ડોક્ટર સુદીપ્તો પક્રસી, નેત્ર રોગ વિજ્ઞાન ચેરમેન, મેદાંતા ગુરૂગ્રામ (Dr. Sudipto Pakrasi, Ophthalmologists) અનુસાર, આંખોના કેન્સરના દીર્ઘકાલિન પ્રભાવમાં સંભવિત દ્રષ્ટી હાનિ અથવા વિકૃતિ સામેલ હોય છે. જે બાળકોના વિકાસ અન જીવનની ગુણવત્તાને પ્રભાવિત કરી શકે છે. તેથી બાળકોની સંપૂર્ણ દેખભાળ, માનસિક સમર્થન અને પુનર્વાસ સેવાઓ સામેલ હોય છે.
(તસવીરોઃ પિક્સાબે.કોમ, ફ્રિપક.કોમ)
બાળકોમાં આંખોના કેન્સરનું જોખમ
બાળકોમાં આંખોનું કેન્સર વયસ્કોની સરખામણીએ દુર્લભ ગણાય છે, તેમ છતાં તેની શક્યતાઓ વધુ છે. ભારતીય આંકડાઓ અનુસાર, આંખોનું કેન્સર ખાસ કરીને રેટિનોબ્લાસ્ટોમા બાળકોમાં થતા કેન્સરનું સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. રેટિનોબ્લાસ્ટોમા વિશ્વના તમામ બાળ કેન્સરોમાં અંદાજિત 2થી 3 ટકા છે. જેમાં ભાગતમાં પ્રતિ વર્ષ 1,500 નવા કેસ સામે આવે છે.
શું છે રેટિનોબ્લાસ્ટોમા?
રેટિનોબ્લાસ્ટોમા બાળકોમાં જોવા મળતા કેન્સરનો સૌથી સામાન્ય પ્રકાર છે, જે રેટિનામાં થાય છે. આંખોની પાછળના પ્રકાશ-સંવેદનશીલ ટિશ્યૂ (Light Sensitive Tissue) હોય છે. તે ઘણીવાર સફેદ કીકી પ્રતિબિંબ (white pupil reflex) તરીકે સામે આવે છે. જેને સામાન્ય રીતે કેટ કી આઇ રિફ્લેક્સ અથવા વ્હાઇટ આઇ કહેવામાં આવે છે. જે ફ્લેશ ફોટોગ્રાફમાં જોવા મળે છે. અન્ય લક્ષણોમાં આંખોમાં દુઃખાવો, લાલશ, સોજા અથવા દ્રષ્ટિ સંબંધિત સમસ્યાઓ સામેલ છે.
બાળકોમાં આ કેન્સરના જોખમી કારકો
બાળકોમાં આ કેન્સરના સટીક કારણો વિશે હજુ સુધી રિસર્ચ યથાવત છે, પરંતુ કેટલાંક જોખમી કારકો વિકાસની સંભાવનાને વધારી શકે છે. આ જોખમી કારકોમાં આનુવંશિક પ્રવૃત્તિ, જેમ કે રેટિનોબ્લાસ્ટોમાનો પારિવારિક ઇતિહાશ અને કેટલાંક જીનેટિક મ્યૂટેશન સામેલ છે. આ સિવાય સમય પહેલા જન્મેલા અથવા ઓછુ વજન ઘરાવતા બાળકોમાં રેટિનોબ્લાસ્ટોમા વિકસિત થવાનું જોખમ રહેલું છે.
કેન્સર અટકાવવા માટે ઉપાય
બાળકોમાં આંખોના કેન્સરનું પ્રબંધન કરવા માટે ઝડપથી ઓળખ અને તત્કાળ ઇલાજ મહત્વપૂર્ણ છે. માતા પિતા અને દેખરેખ કરતા કોઇની પણ આંખોની અસામાન્યતાના સંકેતો અથવા લક્ષણો પર ધ્યાન આપવું જોઇએ. જેમ કે, સફેદ કીકની ઉપસ્થિતિમાં પરિવર્તન અથવા આંખોમાં સફેદ પ્રતિબિંબ. બાળકોની આંખોના નિષ્ણાત પાસે નિયમિત નેત્ર પરિક્ષણથી રેટિનોબ્લાસ્ટોમા અથવા અન્ય સમસ્યાઓની ઓળખમાં મદદ મળે છે.
ઇલાજના વિકલ્પો
બાળકોમાં આંખોના કેન્સરના પ્રબંધનમાં ઘણીવાર મલ્ટી ડિસિપ્લિનરી દ્રષ્ટીકોણ સામેલ છે. જેમાં હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે. ઉપચાર વિકલ્પ કેન્સરની સીમા અને ગંભીરતાના આધારે અલગ અલગ હોય છે. તેમાં કીમોથેરાપી, વિકિરણ ચિકિત્સા, લેઝર થેરાપી, ક્રાયોથેરાપી અથવા પ્રભાવી આંખને હટાવવા (એન્યૂક્લિએશન) સામેલ છે. ઉપચારની પસંદગી દર્દીની સમસ્યાને આધારે કરવામાં આવે છે. આ સિવાય બાળકની ઉંમર, સમગ્ર સ્વાસ્થ્ય અને કેન્સરના ચરણના કારકોને ધ્યાનમાં રાખવામાં આવે છે.
આટલું ધ્યાન રાખો
બાળકોમાં આંખોનું કેન્સર, ખાસ કરીને રેટિનોબ્લાસ્ટોમા મહત્વપૂર્ણ પડકારો રજૂ કરે છે. પરંતુ ઝડપી નિદાન અને ઉચિત ઉપચારની સાથે સ્થિતિ અનુકૂળ બની શકે છે. માતા પિતાન અને દેખરેખ કરનાર અને સ્વાસ્થ્ય સેવા પ્રદાન કરતા લોકોની વચ્ચે જાગૃકતા વધારવાના સમય પર નિદાન અને હસ્તક્ષેપ આવશ્યક છે. જોખમી કારકોને સમજી, લક્ષણોની ઓળખ કરી અને નિવારણના ઉપાયોને પ્રાથમિકતા આપી કેન્સરથી પ્રભાવિત બાળકો માટે યોગ્ય પરિણામ તરફ કામ કરી શકીએ છીએ.
નોંધઃ આ લેખ માત્ર સામાન્ય જાણકારી માટે છે, તે કોઇ પણ પ્રકારે દવા કે ઇલાજનો વિકલ્પ હોઇ શકે નહીં. વધુ માહિતી માટે તમારાં ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.
