Pewnie się powtarzam, ale od dawna już literacki Nobel jest dla mnie mniej wiarygodny od Pulitzera. Niemniej jednak ten Nobel, który otrzymała SwietłaPewnie się powtarzam, ale od dawna już literacki Nobel jest dla mnie mniej wiarygodny od Pulitzera. Niemniej jednak ten Nobel, który otrzymała Swietłana Aleksijewicz*, należał się jej w stu procentach i na pewno nie należy do tych przypadków, które obniżają prestiż owej nagrody. Po genialnych dziełach „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” i „Czarnobylska modlitwa” (wcześniejsze polskie wydanie nosiło tytuł „Krzyk Czarnobyla”), które wywarły na mnie wielkie wrażenie, sięgnąłem więc po kolejną książkę autorki – „Cynkowi chłopcy” (wcześniejsze polskie wydanie miało tytuł „Ołowiane żołnierzyki”).
Dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą, „Cynkowi chłopcy” poświęceni są przeżyciom radzieckich żołnierzy, którzy brali udział w wojnie w Afganistanie. Żołnierzy i ich bliskich.
Jak i w poprzednich książkach, Aleksijewicz nie powiela wiedzy, którą można wyszukać w internecie, nie bawi się w kolejną wariację na temat historii wojny, strategii i taktyki. Poszukuje, jak to ona zawsze, tego co było naprawdę udziałem jej bohaterów – prawdziwych, nieocenzurowanych przez władze i media osobistych wspomnień, zapisów chwili, stanów duszy, uczuć z tamtych dni. Bardzo interesujące jest też ukazanie zmieniającego się w czasie stosunku społeczeństwa radzieckiego do wojny i jej uczestników.
Tak jak poprzednio, muszę zrezygnować z przybliżania „Cynkowych chłopców”, z cytatów czy omawiania wątków. Książka ma głębie, które trzeba poznać samemu, budzi emocje, które trzeba samemu poczuć i prowokuje refleksje, do których trzeba dojść we własnym zakresie i na swój własny sposób.
Szkoda tylko, że my jako naród w przeważającej większości jeszcze nie dorośliśmy do pewnych spraw. Jak mówi jeden z bohaterów „Cynkowych chłopców”: „Chciałem być przyzwoity, ale na wojnie się nie da”. Że wojna, niezależnie od tego, czy sprawiedliwa, czy nie, niszczy wszystko, również moralność i etykę, prawdę i uczciwość, zauważyło nawet Hollywood. Z mitem czystych rąk żołnierskich i honorowej wojny rozprawili się już chyba wszyscy, zarówno w literaturze, jak i w filmie. Wszyscy, tylko nie my. Oczywiście, prorządowe i proarmijne środowiska „patriotyczne” wszędzie kręcą dęte wojenne filmy i wydają książki o podobnym wydźwięku, ale we wszystkich krajach, nawet w militarystycznych Stanach i imperialistycznej Rosji, coraz więcej jest książek i filmów, które pokazują, że wojna jest podła i niemoralna niezależnie od tego, czy jest słuszna czy nie. W USA takie „szargające pamięć bohaterów” dzieła są nawet doceniane i nagradzane. A u nas? Czy w jakimkolwiek polskim filmie lub książce polski żołnierz zabił rodzinę cywilów wrzucając granat do piwnicy, w której się ukrywali? A przecież to zwykły element walki w terenie zabudowanym. Ostatnio i u nas pojawiają się pewne jaskółki prawdy o wojnie, co prawda nieśmiałe, więc to zderzenie naszej kinematografii i literatury ze światową, którego kolejnym elementem jest lektura „Cynkowych chłopców”, wywołuje chyba u nas jeszcze inne, dodatkowe uczucia, których być może nie znają Amerykanie czy inni czytelnicy. To tylko jednak taka dygresja. Wracając do dzieła jako takiego, i tę książkę białoruskiej noblistki, podobnie jak poprzednie, gorąco polecam. To stuprocentowy must read.
No i przyszedł czas, jak to mówią w ramach wyzwania, by przypomnieć sobie wszystkie książki Suworowa przeczytane przed laty i poznać te, których nie cNo i przyszedł czas, jak to mówią w ramach wyzwania, by przypomnieć sobie wszystkie książki Suworowa przeczytane przed laty i poznać te, których nie czytałem, żeby sięgnąć po „Wybór”, drugą powieść dylogii „Жар-птица”, opowiadającej o karierze stalinowskiej wersji Bonda, Nastii Strzeleckiej. Przyzwyczajonym do Wiktora Suworowa historyka i szpiega, który był jednym z prekursorów uznania Rosji Sowieckiej za prowodyra odpowiedzialnego za II wojnę światową i jednym z pierwszych ukazujących szerokim masom na Zachodzie całą podłość tego Imperium Zła, może być trudno się przestawić na Suworowa wirtuoza historical fiction.
