เต้าเต๋อจิง
เต้าเต๋อจิง | |
---|---|
เอกสารตัวเขียนคัมภีร์ "เต้าเต๋อจิง" สมัยศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสต์ศักราช ขุดพบที่หม่าหวังตุย
หลีเอ่อร์ หรือเล่าจื้อมีชีวิตระหว่าง 571-471 ก่อนคริสต์ศักราช ผู้เขียนคัมภีร์เต้าเต๋อจิง 81 บท “เต๋าเต๋อจิง”# Naruepon Pengon Translate and compile [บทที่ 1] เต่าสามารถเป็นเต่าได้ แต่ไม่ใช่เต่า สามารถตั้งชื่อได้ แต่ไม่ได้ตั้งชื่อ จุดเริ่มต้นของสวรรค์และโลกนิรนามชื่อของมารดาของทุกสิ่ง จึงไม่ปรารถนา ที่จะเห็นความอัศจรรย์ของมันเสมอไป หากมีความปรารถนา ก็ดูมัน ทั้งสองมีต้นกำเนิดเดียวกัน แต่มีชื่อต่างกัน ทั้งคู่เรียกว่าซวน และซวนก็คือประตู สู่ความลึกลับทั้งหมด 【บทที่ 2】 ทุกคนในโลกรู้ว่าสิ่งที่สวยงาม แต่นี่คือความชั่วร้าย ทุกคนรู้ว่าความดีนั้นดี แต่สิ่งนี้ไม่ดี ดังนั้น ความมีอยู่และความไม่มีจึงสัมพันธ์กัน ความยาก และความง่ายสัมพันธ์กัน ความยาวและความสั้นสัมพันธ์กัน เปรียบเทียบเสียงสูงและต่ำเอนเข้าหากัน เสียงประสานกัน และด้านหน้าและด้านหลังไล่ตามกัน ดังนั้น ปราชญ์จึงไม่ทำอะไรเลย สอนโดยไม่พูดอะไร ทำทุกอย่าง โดยไม่ลังเล ถ้าคุณประสบความสำเร็จ คุณก็อยู่แต่ในเต๋าเท่านั้น [บทที่ 3] ถ้าคุณไม่เคารพผู้มีคุณธรรม ผู้คนจะไม่ต่อสู้ (ดีชั่วไม่แบ่งแยก) หากคุณไม่เห็นคุณค่าของที่หายาก ผู้คนจะไม่ขโมย (ของหายากก็ไม่มีใครปรารถนา) หากคุณไม่เห็นสิ่งที่พึงปรารถนา ผู้คนจะไม่สับสน (เพราะไม่มีสิ่งปรารถนา) ฝึกจิตให้หัวใจหายใจเข้าออก และทำให้ช่องท้องแข็งแรงขึ้น ตั้งเจตจำนง และทำให้กระดูกแข็งแรงขึ้น ดูเสมือนคนโง่เขลาและไร้ความปรารถนา ไม่กล้าทำอะไรเลย ถ้าไม่ทำอะไร ก็จะไม่มีอะไรเลย [บทที่ 4] เมื่อเร่งรีบใช้ถนน อย่าสับสน เพราะถนนมีช่องจราจรไม่เต็ม ปรับแสงให้สอดคล้องกัน [บทที่ 5] สวรรค์และโลกเปรียบเสมือนราชรถ นั้นไร้ความเมตตา เช่นนั้น นักบุญคล้อยตามสวรรค์และโลกย่อมไม่มีความเมตตา สวรรค์และโลก จึงเคลื่อนไหวและรักษาจุดศูนย์กลางไว้จะดีกว่า [บทที่ 6] ความอมตะของเทพแห่งเมล็ดพืช เรียกว่าหญิงสาวลึกลับ และประตูยังคงอยู่และปิดไว้ ไม่ได้ใช้อย่างขยันขันแข็ง หญิงสาวลึกลับนั้นเรียกว่ารากแห่งสวรรค์และโลก 【บทที่ 7 】 ชั่วนิรันดร์ และเป็นนิรันดร์ เหตุผลที่สวรรค์ และโลกสามารถมีอายุยืนยาวได้ ก็เพราะว่าสวรรค์ และโลกไม่ได้สร้างตัวเองขึ้นมา ดังนั้น จึงสามารถมีชีวิตอยู่ได้ตลอดไป ดังนั้น ปราชญ์มีชีวิตยืนยาว ไม่ใช่เพราะความไม่เห็นแก่ตัวของเขาเหรอ? ดังนั้นปราชญ์สามารถทำได้เป็นการส่วนตัว 【บทที่ 8】 สิ่งที่ดีที่สุดก็เหมือนน้ำ น้ำเป็นสิ่งที่ดีสำหรับทุกสิ่ง น้ำไม่รู้จักการแข่งขัน น้ำเป็นสิ่งที่ทุกคนเกลียด น้ำจึงใกล้เคียงกับ เต๋า ผู้ประพฤติเต๋าย่อมอยู่ในที่ที่ดี มีจิตใจดี และมีเมตตา พูดจาสุจริต มีการปกครองดี ผู้นำไม่ทะเลาะกัน กระทำความดีและกระทำถูกกาลเทศะ 【บทที่ 9】 การถอยหลังเมื่อประสบผลสำเร็จ เป็นหนทางแห่งสวรรค์ คือการอดทนไว้ และทำกำไร มันไม่ดีเท่าที่คุณมีอยู่แล้ว หากมีความคม และแหลมคมก็ไม่สามารถเก็บรักษาไว้ได้นาน ห้องโถงเต็มไปด้วยทองคำและหยก แต่ไม่มีใครสามารถปกป้องได้ ร่ำรวยและหยิ่งผยองเขาตำหนิและทิ้งมันไว้กับตัวเอง 【บทที่ 10】 ทารกสามารถเกิดได้หรือไม่ ? การขจัดความลึกลับทั้งหมดและไร้ที่ติ? รักประชาชน และปกครองประเทศก็ทำได้ คุณรู้ไหม ? เมื่อประตูสวรรค์เปิดปิด จะไม่มีผู้หญิงอีกหรือ? ถ้าอยู่กับสตรีที่งดงามจะไม่ทำอะไรเลยเหรอ? เกิดเป็นสัตว์ เกิดแต่ไม่เป็นสัตว์ เป็นอะไรก็ได้ แต่ไม่ใช่สัตว์ ซวนเต๋อ คือ มีที่อยู่อาศัยและมีอาหารที่ทำให้เจริญเติบโต อาหารสุก สะอาด แต่ไม่ควรฆ่าสัตว์ [บทที่ 11] สามสิบซี่รวมเป็นหนึ่งดุมล้อ ใช้เป็นล้อรถม้าได้ ใช้ประโยชน์จากที่ว่างในห้องโดยสาร สร้างประตูทำเป็นห้อง คุณจะได้รับประโยชน์จากมัน [บทที่ 12] สีทั้งห้าทำให้คนตาบอด สีทั้งห้าทำให้คนหูหนวก รสทั้งห้าทำให้ปากสดชื่น การล่าเทียนที่ควบม้าทำให้หัวใจเราบ้าคลั่ง และของหายากทำให้หัวใจเราคลั่งไคล้ ประชาชนเดือดร้อนเพราะขาดอาหาร จึงมีสายตาที่ละโมบ 【บทที่ 13】 ความโปรดปรานและความอัปยศอดสูในโลก เป็นเหมือนความตกใจในใต้หล้า และคนชั้นผู้นำ ก็เหมือนปัญหาใหญ่ การได้รับความโปรดปราน ความอับอาย หรือความหวาดกลัวหมายความว่าอย่างไร? การได้รับความโปรดปรานคือการถ่อมตน การประหลาดใจเมื่อได้รับมัน และการต้องประหลาดใจเมื่อสูญเสียมันไป คือการบอกว่าคุณกลัวการได้รับความกรุณาหรืออับอาย อะไร จริงหรือที่คุณประสบปัญหาร้ายแรง เป็นไข้หนัก และฉันมีร่างกายและไม่มีร่างกาย? 【บทที่ 14】 วินัยของลัทธิเต๋า มองแต่ไม่เห็นเรียกว่าอนารยชน ได้ยินแล้วไม่ได้ยินเรียกว่าซี ทะเลาะกันแต่ไม่ได้ยินเรียกว่าเว่ย ทั้งสามอย่างนี้ไม่สามารถนำไปสู่การสอบสวนได้ จึงผสมปนเปกัน และกลายเป็นหนึ่งเดียวกัน ส่วนบนไม่สว่าง ส่วนล่างไม่งมงาย เต๋าไม่อาจเอ่ยนามได้ และกลับไปสู่ความว่างเปล่า เรียกว่า ภาวะไร้รูป ไร้รูป ภาพลักษณ์ของสิ่งต่างๆ มันเรียกว่ามึนงง เมื่อคุณต้อนรับใครสักคน คุณจะไม่เห็นคนแรก และเมื่อคุณตามเขา คุณจะไม่เห็นด้านหลัง ยึดมั่นในวิธีโบราณในการควบคุมปัจจุบันและสามารถรู้จุดเริ่มต้นของสมัยโบราณได้ [บทที่ 15] อมตะ : ผู้รู้สมัยโบราณมีความรู้ที่ลึกซึ้งและลึกซึ้งซึ่งยากจะแยกแยะได้ ผู้รู้จึงแข็งแกร่ง สำหรับรูปร่างหน้าตาของผู้รู้เหมือนกำลังลุยแม่น้ำในฤดูหนาว ถ้าคุณกลัวเพื่อนบ้าน ถ้าคุณดูเหมือนคนสูง ถ้าคุณดูหมองคล้ำ ถ้าน้ำแข็งกำลังจะหลุดออกไป ถ้าคุณใจเย็น ถ้าคุณเป็นคนง่ายๆ ถ้าคุณเปิดกว้างก็จะเป็นเหมือนหุบเขา ถ้าเป็นโคลนก็จะขุ่น ใครสามารถเปลี่ยนความขุ่นให้เป็นความสงบได้? ใครสามารถรักษากาย จิต ให้มีชีวิตอยู่ได้นาน? ผู้ที่ปกป้องด้วยวิธีนี้ไม่ต้องการอิ่ม แต่ก็ไม่อิ่ม จึงสามารถซ่อนตัวได้ไม่เกิดใหม่ 【บทที่ 16】 สู่ความว่างเปล่าสุดขั้ว เงียบไว้ ทุกสิ่งทำงานร่วมกัน