İçeriğe atla

Dünya Gıda Ödülü

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dünya Gıda Ödülü
Açıklama"gıdanın miktarı, kalitesi, bulunabilirliği veya erişiminde kanıtlanabilir bir artışla insanî gelişmeyi ilerleten spesifik, olağanüstü derecede önemli, bireysel başarı"[1]
SponsorGeneral Foods, John Ruan ve ailesi, onu diğer birçok kişi takip etti
DağıtanDünya Gıda Ödülü Vakfı
SunucuTerry Branstad, WFP Başkanı[2]
YerDes Moines, Iowa, Amerika Birleşik Devletleri
Verilmeye başlandığı yıl1987
Son verildiği yıl2023
Resmî sitesiworldfoodprize.org

Dünya Gıda Ödülü, dünyadaki gıdanın kalitesini, miktarını veya bulunabilirliğini iyileştirerek insanî gelişmeyi ilerleten bireylerin başarılarını takdir eden uluslararası bir ödüldür.[3] Nobel Barış Ödülü sahibi Norman Borlaug tarafından tasarlanan ve 1986 yılında General Foods'un desteğiyle oluşturulan bu ödül, gıda ve tarım alanında Nobel veya en yüksek onur olarak öngörülmüş ve tanıtılmıştır.[4][5] Şu anda çok sayıda sponsorun desteğiyle Dünya Gıda Ödülü Vakfı tarafından yönetilmektedir.[4][6] 1987'den beri ödül, dünya gıda arzı ile ilgili herhangi bir alandaki katkıları tanımak için her yıl verilmektedir; bu alanlar arasında hayvan bilimi, su ürünleri yetiştiriciliği, toprak bilimi, su koruma, beslenme, sağlık, bitki bilimi, tohum bilimi, bitki patolojisi, ürün koruma, gıda teknolojisi, gıda güvenliği, politika, araştırma, altyapı, acil yardım ve yoksulluk ve açlıkla mücadele bulunmaktadır.[1]

Ödül sahipleri, Des Moines, Iowa'daki Iowa Eyalet Meclisi'nde düzenlenen bir ödül töreninde onurlandırılır ve resmî olarak ödüllendirilirler.[7] Ödül sahiplerine bir diploma, Saul Bass tarafından tasarlanan bir hatıra heykeli ve 250.000 $'lık bir para ödülü verilmektedir.[8][9]

Ödül sahiplerinin onurlandırıldığı ve resmî olarak ödüllendirildiği Iowa Eyalet Meclisi.

Vakıf ayrıca, "herkes için yeterli gıda ve beslenmenin sağlanmasında olağanüstü başarıları teşvik etmeyi" amaçlamaktadır.[10] Buna bağlı bir dizi etkinlik ve onur arasında Dünya Gıda Ödülü Sempozyumu veya Borlaug Diyalogu, Iowa Açlık Zirvesi ve Borlaug-Ruan Uluslararası Stajları gibi gençlik programları bulunmaktadır.[11][12]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Norman Borlaug (1914-2009), küresel gıda üretiminde büyük artışa yol açan katkılarından dolayı 1970 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.[13] Nobel Komitesi Başkanı Aase Lionæs, komitenin dünyaya çok ihtiyaç duyulan gıdayı sağlamayı barışa giden bir yol olarak görmesinin gerekçesini verdi.[13] Dahası, gıda üretimindeki artış, dünya genelindeki politika planlamacılara artan nüfusu nasıl besleyeceklerini bulma konusunda daha fazla yıl kazandırdı.[13] 12 yıl sonra Borlaug, gıda ve tarım alanında bir ödül verilmesi için Nobel Vakfı'na başvurdu. Ancak Vakıf, Alfred Nobel'in yeni bir ödülün oluşturulmasına izin vermeyen bir vasiyete bağlı kalıyordu.[10] Borlaug sponsor arayışına başka bir yerde devam etti.[10]