Kto nie czytał „Kontroli” absolutnie nie powinien się brać za tę książkę, gdyż ta druga część to kontynuacja nie tylko wątków, ale i pewnej konwencji, w którą trzeba wsiąknąć poznając pierwszą część dylogii. Na szczęście mogę zapewnić, że poziom nie spadł. Suworow ma unikalną umiejętność pisania z humorem o sprawach tak naprawdę tragicznych, co poniekąd wiąże się z wyjątkową celnością w odmalowaniu istoty duszy rosyjskiej, ze wszelkimi jej niuansami, ze specyfiką Imperium i homo sovieticus. Choć to fikcja historyczna, nie zalecam samodzielnego oddzielania fikcji od historii, gdyż trzeba do tego naprawdę wielkiej wiedzy. Dość powiedzieć, że nawet Czarodziej, dziwna postać tej powieści, przez większość czytelników uważana za wtrącenie bez sensu, ma swój historyczny odpowiednik. Najważniejsze, że dzieło świetnie oddaje ducha czasu i miejsca, fabuła genialnie poprowadzona, a akcja gna i pełna jest fajerwerków oraz specyficznego humoru. Gorąco polecam i nie mogę przeboleć, że nie ma trzeciej części. No, ale ukazał się prequel, na który oczywiście już się kieruję...more
Suworow pisarsko działa na kilku płaszczyznach - dokument, dokument fabularyzowany, beletrystyka historyczna i klasyczna beletrystyka. „Kontrola” to pSuworow pisarsko działa na kilku płaszczyznach - dokument, dokument fabularyzowany, beletrystyka historyczna i klasyczna beletrystyka. „Kontrola” to pierwsza powieść cyklu „Жар-птица” o stalinowskiej superagentce, odpowiedniku Jamesa Bonda. Nieporównanie lepszym zresztą. Genialna fabuła wpleciona w stalinowskie czasy, znane postacie okresu ze Stalinem włącznie, świetna dynamika i to, czego w Bondzie w ogóle nie ma - świetnie oddany klimat epoki i miejsca, duch owych czasów i ludzi radzieckich wzbogacony o wiele perełek, szczególików historycznych, które kiedyś może były nawet traktowane jako fantazje, ale obecnie mają całkiem inny charakter. Czytałem „Kontrolę” dziesiątki lat temu, gdy się u nas po raz pierwszy ukazała, a teraz, po replayu, doceniam ją jeszcze bardziej. Choć to niby beletrystyka, świetnie pokazuje tak poważne tematy, jak przyczyny ciążenia Rosji ku dyktaturom, wojnom i kompleksowi oblężonej twierdzy, ku nieliczeniu się z życiem ludzkim i niezliczone paradoksy tego kraju, który jest, jak to mówią, stanem umysłu. Do pełnego zrozumienia Rosji Suworow, zarówno w lekkich jak i poważnych dziełach, jest równie konieczny jak Aleksijewicz, Sołżenicyn, Gessen, Browder czy Kasparow albo Nikulin. Niestety pokazuje też, że gdyby nie Zachód, nie byłoby Imperium Rosyjskiego, komunizmu, radzieckiej bomby atomowej, Stalina ani Putina. Choć to ostatnie, to oczywiście nie z tej książki, ale patrząc na czasy Stalina widać, iż nic się nie zmienia - historia kołem się toczy, a politycy krajów demokracji, zamiast się uczyć na błędach, są coraz głupsi. Gorąco polecam...more
Lekturą listopada 2023 Dyskusyjnego Klubu Książki w Rawie Mazowieckiej było dzieło „Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi” pióra Joanny KrakLekturą listopada 2023 Dyskusyjnego Klubu Książki w Rawie Mazowieckiej było dzieło „Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi” pióra Joanny Krakowskiej, anglistki, specjalistki z zakresu historii i teorii teatru oraz teorii aktorstwa, autorki docenianych opracowań własnych i tłumaczeń tekstów m.in takich autorów jak Ariel Dorfman, Richard Schechner i Susan Sontag. Jak się okazało, dla naszego klubu ta pozycja była niemal wyzwaniem ponad siły, gdyż choć jest to dzieło niezwykle interesujące i wartościowe, wymykające się prostym ocenom i podsumowaniom, to jest i wymagające od czytelnika więcej niż przeciętna lektura. No to po kolei...
W czym był problem skoro, jak już dałem do zrozumienia, książka sprawiła mi niezwykłą, głównie poznawczo, czytelniczą ucztę? Pierwsza częśc dzieła stanowi wprowadzenie do tematu, rys historyczny tego, co za sprawą performansu działo się w sztuce, głównie w teatrze, na Manhattanie od lat sześćdziesiątych, ale nie tylko w sztuce, gdyż performans, jak się okazało, to nie jedynie gatunek sztuki, ale zarazem, a może nawet przede wszystkim, rodzaj strategii społecznej, który zagarnia na swój użytek cudze przestrzenie, przekraczając granice oddzielające od siebie nie tylko rodzaje sztuki, gatunki, konwencje i teoretyczne podziały między nimi, ale mieszając sztukę z polityką, życiem i rzeczywistością, żonglując nimi i wywierając wpływ na jedne składniki tego miksu z wykorzystaniem innych. Ta partia dzieła ma charakter nasuwający nieodparcie skojarzenie z jakąś pracą stricte naukową, z odpowiadającym temu stylem, który dla części czytelników może być początkowo trudny w odbiorze, gdyż siłą rzeczy odbiega on znacznie od tego, do czego przyzwyczaja nas beletrystyka. Jeśli ponadto czytelnikowi obca jest sama tematyka, a przy terminach takich jak queer, kamp czy off-off-Broadway musi sięgać do słownika, to jest jasne, że trzeba na tę lekturę przeznaczyć więcej czasu i zaangażowania niż na kolejny tom „Wiedźmina” czy Harlequina.
W miarę lektury, trudno wyznaczyć granicę, gdyż dzieje się to stopniowo i chyba dla każdego czytelnika nieco w innym tempie, ten początkowo dość suchy wykład zaczyna wciągać i nagle stwierdzamy, że to pełna życia opowieść nie tylko o pewnym procesie społecznym, pewnych prądach w sztuce, ale i o konkretnych, interesujących ludziach. Okazuje się, że jest to zarazem świetne studium relacji między sztuką, ekonomią i polityką oraz władzą. Pięknie jest pokazana odmieńczość jako próbnik stopnia autorytarnych tendencji władzy - nie tylko tych ujawnionych, choć nie rozpoznanych, ale przede wszystkim tych skrywanych pod hasłami demokracji i wolności, czekającymi na „lepsze” czasy.
Fascynujący jest choćby wątek AIDS pokazany od strony komletnie nieznanej szerszemu ogółowi, podobnie jak niezwykle celna analiza związków pomiędzy władzą a sztuką ze szczególnym podkreśleniem różnic między jej formami zaangażowanymi i komercyjnymi, popularnymi, pomiędzy mainstreamem i wszelkiego rodzaju outsiderami. Odmieńczość wszelkiego rodzaju i stosunek do niej władzy oraz społeczeństwa ukazuje się nam jako najlepszy miernik faktycznej wolności i czujnik alarmowy podatności społeczeństwa na wprowadzenie elementów totalitaryzmu oraz aspiracji władzy do wprowadzania takiej formy rządów.
Mógłbym tak jeszcze długo, gdyż jak każde wybitne dzieło „Odmieńcza rewolucja” okazuje się, poza perfekcyjnym opracowaniem głównego tematu, kopalnią interesujących i ważnych wątków wybiegających poza ścisłe rozumienie tego, czego spodziewamy się po wstępie oraz tytule. Znajdziemy w niej również mnóstwo ciekawych informacji, które sprowokują nas do własnych refleksji i przemyśleń, niekoniecznie takich, których autorka mogłaby się spodziewać. Naprawdę - jeśli szukacie lektury, która poza zawartą w niej wiedzą, oderwie Was od miałkości świata przedstawianego w mainstreamowych mediach i wmawianego nam jako realna rzeczywistość, która na powrót wyostrzy Wasze oczy, uszy i przede wszystkim krytyczne myślenie wobec napływającego zewsząd morza nadmiarowej informacji, to jest to dzieło dla Was. W dodatku, mam wrażenie i taką nadzieję, jej działanie będzie trwało jeszcze długo po zakończeniu lektury...more
Nie do końca mi się podobała; konstrukcja jakaś taka chaotyczna. Tego typu fascynująca historia, mniej znany, ale niezwykle interesujący epizod dziejóNie do końca mi się podobała; konstrukcja jakaś taka chaotyczna. Tego typu fascynująca historia, mniej znany, ale niezwykle interesujący epizod dziejów ruchu oporu w Warszawie, aż prosi się o lepsze opracowanie. Mimo tego treść się broni i sprawia, że to jedna z tych książek, które naprawdę warto przeczytać. Nie tylko dla wiedzy o II wojnie, ale i o realiach powojennych. O tym, że zawsze można być albo szują, albo porządnym człowiekiem, a wybór zależy od nas, a nie od warunków. Przy okazji kolejny dowód, że jeśli ktoś mówi, że nie miał innego wyjścia jak wejść do PZPR czy innej podobnej organizacji, to tylko usprawiedliwa swą małość. Inna sprawa, że za wszystko tak czy inaczej trzeba zapłacić, więc książka w dużej części smutna, choć paradoksalnie zarazem optymistyczna. Szczerze polecam...more
Każde państwo ma swoje tajne służby, ale tylko w przypadku Rosji tajne służby mają swoje państwo.