ฉันจะสังเกตมันอีกครั้ง สามี ทุกสิ่งทุกอย่างอยู่ในเมฆ และแต่ละคนกลับคืนสู่รากเหง้าของมัน รากฐานของมันคือความสงบ ซึ่งหมายถึงความซับซ้อน การกลับมามีชีวิตอีกครั้งเรียกว่าช้าง การรู้จักช้างเรียกว่าหมิง รู้จักฉางรอง, ร่งคือกง, กงคือหวาง, หวาง คือเทียน, เทียน มันคือเต๋า และเต๋าคงอยู่เป็นเวลานาน และร่างกายไม่ตกอยู่ในอันตราย 【บทที่ 17 】 ผู้สูงสุดรู้เรื่องนี้ สรรเสริญต่อหน้าพระองค์ กลัวมันดูถูก ถ้าไม่เชื่อมากพอ ก็ไม่เชื่อสบาย ๆ คำพูดอันสูงส่งของผู้รู้ เมื่อทำทุกอย่างสำเร็จ ผู้คนก็บอกว่ามันเป็นเรื่องธรรมชาติสำหรับฉัน [บทที่ 18] เมื่อหลักธรรมอันใหญ่โตหมดสิ้นไป ความกรุณา และความชอบธรรมก็บังเกิดขึ้น เมื่อมีปัญญา ปัญญาก็มีความหน้าซื่อใจคดมาก เมื่อญาติขัดแย้งกัน ความกตัญญูกตเวทีก็เกิดขึ้น เป็นรัฐมนตรี ที่จงรักภักดี [บทที่ 19] หากละทิ้งปราชญ์และละทิ้งปัญญา ประชาชนจะได้รับประโยชน์ร้อยเท่า หากละทิ้งผู้ใจดี และชอบธรรม ประชาชนก็จะกลับไปสู่ความกตัญญูกตเวที และหากละทิ้ง ผู้เก่งกาจ และมีกำไรก็จะไม่มี ข้าพเจ้าจึงมีคนเป็นของตน 【บทที่ 20 】 การเรียนรู้ที่ไร้กังวล Wei Zhi จาก Ah (ē) แตกต่างกันอย่างไร? ความแตกต่างระหว่างความดีและความชั่วคืออะไร? สิ่งที่คนกลัวเราต้องไม่กลัว มันร้าง เว่ยหยาง! ทุกคนต่างคึกคักราวกับอยู่ในคุกหรืออยู่บนเวทีในฤดูใบไม้ผลิ ฉันอยู่คนเดียวโดยไม่มีการเตือนล่วงหน้าเหมือนเด็กทารกที่ไม่มีลูก ฉันรู้สึกเหมือนไม่มีที่ไป สาธารณะ ทุกคนมีมากเกินพอ แต่ฉันอยู่คนเดียว ฉันเป็นคนโง่! ความวุ่นวาย! เมื่อคนธรรมดาเห็นสิ่งต่าง ๆ ชัดเจน ฉันอยู่คนเดียวด้วยความงุนงง เมื่อคนธรรมดามองสิ่งต่าง ๆ ฉันคนเดียวก็รู้สึกหดหู่ แดน(dàn) เป็นเหมือนทะเล และ (liù) เป็นเหมือนลำธารที่ไม่มีที่สิ้นสุด ทุกคนมี แต่ฉันเป็นคนดื้อรั้นและน่ารังเกียจ แตกต่างจากคนอื่นแต่เห็นคุณค่าของอาหาร 【บทที่ 21】 การปรากฏตัวของขงจื๊อเป็นวิธีเดียวที่จะติดตามเต๋า เต๋าเป็นสิ่งหนึ่งแต่อยู่ในความงุนงง ในความมึนงง มีภาพอยู่ในนั้น ในความมึนงง มีบางอย่างอยู่ในนั้น เหยา นั้นมืดมน แต่มีแก่นแท้อยู่ในนั้น แก่นแท้ของมันคือความจริงมากและมีศรัทธาอยู่ในนั้น ตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบันชื่อของเขาไม่เคยถูกลืมจนผู้มีชื่อเสียงมากมายสามารถอ่านได้ ฉันจะรู้ได้อย่างไรว่าทุกคนมีชื่อเสียง? สถานะอะไร? ด้วยสิ่งนี้. 【บทที่ 22】ส่วนที่คดเคี้ยวสมบูรณ์แบบ ส่วนที่ผิดตรง ส่วนที่กลวงเต็ม ส่วนที่อ่อนแอคือส่วนใหม่ ยิ่งได้ส่วนน้อย ยิ่งสับสน ดังนั้นจึงเป็นเรื่องธรรมดาของโลกที่นักบุญจะถือไว้ในอ้อมแขนของเขา ไม่รู้จักตนเอง ดังนั้นจึงชัดเจน มันไม่ถือตัว จึงไม่เป็นการเอาชนะตัวเอง ดังนั้นจึงเป็นการไม่เคารพตนเอง จึงเป็นเรื่องยาว สามีของฉันไม่ต่อสู้ดังนั้นจึงไม่มีใครในโลกที่จะสู้กับเขาได้ กฎแห่งดนตรีที่เรียกว่าในสมัยโบราณ เป็นข้อความที่สมบูรณ์มาก! กลับมาอย่างจริงใจ [บทที่ 23] ความหวังเป็นเรื่องธรรมชาติ ดังนั้นลมจึงไม่คงอยู่ตลอดไปและฝนจะตกตลอดทั้งวัน นี่คือใคร? สวรรค์และโลกไม่อาจคงอยู่ได้นาน และยิ่งกว่านั้น สำหรับคนที่มีข้อสงสัย ดังนั้น ผู้ปฏิบัติเต๋าก็เหมือนกับเต๋า ผู้มีคุณธรรมก็เหมือนกับมีคุณธรรม และผู้ที่สูญเสียก็เหมือนกับความล้มเหลว ผู้ที่เป็นเช่นเดียวกับเต๋า เต๋า ก็ยินดีที่ได้รับเช่นกัน การได้รับมันก็เป็นความสุขเช่นกัน ส่วนผู้ที่สูญเสียมันไป มันก็เป็นความสุขเช่นกัน ถ้าไม่เชื่อมากพอก็ไม่เชื่อ [บทที่ 24] ผู้มุ่งมั่นสู่ความสำเร็จจะไม่ได้รับการสถาปนา ผู้ข้ามจะไม่สามารถทำได้ ผู้มองเห็นตนเอง จะไม่ชัดเจน ผู้ที่มีความชอบธรรมในตนเองจะไม่ปรากฏ ผู้ที่โค่นล้มตนเอง จะไม่ประสบผลสำเร็จ และผู้ที่ภาคภูมิใจในตัวเองจะไม่เติบโต อาหารที่เหลือ อาจเป็นสิ่งชั่วร้ายจะถูกส่งผ่านไป ดังนั้นผู้ที่มีกินจะไม่อยู่ที่นั่น 【บทที่ 25】 ความเงียบ และรกร้าง มีสิ่งต่าง ๆ ปะปนกัน เป็นอิสระ และไม่เปลี่ยนแปลง เต๋าเดินทางโดยไม่มีอันตราย เต๋าสามารถเป็นมารดาของโลกได้ ชื่อของมันคือเต๋า และเฉียง เรียกว่าต้า วันสำคัญเรียกว่าผ่านไป วันที่ผ่านไปเรียกว่าไกล และวันที่ไกลเรียกว่าย้อนกลับ มีผู้ยิ่งใหญ่สี่คน และกษัตริย์ครอบครองหนึ่งในนั้น มนุษย์ติดตามโลก โลกติดตามสวรรค์ สวรรค์ติดตามเต๋า และเต๋าติดตามธรรมชาติ [บทที่ 26] ความหนักใจ เป็นบ่อเกิดของความเบา ความสงบ เป็นราชาแห่งความไม่อดทน ดังนั้น นักบุญเดินทางพร้อมสัมภาระ แม้ว่านักบุญจะเห็นความรุ่งโรจน์ แต่เมื่องานสำเร็จ นักบุญก็แยกตัวออกไป หากคุณทำตัวเบา ๆ คุณจะสูญเสียรากเหง้าของคุณ หากคุณทำอะไรอย่างหุนหันพลันแล่น คุณจะสูญเสียอำนาจ เห็นแก่ตัวน้อยลงและมีความปรารถนาน้อย พอ แต่ฉันอยู่คนเดียว ฉันเป็นคนโง่! เมื่อคนธรรมดาเห็นสิ่งต่าง ๆ ชัดเจน ฉันอยู่คนเดียวด้วยความงุนงง เมื่อคนธรรมดามองสิ่งต่าง ๆ ฉันคนเดียวก็รู้สึกหดหู่ ฉันเป็นเหมือนน้ำในมหาสมุทรที่ไม่มีที่สิ้นสุด ฉันเป็นคนดื้อรั้น และน่ารังเกียจ แต่เห็นคุณค่าของอาหาร | |
ผู้ประพันธ์ | เล่าจื๊อ (ตามธรรมเนียม) |
ชื่อเรื่องต้นฉบับ | 道德經 |
ประเทศ | จีน (ราชวงศ์โจว) |
ภาษา | ภาษาจีนคลาสสิก |
ประเภท | ปรัชญา |
วันที่พิมพ์ | ศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช |
พิมพ์ในภาษาอังกฤษ | ค.ศ. 1868 |
ข้อความต้นฉบับ | 道德經 ที่ ข้อผิดพลาดสคริปต์: ฟังก์ชัน "name_from_code" ไม่มีอยู่ วิกิซอร์ซ |
ฉบับแปล | เต้าเต๋อจิง ที่ วิกิซอร์ซ |
เต้าเต๋อจิง (จีนตัวย่อ: 道德经; จีนตัวเต็ม: 道德經; พินอิน: Dàodé Jīng; ฮกเกี้ยน: Tō-tek-keng, เต๋าเต็กเก็ง; อักษรโรมัน: Dao De Jing หรือ Tao Te Ching)[หมายเหตุ 1] เป็นคัมภีร์ภาษาจีนที่ไม่ปรากฏนามผู้แต่ง แม้จะเชื่อกันว่าเล่าจื๊อเป็นผู้แต่ง[5][6] แต่เนื้อหาบางส่วนมีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช[7][8] และเนื้อหาส่วนอื่นเขียนหรือเรียบเรียงขึ้นหลังคัมภีร์จวงจื่อ[9]