1986 yılında, Başkan Yardımcısı A. S. Clausi'nin liderliğindeki General Foods Corporation, ödülü oluşturmayı ve kurucu sponsor olmayı kabul etti.[14][15] Anlaşmaya vardıkları miktar olan 200.000 ABD doları, o zamanki Nobel Ödüllerinin değerine eşitti.[14][16] 1990 yılında sponsorluk, iş insanı ve hayırsever John Ruan ve ailesi tarafından devralındı. Ruan ailesi, 10 milyon $'lık bağışla desteklenen Dünya Gıda Ödülü Vakfı'nı kurdu. 2000 yılında Kenneth M. Quinn başkan oldu.[17] Borlaug, Ruan ve Quinn'in üçü de ABD'nin Iowa eyaletindendi.[17] Barbara Stinson, 2019'da Quinn'in yerini alarak ikinci başkan oldu.[18][19]

Dünya Gıda Ödülü Ödül Sahipleri Salonu, yenilenmiş ve rehabilite edilmiş eski Des Moines Kütüphanesi

Eski Des Moines Kütüphanesi satın alındı Ruan ailesi, binanın Dünya Gıda Ödülü Vakfı'nın genel merkezine dönüştürülmesi için 5 milyon $ verdi.[12][20] Bir dizi sponsor binayı, Borlaug ve Dünya Gıda Ödülü sahiplerinin çalışmalarını onurlandırmak amacıyla, Hall of Laureates (Ödül Sahipleri Salonu) adıyla bir halk müzesine dönüştürmek için 20 milyon $'dan daha fazla katkıda bulundu.[21] Diğer sponsorlar arasında, ödülün ve Vakfın ilgili etkinliklerinin sürdürülebilmesine yardımcı olan 100'den fazla hayır kurumu, şirket ve birey bulunmaktaydı.[6][21] Hall of Laureates'teki Kurucuların Toplantı Salonu, ödülün kuruluşunda önemli rol oynayan 27 kişiyi anıyordu.[22]

Dünya Gıda Ödülü sahibi seçim komitesinin ilk başkanı Norman Borlaug'du.[11] Borlaug, 2009 yılında ödülün ilk sahibi M. S. Swaminathan'ı halefi olarak atadı.[11] Şu anda 2009 ödülü sahibi Gebisa Ejeta başkan olarak görev yapmaktadır.[23] Oy hakkı olmayan başkan dışında, seçim komitesinin diğer üyelerinin isimleri gizli kalmaktadır.[24]

24 Ocak 2023 tarihinde Vakıf, eski Iowa Valisi ve ABD'nin Çin Büyükelçisi Terry Branstad'ın, görevden ayrılan eski başkan Barbara Stinson'ın yerine Başkan olarak görevi devralacağını duyurdu.[25]

Dünya Gıda Ödülü sahipleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Ödül sahipleri[a] Ülke[b] Gerekçe Kaynak(lar)
1987 Swaminathan, M. S.M. S. Swaminathan  Hindistan 1960'larda Hindistan'a yüksek verimli buğday ve pirinç çeşitlerini tanıtarak Hindistan'ın Yeşil Devrim'ini başlatmada ve Uluslararası Pirinç Araştırma Enstitüsü'nde liderlik ve bilimsel katkıları. [26][27]
1988 Chandler, Robert F.Robert F. Chandler  ABD Uluslararası Pirinç Araştırma Enstitüsü ve Dünya Sebze Merkezi'ni kurmada liderlik ederek CGIAR'ın oluşturulmasını sağlayan ve yüksek verimli pirinç geliştirme çalışmalarına öncülük eden bilimsel katkıları. [28][29]
1989 Kurien, VergheseVerghese Kurien  Hindistan Beyaz Devrim sırasında liderlik yaparak çiftçiyi kooperatifinin sahibi haline getirmesi ve bunun sonucunda Hindistan'ın dünyanın en büyük süt üreticisi olarak ortaya çıkması. [30][31]
1990 Niederhauser, JohnJohn Niederhauser  ABD Patates üretiminde liderlik ve bilimsel araştırmalar yaparak patatesin hastalıklara karşı direncini artırması [32][33]
1991 Scrimshaw, Nevin S.Nevin S. Scrimshaw  ABD Protein, iyot ve demir eksiklikleriyle mücadele eden insan beslenme çalışmaları ve besin değeri yüksek gıdalar geliştirmesi [34][35]
1992 Knipling, Edward F.Edward F. Knipling  ABD Gıda tedarikine zarar veren böcek parazitlerini kontrol etmek için steril böcek tekniğini geliştirmesi [36][37][38]
Bushland, RaymondRaymond Bushland
1993 Kang, HeHe Kang  Çin Tarım Bakanlığı başkanı olarak yaptığı reformlarla Çin'i gıda üretiminde kendine yeterli hale getirmesi [39][40]
1994 Yunus, MuhammedMuhammed Yunus  Bangladeş Yoksullar için yenilikçi mikro kredi programları geliştirerek milyonlarca insana daha fazla gıda ve daha iyi beslenme imkânı sağlaması [41][42]
1995 Herren, Hans RudolfHans Rudolf Herren   İsviçre Afrika'daki manyok mahsulünü yok edebilecek manyok unlu biti için bir haşere kontrol programı geliştirmesi [43][44]
1996 Beachell, HenryHenry Beachell  ABD Birçok ülkeye fayda sağlayan pirinç üretimini önemli ölçüde artıran pirinç ıslahındaki ilerlemeleri [45][46]
Khush, GurdevGurdev Khush  Hindistan
1997 Smith, Ray F.Ray F. Smith  ABD Sürdürülebilir entegre haşere yönetimi tekniklerini geliştirmedeki bireysel ve ortak çabaları [47][48]
Adkisson, PerryPerry Adkisson
1998 Barwale, B. R.B. R. Barwale  Hindistan Hindistan genelinde yüksek kaliteli tohumlara ticarî erişimi artırması [49][50]
1999 Plowright, WalterWalter Plowright  Birleşik Krallık Sığır vebasına karşı bir aşı geliştirmesi [51][52]
2000 Villegas, EvangelinaEvangelina Villegas  Meksika Kaliteli proteinli mısırın geliştirilmesi yoluyla mısırın verimliliğini ve besin değerini artırmadaki araştırma ve liderliği. [53][54]
Vasal, SurinderSurinder Vasal  Hindistan
2001 Pinstrup-Andersen, PerPer Pinstrup-Andersen  Danimarka Çeşitli ülkelerde gıda sübvansiyonuyla ilgili politikada değişikliklere yol açan araştırma çabaları [55][56]
2002 Sanchez, Pedro A.Pedro A. Sanchez  ABD Afrika ve Güney Amerika'da bozulmuş toprakların verimliliğini yeniden sağlamaya yönelik yöntemlerin geliştirilmesi [57][58]
2003 Bertini, CatherineCatherine Bertini  Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı'nı etkili bir insanî gıda yardım organizasyonuna dönüştürmesi [59][60]
2004 Longping, YuanYuan Longping  Çin İlk hibrit pirinç çeşitlerini ve bunlar için gerekli teknolojileri geliştirmesi [61][62]
Jones, MontyMonty Jones  Sierra Leone Afrika'da pirinç verimini artırma potansiyeline sahip olan Yeni Afrika Pirinci'ni geliştirmesi [61][63]
2005 Gupta, Modadugu VijayModadugu Vijay Gupta  Hindistan Tatlı su balıkçılığı için düşük maliyetli tekniklerin geliştirilmesi ve yayılması [64][65]
