Kontent qismiga oʻtish

Adobo

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Adobo
Asosiy komponentlari cho'chqa go'shti, sirka, soya sousi, ziravorlar
Boshqa komponentlari tovuq, dengiz mahsulotlari, sabzavotlar

Adobo — filippin oshpazlik atamasi; choʻchqa goʻshtini (baʼzan tovuq bilan) sirka, soya sousi va ziravorlar bilan dimlab pishirish usulidir[1]. Guruch bilan tortiladi; shu bilan birga, goʻsht pishirilgan sousni tovoqqa quyib, yoki uni qarsildoq boʻlgunga qadar qovurib, quruq holda tortish mumkin[1]. Filippin oshxonasining ajralmas qismi hisoblanadi[2].

„Adobo“ soʻzi ispan tilidan olingan boʻlib (ispanchada adobo), moy, sirka va ziravorlardan iborat marinadni anglatadi[1]. Filippinni mustamlaka qilgan birinchi ispan Pedro de San Buenaventura adobo haqida yozgan; u buni „adobo de los naturales“ (ispanchada „adobo de los naturales“) deb atagan — bu unga oʻxshash ingredientlar bilan ispan taomini eslatgan; ammo, adobo ispanlardan oldin ham mavjud edi: sirka bilan qovurish tropik iqlim sharoitida goʻshtni yangi saqlashning mahalliy usuli hisoblanadi[3][4].

Adoboning koʻp turlari bor, ular kalmar, baliq, dengiz mahsulotlari, hasharotlar (chigirtkalar) va sabzavotlardan tayyorlanadi[1]. Eng mashhurlari quyida keltirilgan[3].

  • Choʻchqa goʻshti va tovuq goʻshtidan adobo.
  • Soya sousi oʻrniga Annatto bilan choʻchqa, tovuq yoki mol goʻshtili adobo; Batangasda ixtiro qilingan.
  • „Adobo sa gata“ — kokos suti va yashil chili bilan tayyorlangan janubiy Luson turi.
  • „Adobong puti“ (oq adobo) — soya sousi va dafna yaprogʻisiz tayyorlangan adobo turi.
  • „Adobong puso ng saging“ — qisqichbaqalar pastasi bilan sirka ichidagi banan gullaridan sabzavotli adobo. Kelib chiqishi Kavit.
  • „Adobong malutong“ (qarsildoq adobo) qayta pishirilgan adobo qoldiqlari boʻlib, qizdirilgan yogʻda qizarguncha qovuriladi.
  • „Adobong pusit“ (kalmardan tayyorlangan adobo) — siyoh qoʻshilishi bilan sirka-soya sousida qovurilgan kalmar.
  • „Apan-apan adobabo“ — suvli ismaloqdan tayyorlangan hiligaynon vegetarian adobosi.

Adobo kichik sopol idishlarda yoki zamonaviy idishlarda — tovalar va vokda[5] pishiriladi.

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Oxford 2014, s. 201.
  2. DeWitt, Dave. 1,001 Best Hot and Spicy Recipes. Andoza:Нп5, 2010 — 428-bet. ISBN 9781572841130. 
  3. 3,0 3,1 Estrella, Serna. „Adobo: The History of A National Favorite“ (en). Pepper.ph (2013-yil 22-iyun). 2019-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-may.
  4. Hosking, Richard. Authenticity in the Kitchen: Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery 2005. Oxford Symposium, 2006 — 299-bet. ISBN 9781903018477. 
  5. The Culinary culture of the Philippines. Andoza:Нп5. ISBN 9780495115410.