เต้าเต๋อจิงมีเนื้อหากล่าวถึงธรรมชาติและปรัชญา คำว่า "เต้า-เต๋อ-จิง" (Dao-De-Jing) เป็นปรัชญาในเรื่องโลกและชีวิต สามารถแยกเป็นเต้า 道 (ทาง) เต๋อ 德 (คุณธรรม; ความดี) และ จิง 经 (คัมภีร์; สูตร; วรรณคดีชั้นสูง) เมื่อนำทั้ง 3 คำมารวมกัน แปลว่า "คัมภีร์ที่ว่าด้วยคุณสมบัติของเต้า" "สูตรว่าด้วยเต้าและคุณธรรม" ระหว่าง "เต้า 道" กับ "เต๋อ 德" นั้น เต๋าปรากฏขึ้นมาก่อน และเต๋อก็ตามมา
คัมภีร์เต้าเต๋อจิงได้รับการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ มากมาย มีแพร่หลายอยู่ในส่วนต่าง ๆ ของโลก[10]
ความหมายของ "เต้า"
[แก้]คำว่า "เต้า" (จีน: 道) หมายถึง วิถีทางแห่งธรรมชาติ นอกจากนี้เต๋ามีนักปรัชญาให้ความหมายไว้มากมาย เช่น เต๋า หมายถึง หนทาง (มรรคา), กฎ, จารีต, พิธีการ, คุณสมบัติ, กฎแห่งการย้อนกลับ, ธรรมชาติ, กฎแห่งธรรมชาติ เป็นต้น[11]
รายละเอียด
[แก้]ประกอบด้วยอักษรจีนประมาณ 5,000-5,500 ตัวอักษร แบ่งออกเป็นสองภาค นักปราชญ์รุ่นหลังได้แบ่งทั้งหมดออกเป็นรวม 81 บท [12] ได้แก่ ภาคต้น (บทที่ 1-37) และภาคปลาย (บทที่ 38-81 )[13] เดิมทีเรียกชื่อคัมภีร์นี้ว่าคัมภีร์เหลาจื่อตามชื่อผู้แต่ง ภายหลังจึงเรียกเต้าเต๋อจิง โดยเต้าเต๋อจิงเป็นการเรียกขานตำราตามแบบโบราณ โดยเรียกคำแรกในหน้าแรกที่พบในตำรา
- 道 (พินอิน:Dào เต้า) หมายถึง วิถี, มรรค, หนทาง
- 德 (พินอิน:Dé เต๋อ) หมายถึง ธรรม, คุณธรรม
- 经 (พินอิน:Jīng จิง) หมายถึง ตำรา, คัมภีร์
การเริ่มต้นเต้าเต๋อจิง เริ่มด้วยภาคเต้า (道) ตามด้วยภาคเต๋อ (德) การแบ่งออกเป็น 81 บทนี้ได้รับอิทธิพลมาจากนักปราชญ์(neotaoist) รุ่นหลังที่มีชื่อว่า “หวางปี้ (王弼)” (ค.ศ. 226-249) จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1972 มีการขุดพบสุสานโบราณสมัยไซฮั่น หม่าหวังตุย (马王堆)ได้พบ "คัมภีร์เต้าเต๋อจิง (道德经)" ภายหลังมีผู้เสนอให้เปลี่ยนเป็น "เต๋อเต้าจิง" (道德经) เนื่องจากมีการค้นพบหลักฐานใหม่ที่สุสานหม่าหวังตุย (马王堆) ที่เริ่มด้วยภาค “เต๋อ” ก่อนภาค “เต้า” [14]
ประวัติผู้แต่ง
[แก้]ประวัติของเหลาจื่อตามจดหมายเหตุ “สื่อจี้” (史记)ระบุว่า เหลาจื่อแซ่ “หลี่” (李)ชื่อ “เอ๋อร์” (耳) มีชีวิตอยู่ช่วงตอนปลายของราชวงศ์โจว (周朝)เป็นชาวแคว้นฉู่ (楚国) (ปัจจุบันอยู่ในมณฑลเหอหนาน(河南)) ทำหน้าที่ดูแลหอพระสมุดหลวงแห่งราชสำนักโจว ต่อมาราชสำนักเสื่อมโทรม จึงออกแสวงหาความวิเวก จดหมายเหตุ “จฺว่อจ้วน”(左传)ระบุว่า เหลาจื่อมีชีวิตอยู่ในช่วงพุทธทศวรรษที่ ๓ เป็นผู้สืบทอดเผ่า “เหล่าตัน” (老聃族) (ต้นเผ่า “เหล่าตัน” เป็น ๑ ใน ๘ พี่น้องร่วมมารดาของ “โจวอู่หวาง” (周武王) ก่อนพ.ศ. ๕๒๐ - ๔๘๓ ปี) โดยคำว่า “เหล่า” (老)นั้นมาจากคำเรียกคนในเผ่า “เหล่าตัน”, ส่วนคำว่า “จื่อ” (子)นั้นหมายถึง “นักคิดหรือนักปรัชญา” ฉะนั้นคำว่า “เหลาจื่อ” 老子 จึงแปลความได้ว่า “นักปรัชญาแห่งเผ่าเหล่าตัน”[15]
จุดกำเนิด