2006 Lobato, EdsonEdson Lobato  Brezilya Bilim ve siyasetteki bireysel çabalarıyla Brezilya'nın Cerrado bölgesini tarıma açması [66][67]
Paolinelli, AlyssonAlysson Paolinelli
McClung, Andrew ColinAndrew Colin McClung  ABD
2007 Nelson, Philip E.Philip E. Nelson  ABD Aseptik paketlemeyi geliştirmesi ve teknolojiyi dünya çapında yayması [68][69]
2008 Dole, BobBob Dole  ABD Okul beslenmesine küresel bağlılığı teşvik etme yönündeki liderliği [70][71]
McGovern, GeorgeGeorge McGovern
2009 Ejeta, GebisaGebisa Ejeta  Etiyopya Afrika'nın kuraklığa dayanıklı ve parazitik cadı otu direncine sahip ilk sorgum hibritlerini geliştirmesi [72][73]
2010 Beckmann, David M.David M. Beckmann  ABD Açlık ve beslenmeyle mücadele eden iki taban örgütündeki liderlikleri [74][75]
Luck, JoJo Luck
2011 Kufuor, JohnJohn Kufuor  Gana Ülkelerinde açlık ve yoksulluğu hafifletmek için hükûmet politikaları oluşturma ve uygulama çabaları [76][77]
LulaLuiz Inácio Lula da Silva  Brezilya
2012 Hillel, DanielDaniel Hillel  İsrail Kurak ve kuru bölgelerde mikro sulama uygulamalarını kavrayıp uygulaması [78][79]
2013 Montagu, Marc VanMarc Van Montagu  Belçika Sürdürülebilirlik ve küresel gıda güvenliğini destekleyen modern tarımsal biyoteknolojideki bireysel başarıları (bkz. tartışma[c]) [85][86]
Chilton, Mary-DellMary-Dell Chilton  ABD
Fraley, RobertRobert Fraley
2014 Rajaram, SanjayaSanjaya Rajaram  Hindistan
 Meksika 		Hastalıklara dayanıklı 480 buğday çeşidi geliştirerek küresel üretimi 200 milyon ton artırması [87][88]
2015 Abed, Fazle HasanFazle Hasan Abed  Bangladeş Bangladeş ve diğer 10 ülkede yoksulluğu azaltmada etkili olan bir örgüt kurması [89][90]
2016 Andrade, MariaMaria Andrade  Yeşil Burun Adaları Dirençli, dayanıklı ve yüksek verimli biyofortifiye portakal etli tatlı patatesin "en başarılı örneği olan biyofortifikasyonu" [91][92]
Mwanga, RobertRobert Mwanga  Uganda
Low, JanJan Low  ABD
Bouis, HowarthHowarth Bouis  ABD Küresel bitki ıslah stratejisi olarak biyofortifikasyona yönelik çok kurumsal bir yaklaşımın uygulanması [91][92]
2017 Adesina, AkinwumiAkinwumi Adesina  Nijerya Afrika tarımını tüm seviyelerde dönüştürmek için politik irade oluşturmada liderlik ve yenilik yapması [93][94]
2018 Haddad, LawrenceLawrence Haddad  Birleşik Krallık
 Güney Afrika 		Anne ve çocuk beslenmesini ulusal ve uluslararası düzeyde merkezî bir mesele haline getirmesi [95][96]
Nabarro, DavidDavid Nabarro  Birleşik Krallık
 Birleşmiş Milletler
2019 Groot, Simon N.Simon N. Groot  Hollanda 60'tan fazla ülkede küçük çiftçileri geliştirilmiş sebze üretimiyle güçlendirmesi [97][98]
2020 Lal, RattanRattan Lal  Hindistan
 ABD 		Gıda üretimini sürdürülebilir şekilde artırmak için toprak merkezli yaklaşımı [99][100]
2021 Thilsted, Shakuntala H.Shakuntala H. Thilsted  Trinidad ve Tobago
 Danimarka 		Gıda sistemlerine balık bazlı beslenme duyarlı yaklaşımlar getirme konusundaki başarıları [101][102]
2022 Rosenzweig, CynthiaCynthia Rosenzweig  ABD İklim değişikliğinin gıda üretimi üzerindeki etkisini modellemekteki öncü çalışmaları [103][104]
2023 Kühn, HeidiHeidi Kühn  ABD Yıkıcı çatışmaların ardından tarım arazilerini, gıda güvenliğini, geçim kaynaklarını ve direnci yeniden canlandıran çiftçi odaklı kalkınma modeli [105]
2024 Fowler, CaryCary Fowler  ABD Dünyanın mahsul biyoçeşitliliği mirasını koruma ve koruma konusundaki olağanüstü liderlikleri ve bu kritik kaynağı küresel gıda güvenliğine yönelik tehditlere karşı savunmada harekete geçirmeleri [106]
Hawtin, GeoffreyGeoffrey Hawtin  Birleşik Krallık
 Kanada