Nie wiem skąd na mojej liście planowanych lektur, w dKażde państwo ma swoje tajne służby, ale tylko w przypadku Rosji tajne służby mają swoje państwo.
Nie wiem skąd na mojej liście planowanych lektur, w dodatku na szybkiej ścieżce, znalazł się „Agent” autorstwa Jiříego Havelki - czeskiego reżysera i dramaturga. Pewnie umieszczając „Agenta”w czytelniczych planach wiedziałem na jego temat coś niecoś, ale teraz, sięgając po niego, niczego już nie pamiętałem.
Nie przepadam za superprodukcjami, jak się ostatnio określa audiobooki zrealizowane z udziałem więcej niż jednego lektora, z podziałem na role i często z wstawkami audio w tle. Wolę tradycyjne książki czytane – jeden dobry lektor zrobi robotę, podczas gdy w superprodukcjach często w dobrym zespole trafi się osoba, której nie trawię i całość już nie jest taka, jak być powinna. Ścieżka dźwiękowa też może mi nie podejść, a „Agent” to nawet nie superprodukcja, lecz stricte rzecz biorąc słuchowisko będące polską adaptacją czeskiego oryginału pod tym samym tytułem. No, ale zacząłem słuchać…
Jiří Havelka podjął się trudnego zadania – postanowił zrekonstruować ostatnie dni życia Aleksandra Liwtinienki*, agenta KGB/FSB, który w 2000 roku wyjechał z Rosji do Wielkiej Brytanii, gdzie w 2001 uzyskał azyl polityczny. W 2006, już po uzyskaniu obywatelstwa brytyjskiego, został otruty przez rosyjskie służby specjalne radioaktywnym polonem. Litwinienko w przedśmiertnym oświadczeniu wskazał Putina jako bezpośredniego zleceniodawcę swego zabójstwa, co zostało uwiarygodnione w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez służby brytyjskie. Nie wiem, jak to wyszło w wersji czeskiej, ale polskie słuchowisko zostało zrealizowane z wielkim polotem i wyczuciem. Wciąga słuchacza od pierwszych chwil aż do samego końca, zmusza do myślenia, wywołuje potężne emocje i pozostawia sam na sam z pytaniami bez odpowiedzi.
Jak to możliwe, że pomimo tylu zbrodni, prowokacji i ludobójstw, za które odpowiedzialna jest Rosja i osobiście Putin, wciąż jest na Zachodzie i w Polsce tylu ludzi i polityków (świadome rozróżnienie), którzy wciąż wierzą, że można się z Putinem i z Rosją dogadać, że można im uwierzyć? Choć tyle już na ten temat napisano, choć wiadomo, że Putin jak każdy bandyta, na bezkarność reaguje tylko jeszcze większą bezczelnością i przemocą, wciąż od nowa pozwala się Putinowi i Rosji bezkarnie łamać wszelkie prawa, popełniać wciąż nowe zbrodnie… Jak to możliwe?
Do tego, by dowiedzieć się jaki jest naprawdę Putin, jaką Rosję nie stworzył, a odtworzył, nie trzeba żadnych książek, ekspertów ani agentów wywiadu. Wystarczy poczytać rosyjskie media kierowane na rynek wewnętrzny lub pooglądać rosyjskie programy przeznaczone dla rodzimego odbiorcy, niemniej „Agent” jest kolejną pozycją potwierdzającą, iż Putin jest następcą i kontynuatorem stylu mściwego, zakompleksionego Stalina, dla którego życie ludzkie nie miało żadnej wartości, a wolność była najbardziej znienawidzonym słowem. Pozycja naprawdę rewelacyjna nie tylko ze względu na przekaz i wymowę, ale i na niezwykle przejmujące oddanie tragedii konkretnego człowieka, który wie, że umiera, tragedii jego bliskich… i tragedii całego Zachodu, całego wolnego świata. Bo fakt, że ta zbrodnia, tak jak i wszystkie inne rosyjskie zbrodnie od czasów rewolucji i II wojny światowej włącznie, pozostała bezkarna, utwierdza tylko i Putina, i każdego Rosjanina, że świat może im skoczyć. Mogą robić co chcą i komu chcą, a sądzić to można Niemców, Amerykanów i każdego innego, ale nie ich.
Te refleksje przychodzą do nas same, gdyż, i jest to dodatkową a wielką zaletą „Agenta”, dzieło to koncentruje się niemal wyłącznie na ostatnich dniach życia Litwinienki, sprawiając, iż dla słuchacza jest to przeżycie osobiste. Zapis umierania, zapis zbrodni od strony ofiary, historia godności do końca, wolności do ostatniego tchnienia… Naprawdę – rewelacyjnie to wyszło. Polecam i gorąco zachęcam do wysłuchania...more
Nie do końca mnie przekonuje konwencja ubierania dokumentu w quasi beletrystykę, wspomnienia czy inne takie artystyczne zabiegi, ale mimo wszystko ksiNie do końca mnie przekonuje konwencja ubierania dokumentu w quasi beletrystykę, wspomnienia czy inne takie artystyczne zabiegi, ale mimo wszystko książka śmiało może lądować między najbardziej wartościowymi pracami o rosji*, takimi jak te pióra Sołżenicyna, Nikulina czy Applebaum. Choć to staroć (szkic z 1955, tekst z 1963, publikacja pośmiertnie 1970), nic nie straciła ze swej aktualności, wymowy i siły oddziaływania. Teorie o istocie „rosyjskiej duszy” zawarte w końcówce nie do końca mnie przekonują jako samoistna wykładnia, jednak jako proroctwo sprawdziły się w teraźniejszości i obawiam się, że będą się sprawdzać w przyszłości. W połączeniu z wyjaśnieniami innych autorów, które zresztą też prowadzą do podobnych wniosków, stanowią już dość dobrą podstawę do zrozumienia Imperium Zła. Gorąco polecam, choć lektura do lekkich ani optymistycznych nie należy.