[แก้]เมื่อเหลาจื่ออยู่ในนครหลวงเป็นราชวงศ์โจว (周朝) เมื่อสภาพสังคมที่เสื่อมโทรม จึงได้ตัดสินใจผละจากไป ขี่ควายมุ่งสู่ทะเลทรายชมพูทวีป ระหว่างทางผ่านด่านหานกู่ "อิ๋นสี่" ขุนนางดูแลด่าน เนื่องจากได้ยินชื่อเสียงของท่านมานานจึงต้อนรับท่านด้วยมิตรจิตมิตรใจอันอบอุ่น ก่อนจากไป อิ๋นสี่พูดกับท่านว่า "ท่านจะไปแล้ว โปรดเขียนหนังสือสักเล่มให้เราเถิด" ครั้นแล้ว ท่านเหลาจื่อจึงเขียนหนังสือไว้ 1 เล่ม[16]
การแปลเต้าเต๋อจิงในโลกตะวันตก
[แก้]เต้าเต๋อจิงนอกจากจะมีการแปลเป็นภาษาไทยแล้วยังมีการแปลเป็นภาษาตะวันตกต่างๆ มากกว่า 250 ครั้ง ส่วนใหญ่เป็นภาษาอังกฤษ เยอรมัน และฝรั่งเศส[17] อ้างอิงจากคำกล่าวของ Holmes Welch ว่า “มันเป็นเกมปริศนาที่ทุกคนต่างก็ต้องการจะเป็นคนที่ไขมันสำเร็จ”[18] การแปลส่วนใหญ่มักแปลโดยคนที่มีพื้นฐานทางภาษาและปรัชญาและเป็นผู้ที่พยายามจะแปลความหมายให้ถูกต้องครบถ้วนและตรงตามต้นฉบับให้ได้มากที่สุด [19]
ฉบับแปลเต้าเต๋อจิงที่เป็นที่นิยมหลายฉบับถูกแปลออกมาโดยมีแง่มุมทางวิชาการอยู่น้อย และมักใส่การตีความส่วนบุคคลเข้าไปด้วย นักวิจารณ์ฉบับแปลที่มีการใส่การตีความส่วนบุคคลเข้าไป อาทิ นักวิชาการด้านเต๋า Eugene Eoyang อ้างว่านักแปล อย่างเช่น Stephen Mitchell แปลเต้าเต๋อจิงที่มีความหมายที่แผกแยกจากตัวต้นฉบับและยังไม่สอดคล้องกับประวัติศาสตร์ของปรัชญาจีน[20] Russell Kirkland ยังถกต่อไปอีกว่าฉบับแปลเหล่านี้อิงตามจินตนาการของผู้เชี่ยวชาญด้านตะวันออกศึกษาที่เป็นชาวตะวันตก และยังนำเสนอการหยิบยืมวัฒนธรรมจีนที่มาจากการยึดครองอาณานิคม[21][22] ในทางตรงกันข้าม Huston Smith นักวิชาการด้านศาสนาของโลกกล่าวว่าฉบับแปลของ Mitchell นั้น “ใกล้เคียงความสมบูรณ์แบบที่สุดในยุคของเราเท่าที่ข้าพเจ้าจะจินตนาการได้ มันรวมเอาคุณธรรมอันสูงส่งที่ผู้แปลยกย่องให้แก่ต้นฉบับภาษาจีน ความโปร่งใสแจ่มชัดราวกับอัญมณีที่เปล่งประกายไปด้วยอารมณ์ขันที่งามสง่า จิตใจที่กว้างขวาง และเชาวน์ปัญญาอันลึกซึ้งเอาไว้”
นักวิชาการด้านเต๋ารายอื่น อาทิ Michael LaFargue [23] และ Jonathan Herman [24] เห็นว่าถึงแม้ฉบับแปลดังกล่าวจะมีข้อด้อยทางด้านวิชาการแต่ก็บรรลุจุดประสงค์ของความต้องการทางจิตวิญญานของโลกตะวันตก ฉบับแปลเวอร์ชันที่ปรับให้เข้ากับโลกตะวันตกนี้พุ่งเป้าไปที่การทำให้ผู้อ่านยุคใหม่ที่ใช้ภาษาอังกฤษเข้าถึงเชาวน์ปัญญาของเต้าเต๋อจิงได้มากขึ้นโดยการใช้วัฒนธรรมที่คุ้นเคยและการอ้างอิงที่ใกล้ตัวผู้อ่าน
ฉบับแปลไทย
[แก้]เต้าเต๋อจิงเริ่มมีการแปลตั้งแต่ พ.ศ. 2506-ปัจจุบัน มีการแปลไม่ต่ำกว่า 20 สำนวน ได้แก่
ลำดับ | ปีที่พิมพ์ | ผู้แปล | ชื่อหนังสือ | แปลจากภาษา |
---|---|---|---|---|
1 | 2506 | เสถียร โพธินันทะ | เมธีตะวันออก | จีน |
2 | 2510 | จำนงค์ ทองประเสริฐ | บ่อเกิดลัทธิประเพณีจีน | อังกฤษ |
3 | 2516 | จ่าง แซ่ตั้ง | เต้า | จีน |
