Jump to content

Venezuela

Tikang ha Wikipedia
Republika Bolivaryana han Venezuela[1]

República Bolivariana de Venezuela  (Kinatsila)
Bandira han Venezuela
Bandira
Eskudo han Venezuela
Eskudo
Darahonon: Historic: Dios y Federación  (Kinatsila)
"Dyos ngan Federasyon"
Awit: Gloria al Bravo Pueblo  (Kinatsila)
Himaya han Maisog nga Katawhan
Kahamutang han Venezuela
Pamunuan
ngan gidako-i nga syudad
Caracas
Opisyal nga mga pinulungan Kinatsila[2]
Nasodnon nga pinulongan Kinatsila [2]
Ethniko nga mga grupo
67% Mestizo,
21% White,
1% Amerindian,
9% others (Africans, Arabs, Asians)[kinahanglan hin kasarigan]
(Mga) Tawag hin tawo Venezuelan
Kagamhanan Federal presidential republic
• President
Nicolás Maduro
Elías Jaua
Independence
• from Spain
5 Hulyo 1811
• from Gran Colombia
13 Enero 1830
• Recognized
30 Marso 1845
Langyab
• Bug-os
916,445 km2 (353,841 sq mi) (33rd)
• Katubigan (%)
0.32[3]
Kamolupyohan
• July 2009 estimate
26,814,843 (40th)
• 2001 nga census
23,054,985
• Densidad
30.2/km2 (78.2/sq mi) (173rd)
GDP (PPP) 2008 nga banabana
• Bug-os
$359.210 billion[1] (31st)
• Per capita
$12,806[1] (63rd)
GDP (nominal) 2008 nga banabana
• Bug-os
$319.443 billion[1] (31st)
• Per capita
$11,388[1] (53rd)
Gini (2007) 42.2[2]
Error: Invalid Gini value
HDI (2007) 0.844[3]
Error: Invalid HDI value · 58th
Salapi Bolívar fuerte[4] (VEF)
Zona hin oras UTC-4
Dapit hin pagmanehar right
Kodigo hin pagtawag +58
ISO 3166 nga kodigo VE
Internet TLD .ve
^ The "Bolivarian Republic of Venezuela" has been the full official title since the adoption of the new Constitution of 1999, when the state was renamed in honor of Simón Bolívar.
^ The Constitution also recognizes all indigenous languages spoken in the country.
^ Area totals include only Venezuelan-administered territory.
^ On 1 Enero 2008 a new bolivar, the bolívar fuerte (ISO 4217 code VEF), worth 1,000 VEB, was introduced.

An Venezuela, nga an opisyal nga pagtawag an Republika Bolivaryana han Venezuela (ha Kinatsila: República Bolivariana de Venezuela), usa nga nasod ha amihanan nga labnasan han Salatan nga Amerika.

An nasod amo in kontinental nga mainland ngan damola-ay nga mga isla o puro nga nahamutang tikang han labnasan han Venezuela ha Dagat Caribe. An nasod ginsasapitan han Guyana ha sidlangan, han Brasil ha salatan, ngan han Colombia ha katundan. An Trinidad ngan Tobago, Grenada, St. Lucia, Barbados, Curaçao, Bonaire, Aruba, San Vicente ngan an Grenadinas ngan an Leeward Antilles nahamutang ha amihanan, ha lawod tikang han Venezolano nga labnasan. An kadako hini 916,445 ka km² nga mayda populasyon hin mga 28,200,000. An kapital hini amo an Caracas. Nahamutang ini ha tropika ngan harani han ekuator ha Amihanan nga Hemisfero.

An Venezuela usa nga kasanhi nga kolonya Espanyola, nga naglugaring tikang han 1821. Mayda ini ginkakaagawan han Guyana nga teritoryo, ngan an kaurog hini nahanungod han Essequibo nga lugar, ngan ginkakaagan liwat an Venezuela han Colombia mahitungod han Golfo han Venezuela. Han 1895, katapos han pagkabaton han linea upod han Guyana, ginsumite ini hin waray gindadapigan nga komisyon, nga dida han 1899 naghimo hin desisyon nga kaurogan nahaupay han Guyana.[4] An Venezuela sinisirng nga usa han mga 17 nga mga pinaka-biodiverso nga mga nasod.[5]

An Venezuela upod han mga pinakaurbanisado nga mga nasod ha Latinoamerica;[6][7] an kadam-an han mga Venezolano naukoy dida han mga syudad ha amihanan, labi na dida ha Caracas an kapital nga syudad nga amo liwat an gidako-i nga syudad han nasod. Mga iba nga dagko nga mga syudad amo an Maracaibo, Valencia, Maracay, Barquisimeto ngan Syudad Guayana. An Venezuela amo liwat in mabiblingan hin magkadirudilain nga kamananapan ha dirudilain nga protektado nga mga habitat.