* piszę nazwę tego państwa małą literą świadomie, z wiadomych chyba względów...more
„Wagnerowcy. Psy wojny Putina” Grzegorz Kuczyński - odczarowanie tematu
Grupa Wagnera – co to jest każdy wie. A może nie wie nikt, a przynajmniej mało „Wagnerowcy. Psy wojny Putina” Grzegorz Kuczyński - odczarowanie tematu
Grupa Wagnera – co to jest każdy wie. A może nie wie nikt, a przynajmniej mało kto? Książka Grzegorza Kuczyńskiego to kawał dobrego reportażu z elementami historii, polityki i dziennikarstwa śledczego. Wprowadza nas w to, czym naprawdę są formacje kojarzone z Dmitrijem Utkinem "Wagnerem”, jak, dlaczego i po co powstały. Nie ogranicza się tylko do kojarzącej się nam z rosyjskimi najemnikami wojny na Ukrainie, ale szeroko wyjaśnia to, co naprawdę zbudowało „markę” wagnerowców, czyli działania w Afryce i Ameryce Południowej. Odczarowanie tego tematu było bardzo na czasie i autor swym opracowaniem wstrzelił się jak w dziesiątkę.
Siłą tego dzieła jest umiejscowienie wagnerowców w miejscu i czasie, w polityce globalnej, walce o dominację i surowce, o pieniądze i władzę. W książce znajdziemy równie wiele wiedzy o najnowszej historii Rosji, co o historii samych wagnerowców, gdyż ta ostatnia jest nierozerwalnie skorelowana z tą pierwszą. Większości z nas imperialne zapędy Rosji kojarzą się z państwami przyległymi do Imperium Zła, co najwyżej jeszcze z Europą Wschodnią i dawnymi republikami ZSRR. Rosja tymczasem prowadzi bardzo aktywną i perspektywiczną politykę związaną z walką o surowce, które w przyszłości będą decydować o tym, kto się będzie w świecie liczyć, a kto nie, kto będzie biedny i słaby, a kto potężny i bogaty. Rosja konkuruje tu nie tylko z takimi potęgami jak Chiny i USA, ale i z innymi krajami, jak Francja czy Wielka Brytania, zdającymi sobie sprawę, że bez wcześniejszego zabezpieczenia sobie dostaw surowców, w momencie wystąpienia ich niedoboru nie da się zapewnić państwu jakiejkolwiek optymistycznej prognozy długoterminowej. I nie chodzi tu tylko o ropę, diamenty i złoto, ale również, a może przede wszystkim, o metale ziem rzadkich. No, ale wracajmy do książki.
Lektor kompletnie się nie sprawdził. W wersji audio sporo jest nie takich końcówek i innych ewidentnych błędów, a i styl samego opracowania też nie jest doskonały, ale treść! To pozycja absolutnie must read dla każdego, kto chce być świadomy co w politycznej i gospodarczej trawie piszczy. Przy okazji obowiązkowa cegiełka do budowania wiedzy niezbędnej do zrozumienia Rosji. Podkreślić należy ogrom materiału zebranego do stworzenia „Wagnerowców” i błyskawiczne tempo wydania – książka obejmuje już nawet tematykę pełnoskalowego ataku Rosji na Ukrainę. Uważam, że w przypadku tej problematyki postawienie treści ponad cyzelowaniem stylu i szybkości przed jakością procesu wydawniczego było jedynym słusznym rozwiązaniem. To jedna z tych książek, które koniecznie trzeba poznać jak najszybciej – dobrze, że już jest! ...more
Simon Starow (1916-1998), pseudonim literacki Miron Dolot, był synem ukraińskiego rolnika. Można powiedzieć, że dorastał wraz z rosyjskim komunizmem, Simon Starow (1916-1998), pseudonim literacki Miron Dolot, był synem ukraińskiego rolnika. Można powiedzieć, że dorastał wraz z rosyjskim komunizmem, a potem przeżył jako nastolatek Wielki głód na Ukrainie (Hołodomor, Голодомор) – wywołaną sztucznie przez komunistyczne władze ZSRR klęskę głodu w latach 1932–1933, która szczególnie dotknęła wieś ukraińską. W czasie wojny trafił do niewoli niemieckiej, potem do zachodniej strefy okupacyjnej, a po wojnie wyemigrował do USA, gdzie został profesorem języków słowiańskich i pisarzem najbardziej znanym ze swych prac dotyczących historii Ukrainy.
„Zabić głodem. Sowieckie ludobójstwo na Ukrainie” to świadectwo. Świadectwo zbrodni popełnionej przez komunistyczną Rosję, która nie ma odpowiednika w historii świata. To też przejmujące przypomnienie tragedii narodu ukraińskiego skazanego przez Stalina na śmierć głodową. Zamiarem Stalina było bowiem zlikwidowanie wszystkich samodzielnych chłopów ukraińskich, gdyż uważał, że oni właśnie są kręgosłupem ukraińskiej tożsamości narodowej, ostoją tradycji i ukraińskiego umiłowania wolności. Poza tym Ukraina nie tylko była solą w oku Rosji stalinowskiej, ale jest nią i obecnie. Zawsze można stłamszonym, zubożałym Rosjanom jakoś pokrętnie wytłumaczyć, dlaczego na przykład w Polsce dzieje się ludziom lepiej, bo Polacy zawsze byli obcy, ale Ukraińcy byli „swoi”, więc jak wytłumaczyć, że jest im lepiej i że nie chcą iść rosyjską drogą?
Choć dzieło ma formę wspomnień dziecka, a później nastolatka, tworzy spójny i wyrazisty obraz z opracowaniami historycznymi, jak choćby ze świetnym „Czerwonym głodem” (Red Famine: Stalin's War on Ukraine:1921-1933) Anne Applebaum czy też tak znanymi arcydziełami jak „Archipelag Gułag” Sołżenicyna. Ze względu na subiektywną formę, na perspektywę ofiary znajdującej się w samym sercu horroru z piekła rodem, lektura jest przejmująca, a koszt emocjonalny jej poznania spory. Jednak, podobnie jak i oba wspomniane wyżej dzieła, stanowi jeden z kluczy do poznania przyczyn i faktycznego stanu dzisiejszej Rosji, Ukrainy oraz ich wzajemnych stosunków. To jedna z lektur absolutnie must read dla każdego, kto chce wiedzieć i rozumieć.
Wiele osób koncentruje się na Putinie czy Stalinie nie zwracając uwagi na ciągłość procesów historycznych, które ukształtowały dzisiejszą Rosję i choć ci dwaj dyktatorzy pełnią w nim wyjątkową rolę, to nie należy jej przeceniać i łudzić się, że Rosja bez Putina może stać się normalnym krajem, cokolwiek to znaczy.