İlgili etkinlikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vakfın etkinlikleri, Norman E. Borlaug Uluslararası Sempozyumu, diğer adıyla Dünya Gıda Ödülü Sempozyumu veya Borlaug Diyalogu gibi bir dizi bağlantılı etkinliği de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.[11][12] 1994 yılında tarım, gıda, nüfus ve bağlantılı bilimlerde gençleri motive etmek için bir Gençlik Enstitüsü kurulmuştur.[107] Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin 24 eyaletinde ve diğer üç ülkede Gençlik Enstitüleri kurulmuştur.[108] Kompozisyonlara dayalı olarak lise öğrencileri bu enstitülerin faaliyetlerine katılmak üzere seçilmektedir. Bu enstitülere katılım, sekiz haftalık bir staj programı için de uygunluk sağlamaktadır.[107]

Borlaug-Ruan Uluslararası Staj Programı, lise öğrencilerine dünyanın önde gelen araştırma merkezlerinde açlık ve beslenme alanında dünya çapında tanınmış bilim insanları ve politika yapıcılarla birlikte çalışarak sekiz haftalık uygulamalı bir deneyim fırsatı sunmaktadır.[109][110] Bu staj programı 1998 yılında kurulmuş olup, dünya genelinde 34 tarımsal araştırma merkezine seyahat eden 350'den fazla Borlaug-Ruan stajyerini finanse etmiştir.[109] Iowa Açlık Zirvesi, 2007 yılından beri Dünya Gıda Ödülü etkinlikleri haftasında gerçekleştirilmektedir. Bu etkinlik halka açıktır ve her yıl Iowalıların açlıkla mücadele ve gıda güvenliğini ilerletmedeki rolünü kutlamaktadır.[111]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Dr." ve "On." gibi önekler çıkarılmıştır.
  2. ^ Ülke, Dünya Gıda Ödülü Vakfı'nın resmî web sitesi olan worldfoodprize.org'a göre.
  3. ^ 2013 ödülünü alan Chilton, Fraley ve Montagu, genetiği değiştirilmiş organizmalara karşı çıkanlardan eleştiriler aldı.[80][81][82][83] 2014'te, Des Moines'de Dünya Gıda Ödülü'nü protesto eden üç kişi tutuklandı.[84]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "World Food Prize Nomination Criteria". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021. 
  2. ^ globalreach.com, Global Reach Internet Productions, LLC-Ames, IA-. "Ambassador Terry Branstad - The World Food Prize - Improving the Quality, Quantity and Availability of Food in the World". www.worldfoodprize.org. 3 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  3. ^ "The World Food Prize" (PDF). Budget Unit Brief FY 2017. Legislative Services Agency. Iowa Legislature. 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  4. ^ a b Quinn, Kenneth M. (11 Eylül 2012). "A Nobel Prize for Food and Agriculture". obamawhitehouse.archives.gov. The White House. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021. 
  5. ^ Hesser, The Man Who Fed the World (2006), ss. 138, 140.
  6. ^ a b "Sponsors". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  7. ^ "Laureate Award Ceremony". Dünya Gıda Ödülü. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  8. ^ "About the Foundation". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  9. ^ Quinn, Kenneth M. (19 Ekim 2018). "Laureate Luncheon Keynote Address. Introduction" (PDF). Dünya Gıda Ödülü Vakfı. s. 2. 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2021. 
  10. ^ a b c Hesser, The Man Who Fed the World (2006), s. 136.
  11. ^ a b c d Quinn, "M. S. Swaminathan-Scientist, Hunger Fighter, World Food Prize Laureate" (2015), s. 423.
  12. ^ a b c Hesser, The Man Who Fed the World (2006), s. 138.
  13. ^ a b c Hesser, The Man Who Fed the World (2006), s. 132.
  14. ^ a b Hesser, The Man Who Fed the World (2006), s. 137.
  15. ^ Clausi, A. S. (1 Ekim 2009). "Letters". Gıda Teknolojistleri Enstitüsü. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. Although the idea of an Agriculture Prize was Norman's, the Food Prize was established by General Foods Corporation under ... 
  16. ^ Polsky, Barry; Curtin, Tracy. "Biography: Dr Mankombu Sambasivan Swaminathan" (PDF). The World Food Prize Foundation. General Foods Dünya Gıda Ödülü. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Aralık 2021. 
  17. ^ a b Hesser, The Man Who Fed the World (2006), ss. 137-138.
  18. ^ Jeremiah (13 Kasım 2019). "World Food Prize Foundation Names Barbara Stinson President". Leadership. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2021. 