4 | 2517 | เลียง เสถียรสุต | คัมภีร์เหลาจื้อ | จีน |
5 | 2521 | พจนา จันทรสันติ | วิถีเต๋า | อังกฤษ |
6 | 2527 | สมเกียรติ สุขโข, เนาวรัตน์ พงไพบูลณ์ | คัมภีร์คุณธรรม | อังกฤษ |
7 | ไม่ทราบ | สมภพ โรจนพันธุ์ | เต๋าที่เล่าแจ้ง | อังกฤษ |
8 | ไม่ทราบ | ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์ | คัมภีร์เต๋า ฉบับสมบูรณ์ พร้อมอรรถกถา | อังกฤษ |
9 | 2529 | ทองสด เมฆเมืองทอง | เต๋าคือเต๋า | จีน |
10 | 2530 | ทองแถม นาถจำนง | เหลาจื่อสอนว่า... | จีน |
11 | 2530 | จ่าง แซ่ตั้ง | ปรมัตถ์เต๋า | จีน |
12 | 2534 | บุญมาก พรหมพ้วย | เต๋าย่อมไร้นาม | อังกฤษ |
13 | 2536 | มงคล สีห์โสภณ | เต๋า | อังกฤษ |
14 | 2537 | โชติช่วง นาดอน (ทองแถม นาถจำนง) | เต๋าเต็กเก็ง | จีน |
15 | ไม่ทราบ | สุขสันต์ วิเวกเมธากร | ปรัชญาเหลาจื๊อ | จีน |
16 | 2538 | บัญชา ศิริไกร | คัมภีร์ ปรัชญาเหลาจื่อ | จีน |
17 | 2538 | บุญสิริ สุวรรณเพ็ชร์ | แสงสว่างแห่งสัจธรรมและคุณธรรมเต๋า | จีน |
18 | 2538 | ทองหล่อ วงษ์ธรรมา | ปรัชญาจีน | อังกฤษ |
19 | 2539 | ประยงศ สวรรณบุปผา | คัมภีร์ เต๋า เต้ จิง | อังกฤษ |
20 | 2541 | อาจารย์สัมปันโน | สามลัทธิศาสนาที่น่าสนใจ | อังกฤษ |
21 | 2543 | ชาตรี แซ่บ้าง | ศีกษาคัมภีร์เต้าเต๋อ | จีน |
22 | 2546 | กลิ่นสุคนธ์ อริยฉัตรกุล | เต้าเต๋อจิง | จีน |
23 | 2547 | ภาวิช ทองโรจน์ | วิถีเต๋าของท่านเล่าจื๊อ | อังกฤษ |
24 | 2547 | ปกรณ์ ลิมปนุสรณ์ | คัมภีร์เต๋าของเหลาจื๊อ | จีน |
25 | 2548 | ประชา หุตานุวัตร | ผู้นำที่แท้ : มรรควิธีของเล่าจื๊อ | อังกฤษ |
26 | 2548 | ชาตรี แซ่บ้าง | ปรัชญาเต๋า : วิถีแห่งธรรมชาติ วิถีคน วิถีใจ | จีน |
27 | 2549 | ทองหล้อ วงษ์ธรรมา | เต๋าทางแห่งธรรมชาติ | อังกฤษ |
28 | 2558 | สรวงอัปสร กสิกรานันท์ | เต้าเต๋อจิง : คัมภีร์เต๋า | ไม่ทราบ |
29 | 2565 | สุวรรณา โชคประจักษ์ชัด | เต๋า เต้อ จิง สำนักพิมพ์บ้านภายใน | อังกฤษม จีน |
30 | 2565 | สุวรรณา อุชุคตานนท์ | เต้า เต๋อ จิง ฉบับแปล จากจีนเป็นไทย | จีน |
หมายเหตุ
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ Julien (1842), p. ii.
- ↑ Chalmers (1868), p. v .
- ↑ Legge & al. (1891) .
- ↑ Suzuki & al. (1913) .
- ↑ Ellwood, Robert S. (2008). The Encyclopedia of World Religions. Infobase Publishing. p. 262. ISBN 978-1-4381-1038-7.
- ↑ "The Tao Te Ching by Laozi: ancient wisdom for modern times". the Guardian (ภาษาอังกฤษ). 2013-12-27. สืบค้นเมื่อ 2022-01-28.
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>
ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อstanford
- ↑ "The Tao Teh King, or the Tao and its Characteristics by Laozi – Project Gutenberg". Gutenberg.org. 2007-12-01. สืบค้นเมื่อ 2010-08-13.