Warto też podkreślić fascynującą różnicę między Ukraińcami, Rosjanami i na przykład Polakami. Z wszystkich trzech narodów Ukraińcy zostali najbardziej sterroryzowani przez komunizm i doznali największych strat osobowych (straty w wyniku Hołodomoru przewyższają znacznie nawet straty narodu polskiego w następstwie II wojny światowej), a w dodatku ich dzieje jako narodu praktycznie pozbawionego własnej odrębnej historii i państwowości (w porównaniu do wieków samodzielnej Rosji i Polski) nie dają żadnych podstaw do wytłumaczenia fenomenu ukraińskiego umiłowania wolności, którego obecna wojna jest kolejnym przykładem. Ciekawym by było dogłębne poznanie tematu mechanizmów społecznych, które pozwoliły Ukraińcom mimo przeciwności wytworzyć w tak krótkim historycznie czasie tak silne poczucie tożsamości i determinację do walki o niepodległość.
Lektura jest też łakomym kąskiem dla tych, których fascynuje problematyka inteligencji przetrwania w warunkach ekstremalnych, bowiem autor, któremu ojca komuniści zamordowali już w 1919, raczej nie był tym, komu by można prorokować przetrwanie, a jednak przeżył i Hołodomor, i II wojnę.
„Zabić głodem” to dzieło wybitne zarówno jako subiektywne świadectwo, jako wyrzut moralny i przejmujące emocjonalnie studium człowieczeństwa i odczłowieczenia, ale i jako dokument będący niezbędnym elementem do zrozumienia dzisiejszej Rosji i Ukrainy. Zachęcam do zmierzenia się z tą lekturą...more
No i nadszedł czas na kolejne, po genialnych powieściach „Łuk Triumfalny” i „Na zachodzie bez zmian”,dzieło Ericha Marii Remarque’a*, niemieckiego pisNo i nadszedł czas na kolejne, po genialnych powieściach „Łuk Triumfalny” i „Na zachodzie bez zmian”,dzieło Ericha Marii Remarque’a*, niemieckiego pisarza, dramaturga, dziennikarza i weterana I wojny światowej, który wraz z rodziną aż za dobrze doświadczył zła, jakim były i I i II wojna. Przyszła kolej na „Noc w Lizbonie”. Do czytelniczej konsumpcji wybrałem wydanie audio w interpretacji Krzysztofa Gosztyły.
Tym razem Remarque funduje nam coś całkiem odmiennego od wyżej wspomnianych, chyba najbardziej znanych dzieł tego niemieckiego mistrza o francuskim pseudonimie. Wojny jako takiej bowiem niemal w książce nie ma. II Wojna, o niej głównie mowa, w „Nocy w Lizbonie” przypomina odgłos nadciągającej znad horyzontu burzy, przed którą wszyscy uciekają i której coraz głośniejsze pomruki słychać z każdą chwilą wyraźniej, ale jej samej jeszcze nie widać.
Konstrukcyjnie dzieło przypomina spowiedź jednego uciekiniera, umykającego przed wojną, przed drugim jemu podobnym. Narracja jest dostosowana do tej konwencji, a mistrzostwo autora widać między innymi w tym, że dość powolne jej tempo nie koliduje z opowiadanymi wydarzeniami nawet wtedy, gdy mają one charakter gwałtowny, gdy akcja przyspiesza niczym w filmie przygodowym. Na tym jednak nie koniec zalet. Oczywiście, mamy znów świetny warsztat, styl godny naśladowania, wyczucie tematu i perfekcyjne operowanie słowem, ale treść chyba jest jeszcze bardziej godna docenienia.
Tak naprawdę, wbrew obiegowym opiniom, nie jest to, o czym wspomniałem, opowieść o wojnie. Nie jest to nawet powieść antywojenna. To sprzeciw wobec tego wszystkiego, co do wojny prowadzi. Prowadzi do wojny, która niszczy ludzi i ich uczucia, społeczeństwa i ich moralność, niszczy wszystko, a mimo to o tych prekursorach mówi się i myśli znacznie rzadziej, niż o banalnych pretekstach do wojny i o niej samej.
„Noc w Lizbonie” ma warstwę oczywistą – spowiedź tułacza, ukazanie niedoli migrantów jako następstwa nienawiści i wojny, oraz warstwę nieoczywistą, ledwo zarysowaną, którą wielu może przegapić.
W „Nocy w Lizbonie” znajdziemy na przykład odważną krytykę chrześcijaństwa, gdyż przyniosło owoce, które sprawiły, iż ofiara Chrystusa okazała się daremną:
„Światło połyskiwało na złotym, wzniesionym przez kapłana, kielichu z krwią Chrystusa, który odkupił nią świat. I co z tego wynikło? Krwawe krucjaty, fanatyzm religijny, tortury inkwizycji, palenie czarownic na stosie i mordowanie heretyków — wszystko w imię miłości bliźniego.”
Moim zdaniem chrześcijaństwo przyzwyczaiło Europę do wiary w Jedyną Prawdę i gdy utraciło rząd dusz, bezmózgie poniekąd masy (słusznie nazywane przez Jezusa owcami) odczuwały brak Pasterza, brak Nowej Jedynej Prawdy. W tę lukę wcisnęły się nowe ideologie – komunizm i faszyzm oraz nowi pasterze – Hitler i Stalin. Remarque nie formułuje tego wprost, ale jak inaczej odczytać choćby te słowa:
„Sądzę, że to niewiarygodne opętanie jest symptomem naszych czasów. W tej epoce, pełnej histerii i strachu, gromkie słowa, niezależnie od tego, czy padają z prawa, czy z lewa, są chętnie przyjmowane przez masy. Ludzie dają im wiarę, byle tylko uwolnić się od ciężaru myślenia i obarczającej ich odpowiedzialności, której się obawiają i której uniknąć nie mogą.”
Oczywiście nie jest to głównym tematem dzieła, ale czy można mówić o przekleństwie tułaczki, która dla milionów jest nieodzownym elementem wojny, zwłaszcza nowożytnej, nie zastanawiając się nawet przez chwilę nad przyczynami takiej katastrofy?
W tak trudnym temacie jak uchodźstwo, wojna i faszyzm, nie sposób nie dotknąć i innych problemów. To okazja do rozważań wszelkiego rodzaju i stawiania trudnych, do dziś aktualnych pytań, jak choćby o prawo do godnej śmierci
„Dlaczego nie chce pan przyznać ciężko choremu człowiekowi prawa do decyzji, w jakiej chwili życie staje się dla niego nie do zniesienia? — odpowiedziałem. — To jest przecie to minimum, na które możemy się zdobyć!”
czy o prawidłach przemocy i okrucieństwa, które sprawiają, że bardzo często mordowani, którzy przeżyją, później sami mordują, zarówno w rozumieniu indywidualnym tego stwierdzenia, jak i społecznym czy narodowym.
