alper's Reviews > Borsada Tek Başına

Kitabı yazdığı seksenli yıllarda 9 milyar dolara çıkmış bir fonu yönetmiş Peter Lynch, döneminin en çok kazandıran fonlarından birinin yöneticisi olmuş. Tecrübelerini sokaktaki adama bu işin kumar olmadığını ve nasıl bir strateji izlenirse başarılı olabileceğini, özellikle kişinin kendi çalıştığı ya da her gün nasıl iş yapıldığını gözlemle fırsatı bulduğu sektörleri seçmesinin yaratacağı avantajlarla birlikte anlatıyor. Genelde çok daha bilinmeyen, moda, son teknolojik, eğlenceli işlere yatırım yapma eğilimi var. Kendimden biliyorum. :) Bunlar yorum kabiliyetini de kısıtlıyor. Zaten -diyelim- bilmiyorsun sektörü, nereye gidecek, ne olacak. Bunun yerine kendin yorumlayabileceğin mümkünse sıkıcı sektörlere bir yönlendirme...

Büyük ihtimalle daha az hata yapılacak olan sektörler çünkü bunlar. Kitapta bolca yaptığı hatalara değiniyor Lynch. Özeleştirilerinden dersler çıkarmamızı istediğini düşünüyorum. (Bir de bu işin doğasında bu hatalar var. Onun için çeşitlendirme, yumurtaları aynı kaba koymama elzem.) Bu dersleri özetler halinde tekrar sunduğu kısımları arada gözden geçirmekte fayda var. Şirketleri ayırdığı kategoriler bile çok şey söylüyor. Benim ağır tempolu - döngüsel şirketle ne işim var bunu niye aldım derken bulabiliyorsunuz kendinizi?

Bahsettiği konularda Buffett ve Fisher okurken de denk geldiğim birçok kısım oldu. Aklın yolu bir diyeceğim ama yazar özellikle zekanın bu iş için önemsiz olduğunu vurguluyor. Buffett’ın stratejisi de benzer şekilde yöntemlerinin ne kadar basit olduğunu gözünüze sokuyordu. Bu noktada bunlara hakim olduktan sonra sanırım işin psikolojik boyutu - irade önem kazanıyor. Yavaştan listemizdeki bu kitaplara doğru kaymakta fayda var. :)

Ders niteliğindeki alıntılarım,

"On kişi bir borsacıyla hisse senetleri hakkında konuşmaktan kaçınıp dişçilerle diş taşından söz ediyorsa bilin ki borsa yakında yükselecektir. (96)
...Dördüncü aşamada yine etrafımdaki kalabalık eksilmekte ama bu kez bana hangi hisse senetlerini almam gerektiğini söylüyorlardır. Dişçinin bile aklında birkaç tüyo vardır ve partiyi izleyen günlerde gazeteye bakınca bana önerdiği hisselerin hepsinin değer kazanmış olduğunu görürüm. Tanıdıklarım borsa hakkında, üstelik haklı tavsiyelerde bulunmaya başlayınca artık borsa en yüksek noktasına çıkmış, düşmeye hazırlanıyordur." (96)

"Deneyimli ve disiplinli bir müşterek bahisçi için atlar üzerine bahse girmek gayet güvenli bir uzun vadeli yatırım olabilir. Bu, o kişi için yatırım fonlarına para yatırmak ya da General Electric hisse senetleri almak gibi bir şeydir. Öte yandan her duyduğu tüyoya atılan, gömlek değiştirir gibi portföy değiştiren dikkatsiz ve dağınık bir borsa yatırımcısının” en güzel yeleli ata yada mor pantolonlu jokeye bütün maaşını yatıran bir bahisçiden farkı yoktur." (76)

"İşte en önemli soru bu! Borsada başarılı olmak için gerekli özelliklerin başında sabır, özgüven, sağduyu, dayanıklılık, açık fikirli olmak, bağımsızlık, sebat, alçak gönüllülük, esneklik, araştırmacı bir ruh, hataları kabul edebilme ve kolay kolay paniğe kapılmama becerisi gelir. Zekâ puanına gelince, bence en iyi yatırımcılar en alt yüzde on ile en üst yüzde üç arasındaki gruptan çıkar. Dâhiler teorik düşüncelere kendilerini kaptırdıkları için aslında son derece basit olan hisse senedi hareketlerini bir türlü anlayamazlar."

"Bilgisayarlarla ilgili bir işte çalışmıyorsanız brokerlarınızın size Wang hakkında verdiği tüyoyu bir kenara itin. Wang hakkında başkalarının bilmediği ama sizin bildiğiniz ne olabilir? Bu sorunun yanıtı 'hiçbir şey' ise hiçbir şansınız yok demektir. Ama eğer lastik imal ediyorsanız, dağıtımını ya da satışını yapıyorsanız o zaman Goodyear hisselerini alırken avantajlısınız demektir. İmalat ve satış işinde çalışan kişiler çeşit çeşit hisselerle karşılaşırlar." (113)

"Sıkıcı bir iş yapan bir şirket en az sıkıcı isimli bir şirket kadar iyidir. Hatta bu ikisi bir araya gelirse sonuç muhteşem olur. Hem adı hem de yaptığı iş sıkıcı olan bir şirket, borsa uzmanlarını gerçek değeri anlaşılana kadar kendisinden uzak tutacak, böylece hisselerinin fiyatı sürekli yükselecektir. Eğer kazancı yüksek, bilançosu sağlam bir şirketin yaptığı iş sıkıcıysa önünüzde hisseleri düşük fiyattan almak için bol bol zaman var demektir. Derken şirket değer kazanıp moda olunca elinizdeki hisseleri ancak borsadaki genel eğilime göre alım satım yapan aptal yatırımcılara satabilirsiniz." (157)

"Eminim şimdi unuttuğum buna benzer birçok aptallık daha yapmışımdır. Ama bir hissenin fiyatı yükseldikten sonra onu satmamak gerçekten zordur. Eğer etrafınızda hisselerinizi satmanızı öğütleyen kişiler varsa önce hisseleri ilk başta niçin almıştınız, onu düşünün, ona göre karar verin." (326)