- ↑ Creel 1970, What is Taoism? 75
- ↑ ทองหล่อ วงษ์ธรรมา. เต๋า : ทางแห่งธรรมชาติ (Way of Nature). กรุงเทพฯ : โอเด็นสโตร์, 2549. หน้า 49-50
- ↑ อ้างแล้วใน ทองหล่อ วงษ์ธรรมา. เต๋า : ทางแห่งธรรมชาติ (Way of Nature). หน้า 21
- ↑ คณาจารย์ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น(Innsbruck).วิธีสืบค้นวัสดุสารสนเทศ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://202.28.117.35/UserFiles/chapter6.pdf เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (วันที่ค้นข้อมูล : 12 มีนาคม 2558).
- ↑ เสถียร โพธินันทะ.เมธีตะวันออก. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์สร้างสรรค์บุ๊ค, 2544.
- ↑ ปกรณ์ ลิมปนุสรณ์.คัมภีร์เต๋าของเหลาจื๊อ.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์สร้างสรรค์บุ๊ค, 2553.
- ↑ ________________.วิธีสืบค้นวัสดุสารสนเทศ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.yokipedia.com/chinesegods/151-2010-09-09-17-56-06 เก็บถาวร 2013-09-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (วันที่ค้นข้อมูล : 15 กันยายน 2556).
- ↑ ________________.วิธีสืบค้นวัสดุสารสนเทศ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.daodexinxi.org/cont.php?conW_id=80 เก็บถาวร 2011-09-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (วันที่ค้นข้อมูล : 15 ตุลาคม 2556).
- ↑ LaFargue, Michael and Pas, Julian. On Translating the Tao-te-ching in Kohn and LaFargue (1998), p. 277
- ↑ Welch (1965), p. 7
- ↑ The Journal of Religion
- ↑ The Journal of Religion
- ↑ "THE TAOISM OF THE WESTERN IMAGINATION AND THE TAOISM OF CHINA: DE-COLONIALIZING THE EXOTIC TEACHINGS OF THE EAST" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-01-02.
- ↑ Taoism: the enduring tradition – Google Books. Books.google.com. สืบค้นเมื่อ 2010-08-13.
- ↑ Lao-tzu and the Tao-te-ching: Studies in Ethics, Law, and the Human Ideal
- ↑ Journal of the American Academy of Religion
ข้อมูล
[แก้]- Ariel, Yoav, and Gil Raz. "Anaphors or Cataphors? A Discussion of the Two qi 其 Graphs in the First Chapter of the Daodejing." PEW 60.3 (2010): 391–421
- Boltz, William (1993), "Lao tzu Tao-te-ching", Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide, Berkeley, CA: University of California Press, pp. 269–92, ISBN 1-55729-043-1.
- Chan, Alan (2013), "Laozi", Stanford Encyclopedia of Philosophy, Stanford, CA: Stanford University.
- Cole, Alan, "Simplicity for the Sophisticated: ReReading the Daode Jing for the Polemics of Ease and Innocence," in History of Religions, August 2006, pp. 1–49
- Damascene, Hieromonk, Lou Shibai, and You-Shan Tang. Christ the Eternal Tao. Platina, CA: Saint Herman Press, 1999.
- Eliade, Mircea (1984), A History of Religious Ideas, vol. 2, แปลโดย Trask, Willard R., Chicago, IL: University of Chicago Press
- Kaltenmark, Max. Lao Tzu and Taoism. Translated by Roger Greaves. Stanford: Stanford University Press. 1969.
- Klaus, Hilmar Das Tao der Weisheit. Laozi-Daodejing. English + German introduction, 140 p. bibliogr., 3 German transl. Aachen: Mainz 2008, 548 p.
- Klaus, Hilmar The Tao of Wisdom. Laozi-Daodejing. Chinese-English-German. 2 verbatim + 2 analogous transl., 140 p. bibl., Aachen: Mainz 2009 600p.
- Kohn, Livia; และคณะ (1998), "Editors' Introduction", Lao-tzu and the Tao-te-ching, Albany, NY: State University of New York Press, pp. 1–22, ISBN 9780791436004.
- Komjathy, Louis. Handbooks for Daoist Practice. 10 vols. Hong Kong: Yuen Yuen Institute, 2008.
- LaFargue, Michael; และคณะ (1998), "On Translating the Tao-te-ching", Lao-tzu and the Tao-te-ching, Albany, NY: State University of New York Press, pp. 277–302, ISBN 9780791436004.
- Welch, Holmes (1965) [1957], Taoism: The Parting of the Way, Boston, MA: Beacon Press
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- James Legge's translation of the Tao Te Ching ที่ Standard Ebooks
- Daodejing Wang Bi edition with English translation, Guodian text, and Mawangdui text – Chinese Text Project
- Tao Te Ching หนังสือเสียงสาธารณสมบัติที่ LibriVox
- Legge, Suzuki, and Goddard's translations side-by-side, along with the original text
- Dàodéjīng verbatim + analogous + poetic; Chinese + English + German by Hilmar Alquiros จีน: 老子 Lǎozǐ จีน: 道德經