Jednak, i to też jest objawem geniuszu, stwierdzenia podane na tacy są w powieści rzadkością. Autor celuje w niezauważalnym zadawaniu pytań, formułowaniu problemów, które zajmują umysł czytelnika, gdy narracja idzie już dalej, a podświadomość czytelnika (lub druga część świadomości) meandruje niemal od wydarzeń w świecie przedstawionym niezależnie. Niby książka wciąga, niby czytelnik koncentruje się na bieżących wątkach, ale w tyle głowy dzieje się coś, co biegnie swoim torem. Biegnie na pewno, jak sądzę, drogą odmienną dla każdego odbiorcy, zależnie od jego wiedzy, doświadczenia, otwartości, wrażliwości i inteligencji.
Jak już wspomniałem, „Noc w Lizbonie” poznałem w wersji audio. Lektor na szczęście nie przesadza z aktorzeniem, ale raz i drugi myli mu się intonacja przypisana do kwestii wypowiadanych przez różne osoby i mam wrażenie, iż lepiej już by było dialogi po prostu przeczytać, tak jak to robiono zanim nastała nowa moda. Na szczęście Remargue przebija wszystko i audiobook również jest prawdziwą czytelniczą ucztą. Również, gdyż mam wrażenie, iż tym razem druk byłby lepszy.
Gorąco polecam, choć niekoniecznie w wersji czytanej....more
Powieść fenomenalna. Jedna z najlepszych o wojnie ever. Tutaj Wietnam, choć główny wątek dotyczy wydarzeń w sądzie dwadzieścia lat po wojnie. NiestetyPowieść fenomenalna. Jedna z najlepszych o wojnie ever. Tutaj Wietnam, choć główny wątek dotyczy wydarzeń w sądzie dwadzieścia lat po wojnie. Niestety wydanie tragiczne - dosłownie setki(!) błędów. Końcówki, zmienione wyrazy ewidentnie niepasujące do kontekstu, rozpacz po prostu. Nie wiem, czy to wina lektora, który ciągle się mylił, czy niechlujnego wydania drukiem z którego czytał, ale jest jak jest. Na szczęście książka i tak się broni. Must read nawet dla ludzi nie interesujących się tematyką wojenną....more
Notka wydawcy na okładce książki Mihaiła Zygara kompletnie mnie nie przekonała, za to sama książka wręcz odwrotnie.
Dziś już nikt chyba nie wierzy, że Notka wydawcy na okładce książki Mihaiła Zygara kompletnie mnie nie przekonała, za to sama książka wręcz odwrotnie.
Dziś już nikt chyba nie wierzy, że Rosja jest takim samym państwem jak inne, no może poza wyjątkiem wyborców pana, o którym sami Rosjanie mówili, że jest ich człowiekiem w Warszawie. Jakim jednak krajem jest Rosja, a co ważniejsze - dlaczego taka jest? O ile „Wszyscy ludzie Kremla” nie są najlepszym źródłem do zrozumienia Rosji i znalezienia odpowiedzi na te pytania, tutaj polecałbym raczej zacząć choćby od „Archipelagu Gułag” Sołżenicyna, to jednak jest prześwietną propozycją by dokładniej poznać i zrozumieć to, co się w Rosji działo od upadku Jelcyna do zajęcia Krymu przez Rosję, do zrozumienia kim jest Putin oraz kim na pewno nie jest. I, niestety, podobnie jak w przypadku innych dobrych opracowań o Rosji, znów mam wrażenie, że w zdecydowanej większości politycy, również polscy, w ogóle nie czytają i swoje wyobrażenia o Rosji budują nie na powszechnie znanych faktach, a na własnych życzeniach i niczym nieuzasadnionych przeświadczeniach, o ile nie na rosyjskiej propagandzie i podszeptach rosyjskich agentów wpływu.
Dzieło Michaiła Zygara poznałem w formie książki czytanej i jest to równie dobry wybór jak druk - lektor daje radę!
Polecam gorąco i z pełnym przekonaniem - to naprawdę must read dla każego ...more
„Zakończyć pandemię” to druga książka Judy Mikovits (po „Pandemii kłamstw” napisanej wspólnie z Kentem Heckenlively ) jaką wziąłem na tapetę. Tym raze„Zakończyć pandemię” to druga książka Judy Mikovits (po „Pandemii kłamstw” napisanej wspólnie z Kentem Heckenlively ) jaką wziąłem na tapetę. Tym razem autorzy przedstawiają wewnętrzny portret amerykańskiego środowiska naukowego; spostrzeżenia na temat sukcesów i porażek nauki, które mogą otworzyć oczy społeczeństwa. Znajdziecie tu nigdy wcześniej nieujawnione informacje o osobowościach i napięciach, które były trzymane w największym sekrecie i motywowane dbałością o zdrowie publiczne. Sporo też informacji na temat praktyk stosowanych w środowisku naukowo-medycznym w USA, w tym tępienia i wyzyskiwania młodych naukowców, zwłaszcza zaś kobiet, nieuczciwości Big Pharmy i błędów w badaniach naukowych, nadużyć koncernów farmaceutycznych, tłumienia wszelkiego rodzaju opinii niezgodnych z „jedyna prawdą”; tuszowania i naciągania wyników badań oraz odkryć w celu uzyskania jak największych zarobków kosztem ludzkiego zdrowia.
Wielu z góry przekreśla to dzieło przylepiając mu (a pewnie raczej powtarzając, nie poznawszy albo nie zrozumiawszy treści) etykietę teorii spiskowej, którą od wielu lat korporacje farmaceutyczne i ich płatne papugi stosują i do autorki. Problem w tym, że za tezami zawartymi w tej książce stoją nawet nobliści, że wspomnę choćby jedynego dwukrotnego laureata indywidualnej nagrody Nobla Linusa Carla Paulinga. Należy też podkreślić, że wielu z tych, którzy przykleili, głównie Judi, łatkę outsidera i twórców teorii spiskowych, zostało później skazanych, również w procesach karnych, ale raz przypiętej etykietki tego typu praktycznie nie można się już w XXI wieku pozbyć, gdyż to wiek internetu i płatnych trolli. I odwrotnie – łatki geniusza, czy też genialnej metody, nie sposób odkleić, jak choćby w przypadku Egasa Moniza (twórcy mody na lobotomię) i jego nagrody Nobla, a nawet jeśli uda się udowodnić szkodliwość kolejnego cudownego leku (czy procedury), wcześniej przez lata jest on sprzedawany i ignorowane są wszelkie sygnały ostrzegawcze.