  19. ^ "Stinson to succeed Quinn as World Food Prize Foundation president". Gıda Teknolojistleri Enstitüsü. 13 Kasım 2019. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  20. ^ Elbert, David (9 Ekim 2011). "Ruan family's vision realized with Hall of Laureates opening". The Des Moines Register. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ a b "World Food Prize Receives $5 Million Pledge". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 15 Şubat 2008. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  22. ^ "Founders Boardroom". Hall of Laureates. Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  23. ^ Ambrose, Emma Ea (2 Temmuz 2018). "Gebisa Ejeta appointed chair of the World Food Prize Laureate Selection Committee". Purdue Üniversitesi. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  24. ^ Hesser, The Man Who Fed the World (2006), s. 143.
  25. ^ "Former U.S. Ambassador Terry Branstad to lead World Food Prize Foundation". 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  26. ^ "1987: Swaminathan". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  27. ^ Hesser, The Man Who Fed the World (2006), s. 140.
  28. ^ "1988: Chandler". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  29. ^ "Robert F. Chandler, Jr. - Biographical". Rockefeller Arşiv Merkezi. Rockefeller Vakfı. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  30. ^ "1989: Kurien". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  31. ^ Kelley, Elizabeth (6 Haziran 1989). "Dairy Distribution Pioneer Named 1989 World Food Prize Winner" (PDF). General Foods Dünya Gıda Ödülü. Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2021. 
  32. ^ "1990: Niederhauser". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  33. ^ Ridinger, Robert B. (2014). "Review of John S. Niederhauser: Recollections of A Life in Science and Agriculture". Journal of Agricultural & Food Information (İngilizce). 15 (1). s. 71. doi:10.1080/10496505.2014.863120. ISSN 1049-6505. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021 – Taylor & Francis vasıtasıyla. 
  34. ^ "1991: Scrimshaw". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  35. ^ Chandler, David L. (11 Şubat 2013). "Nevin S. Scrimshaw, pioneer in nutrition research, dies at 95". MIT News. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  36. ^ "1992: Knipling and Bushland". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  37. ^ Walters, Donna K. H. (13 Ekim 1992). "Scientists Honored for 'Biological' Pest Control Work : Agricultural: Two Americans receive World Food Prize for method now used to fight the Medfly and others". Los Angeles Times. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  38. ^ "Edward Knipling and Raymond Bushland Win Award for the Sterile Insect Technique". Entomology Today. Amerika Entomoloji Derneği. 22 Haziran 2016. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  39. ^ "1993: He". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  40. ^ "Chinese official given prize for food production". United Press International. 14 Ekim 1993. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  41. ^ "1994: Yunus". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  42. ^ "The World Food Prize. Muhammad Yunus. 1994 Laureate" (PDF). The World Food Prize Foundation. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  43. ^ "1995: Herren". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  44. ^ Leybold-Johnson, Isobel (11 Temmuz 2011). "How a Swiss scientist saved 20 million people". Swissinfo. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  45. ^ "1996: Beachell and Khush". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  46. ^ Hill, Steve (19 Ekim 1996). "Beachell Wins World Food Prize". AgriLife Today. Texas A&M University. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  47. ^ "1997: Adkisson and Smith". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  48. ^ "Dr. Perry Adkisson Inducted into Heritage Hall of Honor". AgriLife Today. Texas A&M University. 6 Ekim 1998. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  49. ^ "1998: Barwale". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  50. ^ "Barwale, Indian seed-specialist, gets World Food Prize". Rediff. 14 Ekim 1998. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  51. ^ "1999: Plowright". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  52. ^ "Food prize for cattle saviour". BBC News. 22 Eylül 1999. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  53. ^ "2000: Vasal & Villegas". Dünya Gıda Ödülü. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  54. ^ Listman, Mike (7 Haziran 2017). "CIMMYT renames lab to honor Evangelina Villegas, World Food Prize laureate". Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  55. ^ "2001: Pinstrup-Andersen". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2021. 
