte rajonale të mëdha, të njohura si Luftërat e Parë dhe e Dytë e Kongos (1996-1997 dhe 1998-2003), të cilat përfshinë disa shtete fqinje dhe çuan në miliona vdekje dhe zhvendosje masive të popullsisë.

Epoja e Pasluftës dhe Sfidat e Sotme: Pas vdekjes së Laurent Kabila në 2001, djali i tij Joseph mori presidencën, duke u përpjekur të stabilizonte vendin. Megjithatë, pavarësisht përfundimit zyrtar të luftës, konfliktet vazhdojnë në disa rajone, veçanërisht në lindje të vendit. Republika Demokratike e Kongos vazhdon të përballet me sfida të mëdha, duke përfshirë qeverisjen e dobët, korrupsionin, mungesën e infrastrukturës dhe shkeljet e të drejtave të njeriut.

Sipërfaqja e përgjithshme e Republikës Demokratike të Kongos është 2,345,410 km2 prej së cilës 77,810 km2 janë ujë. Republika Demokratike e Kongos shtrihet rreth koordinatave gjeografike 0 00 ‘‘‘V’’’, 25 00 ‘‘‘L’’’.

Republika Demokratike e Kongos ka një vijë bregdetare 37 km të gjatë dhe vijë kufitare 10,730 km.

Klima në Republikën Demokratike të Kongos është e shumë llojshme. Përgjatë lumenëve afër vijës së ekuatorit është tropikale e nxehtë dhe e butë për nga rreshjet. Në malet jugore mbanë motë i ftohtë dhe në malet lindore i ftohtë dhe i lagështë. Në veri të ekuatorit sezoni i rreshjeve fillon nga maji prill dhe vazhdonë deri në tetor ndërsa sezoni i thatësisë nga dhjetori deri në shkurt. Në pjesën jugore të ekuatorit sezoni i rreshjeve fillon shumë më vonë diku në nëntorë dhe zgjatë deri në shkurt ndërsa ai i thatësisë mbanë nga prilli deri në tetorë.

Relievi i Republikës Demokratike të Kongos përbëhet nga një rrafshënaltë e gjërë e hapur dhe tereni malorë në lindje. Pika më e ultë e relievit 0 m është përgjatë bregdetit në oqeanini Atlantik dhe ajo më e larta nëlartësi mbidetare prej 5,110 metrave në vendin e quajtur Pik Margarite në malet Ngaliem (ang.: Pic Marguerite on Mont Ngaliema (Mount Stanley)), në lindje të kryeqytetit, në kufi me Ugandën.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
 Commons: Republika Demokratike e Kongos – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale
 Commons: Republika Demokratike e Kongos – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale

2°52′48″S 23°39′22″E / 2.88°S 23.656°E / -2.88; 23.656