Zasadnicze pytanie brzmi – skąd pewność, że jeśli stosujemy ludzkie wirusy na tkankach zwierzęcych do opracowania leków, to wirusy z tkanek zwierzęcych nie znajdą się w gotowym produkcie, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że te wirusy dla zwierząt mogą nie być groźne, więc nie ma wiedzy czy i jak ich szukać podczas ewentualnych procedur kontrolnych. Wspomniany laureat nagrody Nobla obawiał się, że na analogicznej zasadzie szczepionki mogą zostać zanieczyszczone bakteriami pochodzącymi z roślin, co zresztą się potwierdziło.
Dzieło ma kilka warstw, co nie ułatwia lektury, gdyż konstrukcja całości nie wygląda na udaną - warstwy popularnonaukowa, historyczna i osobista są wymieszane, w moim odczuciu bez przemyślanego planu. Dodatkowym utrudnieniem dla osób, które nie czytują literatury czy prasy popularnonaukowej, jest duża ilość tego typu informacji i specyficznego żargonu dotyczącego medycyny i biochemii. Przemieszanie historii i naukowych teorii oraz osobistych perypetii, zwłaszcza Judy Mikovits, i jej żalu, choć uzasadnionego, do tych, którzy niszczyli jej karierę, może zniechęcać do wnikliwego i otwartego podejścia do pozostałych aspektów książki, które stanowią wielką wartość tego opracowania.
Zawarta w dziele historia zmian prawnych zainicjowanych w USA, psujących tradycyjne systemy wzajemnej kontroli w nauce, a zwłaszcza w farmacji, i otwierających drogę korupcji w świecie nauki, wyjaśnia, jak to było możliwe, że mechanizm odkrywania wiedzy w branży został zawłaszczony przez ideologię i korupcję w wyniku czego, jak ostrzegają autorzy, naukowcy, zwłaszcza pracujący nad zagadnieniami kluczowymi dla przemysłu farmaceutycznego, zmieniają się w skorumpowanych strażników dogmatów medycznych korzystnych dla wyników finansowych korporacji farmaceutycznych. Coraz większa rola biurokratów w świecie uczonych, zwłaszcza w medycynie, blokująca projekty potencjalnie przełomowe, ale o małej szansie powodzenia, prowadzi do wypaczenia tej dziedziny nauki.
Nauka powinna być stawianiem pytań, budowaniem hipotez i ich weryfikacją, nie powinna być zaś tym, czym staje się w medycynie, w szczególności farmacji, a zwłaszcza w produkcji szczepionek, czyli zbiorem propagandy, cenzury, dogmatów, korupcji i wielkiego biznesu, tajemnic i prawnego gwarantowania bezkarności.
Jeśli ktoś postrzega świat tylko przez pryzmat reklam, propagandy i własnych marzeń o zaufaniu do władzy i autorytetów, to na pewno ta książka może sprawiać dla niego wrażenie teorii spiskowej, gdyż stoi w opozycji do wizji zaangażowanych lekarzy i farmaceutów mających na celu tylko dobro pacjentów. Jednak poznawszy choćby pobieżnie i fragmentarycznie historię medycyny widzimy, że zabobony, a później dogmaty i błędne teorie, trzymały się w niej zawsze mocno, a każdy nowy pozytywny trend był gwałtownie i zaciekle zwalczany, zaś jego orędownicy atakowani wszelkimi możliwymi środkami. Polecam choćby znane opracowanie Jürgena Thorwalda „Stulecie chirurgów” i historię początków aseptyki i antyseptki czy narkozy wziewnej. Wtedy jednak, czyli do XX wieku mniej więcej, powodem zwalczania pozytywnych nowości była głównie głównie małostkowość „autorytetów” oraz kompleksy, ograniczenia i faktyczne braki w inteligencji gwiazd medycyny. Jednak te indywidualne motywy, choć nadal mają się dobrze, obecnie zostały zasłonięte przez pazerność korporacyjną. Przemysł farmaceutyczny oferuje pokusy, którym naprawdę trudno się oprzeć, gdyż są to poziomy korupcji przekraczające budżety niejednego państwa.
No i pozostaje sprawa najważniejsza, której większość społeczeństwa nie jest świadoma. Produkcja szczepionek jest jedynym rodzajem działalności ludzkiej, która stoi całkowicie ponad prawem. Można się sądzić z każdym – z politykiem, prezydentem, lekarzem i szpitalem, ale nie z producentem szczepionek. Doszło do tego najpierw, w latach osiemdziesiątych, w USA, a potem ta zaraza rozprzestrzeniła się na cały świat. A dlaczego stało się to akurat wtedy i w Ameryce? Bo wtedy właśnie suma złożonych pozwów o odszkodowania przerosła planowane dochody ze sprzedaży szczepionek. Gdyby producentów szczepionek nie postawiono ponad prawem, musieliby zamknąć swe firmy.
Czy gdy ktoś domaga się kontroli bezpieczeństwa produktów spożywczych wyszydza się go jako antyspożywczaka? Czemu wystarczy zadać jakiekolwiek pytania w sprawie szczepionek, nie wspominając o krytyce ich jakości, by od razu uzyskać etykietki antyszczepionkowca i oszołoma? Czy nie ma żadnej różnicy między kwestionowaniem idei szczepionek a poddawaniem w wątpliwość ich jakości i bezpieczeństwa?
A teraz wystarczy pomyśleć, co by się stało, gdyby zwykłych producentów nie kontrolowały instytucje nadzoru i system prawny (odszkodowania). Jaka byłaby jakość i bezpieczeństwo towarów? Niektóre korporacje, jak znany producent drukarek, znane są z tego, iż systematycznie łamią przepisy i są gotowe płacić milionowe a nawet miliardowe kary i odszkodowania, gdyż w pogoni za zyskiem są gotowe na wszystko. Jak by się zachowały, gdyby postawiono je ponad prawem, zwolniono z wszelkiej odpowiedzialności i zniesiono wszelką kontrolę? Czy nie jest raczej teorią spiskową wiara, że zwolnieni z wszelkiej odpowiedzialności, pozbawieni wszelkiego nadzoru producenci szczepionek, których dokumentacja stała się tajemnicą niedostępną nawet dla organów wymiaru sprawiedliwości, będą w imię dobra pacjenta stawiać jakość i bezpieczeństwo produktu ponad własnymi zyskami?