  56. ^ Giese, James H. (1 Aralık 2001). "Danish Economist Wins 2001 World Food Prize". Gıda Teknolojistleri Enstitüsü. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  57. ^ "2002: Sanchez". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  58. ^ "Pedro Sanchez Wins World Food Prize". Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley). 12 Ağustos 2002. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  59. ^ "2003: Bertini". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  60. ^ Pack, Darrin (3 Kasım 2016). "World Food Prize laureate Catherine Bertini speaks at Purdue". Purdue Üniversitesi. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  61. ^ a b "2004: Jones and Yuan". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  62. ^ Krishnankutty, Pia (24 Mayıs 2021). "Yuan Longping, the poor farmer's son who created hybrid rice & saved millions from famine". ThePrint. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  63. ^ "Scientist wins prize for new African rice". Africa Renewal. Birleşmiş Milletler. Ocak 2005. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  64. ^ "2005: Gupta". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  65. ^ "Indian scientist bags World Food Prize worth $250,000". The Financial Express. 13 Haziran 2005. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  66. ^ "2006: Lobato, McClung, Paolinelli". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  67. ^ Connor, David J.; Loomis, Robert S.; Cassman, Kenneth G. (2011). Crop Ecology : Productivity and Management in Agricultural Systems. Cambridge University Press. s. 479. ISBN 978-1-139-50032-6. 
  68. ^ "2007: Nelson". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  69. ^ Howard, Dave (17 Aralık 2012). "Interview with Dr Philip Nelson, 2007 World Food Prize Winner". IFIS Publishing. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  70. ^ "2008: Dole and McGovern". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  71. ^ "Robert Dole, George McGovern Awarded 2008 World Food Prize". Environment News Service. NBC News. 13 Haziran 2008. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021. 
  72. ^ "2009: Ejeta". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  73. ^ "Ethiopian scientist wins World Food Prize". CTV News. Associated Press. 12 Haziran 2009. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  74. ^ "2010: Beckmann and Luck". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  75. ^ Kelley, Matt (16 Haziran 2010). "World Food Prize winners come from nonprofit organizations". Radio Iowa. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  76. ^ "2011: Kufuor and Lula". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  77. ^ Deshpande, Vivek (4 Kasım 2011). "Lead to feed is prize message". The Indian Express. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  78. ^ "2012: Hillel". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  79. ^ Krajick, Kevin (12 Haziran 2012). "Daniel Hillel, Originator of High-Efficiency Irrigation, to Receive World Food Prize". State of the Planet. Columbia Climate School. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  80. ^ Lappé, Frances Moore (26 Haziran 2013). "Choice of Monsanto Betrays World Food Prize Purpose, Say Global Leaders". Huffington Post. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  81. ^ Dan Charles (19 Haziran 2013). "And The Winner Of The World Food Prize Is ... The Man From Monsanto : The Salt". NPR. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  82. ^ "World Food Prize event in Iowa confronts divisive issues of biotech crops and global warming". The Washington Post. 17 Ekim 2013. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  83. ^ "World Food Prize Laureate Dr Robert Fraley to Donate Award to Support Advancement in Plant Science". News Source: Sara Miller; News Writer: LeAnn Ormsby. University of Illinois Foundation. 16 Ekim 2013. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  84. ^ Jackson, Sharyn (16 Ekim 2014). "3 arrested protesting World Food Prize". The Des Moines Register. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  85. ^ "2013: Van Montagu, Chilton, Fraley". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  86. ^ "2013 World Food Prize Honors Biotech Pioneers". GlobeNewswire (Basın açıklaması). 19 Haziran 2013. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  87. ^ "2014: Rajaram". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  88. ^ "India-born scientist Sanjaya Rajaram named winner of 2014 World Food Prize". The Economic Times. 19 Haziran 2014. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  89. ^ "2015: Abed". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  90. ^ Jones, Sam (2 Temmuz 2015). "Brac's Sir Fazle Hasan Abed wins 2015 World Food prize for reducing poverty". The Guardian. Global development is supported by BMFG. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2015. 
  91. ^ a b "2016: Andrade, Bouis, Low and Mwanga". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  92. ^ a b "World Food Prize puts focus on biofortification". MS Swaminathan Araştırma Vakfı. 29 Temmuz 2016. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  93. ^ "2017: Adesina". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  94. ^ "IFPRI Congratulates Akinwumi Adesina on 2017 World Food Prize". Uluslararası Gıda Politikası Araştırma Enstitüsü. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  95. ^ "2018: Haddad and Nabarro". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  96. ^ "Lawrence Haddad and David Nabarro, 2018 World Food Prize Laureates". scalingupnutrition.org. SUN. 19 Ekim 2018. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  97. ^ "2019: Groot". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  98. ^ Doody, Alison (16 Ekim 2019). "2019 World Food Prize recognizes the impact of bringing improved seeds to Africa, Asia and Latin America". Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  99. ^ "2020 Lal". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  100. ^ "Indian-American soil scientist Rattan Lal wins prestigious World Food Prize". Livemint. Press Trust of India. 12 Haziran 2020. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
  101. ^ "2021 Thilsted". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2021. 
  102. ^ Pitt, David (11 Mayıs 2021). "World Food Prize goes to nutrition expert for fish research". Associated Press. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021. 
  103. ^ "2022 World Food Prize Awarded to NASA Climate Scientist". World Food Prize Foundation. 5 Mayıs 2022. 30 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  104. ^ "Nasa climate research scientist awarded World Food prize". The Guardian. 5 Mayıs 2022. 
  105. ^ "Humanitarian Heidi Kühn wins 2023 World Food Prize for restoring agriculture to de-mined land in former war zones". 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  106. ^ "Men behind the doomsday seed vault in the Arctic win World Food Prize". AP News. 9 Mayıs 2024. 10 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  107. ^ a b Hesser, The Man Who Fed the World (2006), ss. 144-145.
  108. ^ "Youth Institutes". Dünya Gıda Ödülü Vakfı. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  109. ^ a b "World Food Prize Foundation Announces the 2020 Borlaug-Ruan International Internship Award Recipients". The World Food Prize Foundation. 15 Ekim 2020. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2021. 
  110. ^ Jedrzejewski, Kelly (12 Kasım 2019). "First-year student awarded study abroad funding as Borlaug-Ruan intern". Pensilvanya Eyalet Üniversitesi. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  111. ^ Crumb, Michael (27 Ekim 2020). "World Food Prize, Iowa Hunger Summit: What you need to know". BusinessRecord. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
Bibliyografya

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dünya_Gıda_Ödülü&oldid=33457417" sayfasından alınmıştır