Mga pagbahinbahin

[igliwat | Igliwat an wikitext]

An Venezuela ginbahin ngadto hin mga karuhaan kag tulo (23) nga mga estado, usa nga distrito hin kapital (distrito capital) nga naglalakip han syudad han Caracas, an mga Dependensya Federal (Dependencia Federal kon ha Kinatsila, usa nga ispisyal nga teritoryo), ngan an Guayana Esequiba (nga ginkakaagawan upod han Guyana). An Venezuela ginbahinbahin pa ngadto hin 335 nga mga munisipyo (municipio); ini liwat ginbahinbahin ngadto hin sobra usa ka yukot nga mga parokya (parroquia). An mga estado gintirok ngadto hin siyam nga mga admininistratiba nga rehiyon (region administrativa), nga gin-establecer hin decreto hin mangulo. Ha kaagi, an Venezuela nag-angkon liwat han tanan nga teritoryo han Guyana nga katundan han Salog Essequibo; ini nga 159,500 ka kwadrado nga kilometro (61,583 nga kwadrado ng milyas) nga katunaan gintawag nga Guyana Esequiba o an Zona en Reclamación (an "zona nga ginbabawi").[8]

Mga Estado
 Ngaran Kapital
1  Amazonas Puerto Ayacucho
2 Bandira han Anzoátegui Anzoátegui Barcelona
3 Bandira han Apure Apure San Fernando de Apure
4 Bandira han Aragua Aragua Maracay
5 Bandira han Barinas Barinas Barinas
6 Bandira Bolívar Bolívar Syudad Bolívar
7 Bandira han Carabobo Carabobo Valencia
8 Bandira han Cojedes Cojedes San Carlos
9 Bandira han Delta Amacuro Delta Amacuro   Tucupita
10 Bandira han Falcón Falcón Coro
11  Guárico San Juan De Los Morros      
12 Bandira han Lara Lara Barquisimeto
 Ngaran Kapital
13 Bandira han Mérida Mérida Mérida
14 Bandira han Miranda Miranda Los Teques
15 Bandira han Monagas Monagas Maturín
16 Bandira han Nueva Esparta Nueva Esparta   La Asunción
17 Bandira han Portuguesa Portuguesa Guanare
18 Bandira han Sucre Sucre Cumaná
19 Bandira han Táchira Táchira San Cristóbal  
20 Bandira han Trujillo Trujillo Trujillo
21 Flag of Vargas Vargas La Guaira
22 Bandira han Yaracuy Yaracuy San Felipe
23 Bandira han Zulia Zulia Maracaibo


Mga Dependensya
         Ngaran Kapital
   Flag of Venezuela Mga Dependensya Federal (waray)


Mga Administratibo nga rehiyon
      Ngaran Ubos-nga-rehiyon
     Andina Barinas, Mérida, Táchira, Trujillo, Munisipyo han Páez ha Apure
     Capital Miranda, Vargas, Distrito Capital
     Central Aragua, Carabobo, Cojedes
     Centro-Occidental Falcón, Lara, Portuguesa, Yaracuy
     Guayana Bolívar, Amazonas, Delta Amacuro
     Insular Nueva Esparta, Dependencias Federales
     Llanos Apure (diri lakip an Munisipyo han Paez), Guárico
     Nor-Oriental Anzoátegui, Monagas, Sucre
     Zuliana Zulia
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Venezuela". International Monetary Fund. Ginkuhà 1 Oktubre 2009.
  2. Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CIA
  3. Human Development Report 2009. The United Nations. Retrieved 5 Oktubre 2009
  4. "Venezuela Boundary Dispute, 1895–1899".
  5. "South America Banks on Regional Strategy to Safeguard Quarter of Earth's Biodiversity". Conservation International. Ginkuhà 2007-06-29.
  6. "South America". Encarta. Ginhipos tikang han orihinal han 2007-04-21. Ginkuhà 2007-03-13.
  7. "Annex tables" (pdf). World Urbanization Prospects: The 1999 Revision. United Nations. Ginkuhà 2007-03-13.
  8. "El acuerdo de Ginebra del 17 Feb 1996". Ministerio del Poder Popular para Relaciones Exteriores. Ginhipos tikang han orihinal han 2007-01-20. Ginkuhà 2007-12-01.(Kinatsila)

Mga sumpay ha gawas

[igliwat | Igliwat an wikitext]