Tę książkę, podobnie jak „Pandemię kłamstw”, należy obowiązkowo przeczytać i odrzuciwszy wszelkie wcześniejsze założenia przemyśleć, ale tylko po wcześniejszym poznaniu, chociaż fragmentarycznym, dotychczasowej historii medycyny. By mieć pogląd na mechanizmy w środowisku medycznym polecałbym na początek dwie pozycje – wspomniane „Stulecie chirurgów” (okres indywidualnych strażników dogmatów naukowych w medycynie) i „Opiatową epidemię w USA” Sama Quinonesa (to już epoka korporacyjna)....more
Zbiór opowiadań będących w tej chwili wszystkimi uzupełnieniami do kolejnych powieści cyklu „Ekspansja”. Z tego powodu należy go poznać KONIECZNIE PO Zbiór opowiadań będących w tej chwili wszystkimi uzupełnieniami do kolejnych powieści cyklu „Ekspansja”. Z tego powodu należy go poznać KONIECZNIE PO ZAKOŃCZENIU CYKLU POWIEŚCIOWEGO. Ze zbiorami opowiadań jest zwykle tak, że jedne utwory są w nich lepsze, a inne gorsze. Tutaj na szczęście jedne są dobre, inne świetne, a są i genialne! Niezwykle wartościowe są też komentarze autorów wyjaśniające „co artysta miał na myśli” zamieszczone po każdym opowiadaniu - pozwalają one na uważniejsze, bardziej otwarte i kreatywne podejście do interpretacji tych perełek SF, a również na odświeżenie swego spojrzenia na całą science fiction i zresetowanie oceny własnych doświadczeń literackich, zarówno przeszłych jak i przyszłych. Te dodatki do opowiadań znacząco podnoszą wartość całego zbioru i sprawiają, że jest to prawdziwe must read po lekturze całej „Ekspansji”. Refleksje po ostatnim opowiadaniu w punkt!...more
Nagranie tragiczne - liczba przejęzyczeń przekracza nie tylko wszelkie normy, ale wręcz wyobraźnię. Wielu amatorów robi to poprawnie, a tu zawodowiec Nagranie tragiczne - liczba przejęzyczeń przekracza nie tylko wszelkie normy, ale wręcz wyobraźnię. Wielu amatorów robi to poprawnie, a tu zawodowiec czyta, jakby pierwszy raz na głos to robił. Masakra jakaś i żenada. Szkoda, bo książka naprawdę warta poznania, wręcz must read. Mam nadzieję, że wersja drukiem jest wolna od tych wszystkich baboli...more
„Reportaż z tamtych dni” to już trzecie (po „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” i „Wachlarzu”) moje spotkanie z twórczością Cezarego Chlebowskiego (1928-„Reportaż z tamtych dni” to już trzecie (po „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” i „Wachlarzu”) moje spotkanie z twórczością Cezarego Chlebowskiego (1928-2013), polskiego pisarza i publicysty, historyka, Harcerza Rzeczypospolitej; autora książek i szkiców poświęconych mało znanym wydarzeniom z dziejów polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny. Poprzednie dwie książki bardzo mnie czytelniczo i historycznie ukontentowały, więc sięgając po „Reportaż…” oczekiwałem kolejnej wybitnej lektury. Wybrałem, bo dzięki znajomemu akurat miałem pod ręką, wydanie w formie audiobooka.
Wydawało mi się, że wiem, czego po Chlebowskim się spodziewać, czyli ciekawej, wartościowej i przynoszącej wiele nowej wiedzy lektury, ale to dzieło mnie zaskoczyło. Pierwszy raz niesamowitymi, nieoczekiwanymi obrazami z 1939, z obrony Warszawy. Po drugie dziejami skarbu warszawskiej skarbówki w czasie wojny. Po trzecie historią „Mariana” i opancerzonej limuzyny, która sama starczyłaby na ekranizację kasującą Jamesa Bonda i „Babilon Berlin”.
Pozostała treść może nie aż tak szokująca w ogólnym zarysie, w końcu jakiś obraz okresu okupacji i Państwa Podziemnego już mam wyrobiony, ale fascynująca, wręcz odkrywcza w szczegółach. Niestety, im dokładniej poznaje się historię okupacji hitlerowskiej, tym większą widać przepaść między odwagą, uczciwością i szczerym patriotyzmem szeregowych członków oraz bojowej kadry oficerskiej AK, a głupotą, bezdusznością, karierowiczostwem, politycznym kunktatorstwem i bezwzględnym egoizmem większości wyższych władz w Warszawie i Londynie. Nie jest to pierwsze opracowanie ani pierwszy autor, który z bolesną jasnością ukazuje, że statystyki i cele polityczne, jak się zresztą okazało kompletnie chybione, za często przeważały nad logiką wojenną, rachunkiem zysków i strat, o poszanowaniu życia ludzkiego nie wspominając.
Jak przy każdej dobrej lekturze nachodziły mnie różne refleksje, nieraz pozornie od czapy. Na przykład pytanie – jak to możliwe, że Polacy, naród wykształcony i posiadający pewne dokonania w chemii oraz naukach pokrewnych, nie potrafili wyprodukować lepszego materiału wybuchowego niż tandetny i niemal nieużyteczny szedyt, gdy tymczasem, jak widzimy, dzisiejsi Arabowie, Talibowie, niedawni Irlandczycy i inni terroryści nie mają żadnego problemu z wyprodukowaniem konkretnych IED z niczego. Nie mówiąc już o tym, że Polacy nie potrafili nawet wydobyć na większą skalę materiałów wybuchowych z niezliczonej ilości wszelkiego rodzaju amunicji artyleryjskiej i bomb, których było tyle, że nawet do dzisiaj co nieco przetrwało niestety.
Choć forma nie jest ściśle, sucho dokumentalna, lekka fabularyzacja, nie odbierając niczego z wiarygodności opracowania, sprawia, iż lektura jest wciągająca i łączy przyjemne z pożytecznym. Świetnie się to Chlebowskiemu udało. Gorąco polecam nie tylko interesującym się historią II wojny i okupacji. To prawdziwy must read dla każdego....more
Zdecydowanie naukowa, a nie popularnonaukowa, pozycja historyczna, więc nie jest porywająca ani lekka, ale za to merytorycznie bez zarzutu. Poważne opZdecydowanie naukowa, a nie popularnonaukowa, pozycja historyczna, więc nie jest porywająca ani lekka, ale za to merytorycznie bez zarzutu. Poważne opracowanie Wachlarza, organizacji polskiego podziemia prawie nieznanej szerszemu ogółowi mimo wielkiej wagi i sporych środków na nią przeznaczonych. Ciekawe informacje, zwykle pomijane w naszej wizji historii, na przykład na temat sposobów finansowania ruchu oporu i rozliczania wydatkowanych środków. Obowiązkowa lektura dla każdego interesującego się historią, gdyż każe też spojrzeć odmiennie na inne momenty historii, nie tylko polskiej, pozornie nawet w ogóle z nią nie związane.
Zdecydowanie polecam - dla zainteresowanych historią must read!...more
Loading...
