Inge Janse's Reviews > Batavia's Graveyard: The True Story of the Mad Heretic Who Led History's Bloodiest Mutiny

Geef ons 10 van deze boeken die 10 tijdsgewrichten behandelen, en geschiedenis wordt het populairste vak ooit op de middelbare school. Batavia's Graveyard is namelijk niet alleen heel goed en spannend geschreven (goed, niet zo goed en spannend en literair als een roman waarin een schrijver alle registers mag opentrekken), maar maakt ook in 500 pagina's duidelijk hoe zo ongeveer alles werkte ten tijde van de VOC en de gouden eeuw: de 80-jarige oorlog, de religieuze constellaties en conflicten, de hierarchie in steden, de kansen om te overleven in de 17e eeuw als werknemer van de VOC op zee in de Oost (spoiler: nul), de vele soorten lijfstraffen (fijn ook dat de VOC kielhalen heeft geperfectioneerd, zodat mensen niet te snel overlijden onderaan de boot, maar zo lang mogelijk lijden), de eeuwige stroom ziekten waar je aan kon overlijden, en de bizar zakelijke, anti-menselijke, nul-scrupules-werking van de VOC.

Maar ook dat er in de 17e eeuw ook gewoon mensen leefden, die ook gewoon levens leidden, en die hoogte- en dieptepunten (vooral dat laatste) meemaakten. Al mijn eigen mini-trauma's voelen in vergelijking met wat de personages in Batavia's Graveyard moeten meemaken slechts als stofdeeltjes in dit ondermaanse bestaan. God, werd je niet structureel verkracht of constant besmet met absurde ziektes, dan gingen wel je kinderen, partners of ouders op gruwelijke wijze dood (meestal ook allemaal, en liefst tegelijkertijd), dreigde faillissement, en lag er altijd een complot op je te wachten waardoor je opgepakt werd voor andermans falen. Absolute fucking willekeur.

Daar gaat dit boek trouwens niet over. Dit boek gaat over 4 mini-eilanden waar een rits bootvluchtelingen aankomt, en vervolgens een combinatie van Lord of the Flies en Squid Games meemaakt. Man, wat is die Jeronimus de grootste psychopaat ooit. Hoe meer je leest, hoe harder je hem wilt zien lijden. Het waargebeurde verhaal maakt ook pijnlijk duidelijk hoe makkelijk mensen zich laten overhalen om gruwelijke moordenaars te worden die om totaal onduidelijke redenen een hekel krijgen aan anderen, of gewoon vol continu op het bloedlust-orgel willen spelen - tot aan het wurgen van baby's aan toe.

Wat Mike Dash heel knap doet, is letterlijke citaten uit die tijd gebruiken om het verhaal mee aan te vullen, zodat je een geschiedenis tot je neemt die leest als een trein en zeer confronterend tot de verbeelding spreekt. Ja, soms denk je 'hup, moet je heel dit zijspoor uitleggen, ouwe docent?', maar tegelijkertijd is dat ook de kracht, want het is niet enkel één verhaal, maar een compleet tijdsgewricht, samengebald in een ronduit gruwelijke gebeurtenis die als pars pro toto fungeert voor een complete beschaving.

PS Je hoopt vooral dat Jan-Peter Balkenende ooit nog eens dit boek leest, net voordat ie herinnerd wordt aan zijn VOC-mentaliteit-uitspraak, en net voordat ie op een avontuurlijke vakantie gaat naar een klein, onbekend, authentiek eiland, ergens in de buurt van Indonesië.